Son İletiler

#71

Çalışma Ve İş Hayatı / SOSYAL YARDIM ZAMMI VE TELAFİ ...

Last post by admin - Kasım 17, 2018, 09:38:20 ÖÖ

SOSYAL YARDIM ZAMMI VE TELAFİ EDİCİ ÖDEMELER
1. Sosyal Yardım Zammı
Kanunun geçici 1 inci maddesinin üçüncü fıkrasında, Kanunun yürürlüğe girdiği tarih
itibarıyla 506 ve 1479 sayılı kanunlara göre ödenmekte olan sosyal yardım zammı ile telafi
edici ödeme tutarlarının, Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte ödenen tutarlar esas alınarak,
ilgililerin gelir ve aylıklarına ilave edilerek ödeneceği, sosyal yardım zammının ilavesinde
tamamı dağıtılacak şekilde, hak sahiplerinin gelir ve aylıklardaki hisselerinin esas alınacağı
öngörülmüş ve sosyal yardım zamları gelir/aylıklara 2008/Ekim ödeme döneminde ilave
edilmiştir.
Ancak, Kanunun yürürlük tarihi olan 2008/Ekim ay başından sonra bağlanan gelir ve
aylıklardan;
- Yaşlılık ve malullük aylıklarında, aylık başlangıç tarihi özel sektör için 1/10/2008,
kamu sektörü için 15/10/2008, ölüm aylıklarında ölüm tarihi özel sektör için 1/10/2008, kamu
sektörü için 15/10/2008 tarihinden sonra olanlar,
- İş kazası ve meslek hastalığı sigortasından bağlanan sürekli iş göremezlik geliri ve
ölüm gelirleri için gelir başlangıç tarihi 2008/Ekim ve sonrası olanlar,
Adres: Mithatpaşa Cd. No:7 06410 Sıhhiye/ANKARA Ayrıntılı Bilgi : Nevin ÖZGÜL Daire Başkanı
Tel: 0312 432 10 63 Faks: 0312 432 10 62 Birim Eposta : EHGM_bhacedb@sgk.gov.tr
266
için gelir/aylık hesaplamalarında sosyal yardım zammı dikkate alınmayacaktır.
Kanuna göre bağlanan gelir ve aylıklar için sosyal yardım zammı ödenmeyecek olup,
Kanunun yürürlük tarihinden önceki kanunlara göre gelir veya aylık almakta iken Kanunun
yürürlük tarihinden sonra ölen sigortalıların hak sahiplerine ölüm gelir veya aylığı
bağlanırken;
2008/Ekim ayı itibariyle sigortalı aylıklarına sosyal yardım zammı ilave edildiğinden,
bu tarih itibariyle ölen 4/1-(a) sigortalılarının hak sahiplerine pasif ölüm ilk karar
programlarından aylık bağlanması için giriş işlemi yapılırken, “Hak sahibi SYZ E/H”
bölümüne, karşılıklı dosyası bulunmayan hak sahipleri için mutlaka “E” kodunun girilmesi
gerekmektedir. “E” kodunun girilmesi ile program tarafından hak sahiplerine paylaştırılacak
sigortalı aylığı SYZ ilaveli olarak hesaplanacaktır.
Ölen 4/1-(a) sigortalılarından dolayı ölüm aylığı bağlanan ve karşılıklı dosyası
bulunan hak sahipleri için ise, karşılıklı dosyadan gelire girilen tarih esas alınmak koşuluyla,
karşılıklı dosyanın gelir başlangıç tarihi;
- Kanunun yürürlük tarihinden önce ise “Hak sahibi SYZ E/H” alanına “H” girilecek
ancak, sigortalının eş dışında hak sahibi çocukları için bu alan “E” olacaktır.
- Kanunun yürürlük tarihinden sonra ise, tüm hak sahipleri için bu alana “E” kodu
girilecektir.
2. Telafi Edici Ödemeler
3395 sayılı Kanuna gereği sigortalı ve hak sahiplerine ödenen telafi edici ödemeler
2008/Ekim ödeme döneminde aylıklara ilave edilmiştir. Telafi edici ödemeler ölüm
dosyalarında hak sahiplerinin hisseleri oranında aylıklara eklenmiş olup, sosyal yardım
zammından farklı olarak tamamının dağıtılması söz konusu değildir.
3. 506 Sayılı Kanunun Mülga Ek 24 üncü Madde Uygulaması
Kanunun geçici 6 ncı maddesinin ikinci fıkrasında 506 sayılı Kanunun mülga ek 24
üncü maddesinde sayılan kurum ve kuruluşlarca, Kuruma ödenmeyen sosyal yardım
zamlarının, Hazine tarafından ilgili kurum ve kuruluşlardan tahsil edilmek üzere Kuruma
ödeneceği öngörülmüştür.
Kamu sektöründen; gerek Kanunun yürürlük tarihinden önce emekli olanlar gerekse
Kanunun yürürlük tarihinden sonra emekli olacaklar için 506 sayılı Kanunun mülga ek 24
üncü maddesinde sayılan kurum ve kuruluşlardan sosyal yardım zammı tahsilatı
yapılmayacak, ilgili kamu kurum ve kuruluşlarınca Kuruma ödenmemiş olan sosyal yardım
zammı tutarları, Hazine tarafından ilgili kurum ve kuruluşlardan tahsil edilmek üzere Kuruma
ödenecektir.
Kurumumuzca, Kanunun yürürlük tarihinden sonra kamu sektöründen emekli olanlar
için geriye yönelik olarak yapılan aylık bağlama işlemlerinde, Kanunun yürürlük tarihine
kadarki sürede sigortalılara ödenecek sosyal yardım zammı tutarları için ilgili kurum ve
kuruluşlar adına tahakkuk yapılmaya devam edilecektir.

#72

Çalışma Ve İş Hayatı / SEVK VE KONTROL MUAYENE İŞLEML...

Last post by admin - Kasım 17, 2018, 09:37:42 ÖÖ

SEVK VE KONTROL MUAYENE İŞLEMLERİ, MASRAFLARIN
KARŞILANMASI,
KURUM SAÄžLIK KURULLARI VE İTİRAZ İŞLEMLERİ
1. Sevk İşlemlerinin Yapılacağı Durumlar
Malullük ve yaşlılık sigortasına ilişkin çalışma gücü kaybı, meslek hastalığı/iş kazası
sonucu meslekte kazanma gücü kaybı oranı ile erken yaşlanma tespit talebinde bulunan
sigortalıların, talep tarihinden önceki 6 ay içerisinde Kurumca yetkilendirilmiş hastanelerce
düzenlenmiş durum bildirir sağlık kurulu rapor asılları, asıllarının olmaması durumunda
düzenleyen hastane yetkilisince başhekimlik mührü ve ıslak imza ile aslı gibidir şeklinde
onaylanmış fotokopileri veya noter tasdikli suretleri ile müracaat etmeleri halinde bu raporları,
Maluliyet tespiti talebinde bulunan sigortalı çocukları ile başka birisinin sürekli
bakımına muhtaç derecede ağır engellilik tespiti yapılacak çocukların Kurumca
yetkilendirilmiş hastanelerce düzenlenmiş sağlık kurulu raporlarının mevcut olması
durumunda (süre sınırlaması olmaksızın) bu raporların asılları, asıllarının olmaması
durumunda düzenleyen hastane yetkilisince başhekimlik mührü ve ıslak imza ile aslı gibidir
şeklinde onaylanmış fotokopileri veya noter tasdikli suretleri,
içerir şekilde hazırlanacak dosyalar değerlendirilmek üzere Kurum sağlık kuruluna
gönderilecektir. Yapılacak değerlendirme sonucu gerekli görülmesi halinde, Kurulca yeniden
muayene istenilebilecektir.
Bahse konu raporların mevcut olmaması durumunda Kanunun;
- 19 uncu maddesi gereğince, iş kazası ve meslek hastalığı sonucu oluşan hastalık ve
engelliliği nedeniyle meslekte kazanma gücü kaybına,
Adres: Mithatpaşa Cd. No:7 06410 Sıhhiye/ANKARA Ayrıntılı Bilgi : Nevin ÖZGÜL Daire Başkanı
Tel: 0312 432 10 63 Faks: 0312 432 10 62 Birim Eposta : EHGM_bhacedb@sgk.gov.tr
246
- 25 inci maddesi gereğince, 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (a) ve (b) bendi
kapsamındaki sigortalılar ile 4/1-(c) bendi kapsamında sigortalı iken görevinden ayrılmış ve
daha sonra başka bir sigortalılık haline tabi olarak çalışmamış olan sigortalıların çalışma gücü
kaybına,
- 28 inci maddesinin beşinci fıkrası gereği, çalışma gücü kaybına, yedinci fıkrası gereği
erken yaşlandığına, sekizinci fıkrası gereği, emeklilik veya yaşlılık aylığı talebinde bulunan
kadın sigortalının çocuğunun başka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede ağır engelli
olduğuna,
- 20 nci ve 34 üncü maddeleri gereği, malul olmaları nedeniyle ölüm aylığı ve geliri
alan çocukların çalışma gücü kaybına,
ilişkin tespitlerin yapılması amacıyla sigortalılar ile hak sahiplerinin Genelge ekinde
yer alan Sağlık Kuruluşuna Sevk Talep Belgesi (Ek-11) ile Kuruma müracaat etmeleri halinde
sevk işlemleri yapılacaktır.
4/1-(c) bendi kapsamında sigortalı iken görevinden ayrılmış ve daha sonra başka bir
sigortalılık haline tabi olarak çalışmamış olanlarca yapılan başvurularda sevk işlemi;
- İl Müdürlüklerine başvuru yapılması halinde söz konusu İl Müdürlüklerince,
- Kamu Görevlileri Emeklilik Daire Başkanlığına başvuru yapılması halinde ise adı
geçen Daire Başkanlığınca,
gerçekleştirilecektir.
Kanunun 25 inci maddesi gereğince sevk talebinde bulunanlardan müracaat tarihinde
çalışmadığını beyan edenlerin malul sayılmaları durumunda aylık yönünden hak kayıplarını
önlemek için bu sigortalılara Genelge ekinde yer alan Sağlık Kuruluşuna Sevk Talep Belgesi
(Ek-11) yerine, Gelir/Aylık/Ödenek Talep Belgesi (Ek-2) verilecek ve bu belgeye istinaden
sevkleri yapılacaktır. Ancak, sevk talebinde bulundukları tarihte çalışmaları devam eden 4/1-
(a) ve 4/1-(b) sigortalılarına Genelge ekinde yer alan Sağlık Kuruluşuna Sevk Talep Belgesi
(Ek-11) verilecektir.
Kanunun 4/1-(c) bendi kapsamında sigortalı sayılan kamu görevlileri ile bunların hak
sahipleri hakkında herhangi bir nedenle doğrudan kendilerinin veya kurumlarının
müracaatları üzerine düzenlenmiş sağlık kurulu raporlarının değerlendirmeye alınmasında,
sigortalıların yetkili hastanelere Kurumca sevk edilmiş olma şartı aranmayacaktır. Yine,
personel kanunlarına tabi olanların hastalıklarının kanunlarında tayin edilen sürelerden fazla
devam edip etmediğinin tespitine ilişkin olarak, Kurumca yetkilendirilmiş sağlık hizmeti
sunucuları tarafından düzenlenmiş raporların incelenmesinde de sevk şartı aranmaksızın kamu
görevlilerinin maluliyet tespit işlemi Kurum sağlık kurulunca yapılacaktır.
Kanunun geçici 18 inci maddesinde sayılanlardan primsiz aylıklar kapsamında
bulunanlar ile bunların dul ve yetimlerinin, maluliyet tespit işlemlerinde esas alınmak üzere
ve yukarıdaki esaslar dahilinde doğrudan kendilerinin veya er, erbaş ve yedek subay okulu
öğrencilerinin Milli Savunma Bakanlığı veya askerlik şubelerince sevkleri üzerine Kurumca
yetkilendirilmiş sağlık hizmeti sunucularınca, diğerlerinin ise valiliklerce Kurumca
yetkilendirilmiş sağlık hizmeti sunucularınca düzenlenmiş sağlık kurulu raporlarının
değerlendirmeye alınmasında, yetkili hastanelere Kurumca sevk edilmiş olma şartı
aranmayacaktır.
Ülkemiz ile sosyal güvenlik sözleşmesi imzalanan ülkelerde çalışan müşterek
sigortalıların maluliyet değerlendirmelerinde sevk işlemi yapılmaksızın, akit ülkenin resmi
sigorta kurumunun belirlediği sağlık hizmeti sunucusu tarafından düzenlenen raporlar
maluliyet değerlendirmelerinde esas alınacaktır.
Kanunun 4/1-(c) bendi kapsamındaki sigortalılar ile bunların hak sahibi çocuklarının
maluliyetlerinin (çalışma gücü kaybı, vazifelerini yapamayacak şekilde meslekte kazanma
Adres: Mithatpaşa Cd. No:7 06410 Sıhhiye/ANKARA Ayrıntılı Bilgi : Nevin ÖZGÜL Daire Başkanı
Tel: 0312 432 10 63 Faks: 0312 432 10 62 Birim Eposta : EHGM_bhacedb@sgk.gov.tr
247
gücü kaybı), vazife maluliyetinin, vazife malullük derecelerinin, maluliyetin sürekli veya
geçici olduğuna ilişkin tüm işlemlerin tespitine, iş kazası veya meslek hastalığı sonucu
meslekte kazanma gücü kaybı oranlarının tespitine, Kurum sağlık kurullarınca verilen
kararlara ilişkin Sosyal Sigorta Yüksek Sağlık Kuruluna yapılan itirazlara ilişkin talepler hariç
olmak üzere yukarıda belirtilen diğer talepler SGK intranet portalı altındaki (UygulamalarHizmet
Sunumu Maluliyet) https://intra3.sgk.intra/emaluliyet2/login.jsp linki üzerinde yer
alan e-maluliyet sistemine kaydedilerek Kurum sağlık kurullarına gönderilecektir.
2. Malullük Sevklerinde Aranacak Şartlar ve Masrafların Karşılanması
2.1. Kanunun 25 inci maddesine göre sigortalıların veya işverenlerin malullük
durumunun tespiti için Kurumca yetkilendirilen sağlık hizmeti sunucularına sevk istemesi
halinde, en az 1800 gün malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi bildirilmiş olması şartıyla
sigortalıların sevkleri yapılmakla birlikte, bunlardan prim borcu olanların maluliyet tespitine
ilişkin masrafları kendilerince karşılanmaktaydı.
Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliğinin 50 nci maddesinin ikinci fıkrasına 5/12/2017
eklenen cümle ile; Kanunun 4/1-(a), 4/1-(b) ve 4/1-(c) bentleri kapsamındaki sigortalılardan,
prim ve prime ilişkin her türlü borcu bulunanlardan, primi ödenmiş gün sayısı en az 1800
olanların sevk işlemleri yapılacak ve buna ilişkin masraflar Kurumca karşılanacaktır.
Sigortalıların mevcut raporlarının olması durumunda en az 1800 gün malullük, yaşlılık
ve ölüm sigortaları primi bildirilmiş olması şartıyla dosyaları ilgili Kurum sağlık kuruluna
gönderilecektir.
1800 prim gün sayısı şartını yerine getirmeyen sigortalıların;
- 1800 prim gün koşulunun hizmet borçlanması ile tamamlanması halinde, borçlanma
talepleri alınacak ancak, borçlanma bedellerinin,
- Primi ödenmiş gün sayısı 1800 den az olanların prim borçlarının,
ödenmesi beklenmeden sevk işlemleri yapılacak olup, sevk işlemlerine ilişkin her türlü
masrafları kendilerince ödenecektir.
Ancak, bu sigortalıların malul sayılmaları ve aylık bağlama işlemi yapılmadan önce
borçlanma tutarları ile prim borçlarını ödemeleri koşuluyla, yaptıkları masraf tutarları
sigortalının talep etmesi ve belgelemesi halinde, Kurumun belirlediği miktarla sınırlı olmak
üzere taraflarına ödenecektir.
3201 sayılı Kanunun 5 inci maddesinin son fıkrasına eklenen cümle ile sosyal güvenlik
sözleşmelerinde özel hüküm bulunan ülkelerdeki sigortalılık sürelerini borçlananların bu
ülkedeki başlangıç tarihleri ülkemizde de başlangıç alınmaya başlanılmasına rağmen aynı
maddenin üçüncü fıkrasına istinaden işe giriş tarihleri özel hüküm bulunmayan ülkeler ile
sosyal güvenlik sözleşmesi imzalanmamış ülkeler için borç ödeme tarihinden geriye gidilerek
tespit edilmeye devam edilmektedir. Sözleşmelerde özel hüküm bulunan ülkelerde borç
ödemeden, diğerlerinde ise borç ödeme yapıldıktan sonra maluliyet sevklerinin
gerçekleştirilmesi uygulamada hatalı işlemlere sebep olacağından ayırım gözetmeden yurtdışı
borçlanmalarında malullük aylığı bağlanmasına yeterli gün sayısına karşılık gelen borçlanma
tutarı ödenmeden sevk işlemi yapılmayacaktır. Borçlanma tutarı ödendikten sonra yapılacak
sevk işleminde masraflar Kurumca karşılanacaktır.
Sözleşmelerde özel hüküm bulunan ülkelerde borç ödemeden, diğerlerinde ise borç
ödeme yapıldıktan sonra maluliyet sevklerinin gerçekleştirilmesi uygulamada hatalı işlemlere
sebep olacağından ayırım gözetmeden yurtdışı borçlanmalarında borç ödenmeden sevk
işleminin yapılmaması gerekmektedir.
Adres: Mithatpaşa Cd. No:7 06410 Sıhhiye/ANKARA Ayrıntılı Bilgi : Nevin ÖZGÜL Daire Başkanı
Tel: 0312 432 10 63 Faks: 0312 432 10 62 Birim Eposta : EHGM_bhacedb@sgk.gov.tr
248
2.2. Kurumun ilgili sağlık kurulunca sigortalıların Kanunun 25 inci maddesine göre
malul olup olmadığına karar verilirken, sigortalının ilk defa sigortalı olduğu tarihte malul
olup olmadığı da tespit edilmektedir.
Kanunun yürürlük tarihinden sonra malullük sigortasından tahsis talebinde bulunan
4/1-(b) sigortalılarından ilk defa sigortalı olduğu tarihte bu Kanuna göre malul olduğu tespit
edilenlere, Kanunun 28 inci maddesinin dördüncü fıkrası gereğince yaşlılık sigortasından
aylık bağlanabilmesi için en az 15 yıldan beri sigortalı olunması ve 3960 prim ödeme gün
sayısının bulunması gerekmekte olup, söz konusu sigortalılardan ilk defa sigortalı olduğu
tarihte malul olması nedeniyle malullük aylığı bağlanamayan sigortalıların malullük
durumuna ilişkin kararların sosyal güvenlik merkezlerine intikali halinde, Kurum sağlık
kurulundan yeni bir değerlendirme istenmeksizin sigortalının 15 yıl sigortalılık süresi ve 3960
prim gün sayısının kontrolü yapılmak ve sigortalı bilgilendirilmek kaydıyla yaşlılık aylığı
bağlanacaktır.
2.3. Sigortalıların maluliyet durumlarının tespiti sigortalıların son sigortalılık haline
göre ilgili Kurum sağlık kurulunca yapılmaktadır.
Kanunun yürürlük tarihinden önce 4/1-(a) kapsamında sigortalı olanların ilk defa
çalışmaya başladıkları tarihteki maluliyet durumlarının tespitinin Kanunun geçici 10 uncu
maddesinin birinci fıkrası gereğince 506 sayılı Kanunun mülga 53 üncü maddesi hükmüne
göre yapılması gerekmektedir.
En son 4/1-(b) kapsamında iken maluliyet durumu değerlendirilen ve ilk defa
çalışmaya başladığı tarihte Kanuna göre malul olduğu tespit edildiği için malullük aylığı
bağlanamayan sigortalıların, mülga 2829 sayılı Kanun hükümlerine göre yaşlılık aylığı
bağlanacak sigortalılık halinin 4/1-(a) olması durumunda, Kanunun geçici 10 uncu
maddesinin birinci fıkrası gereğince ilk defa sigortalı olduğu tarihteki malullük durumlarının
tespitinin 506 sayılı Kanunun mülga 53 üncü maddesine göre yapılması için ilgili Kurum
sağlık kuruluna gerekli belgeler gönderilecektir.
Örnek: Sigortalı en son 4/1-(b) kapsamında iken malullük sigortası yönünden tahsis
talebinde bulunmuş ve ilgili Kurum sağlık kurulu tarafından Kanunun 25 inci maddesine göre
yapılan incelemede, ilk defa çalışmaya başladığı tarihte malul olması nedeniyle malullük
yönünden talebi reddedilmiştir. Bu defa, yaşlılık sigortası yönünden durumunun
incelenmesini talep eden sigortalının mülga 2829 sayılı Kanuna göre yapılan değerlendirmede
aylık bağlanacak sigortalılık hali 4/1-(a) olarak belirlenmiştir. Her ne kadar sigortalının ilk
defa sigortalı olduğu tarihte Kanuna göre malul olduğu tespit edilmiş ise de Kanunun yürürlük
tarihinden önce sigortalı olması nedeniyle Kanunun geçici 10 uncu maddesinin birinci fıkrası
uyarınca, sigortalının ilk defa sigortalı olduğu tarihte malul olup olmadığının tespitinin 506
sayılı Kanunun mülga 53 üncü maddesine göre yapılması gerektiğinden, belgeleri tekrar ilgili
Kurum sağlık kuruluna gönderilecektir.
2.4. Kanunun geçici 10 uncu maddesinin ikinci fıkrasına göre, 4/1-(a) kapsamında olup
Kanunun yürürlük tarihinden önce sigortalı olanlardan, Kanunun yürürlük tarihinden önce
veya sonra engelliliği nedeniyle vergi indiriminden yararlanmaya hak kazanmış durumda olan
sigortalılar hakkında Kanunun 28 inci maddesinin beşinci fıkrası uygulanmayacaktır.
2.5. 4/1-(b) sigortalılarının Kanunun 28 inci maddesinin beşinci fıkrasına göre
(çalışma gücü kaybı % 40-% 59 arasında olanlar) Kurumca yetkilendirilen sağlık hizmeti
sunucularına sevk işlemi yapılırken en az 16 yıl sigortalılık süresi ve 4320 prim gün sayısının
olması şartı aranacak, yine bu gün sayısının hizmet borçlanması yapılması suretiyle
tamamlanması veya primi ödenmiş gün sayısının 4320 günden az olması halinde sevk işlemi
yapılacak, ancak sevke ilişkin tüm masraflar sigortalılar tarafından karşılanacaktır.
Adres: Mithatpaşa Cd. No:7 06410 Sıhhiye/ANKARA Ayrıntılı Bilgi : Nevin ÖZGÜL Daire Başkanı
Tel: 0312 432 10 63 Faks: 0312 432 10 62 Birim Eposta : EHGM_bhacedb@sgk.gov.tr
249
Kanunun 28 inci maddesinin beşinci fıkrası kapsamında çalışma gücü kaybını tespit
ettirmek isteyen 4/1-(b) kapsamındaki sigortalılar, doğrudan anılan fıkra kapsamında sevk
talebinde bulunabilecek olup, bu sigortalıların talepleri olmadan doğrudan Kanunun 25 inci
maddesine göre durumunun değerlendirilmesi istenmeyecektir.
2.6. Sigortalılığı sona erenler ile kontrol muayenesi için gelir veya aylığı kesilen
sigortalı ve hak sahiplerinin sevk işleminin yapıldığı tarihte genel sağlık sigortası kapsamında
olmaması veya genel sağlık sigortalısı olmakla birlikte prim borcunun bulunması nedeniyle
provizyonlarının kapalı olması bunların sevk işlemlerinin yapılmasına engel teşkil
etmeyecektir.
2.7. Çalışma gücü veya meslekte kazanma gücü kaybı oranlarının tespitinde tedaviye
yönelik hiçbir masraf Kurumca karşılanmayacak, maluliyet durumlarının tespitinde
yukarıdaki 2.1 inci ve 2.5 nci maddelerde belirtilen istisnalar dışında masraflar Kurumca
karşılanacaktır.
2.8. 2.1 inci ve 2.5 nci maddeler dışında kalan sevk işlemlerinde (sürekli iş göremezlik,
erken yaşlanma halleri, ölen sigortalıların hak sahibi malul çocukları ve kontrol muayeneleri
gibi) herhangi bir prim gün sayısı kontrolü yapılmayacağı gibi sevk işlemlerine ilişkin tüm
masraflar da Kurumca karşılanacaktır.
2.9. Sevk yazılarında masrafların Kurum veya sigortalılar tarafından karşılanıp
karşılanmayacağı hususu mutlaka belirtilecektir.
2.10. Gerek mülga 2829 sayılı Kanunun 8 inci maddesinde gerekse Kanunun 53 üncü
maddesinde malullük sigortası uygulamasında son sigortalılık halinin dikkate alınacağı
öngörüldüğünden, sosyal güvenlik il müdürlükleri/sosyal güvenlik merkezlerince birden fazla
sigortalılık haline tabi çalışması bulunan sigortalılar için; gerek malullük sigortasından sevk
işlemleri yapılırken, gerekse sevk işlemi sonucu Kurum sağlık kurulunca gerekli
değerlendirmelerin yapılabilmesi için dosya oluşturulurken, sigortalıların tüm statülerde
geçen hizmet bilgileri dosyada olacak şekilde gönderilecek, her bir statüde geçen çalışmalar
için ayrı ayrı sevk yapılmayacaktır.
2.11. 4/1-(a) ve 4/1-(b) sigortalılarından geçirdiği iş kazası veya tutulduğu meslek
hastalığı sonucu meslekte kazanma gücünün en az % 60’ını kaybettiği Kurum sağlık
kurullarınca tespit edilenlere malullük aylığı bağlanması için yeni bir sağlık kurulu raporu
istenmeyecektir. Ancak, bunlardan malullük aylığının başlayacağı tarihten önce kontrol
muayenesi sonucu iş göremezlik derecesi % 60’ın altına düşenlere malullük aylığı
bağlanmayacaktır.
3. Sevk İşlemini Yapacak Üniteler ve Sağlık Kurulu Raporu (SKR) Düzenlemeye
Yetkili Sağlık Hizmet Sunucuları
3.1. İş kazası geçiren veya meslek hastalığına tutulan sigortalı ile iş kazası ve meslek
hastalığı sonucu ölen sigortalının çocuklarının maluliyet taleplerinin alınması ve hastaneye
sevk işlemleri kısa vadeli sigortalar servislerince, bunun dışında sigortalıların çalışma gücü
kayıp oranlarının, erken yaşlanma halinin, kadın sigortalıların ağır engelli çocuklarının
başkasının sürekli bakımına muhtaç olması halinin ve ölen sigortalıların hak sahibi
çocuklarının maluliyet halinin tespiti ile ilgili taleplerin alınması ve sevk işlemleri ile
Kurumumuzdan gelir ve aylık almakta olan sigortalı ve hak sahibi malul çocukların kontrol
muayenesi için hastanelere sevk işlemleri emeklilik servislerince yürütülecektir.
3.2. Sevk işlemleri, sigortalıların en son bağlı bulunduğu sosyal güvenlik il
müdürlüğü/sosyal güvenlik merkezlerince 4/1-(a) ve 4/1-(b) sigortalıları için ortak hazırlanan
ve Genelge ekinde yer alan (Ek-12) ve (Ek-13) sevk yazıları kullanılarak aşağıdaki
açıklamalar çerçevesinde yapılacaktır.
Adres: Mithatpaşa Cd. No:7 06410 Sıhhiye/ANKARA Ayrıntılı Bilgi : Nevin ÖZGÜL Dai

#73

Çalışma Ve İş Hayatı / TOPTAN ÖDEME İŞLEMLERİ

Last post by admin - Kasım 17, 2018, 09:34:54 ÖÖ

TOPTAN ÖDEME İŞLEMLERİ
Kanunun 31 inci, 36 ncı ve geçici 5 inci maddelerinde yaşlılık ve ölüm toptan ödemesi
ile bu toptan ödemelere ilişkin ihya işlemleri düzenlenmiştir.
1. Yaşlılık ve Ölüm Toptan Ödemesi
1.1. Yaşlılık Toptan Ödemesi
Kanunun 31 inci maddesine göre yaşlılık toptan ödemesi, Kanunun 4/1-(a), 4/1-(b) ve
bu Kanuna göre ilk defa 4/1-(c) bentleri kapsamında sigortalı olanlardan,
- Çalıştığı işten ayrılan, işyerini kapatan veya devreden,
- Kanunun 28 inci maddesinin ikinci fıkrasının (a) bendinde belirtilen yaş şartını
(kadınlar için 58, erkekler için 60 yaş) doldurduğu halde malullük ve yaşlılık aylığı
bağlanmasına hak kazanamayan,
sigortalılara yapılacaktır.
Adres: Mithatpaşa Cd. No:7 06410 Sıhhiye/ANKARA Ayrıntılı Bilgi : Nevin ÖZGÜL Daire Başkanı
Tel: 0312 432 10 63 Faks: 0312 432 10 62 Birim Eposta : EHGM_bhacedb@sgk.gov.tr
243
Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliğinin 59 uncu maddesinin ikinci fıkrasında yer alan
“Dilekçeye; Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) ve (c) bendi kapsamındaki
sigortalılardan ilgili döneme ait aylık prim ve hizmet belgesi, henüz Kuruma verilmemiş
olanlar için sigortalı işten ayrılış bildirgesi, sigortalılığına esas faaliyetine son vereceğini
beyan eden Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamındaki sigortalılar
için de sigortalı işten ayrılış bildirgesi eklenir.” hükmü 5/12/2017 tarihli Sosyal Sigorta
İşlemleri Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına İlişkin Yönetmelik ile kaldırılmıştır.
5/12/2017 tarihinden sonra yaşlılık toptan ödemesi talebinde bulunan 4/1-(a) ve 4/1-
(b) sigortalılarının 4/1-(a) sigortalılarının çalıştığı işten ayrıldıktan, 4/1-(b) sigortalılarının
işyerini kapattıktan veya devrettikten sonra kendisinin veya varsa vekilinin veyahut vasisinin
ilgili üniteye veya 4/1-(c) sigortalılarının kendisinin veya varsa vekilinin veyahut vasisinin
Kamu Görevlileri Emeklilik Daire Başkanlığına örneği Kurumca hazırlanan
Gelir/Aylık/Ödenek Talep Belgesi ile başvurması yeterli olacaktır.
Yaşlılık toptan ödemesinin tutarı;
Sigortalı;
- 4/1-(a) ve 4/1-(c) kapsamında ise kendi adına bildirilen,
- 4/1-(b) kapsamında ise kendisinin ödediği,
malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primlerinin (% 20) her yıla ait tutarının;
- Toptan ödemeye esas hizmet sürelerinin Kanunun yürürlük tarihinden önce
(2008/Ekim (hariç)) olması halinde, Kanunun geçici 5 inci maddesi gereğince, bu Kanunla
bazı maddeleri yürürlükten kaldırılan ilgili kanun hükümlerine göre bu Kanunun yürürlük
tarihi itibarıyla hesaplanarak, bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarih ile toptan ödemenin
yapılmasına ilişkin yazılı istek tarihine kadar geçen yıllar için her yılın güncelleme katsayısı
ile güncellenerek bulunan tutarı,
- Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten (2008/Ekim (dahil)) sonraki süreler için primin
ait olduğu yıldan itibaren yazılı istek tarihine kadar geçen yıllar için, her yılın gerçekleşen
güncelleme katsayısı ile güncellenerek tespit edilen tutarı,
toptan ödeme şeklinde verilecektir.
Kısa vadeli sigorta kolları ile genel sağlık sigortası primleri toptan ödeme yoluyla
ödenmeyecek ayrıca, sigortalının hizmet borçlanmaları da yaşlılık toptan ödemesine dahil
edilmeyecektir.
Yaşlılık toptan ödemesi talebinde bulunup tarafına yaşlılık toptan ödemesi yapılan
sigortalılardan, toptan ödeme tarihinden önce geçen hizmetlerinin toptan ödeme yapıldıktan
sonra tespit edilmesi halinde, söz konusu hizmetler dahil edilerek toptan ödeme işlemi
düzeltilecektir.
Ayrıca, toptan ödeme yapıldıktan sonra yeniden çalışmaya başlayan sigortalıların
toptan ödeme tarihinden sonra geçen çalışmaları talepte bulunmaları halinde toptan ödeme
şeklinde verilecektir.
Yaşlılık aylığı bağlanması veya toptan ödeme yapılması talebinde bulunan ve talep
tarihi itibari ile yaşlılık aylığı için diğer şartları taşımakla birlikte gerekli prim ödeme gün
sayısını sonradan tespit edilen hizmet süreleriyle tamamlayanlardan, toptan ödeme talebinden
önce tahsis talebinde bulunanlara ilk tahsis talep tarihi, diğerlerine ise toptan ödeme talep
tarihi esas alınarak aylık bağlanacak, bunlardan toptan ödeme yapılmış olanlara ödenen
tutarlar bağlanacak aylıklardan mahsup edilecektir.
Örnek: 1/1/1987 tarihinde sigortalılığı başlayan ve toptan ödeme yapılması için
aranan yaş şartını yerine getiren sigortalının, yaşlılık aylığı talebinde bulunmaksızın doğrudan
1/1/2018 tarihli toptan ödeme talebine istinaden 3300 günlük hizmeti toptan ödeme olarak
ödenmiştir. Ancak, dosyada yapılan incelemede sigortalının başka bir sicilde geçen 300
Adres: Mithatpaşa Cd. No:7 06410 Sıhhiye/ANKARA Ayrıntılı Bilgi : Nevin ÖZGÜL Daire Başkanı
Tel: 0312 432 10 63 Faks: 0312 432 10 62 Birim Eposta : EHGM_bhacedb@sgk.gov.tr
244
günlük hizmeti ile birlikte aylık bağlanması için aranan 3600 gün koşulunu yerine getirdiği
tespit edilmiştir. Bu durumda, sigortalıya toptan ödeme talep tarihi olan 1/1/2018 tarihini takip
eden ay başından itibaren yaşlılık aylığı bağlanacak ve toptan ödeme tutarı bağlanacak
aylıktan mahsup edilecektir.
1.2. Ölüm Toptan Ödemesi
Kanunun 36 ncı maddesi gereğince, 4/1-(a) ve 4/1-(b) kapsamındaki sigortalılar ile
Kanuna göre ilk defa 4/1-(c) kapsamında sigortalı olanlardan, ölen sigortalıların hak
sahiplerine ölüm aylığı bağlanamaması durumunda, ölüm tarihi esas alınmak kaydıyla 31 inci
maddenin birinci fıkrasına göre hesaplanan ölüm toptan ödeme tutarı, Kanunun 34 üncü
madde hükümleri dikkate alınarak sigortalının hak sahipliği şartlarını taşıyan eşine,
çocuklarına, ana ve babasına yine Kanunda belirtilen hisseler oranında verilecektir.
Ölüm toptan ödemesi yapılabilmesi için, eş, çocuk, ana ve babaya ölüm aylığı
bağlanmasında aranan şartların mutlaka yerine getirilmiş olması gerekmekte olup, bu şartları
taşımayan hiçbir hak sahibine toptan ödeme yapılmayacaktır.
Hak sahiplerine yapılacak toptan ödemenin toplamı sigortalıya yapılacak toptan
ödeme tutarını geçemeyecek, bu sınırın aşılmaması için gerekirse hak sahiplerinin
hisselerinden orantılı olarak indirim yapılacaktır.
Ölüm toptan ödemesi yapılabilmesi için, hak sahiplerinin örneği Kurumca hazırlanan
Gelir/Aylık/Ödenek Talep Belgesi ile ilgili üniteye başvurmaları şarttır. Anılan belgeye malul
çocuklar için sağlık kurulu raporu eklenecektir.
Lise ve dengi öğrenime devam eden hak sahibi erkek çocukların Milli Eğitim
Bakanlığı ve Yükseköğretim Kurulunda kayıtlı öğrenci bilgilerine istinaden işlemleri ayrıca
öğrenci belgesi istenmeksizin sonuçlandırılacaktır.
Kısa vadeli sigorta kolları ile genel sağlık sigortası primleri toptan ödeme yoluyla
ödenmeyecek, ancak sigortalının sağlığında yapmış olduğu hizmet borçlanmaları hak
sahiplerine ödenecek ölüm toptan ödemesine dahil edilecektir.
Ancak, hak sahiplerine toptan ödeme yapıldıktan sonra ölen sigortalının sonradan
tespit edilen hizmetlerle birlikte ölüm aylığı bağlanması için aranan gün sayısı ve/veya
sigortalılık süresi şartının yerine getirildiğinin tespit edilmesi durumunda, hak sahiplerine
yapılan toptan ödeme tutarı ihya edilecek, bağlanacak aylığın başlangıcında, ölüm tarihi/hak
sahibi olma niteliğinin kazanıldığı tarih esas alınacaktır.
Örnek: 14/4/2007 tarihinde sigortalılığı başlayan ve 780 prim ödeme gün sayısı olan
sigortalı, Kanunun 4/1-(a) bendi kapsamında sigortalı iken 18/12/2016 tarihinde vefat etmiştir.
Ölüm aylığı bağlanması için aranan 900 gün şartı oluşmaması nedeniyle hak sahiplerine
1/2/2017 tarihli taleplerine istinaden toptan ödeme yapılmıştır. Ancak, dosyada yapılan
incelemede sigortalının başka bir sicilde geçen 140 gün hizmeti ile birlikte aylık bağlanması
için aranan 900 gün koşulunu yerine getirdiği tespit edilmiştir. Bu durumda, hak sahiplerine
yapılan toptan ödeme tutarı ihya edilecek ve bağlanacak ölüm aylığı, ölüm tarihini/hak sahibi
olma niteliğinin kazanıldığı tarihi takip eden ay başından itibaren başlatılacaktır.
2. Toptan Ödeme İşlemlerinde Kullanılacak Güncelleme Katsayıları
Kanunun geçici 5 inci maddesine göre, 2008 ve 2009 yıllarında yapılacak ölüm veya
yaşlılık toptan ödeme işlemlerinde, Kanunun yürürlüğe girdiği 2008 yılı ile toptan ödemenin
yapılacağı 2008 ve 2009 yılları arasında herhangi bir takvim yılının bulunmaması nedeniyle
güncelleme katsayısı kullanılmayacaktır. Güncelleme katsayısı ilk defa 2010 yılında toptan
ödeme talebinde bulunan sigortalılar için kullanılacaktır.
Adres: Mithatpaşa Cd. No:7 06410 Sıhhiye/ANKARA Ayrıntılı Bilgi : Nevin ÖZGÜL Daire Başkanı
Tel: 0312 432 10 63 Faks: 0312 432 10 62 Birim Eposta : EHGM_bhacedb@sgk.gov.tr
245
Örnek 1: Sigortalı 1995-1998 süresine ait hizmetleriyle ilgili olarak 20/4/2009
tarihinde yaşlılık toptan ödeme talebinde bulunmuştur. Kanunun yürürlüğe girdiği 1/10/2008
tarihi itibariyle söz konusu yıllara ilişkin malullük, yaşlılık ve ölüm prim tutarları 506 sayılı
Kanun hükümlerine göre 1240 TL olarak tespit edilmiştir. Söz konusu miktar, Kanunun
yürürlüğe girdiği 2008 yılı ile toptan ödeme için talepte bulunulan 2009 yılı arasında bir
takvim yılı geçmediğinden herhangi bir güncelleme yapılmadan ödenecektir.
Örnek 2: Sigortalı 1990-2007 yılları arası hizmetleri ile ilgili olarak 1/5/2011
tarihinde yaşlılık toptan ödeme talebinde bulunmuştur. Kanunun yürürlüğe girdiği 1/10/2008
tarihi itibariyle söz konusu yıllara ilişkin malullük, yaşlılık ve ölüm prim tutarları 506 sayılı
Kanun hükümlerine göre 2000 TL olarak tespit edilmiştir. Söz konusu miktar, Kanunun
yürürlüğe girdiği 2008 yılı ile toptan ödeme için talepte bulunulan 2011 yılı arasında geçen
takvim yıllarının (2009 ve 2010) güncelleme katsayısı ile çarpılacak ve tespit edilen miktar
sigortalıya toptan ödeme şeklinde verilecektir. Güncelleme katsayısı 2009 yılı için 1,0653,
2010 yılı için 1,0907 olarak dikkate alınacaktır.
Her yılın Nisan ayına kadar yapılan toptan ödemeye ilişkin miktarların
hesaplanmasında, yazılı istek tarihinden bir önceki yıla ait güncelleme katsayısı; sabit
fiyatlarla gayri safi yurtiçi hasıla gelişme hızı (GH) açıklanıncaya kadar en son temel yıllı
tüketici fiyatları endeksindeki (TÜFE) artış oranının bir önceki yılın Aralık ayına göre değişim
miktarı olarak alındığından, bu şekilde hesaplanan toptan ödeme miktarları, açıklanan gelişme
hızına göre http://sgknet.sgk.intra adresinde yer alan toptan ödeme ve ihya programı
tarafından Nisan ayından sonra yeniden hesaplanarak, eksik hesaplanan toptan ödeme miktarı
ilgililerin toptan ödeme aldıkları banka şubesine gönderilmektedir.

#74

Çalışma Ve İş Hayatı / MAHKEME KARARLARININ UYGULANMA...

Last post by admin - Kasım 17, 2018, 09:34:23 ÖÖ

MAHKEME KARARLARININ UYGULANMASI
Anayasanın 138 inci maddesinin son fıkrasında; “Yasama ve yürütme organları ile
idare, mahkeme kararlarına uymak zorundadır; bu organlar ve idare, mahkeme kararlarını
hiçbir suretle değiştiremez ve bunların yerine getirilmesini geciktiremez.” hükmüne yer
verildiğinden, idareye mahkeme kararlarını uygulayıp uygulamama konusunda hiçbir takdir
hakkı verilmemiştir.
6100 sayılı Kanunun;
Adres: Mithatpaşa Cd. No:7 06410 Sıhhiye/ANKARA Ayrıntılı Bilgi : Nevin ÖZGÜL Daire Başkanı
Tel: 0312 432 10 63 Faks: 0312 432 10 62 Birim Eposta : EHGM_bhacedb@sgk.gov.tr
241
“Hükmün Tashihi” başlıklı 304 üncü maddesinde; hükümdeki yazı ve hesap hataları
ile diğer benzeri açık hataların, mahkemece resen veya taraflardan birinin talebi üzerine
düzeltilebileceği,
“Hükmün Tavzihi” başlıklı 305 inci maddesinde; hükmün yeterince açık bulunmaması
veya icrasında tereddüt uyandırması yahut birbirine aykırı fıkralar içermesi durumunda, icrası
tamamlanıncaya kadar taraflardan her birinin hükmün açıklanmasını veya tereddüt ya da
aykırılığın giderilmesini isteyebileceği,
düzenlenmiştir.
Bu sebeple, hukuk birimleri tarafından yargı mercilerine yukarıda sayılan başvuruların
yapılabilmesi ve başvuru esnasında doğru savunmanın gerçekleştirilebilmesi için, gerek ilk
derece mahkemesi kararı, gerekse Yargıtay kararındaki mevzuat ya da hesap hatasını açıkça
ve gerekçeleriyle belirtir, konuya ilişkin tüm bilgi ve belgeleri içeren yazının ilgili kararla
birlikte hukuk birimlerine iletilmesi gerekmektedir.
Ayrıca, mahkeme kararlarında meydana gelen bu tür yanlışlıkların önüne
geçilebilmesi açısından, emeklilik birimlerince dava dilekçelerinin, özellikle de dava
esnasında tebliğ edilen bilirkişi raporlarının temin edilmesinin sağlanması, dava
dilekçeleriyle bilirkişi raporlarının dikkatle incelenerek mevzuat ya da hesap hatalarının tespit
edilmesi halinde ise bu yanlışlıklar, ayrıntılı ve açık bir şekilde hazırlanan yazı ile hukuk
birimlerine intikal ettirilecektir.
Hukuk Müşavirliğinin 30/10/2014 tarihli ve 2014/30 sayılı Genelgesine göre,
kesinleşmeden uygulanması mümkün olan mahkeme kararları (gelir/aylığın yanlış ya da eksik
hesaplanmış olduğuna ilişkin davalar, boşandığı eşiyle fiilen birlikte yaşadığı tespit edilenler,
hak sahipliğinin tespiti davaları, yersiz ödeme ve her türlü alacak davaları, maluliyet tespitine
ilişkin davalar ile sürekli iş göremezlik tespitine ilişkin davalar vb.) ile kesinleşmeden
uygulanması mümkün olmayan mahkeme kararlarının ayrı ayrı değerlendirilmesi
gerektiğinden;
- İlgili mevzuat gereği kesinleşmeden uygulanması mümkün olmayan hizmet tespiti,
kişiler ve aile hukukuna ilişkin mahkeme kararlarının (gaiplik kararları, sigortalı/hak
sahiplerinin fiil ehliyetlerinin kısıtlanması, kişiye yasal danışman, vasi, kayyum atanmasına
ilişkin kararlar, nüfus kütüklerinin değiştirilmesi ile düzeltilmesine ilişkin davalar, evlilik
birliğine ilişkin boşanma davaları, çocuğun soy bağının düzeltilmesine ilişkin kararlar vb.)
uygulanmasına yönelik başvurularda, Kurum aleyhine hükmedilen alacaklar, kararın
kesinleşmesine müteakip yapılacak başvuru tarihinden itibaren 30 günlük süre içinde
ödenecektir.
- Bununla birlikte, başvuru konusu karar kesinleşmeden uygulanması mümkün olan
kararlardan ise; kararın kesinleşmesi beklenilmeksizin başvuru tarihinden itibaren 30 gün
içinde ödeme yapılacaktır.
Söz konusu ödeme işlemleri yapılmadan önce sosyal güvenlik il müdürlüğü/sosyal
güvenlik merkezine intikal eden mahkeme kararının kesinleşmeden infazı mümkün olan
kararlardan olup olmadığının tespiti yapılacak, kesinleşmeden infazı mümkün olan/olmayan
kararlardan olup olmadığı hususunda tereddüt oluşması halinde, hukuk servislerinden görüş
alınarak işlem yapılacaktır. Bu tespit yapıldıktan sonra mahkeme kararında belirtilen
alacakların 30 gün içinde ödemesinin yapılması gerektiğinden, kararda Kurum aleyhine faize
hükmedilmiş ise asıl alacak mahkeme kararında hüküm altına alınan faizi ile birlikte
ödenecek, kararda Kurum aleyhine faize hükmedilmemiş ise sadece asıl alacağın ödenmesi
için gerekli işlemler yapılacaktır.
Eşinden boşandığı halde, boşandığı eşiyle fiilen birlikte yaşadığı belirlenen eş ve
çocukların, bağlanmış olan gelir ve aylıklarının kesilmesi ve ödenen tutarların Kanunun 96
Adres: Mithatpaşa Cd. No:7 06410 Sıhhiye/ANKARA Ayrıntılı Bilgi : Nevin ÖZGÜL Daire Başkanı
Tel: 0312 432 10 63 Faks: 0312 432 10 62 Birim Eposta : EHGM_bhacedb@sgk.gov.tr
242
ncı maddesi hükümlerine göre geri alınması ile ilgili davalarda, (aylık kesme işleminin iptali
gibi Kurum işleminin iptaline dair verilmiş olmakla birlikte, hüküm bölümünde eda hükmü
içermeyen, bir başka deyişle hüküm bölümünde Kurum aleyhine asıl alacak, vekâlet ücreti,
yargılama gideri gibi Kurumumuz tarafından ödenmesi gereken bir alacağa hükmedilmemiş
olan; ancak uygulanması sonucu geçmişe dönük toplu ödemelere sebep olan kararlar; hizmet
tespiti, kişiler hukuku ve aile hukukuna ilişkin davalar sonucunda verilmiş kararlardan
olmadığından) bu kararların uygulanması için kararın kesinleşmesi beklenilmeksizin başvuru
tarihinden itibaren 30 gün içinde ödeme yapılacaktır.
Mahkemelerce, Kanunun 4/1- (a) bendi kapsamındaki sigortalı ve hak sahiplerine
geriye dönük aylık ve faiz ödenmesine hükmedilmiş olunması durumunda;
- Mahkeme kararında hem anapara hem de faiz miktarı bildirilmiş ise, her iki ödeme
işlemi, emeklilik servislerince gerçekleştirilecektir.
- Mahkeme kararında sadece anapara tutarı bildirilmiş, faiz miktarı bildirilmemiş ise
Kurumca faiz tutarının hesaplanarak sigortalı veya hak sahiplerine ödenmesinin talep edildiği
durumlarda, emeklilik servislerince, MOSİP “Diğer İşlemler”, “MOSİP Bilgi Edinme”, “Faiz
Hesaplama Modülü” menülerinden faiz hesabı yapılacak, hesaplanan faiz tutarı anapara ile
beraber sigortalı veya hak sahiplerine ödenmek üzere aylık bağlama sistemine girilecektir.
- Mahkeme kararında hükmedilen alacak miktarı için alacaklı/vekili tarafından icra
takibi başlatılmış ve söz konusu alacak ve faizi ilgili icra dairesi tarafından gönderilen ödeme
emri ile talep ediliyor ise, emeklilik servislerince, aylık bağlama sisteminden girilen faiz ve
anapara miktarlarının ilgili icra müdürlüğü hesabına aktarılması işleminin gerçekleştirilmesi
için, söz konusu tutar MOSİP’e aktarılmadan önce muhasebe servisine yazı yazılarak icra
dosya numarası, icra müdürlüğünün adı ve aktarılacak tutarlar bildirilecek ve muhasebe
servisi tarafından söz konusu anapara ve faizin ilgili icra müdürlüğüne gönderilmesi için
MOSİP’e giriş işlemi yapılacaktır.
Kesinleşmesi beklenilmeksizin uygulanacak konularla ilgili Kurumun taraf olduğu
mahkeme kararları gereğince, Kurum aleyhine hükmedilen alacak miktarı, müracaat
tarihinden itibaren otuz gün içinde ödenecek, ancak Mahkeme kararlarında yer alan
miktarların kararın kesinleşmesinden önce ödenmesi halinde, söz konusu kararların ilgili
mercilerce bozulmasını müteakip ödenen miktarlar, ödeme tarihinden itibaren işleyecek
kanuni faizi ile birlikte ilgililerden tahsil edilecektir.

#75

Çalışma Ve İş Hayatı / ZAMANAŞIMI VE HAK DÜŞÜRÜCÜ SÜR...

Last post by admin - Kasım 17, 2018, 09:33:44 ÖÖ

ZAMANAŞIMI VE HAK DÜŞÜRÜCÜ SÜRE UYGULAMASI
Hak düşürücü süre ile zamanaşımı uygulaması, Kanunun 97 nci, Sosyal Sigorta
İşlemleri Yönetmeliğinin 118 inci maddesinde düzenlenmiş olup, hak düşürücü süre, yasa ile
belirlenen süre içinde kullanılmayan bir hakkın bir daha kullanılmayacak duruma gelmesini,
zamanaşımı ise yasanın belirlediği koşullarda bir sürenin geçmesi ile bir hakkın
kazanılmasını, kaybedilmesini veya bir yükümlülükten kurtulmayı sağlayan süreyi ifade
etmektedir.
Kanunla hak düşürücü süre ve zamanaşımı uygulamasında mülga kanun
uygulamalarına göre değişiklikler yapılmış, bazı hükümler yürürlükten kaldırılmış ve yeni
düzenlemeler getirilmiştir. 506 sayılı Kanunda zamanaşımı ve hak düşürücü süre mülga 99,
Kanunda ise 97 nci maddede düzenlenmiştir.
506 sayılı Kanunun Kanunla mülga 99 uncu maddesinde; “Bu Kanunda aksine hüküm
bulunmayan hallerde, iş kazalarıyla meslek hastalıkları ve ölüm sigortalarından hak kazanılan
gelir ve aylıkların, hakkı doğuran olay tarihinden itibaren beş yıl içinde istenmezse
zamanaşımına uğrayacağı, bu durumda olanların gelir ve aylıklarının, yazılı istek tarihini takip
eden ay başından itibaren başlayacağı, iş kazalarıyla meslek hastalıkları sigortasından
kazanılan diğer haklar ile hastalık ve analık sigortalarından doğan hakların, hakkı doğuran
olay tarihinden itibaren beş yıl içinde istenmezse düşeceği, geçici iş göremezlik ödeneğini
veya herhangi bir döneme ilişkin gelir veya aylığını beş yıl içinde almayanların, söz konusu
ödenek, gelir veya aylıklarının ödenmeyeceği,”
Kanunun 97 nci maddesinde ise; “Bu Kanunda aksine hüküm bulunmayan hallerde, iş
kazası, meslek hastalığı, vazife malullük ve ölüm hallerinde bağlanması gereken gelir ve
aylıkların, hakkın kazanıldığı tarihten itibaren beş yıl içinde istenmeyen kısmının
zamanaşımına uğrayacağı, kuruma müracaat etmemenin haklı bir sebebe dayandığını genel
hükümlere göre ispat edenler hakkında, bu hükümlerin uygulanmayacağı, kısa vadeli sigorta
kollarından ve ölüm sigortasından kazanılan diğer hakların, hakkın doğduğu tarihten itibaren
beş yıl içinde istenmezse düşeceği”,
hüküm altına alınmıştır.
Kanun ve Kanunla mülga 506, 2925, 1479 ve 2926 sayılı Kanunlar gereği zamanaşımı
ve hak düşürücü süre uygulaması aşağıda açıklanan usul ve esaslar doğrultusunda
yapılacaktır.
Zamanaşımı ve Hak Düşürücü Süre Uygulaması
(506, 2925, 1479 ve 2926 sayılı kanunlar ile Kanunun 4/1-(a), 4/1-(b) kapsamındaki
sigortalılar ve ilk defa 2008/Ekim ay başından itibaren 4/1-(c) kapsamında sigortalı olanlar) Zaman Aşımı
Hak
Kaza
nma
Tarihi
Talep Tarihi
2008/Ekim Öncesi 2008/Ekim Sonrası
Adres: Mithatpaşa Cd. No:7 06410 Sıhhiye/ANKARA Ayrıntılı Bilgi : Nevin ÖZGÜL Daire Başkanı
Tel: 0312 432 10 63 Faks: 0312 432 10 62 Birim Eposta : EHGM_bhacedb@sgk.gov.tr
225
Bağlanacak Gelir/Aylıklar
1/10/2008 öncesi
Gelir/aylığa hak kazanılan tarihten itibaren
beş yıl geçmişse talep tarihini takip eden ay
başından itibaren gelir/aylıklar ödenir.
Gelir/aylığa hak kazanılan tarih ile
2008/Ekim ayı arasında beş yıllık
sürenin geçip geçmediğine
bakılacaktır.
1- Geçmiş ise;
- 2008/Ekim öncesi süreler
ödenmeyecektir.
- Talep tarihi ile 2008/Ekim arasında
beş yıllık süre geçmemiş ise
2008/Ekim sonrası gelir/aylıklar
ödenecektir.
2- Gelir/aylığa hak kazanılan tarih
ile 2008/Ekim ayı arasında beş yıllık
süre geçmemişse talep tarihinden
geriye doğru beş yıllık süreye ilişkin
gelir/aylıklar ödenecektir.
1/10/2008
sonrası
---
Gelir/aylığa hak kazanılan tarihten
itibaren beş yıl geçmişse talep
tarihinden geriye doğru beş yıllık
süreye ilişkin gelir/aylıklar
ödenecektir.
Bağlanmış Gelir/Aylıklar
1/10/2008 öncesi
Bağlanan gelir ve aylıklar bağlandıktan
sonra beş yıl içerisinde alınmazsa, talep
tarihinden geriye doğru beş yıllık süreye
ilişkin gelir ve aylıklar ödenir.
Bağlandıktan sonra alınmayan gelir
ve aylığın ödeme tarihi ile
2008/Ekim arasında beş yıllık
sürenin dolup dolmadığına
bakılacaktır:
- Beş yıllık sürenin dolması halinde,
2008/Ekim öncesinde beş yıllık süre
ile 2008/Ekim sonrası süreler,
- Beş yıllık sürenin dolmaması
halinde ise, 2008/Ekim öncesi ve
sonrası gelir/aylıklar ödenecektir.
1/10/2008
sonrası
---
Bağlanan gelir ve aylıklar için
zaman aşımı veya hak düşürücü süre
bulunmadığından, talep halinde
ödenmesi gerekmektedir.
Hak Düşürücü Süre
Ölüm Toptan
Ödemesi
1/10/2008 öncesi
4/1-(a) kapsamındaki sigortalılar yönünden
ölüm toptan ödemelerinde hak düşürücü
süre uygulaması bulunmamaktadır. 4/1-(b)
kapsamındaki sigortalılar (1479 ve 2926
sayılı kanunlar) yönünden hakkı doğuran
olay (ölüm) tarihinden başlanarak 10 yıl
içinde istenmeyen ölüm toptan ödemeleri
için hak düşürücü süre uygulaması
bulunmaktadır.
2008/Ekim ayı ile ölüm toptan
ödeme talep tarihine bakılacak ve bu
iki tarih arasında;
-Beş yıllık süre geçmemiş ise ödeme
yapılacak,
-Beş yıllık süre geçmiş ise ödeme
yapılmayacaktır.
Adres: Mithatpaşa Cd. No:7 06410 Sıhhiye/ANKARA Ayrıntılı Bilgi : Nevin ÖZGÜL Daire Başkanı
Tel: 0312 432 10 63 Faks: 0312 432 10 62 Birim Eposta : EHGM_bhacedb@sgk.gov.tr
226
1/10/2008
sonrası
---
Ölüm tarihi ile toptan ödeme talep
tarihi arasında;
-Beş yıllık süre geçmemiş ise ödeme
yapılacak,
-Beş yıllık süre geçmiş ise ödeme
yapılmayacaktır.
Evlenme Ödeneği
1/10/2008 öncesi
Sadece iş kazası ve meslek hastalığı
sigortası sonucu ölümlerde olmak üzere
evlenme tarihinden itibaren beş yıl içinde
talepte bulunulmazsa bir daha ödeme
yapılmaz.
Ölüm sigortasından sağlanan evlenme
ödeneğinde böyle bir uygulama
bulunmamaktadır.
2008/Ekim ayı ile evlenme ödeneği
talep tarihine bakılacak ve bu iki
tarih arasında;
-Beş yıllık süre geçmemiş ise ödeme
yapılacak,
-Beş yıllık süre geçmiş ise ödeme
yapılmayacaktır.
1/10/2008
sonrası
---
Evlenme tarihi ile talep tarihi
arasında;
Beş yıllık süre geçmemiş ise ödeme
yapılacak,
Beş yıllık süre geçmiş ise ödeme
yapılmayacaktır.
Cenaze Ödeneği
1/10/2008 öncesi
4/1-(a) kapsamındaki sigortalılar yönünden
sadece iş kazası ve meslek hastalığı
sigortası sonucu ölümlerde olmak üzere
ölüm tarihinden itibaren beş yıl içinde
talepte bulunulmazsa bir daha ödeme
yapılmaz. Ölüm sigortasından sağlanan
cenaze ödeneğinde böyle bir uygulama
bulunmamaktadır.
4/1-(b) kapsamındaki sigortalılar (1479 ve
2926 sayılı kanunlar) yönünden hakkı
doğuran olay (ölüm) tarihinden başlanarak
10 yıl içinde istenmeyen cenaze ödenekleri
için hak düşürücü süre uygulaması
bulunmaktadır.
2008/Ekim ayı ile cenaze ödeneği
talep tarihine bakılacak ve bu iki
tarih arasında;
-Beş yıllık süre geçmemiş ise ödeme
yapılacak,
-Beş yıllık süre geçmiş ise ödeme
yapılmayacaktır.
1/10/2008
sonrası
---
Ölüm tarihi ile cenaze ödeneği talep
tarihi arasında;
- Beş yıllık süre geçmemiş ise
ödeme yapılacak,
- Beş yıllık süre geçmiş ise ödeme
yapılmayacaktır.
1. Gelir ve Aylık Bağlama İşlemlerinde Zamanaşımı Uygulaması
1.1. Kanunda aksine hüküm bulunmayan hallerde, iş kazası, meslek hastalığı ve ölüm
hallerinde bağlanması gereken gelir ve aylıkların, hakkın kazanıldığı tarihten itibaren beş yıl
içinde istenmeyen kısmı zamanaşımına uğramaktadır. Zamanaşımına uğrayan sürenin
tespitinde; sigortalı ve hak sahiplerinin talep tarihlerinden geriye doğru gidilerek 5 yıla
kadarki bölümü ödenecek ancak, 5 yılı aşan süreye ilişkin gelir ve aylıklar zamanaşımına
uğradığından ödenmeyecektir.
Adres: Mithatpaşa Cd. No:7 06410 Sıhhiye/ANKARA Ayrıntılı Bilgi : Nevin ÖZGÜL Daire Başkanı
Tel: 0312 432 10 63 Faks: 0312 432 10 62 Birim Eposta : EHGM_bhacedb@sgk.gov.tr
227
Örnek 1: Kamu sektöründe çalışmakta olan sigortalı 30/1/2011 tarihinde ölmüş, hak
sahibi 16/3/2016 tarihinde tahsis talebinde bulunmuştur. Ölüm aylığının başlangıcı ölüm
tarihini takip eden ay başı olan 15/2/2011’dir.
16 3 2016
- 15 2 2011
1 1 5
Ölüm aylığına hak kazanma tarihi ile tahsis talep tarihi arasında beş yıldan fazla süre
geçtiğinden, tahsis talep tarihinden geriye doğru beş yıllık süreye ilişkin aylıklar ödenecektir.
16 3 2016
- 5
16 3 2011
Ölüm aylıkları bu tarihi takip eden ay başı olan 15/4/2011 (kamu işyeri) tarihinden
itibaren ödenecektir.
1.2. Kuruma müracaat etmemenin haklı bir sebebe dayandığını ispat edenler (ağır
hastalık hali, kısıtlılık vb) hakkında, yukarıdaki 1.1 inci madde hükmü uygulanmayacak ve
hak edilen gelir ve aylıklar ödenecektir.
1.3. 506 sayılı Kanunun mülga 99 uncu maddesinde, iş kazalarıyla meslek hastalıkları
ve ölüm sigortalarından hak kazanılan gelir ve aylıklar hakkı doğuran olay tarihinden itibaren
beş yıl içinde ödenmezse zamanaşımına uğrayarak, yazılı istek tarihini,
1479 sayılı Kanunun mülga 43 üncü maddesi gereği ise, hakkı doğuran olay tarihinden
5 yıl geçtikten sonra talepte bulunanların ölüm aylıkları, talep tarihini,
takip eden ay başından itibaren ödenmekte iken, Kanun gereği iş kazası, meslek
hastalığı ve ölüm hallerinde bağlanması gereken gelir ve aylıkların, hakkın kazanıldığı
tarihten itibaren beş yıl içinde istenmeyen kısmı zamanaşımına uğramaktadır.
Örnek: Özel sektörde çalışmakta olan sigortalının ölüm tarihi 31/8/2000 olup, hak
sahibi 13/8/2007 tarihinde tahsis talebinde bulunmuştur. Ölüm aylığının başlangıcı, ölüm
tarihini takip eden ay başı olan 1/9/2000’dir.
13 8 2007
- 1 9 2000
12 11 6
Ölüm aylığına hak kazanma tarihi ile tahsis talep tarihi arasında beş yıldan fazla süre
geçtiğinden aylıklar zamanaşımına uğramıştır. Bu durumda tahsis talebi takip eden ay başı
olan 1/9/2007 tarihinden itibaren ölüm aylığı bağlanacaktır.
1.4. Mülga kanun hükümlerinde; iş kazası ve meslek hastalığı ile ölüm hallerinde
gelir ve aylık hakkının doğduğu tarihten itibaren 5 yıllık sürede istenmeyen gelir ve aylıklar
zamanaşımına uğramakta, gelir ve aylıklar sigortalı ve hak sahiplerinin gelir/aylık talep
tarihini takip eden ay başından itibaren bağlandığından, Kanunun yürürlük tarihinden önce
hak kazanılan gelir ve aylıkların durumu öncelikle mülga kanunlara göre değerlendirilecek ve
beş yıllık sürenin dolup dolmadığına Kanunun yürürlük tarihi itibariyle bakılacaktır.
Örnek 1: Özel sektörde çalışmakta olan sigortalının ölüm tarihi 11/6/2003 olup, hak
sahibi 20/10/2008 tarihinde tahsis talebinde bulunmuştur. Ölüm aylığının başlangıcı, ölüm
tarihini takip eden ay başı olan 1/7/2003’tür.
1 10 2008
- 1 7 2003
0 3 5
Zamanaşımı süresi dolduğundan 1/10/2008 tarihine kadar geçen sürelere ilişkin
aylıklar ödenmeyecektir.
Adres: Mithatpaşa Cd. No:7 06410 Sıhhiye/ANKARA Ayrıntılı Bilgi : Nevin ÖZGÜL Daire Başkanı
Tel: 0312 432 10 63 Faks: 0312 432 10 62 Birim Eposta : EHGM_bhacedb@sgk.gov.tr
228
Örnekte, aylığa hak kazanılan tarih Kanunun yürürlük tarihinden önce olduğundan,
öncelikle zamanaşımı için hak sahibinin talep tarihine değil, Kanunun yürürlük tarihi olan
1/10/2008 tarihine göre 5 yıllık sürenin dolup dolmadığına bakılacaktır. Örnekte 5 yıllık
sürenin dolmuş olması nedeniyle 1/10/2008 tarihine kadar olan ölüm aylıklarının ödemesi
yapılmayacaktır.
Örnek 2: Özel sektörde çalışmakta olan sigortalı 30/12/2001 tarihinde ölmüş, hak
sahibi kız çocuğu 25/8/2009 tarihinde ölüm aylığı talebinde bulunmuştur. Ölüm aylığının
başlangıcı ölüm tarihini takip eden ay başı olan 1/1/2002 olup, öncelikle Kanunun yürürlük
tarihi olan 1/10/2008 tarihi itibariyle durum değerlendirilecektir.
1 10 2008
- 1 1 2002
0 9 6
Görüldüğü üzere 5 yıllık zamanaşımı süresi dolduğundan 1/10/2008 tarihine kadar
geçen sürelere ilişkin aylıklar ödenmeyecektir.
Örnek 3: Özel sektörde çalışmakta olan sigortalı 30/7/2003 tarihinde ölmüş, hak
sahibi kız çocuğu 25/7/2011 tarihinde tahsis talebinde bulunmuştur. Ölüm aylığının başlangıcı
ölüm tarihini takip eden ay başı olan 1/8/2003’tür. Bu durumda ölüm aylığına hak kazanılan
tarih 2008/Ekim öncesi, tahsis talep tarihi ise 2008/Ekim sonrasıdır. Öncelikle değerlendirme
2008/Ekim ayı itibariyle yapılacaktır.
1 10 2008
-1 8 2003
0 2 5
Ölüm aylığına hak kazanılan tarih ile 2008/Ekim arasında beş yıldan fazla süre geçtiği
görüldüğünden, 2008/Ekim öncesine ilişkin ölüm aylıkları ödenmeyecektir. Bu durumda
ikinci değerlendirme, tahsis talep tarihi ile 2008/Ekim arasında beş yıllık sürenin geçip
geçmediği yönünde yapılacaktır.
25 7 2011
- 1 10 2008
24 9 2
Talep tarihi ile 2008/Ekim arasında beş yıllık süre geçmediğinden 2008/Ekim sonrası
(1/10/2008) ölüm aylıkları hak sahibine ödenecektir.
1.5. Gelir ve aylığa hak kazanılan tarih ile Kanunun yürürlük tarihi arasında 5 yıldan
fazla sürenin geçmiş olması halinde yapılacak ikinci işlem, Kanunun yürürlük tarihi ile hak
sahiplerinin talebi arasında 5 yıllık sürenin geçip geçmediğinin tespit edilmesidir. Bu tespit
Kanunun 97 nci maddesi hükmüne göre yapılacak olup, sigortalı ve hak sahiplerinin talep
tarihlerinden geriye doğru gidilerek 5 yıla kadar olan bölümü ödenecek, ancak, 5 yılı aşan
süre zamanaşımına uğradığından ödenmeyecektir.
Örnek 1: Yukarıdaki 1.4 bölümünde yer alan Örnek 1’deki hak sahiplerinin tahsis
talebi 20/10/2008 olup, ikinci değerlendirme bu tarih ile Kanunun yürürlüğe girdiği tarih
arasında 5 yıllık sürenin geçip geçmediğine ilişkindir.
20 10 2008
- 1 10 2008
19 0 0
Hak sahiplerine 1/10/2008 tarihinden itibaren ölüm aylığı ödenecektir.
Örnek 2: Yukarıdaki 1.4 bölümünde yer alan Örnek 2’deki hak sahibinin talebi
Kanunun yürürlük tarihinden sonra olduğundan, bu defa hak sahibinin talep tarihi esas
alınmak suretiyle Kanunun 97 nci maddesine göre değerlendirme yapılacak ve talep tarihi ile
Kanunun yürürlüğe girdiği tarih arasında 5 yıl geçip geçmediğine bakılacaktır.
25 8 2009
- 1 10 2008
24 10 0
Hak sahibine ödenecek aylık süresi tespit edilecek ve 1/10/2008 tarihinden itibaren
ölüm aylığı ödenecektir.
Örnek 3: Yukarıdaki 1.4 bölümünde yer alan Örnek 1’deki hak sahiplerinin
20/10/2008 tarihi yerine 30/11/2014 tarihinde ölüm aylığı talebinde bulunduğunu
varsayarsak;
30 11 2014
- 1 10 2008
29 1 6
5 yıllık süre dolduğundan, Kanunun 97 nci maddesi gereği talep tarihinden geriye
doğru 5 yıllık süreye ilişkin aylıklar ödenecektir.
30 11 2014
- 5
30 11 2009
Bu tarihi takip eden ay başından itibaren ölüm aylıkları ödenecektir.
Örnek 4: Yukarıdaki 1.4 bölümünde yer alan Örnek 3’deki hak sahibinin 25/7/2011
tarihi yerine 30/11/2014 tarihinde tahsis talebinde bulunduğunu varsayarsak;
1 10 2008
- 1 8 2003
0 2 5
Ölüm aylığına hak kazanılan tarih ile 2008/Ekim arasında beş yıldan fazla süre geçtiği
görüldüğünden, 2008/Ekim öncesine ilişkin ölüm aylıkları ödenmeyecektir. Bu durumda
ikinci değerlendirme, tahsis talep tarihi ile 2008/Ekim arasında beş yıllık sürenin geçip
geçmediği yönünde yapılacaktır.
30 11 2014
- 1 10 2008
29 1 6
Tahsis talep tarihi ile 2008/Ekim arasında beş yıldan daha fazla süre geçtiğinden bu
defa talep tarihinden geriye doğru beş yıllık süreye ilişkin aylıklar ödenecektir.
30 11 2014
- 5
30 11 2009
Ölüm aylığı bu tarihi takip eden ay başı olan 1/12/2009 tarihi itibariyle ödenecektir.
1.6. Gelir ve aylık başlangıç tarihi Kanunun yürürlük tarihinden önce olan ve gerek
Kanunun yürürlük tarihi itibariyle gerekse sigortalı ve hak sahiplerinin talepte bulunduğu
tarihte 5 yıllık sürenin geçmediği durumlarda Kanunun 97 nci madde hükmü uygulanacaktır.
Örnek 1: Sigortalının ölüm tarihi 17/9/2005 olup, hak sahibi 27/11/2009 tarihinde
ölüm aylığı talebinde bulunmuştur. Ölüm aylığının başlangıcı ölüm tarihini takip eden ay başı
olan 1/10/2005 dir. Bu durumda, öncelikle Kanunun yürürlük tarihi itibariyle 5 yıllık sürenin
geçip geçmediğine bakılacaktır.
1 10 2008
- 1 10 2005
0 00 3
Görüldüğü üzere, Kanunun yürürlük tarihi itibariyle zamanaşımı süresi
dolmadığından, hak sahibinin talebi Kanuna göre değerlendirilecektir.
Adres: Mithatpaşa Cd. No:7 06410 Sıhhiye/ANKARA Ayrıntılı Bilgi : Nevin ÖZGÜL Daire Başkanı
Tel: 0312 432 10 63 Faks: 0312 432 10 62 Birim Eposta : EHGM_bhacedb@sgk.gov.tr
230
27 11 2009
- 1 10 2005
26 1 4
Zamanaşımı süresi uygulanmayacak ve hak sahiplerine sigortalının ölüm tarihini takip
eden ay başından yani 1/10/2005 tarihinden itibaren ölüm aylıkları ödenecektir.
Örnek 2: Sigortalının ölüm tarihi 15/8/2004 olup, hak sahibi 22/11/2008 tarihinde
tahsis talebinde bulunmuştur. Ölüm aylığının başlangıcı ölüm tarihini takip eden ay başı olan
1/9/2004 tür.
1 10 2008
- 1 9 2004
0 1 4
Görüldüğü üzere, Kanunun yürürlük tarihi itibariyle zamanaşımı
süresi dolmadığından, hak sahibinin talep tarihine göre Kanuna göre durum
değerlendirilecektir.
22 11 2008
1 9 2004
21 7 4
Zamanaşımı süresi uygulanmayacaktır.
1.7. Gelir ve aylık başlangıç tarihi Kanunun yürürlük tarihinden önce olan ve Kanunun
yürürlük tarihi itibariyle 5 yıllık sürenin dolmadığı ancak, hak sahiplerinin tahsis talebinde
bulunduğu tarihte 5 yıllık sürenin dolduğu durumlarda, Kanunun 97 nci madde hükmü
uygulanacaktır.
Örnek 1: Sigortalının ölüm tarihi 20/10/2003 olup, hak sahibi 15/5/2009 tarihinde
ölüm aylığı talebinde bulunmuştur. Ölüm aylığının başlangıcı, ölüm tarihini takip eden ay başı
olan 1/11/2003 tür. Bu durumda öncelikle Kanunun yürürlük tarihi itibariyle 5 yıllık sürenin
geçip geçmediğine bakılacaktır.
1 10 2008
- 1 11 2003
0 11 4
Görüldüğü üzere, Kanunun yürürlük tarihi itibariyle zamanaşımı süresi
dolmadığından, hak sahibinin talebi Kanuna göre değerlendirilecektir.
15 5 2009
- 1 11 2003
14 6 5
Hak sahibinin talebi ile ölüm aylığı başlangıç tarihi arasında 5 yıldan fazla sürenin
geçmiş olması nedeniyle, Kanunun 97 nci maddesi hükmüne göre değerlendirme yapılarak
talep tarihinden geriye doğru 5 yıllık süreye ilişkin ölüm aylıkları ödenecektir.
15 5 2009
- 5
15 5 2004
Ölüm aylıkları bu tarihi takip eden ay başından itibaren ödenecektir.
Örnek 2: Sigortalının ölüm tarihi 30/9/2007 olup, hak sahibi 15/12/2013 tarihinde
tahsis talebinde bulunmuştur. Ölüm aylığının başlangıcı ölüm tarihini takip eden ay başı olan
1/10/2007 dir.
1 10 2008
- 1 10 2007
0 0 1
Adres: Mithatpaşa Cd. No:7 06410 Sıhhiye/ANKARA Ayrıntılı Bilgi : Nevin ÖZGÜL Daire Başkanı
Tel: 0312 432 10 63 Faks: 0312 432 10 62 Birim Eposta : EHGM_bhacedb@sgk.gov.tr
231
Görüldüğü üzere, Kanunun yürürlük tarihi itibariyle zamanaşımı süresi
dolmadığından, hak sahibinin talep tarihine göre Kanuna göre durum değerlendirilecektir.
15 12 2013
- 1 10 2007
14 2 6 Zamanaşımı süresi uygulanacaktır.
15 12 2013
- 5
15 12 2008 tarihinden sonraki aylıklar ödenecektir.
1.8. 5561 sayılı Kanunla 506 sayılı Kanuna eklenen geçici 93 üncü madde ile
18/10/2006 tarihinden önce ölen ve 1800 gün veya 5 yıllık sigortalılık süresi ile ortalama 180
gün prim ödeme koşulunu yerine getirmediği için aylık bağlanmayan sigortalıların hak
sahiplerine 5 yıllık sigortalılık süresi ve en az 900 gün prim ödeme gün koşullarının yerine
gelmesi ve talepleri halinde, 17-26/11/2006 tarihlerinden itibaren başlatılmak üzere ölüm
aylığı bağlanmasına imkan sağlanmıştır.
506 sayılı Kanunun geçici 93 üncü maddesine göre ölüm aylığına hak kazanan
sigortalıların ölüm aylığı başlangıcı 2006/Kasım ödeme dönemi olacağından bu sigortalılar
için zamanaşımı süresi 2006/Kasım ödeme dönemine göre tespit edilecektir.
Örnek: 900 günü ve 5 yıllık sigortalılık süresi olan bir sigortalı özel sektörde
çalışırken 15/5/1989 tarihinde vefat etmiş olup, hak sahibi 506 sayılı Kanunun geçici 93 üncü
maddesine istinaden 21/9/2010 tarihinde tahsis talebinde bulunmuştur.
Bu durumda, örnekteki hak sahibinin ölüm aylığı tahsis numarasının son rakamına
göre 2006/Kasım ödeme dönemi itibariyle bağlanacaktır. Anılan hak sahibinin tahsis
numarasının son rakamının 9 olduğu varsayıldığında, aylığı 17/11/2006 tarihi itibariyle
başlatılacak olup, ölüm tarihi ile talep tarihi arasında 5 yılın geçmiş olmasına karşın buna
ilişkin bir değerlendirme yapılmayarak zamanaşımı kontrolü 17/11/2006 tarihine göre
yapılacaktır.
Aynı hak sahibinin 30/12/2011 tarihinde tahsis talebinde bulunması halinde
2006/Kasım ayı ile aylık talep tarihini takip eden ay başı arasında 5 yılın geçip geçmediğine
bakılacak ve 5 yıl geçtiği için sadece talep tarihinden geriye doğru beş yıllık süreye ilişkin
aylıklar ödenecektir
2. Zamanında Alınmayan Gelir ve Aylık Ödemelerinde Zamanaşımı Uygulaması
506 sayılı Kanunun mülga 99 uncu, 1479 sayılı Kanunun mülga 78 inci maddeleri
gereğince herhangi bir döneme ilişkin gelir ve aylığını beş yıl içinde almayanların, söz konusu
gelir ve aylıkları ödenmez iken, Kanunun “Zamanaşımı, hakkın düşmesi ve avans” başlıklı 97
nci maddesinde; bağlanan gelir ve aylıklardan herhangi bir döneme ilişkin gelir ve aylığın
alınmaması durumunda zamanaşımı uygulaması öngörülmemiştir.
Bu nedenle, 4/1-(a) ve 4/1-(b) sigortalıları açısından Kanunun yürürlük tarihinden
önce bağlanan gelir ve aylıklardan herhangi bir döneme ilişkin gelir ve aylığın beş yıl içinde
alınmaması durumunda, alınmayan gelir ve aylığın ödeme tarihi ile Kanunun yürürlük
tarihi arasında beş yıllık sürenin dolup dolmadığına bakılacak;
- 5 yıllık sürenin dolması halinde, 2008/Ekim öncesinde 5 yıllık süre ile 2008/Ekim
sonrası,
- 5 yıllık sürenin dolmaması halinde ise 2008/Ekim öncesi ve sonrası,
gelir ve aylıklar ödenecektir.
Örnek 1: En son 2005/Şubat ayına ait ölüm aylığını alan hak sahibi, 21/1/2012
tarihinde müracaat ederek almadığı aylıkların tarafına ödenmesini talep etmiştir. Hak
Adres: Mithatpaşa Cd. No:7 06410 Sıhhiye/ANKARA Ayrıntılı Bilgi : Nevin ÖZGÜL Daire Başkanı
Tel: 0312 432 10 63 Faks: 0312 432 10 62 Birim Eposta : EHGM_bhacedb@sgk.gov.tr
232
sahibinin tahsis numarasının son rakamı 9’dur. Bu durumda, öncelikle hak sahibinin almadığı
2005/Mart aylığı ödeme tarihi ile 2008/Ekim arasında beş yıllık sürenin dolup dolmadığına
bakılacaktır.
1 10 2008
-17 3 2005
14 6 3
2008/Ekim ayı ile en son alınmayan aylığın ödeme tarihi arasında beş yıldan fazla süre
geçmediğinden, hak sahibine 2005/Mart ve sonrası tüm aylıkları ödenecektir.
Örnek 2: 4/1-(a) sigortalısı en son 2004/Temmuz ayına ait yaşlılık aylığını almış ve
21/1/2010 tarihinde müracaat ederek almadığı aylıkların tarafına ödenmesini talep etmiştir.
Sigortalının emeklilik numarasının son rakamı 9’dur. Bu durumda, sigortalının almadığı
2004/Ağustos aylığı ödeme tarihi ile Kanunun yürürlük tarihi arasında 5 yıllık sürenin dolup
dolmadığına bakılacaktır.
1 10 2008
- 17 8 2004
14 1 4
Görüldüğü üzere, Kanunun yürürlük tarihi itibariyle 5 yıllık süre dolmadığından,
sigortalıya 2004/Ağustos ve sonrası tüm aylıkları ödenecektir.
Örnek 3: 4/1-(b) sigortalısı en son 2002/Kasım ayına ait yaşlılık aylığını almış ve
10/8/2010 tarihinde müracaat ederek almadığı aylıkların tarafına ödenmesini talep etmiştir.
Sigortalının emeklilik numarasının son rakamı 3’tür. Bu durumda, Kanunun yürürlük tarihi
itibariyle 5 yıllık sürenin dolup dolmadığına bakılacaktır.
1 10 2008
- 26 12 2002
5 9 5
Görüldüğü üzere, Kanunun yürürlük tarihi itibariyle 5 yıllık süre dolduğundan,
1 10 2008
- 5
1 10 2003
Sigortalıya 1/10/2003 tarihinden sonraki aylıkları ödenecektir.
3. İş Kazası ve Meslek Hastalığı Sigortasında Zamanaşımı Uygulaması
İş kazaları ve meslek hastalıkları sigortası yönünden zamanaşımı uygulamasında, 506
sayılı Kanunun mülga 99 uncu maddesinde “hakkı doğuran olay tarihi”, Kanunun 97 nci
maddesinde de “hakkın kazanıldığı tarihten itibaren” 5 yıllık süre için belirleme yapılmış olup,
her iki kanuna göre yapılacak zamanaşımı tespitlerinde sürekli iş göremezlik gelirinin
başlangıç tarihi esas alınacaktır. Sigortalıya sürekli iş göremezlik geliri bağlanabilmesi için
sigortalının geçirdiği kazanın iş kazası olduğunun Kurumumuzca tespit edilmiş olması yeterli
olmayıp, iş kazası nedeniyle sigortalının meslekte kazanma gücünü en az % 10 oranında
kaybetmiş olduğunun Kurum sağlık kurulunca belirlenmesi ve sigortalının sürekli iş
göremezlik geliri bağlanması için yazılı talepte bulunması gerekmektedir. Gelir
bağlanmasında sigortalıların mutlaka tahsis talebi alınacak ve zamanaşımı tespitinde gelir
başlangıç tarihi ile talep tarihi esas alınacaktır.
Kuruma müracaat etmemenin haklı bir sebebe dayandığını ispat edenler hakkında,
zamanaşımına ilişkin hükümler uygulanmayarak hak edilen gelirler ödenecektir.
Sürekli iş göremezlik geliri;
Adres: Mithatpaşa Cd. No:7 06410 Sıhhiye/ANKARA Ayrıntılı Bilgi : Nevin ÖZGÜL Daire Başkanı
Tel: 0312 432 10 63 Faks: 0312 432 10 62 Birim Eposta : EHGM_bhacedb@sgk.gov.tr
233
- 506 sayılı Kanuna göre bağlanan gelirlerde, geçici iş göremezlik halinin sona erdiği
tarihten sonra diğer bir ifadeyle, sigortalının çalışır veya çalışamaz kararına ait sağlık kurulu
raporunda belirtilen ilk istirahatin bitim tarihini izleyen günden,
- Kanunun 19 uncu maddesine göre ise geçici iş göremezlik ödeneğinin sona erdiği
tarihi veya sigortalı geçici iş göremezlik hali tespit edilemeden sürekli iş göremezlik
durumuna girmişse buna ait sağlık kurulu raporu tarihini takip eden ay başından,
itibaren başlamaktadır.
Sigortalıların geçirdikleri kazanın Kurumca iş kazası sayılmayıp, olayın mahkeme
kararı ile iş kazası sayılması veya sürekli iş göremezlik derecelerinin mahkeme kararlarıyla
belirlenmesi hallerinde; sürekli iş göremezlik gelirlerinin başlangıcı ile zamanaşımı
uygulamaları örneklerle açıklanmış olup, işlemler aşağıda belirtildiği şekilde
sonuçlandırılacaktır.
Örnek 1: Sigortalı 2/5/2000 tarihinde kaza geçirmiş ve olay işveren tarafından
Kuruma bildirilmiştir. Kurumun denetim ve kontrolle görevli memurları tarafından yapılan
incelemede; olayın iş kazası olmadığına karar verilmiş, bu arada sigortalı hakkında
düzenlenen sağlık kurulu raporunda 15/6/2001 tarihinde çalışabilir kararı verilmiştir. Ancak,
olay iş kazası sayılmadığı için sigortalı gelir bağlanması talebinde bulunmamış ve 10/7/2003
tarihinde dava açmıştır. Açılan dava 10/5/2008 tarihinde sonuçlanmış ve mahkeme kararında
olayın iş kazası olduğuna karar verilmiş ancak, gelirin başlangıç tarihi ile ilgili olarak herhangi
bir hüküm kurulmamıştır. Sigortalının 15/6/2001 tarihli raporunun Kurum sağlık kurulunca
incelenmesi sonucu 2009 yılında % 19 oranında sürekli iş göremezlik derecesi tespit edilmiş
ve sigortalı 31/3/2010 tarihinde gelir bağlanması talebinde bulunmuştur.
506 sayılı Kanunun Kanunla mülga 19 uncu maddesi hükmüne göre, sürekli iş
göremezlik hali sağlık kurulu raporuyla tespit olunmakta ve sigortalı rapor tarihinden itibaren
sürekli iş göremezlik gelirine hak kazanmaktadır.
Kanunun 97 nci maddesinin ikinci fıkrasında, zamanaşımının istisnası olarak “Kuruma
müracaat etmemenin haklı bir sebebe dayandığını genel hükümlere göre ispat edenler
hakkında, yukarıdaki hükümler uygulanmaz” denilmektedir.
Bu durumda yukarıdaki örnekte sigortalının gelir bağlanması talebinde bulunmama
sebebi olayın Kurumca iş kazası sayılmaması olduğundan, sigortalıya zamanaşımı hükümleri
uygulanmadan sağlık kurulu rapor tarihini takip eden günden itibaren gelir bağlanacaktır.
Örnek 2: Sigortalı 1/10/2002 tarihinde kaza geçirmiş ve olay işveren tarafından
Kuruma bildirilmiştir. Kurumun denetim ve kontrolle görevli memurları tarafından yapılan
incelemede, olayın iş kazası olduğuna karar verilmiştir. Sigortalı hakkında düzenlenen sağlık
kurulu raporunda 2/12/2002 tarihinde çalışabilir kararı verilmiştir. Sigortalı 20/3/2008
tarihinde tarafına gelir bağlanması talebinde bulunmuş ve sağlık kurulu raporuna istinaden
Kurum sağlık kurulunca sürekli iş göremezlik derecesi % 20 olarak tespit edilmiştir.
506 sayılı Kanunun “Zamanaşımı ve Hakkın Düşmesi” başlıklı mülga 99 uncu
maddesi; “Bu Kanunda aksine hüküm bulunmayan hallerde, iş kazalarıyla meslek hastalıkları
ve ölüm sigortalarından hak kazanılan gelir ve aylıklar, hakkı doğuran olay tarihinden itibaren
beş yıl içinde istenmezse zamanaşımına uğrar. Bu durumda olanların gelir ve aylıkları, yazılı
istek tarihini takip eden ay başından itibaren başlar …” hükmüne amirdir.
Örnek olayda kaza Kurum tarafından iş kazası olarak tespit edilmiş ancak, sigortalı
gelir başlangıç tarihi olan 3/12/2002 tarihinden sonra tahsis talebinde bulunmamıştır.
Dolayısıyla sigortalı, olay iş kazası sayıldığı halde rapor tarihinden sonra tahsis talebinde
bulunmayıp aradan 5 yıl geçtikten sonra 20/3/2008 tarihinde talepte bulunduğundan, geliri
talebini takip eden ay başından (1/4/2008) bağlanacaktır.
Adres: Mithatpaşa Cd. No:7 06410 Sıhhiye/ANKARA Ayrıntılı Bilgi : Nevin ÖZGÜL Daire Başkanı
Tel: 0312 432 10 63 Faks: 0312 432 10 62 Birim Eposta : EHGM_bhacedb@sgk.gov.tr
234
Örnek 3: Sigortalı 1/2/2003 tarihinde kaza geçirmiş ve olay işveren tarafından
Kuruma bildirilmiştir. Kurumun denetim ve kontrolle görevli memurları tarafından yapılan
incelemede, olayın iş kazası olduğuna karar verilmiştir. 1/5/2003 tarihinde tarafına gelir
bağlanmasını talep eden sigortalı hakkında düzenlenen sağlık kurulu raporunda 21/4/2003
tarihinde çalışabilir kararı verilmiş ve söz konusu sağlık kurulu raporuna istinaden Kurum
sağlık kurulunun 31/7/2003 tarihli kararı ile sürekli iş göremezlik geliri % 8 olarak tespit
edilmiştir. Sigortalı belirlenen sürekli iş göremezlik derecesine itiraz amaçlı olarak
10/10/2003 tarihinde dava açmış ve mahkemece sürekli iş göremezlik derecesi % 15 olarak
tespit edilmiş, gelirin bağlanacağı tarihle ilgili olarak bir hüküm verilmemiş ve dava
25/12/2004 tarihi itibariyle kesinleşmiştir.
Bu durumda, olay Kurum tarafından iş kazası sayılmakla birlikte, sürekli iş göremezlik
derecesinin Kurum sağlık kurulunca % 10 un altında belirlenmesi nedeniyle sigortalıya gelir
bağlanamamıştır. Bilahare mahkeme kararı ile sürekli iş göremezlik derecesi % 15 olarak
tespit edildiğinden sigortalının geliri, mahkeme kararının kesinleştiği tarihi takip eden ay başı
yani 1/1/2005 tarihi itibariyle bağlanacaktır.
Örnek 4: Sigortalı 13/4/2006 tarihinde kaza geçirmiş, olay işveren tarafından Kuruma
bildirilmiş, Kurumun denetim ve kontrolle görevli memurları tarafından yapılan incelemede
kaza, iş kazası sayılmamıştır. Sigortalı, 18/3/2007 tarihinde dava açmış ve 10/11/2008
tarihinde kesinleşen mahkeme kararıyla olayın iş kazası olduğu tespit edilmiş olup, sigortalı
1/6/2010 tarihinde tahsis talebinde bulunduğu halde sağlık kurulu raporu bulunmamaktadır.
Sürekli iş göremezlik gelirinin bağlanabilmesi için kazanın, iş kazası sayılması
yanında meslekte kazanma gücünün en az % 10 azalmış bulunduğuna ilişkin sağlık kurulu
raporu bulunması gerekmektedir. Örnekte sigortalının geçirmiş olduğu kazanın iş kazası
olduğu mahkeme kararı ile tespit edilmiş ise de bu kaza neticesinde sürekli iş göremezlik
derecesini belirleyen herhangi bir sağlık kurulu raporu bulunmamaktadır.
Bu durumda, geçirdiği kaza iş kazası sayılan sigortalının gelir başlangıç tarihine esas
sağlık kurulu raporunu alması için Kurum tarafından Kurumca yetkilendirilen sağlık hizmeti
sunucularına sevki yapılacak, alınan sağlık kurulu raporuna göre Kurum sağlık kurulunca
sürekli iş göremezlik derecesi tespit edilecek, sigortalının sürekli iş göremezlik derecesinin %
10 ve üzerinde olduğunun anlaşılması halinde, 506 sayılı Kanunun mülga 19 uncu maddesi
hükmü gereği, sigortalıya rapor tarihini takip eden ay başından itibaren gelir bağlanacaktır.
Örnek 5: Sigortalının 24/6/1992 tarihinde geçirdiği kaza, Kurumun denetim ve
kontrolle görevli memurları tarafından iş kazası sayılmış ve sigortalı 24/6/1992-7/11/1992
süresinde geçici iş görmezlik ödeneği almış, 8/11/1992 tarihinde çalışır kararına istinaden aynı
işyerinde çalışmaya devam etmiş ve bu raporuna istinaden Kurum sağlık kurulunca sürekli iş
göremezlik derecesi % 15 olarak tespit edilmiştir. Sigortalının 1/8/2002 tarihli müracaatına
istinaden geçirdiği iş kazası sonucu rahatsızlığının nüksettiği gerekçesi ile yeniden maluliyet
tespiti yapılmış ve sürekli iş görmezlik derecesi % 20 olarak tespit edilmiştir. Sigortalı,
1/10/2002-21/10/2003 süresinde 383 gün geçici iş göremezlik ödeneği almış ve 1/12/2004
tarihinde gelir bağlanması talebinde bulunmuştur.
Örnekte olay Kurumun denetim ve kontrolle görevli memurları tarafından iş kazası
sayılmış ve sigortalının sağlık kurulu raporuna istinaden Kurumca % 15 oranında sürekli iş
göremezlik derecesi tespit edilmiştir. Sigortalı 1/12/2004 tarihine kadar gelir bağlanması
talebinde bulunmadığından zamanaşımı uygulanarak talep tarihini takip eden ay başı olan
1/1/2005 tarihinden itibaren gelir bağlanacaktır.
4. İlk Defa 2008/Ekim Ay Başından İtibaren 4/1-(c) Kapsamındaki Sigortalıların
Vazife Malullüğü ve Ölüm Halinde Zamanaşımı Uygulaması
Vazife malullüğü ve ölüm halinde bağlanması gereken aylıkların, hakkın kazanıldığı
tarihten itibaren beş yıl içinde istenmeyen kısmı zamanaşımına uğrayacaktır. Bu durumda,
sigortalı ve hak sahiplerinin başvuru tarihinden geriye doğru gidilerek beş yıllık bölümü
ödenecek, beş yılı aşan süreye ilişkin aylıklar ise zamanaşımına uğradığından
ödenmeyecektir.
Bu kapsamda, zamanaşımı süresinin başlangıcı olarak emekli iken ölüm halinde ölüm
tarihini takip eden ay başı (takip eden ayın 1’i), iştirakçi iken ölüm halinde ise aylıklarını her
ayın 15’inde alanlar için ölüm tarihini takip eden ayın 15’i, aylıklarını her ayın 1’inde alanlar
için ölüm tarihini takip eden ayın 1’i esas alınacaktır.
Örnek 1: İlk defa Kanunun 4/1-(c) bendi kapsamında göreve başlayan ve son olarak
15/11/2014 tarihinde görev aylığı alarak 27/11/2014 tarihinde vefat eden sigortalının hak
sahipleri, Kurum kayıtlarına 27/12/2016 tarihinde geçen dilekçeleri ile aylık talebinde
bulunmuşlardır.
Ölüm Tarihi : 27/11/2014
Başvuru Tarihi : 27/12/2016
Aylığa Hak Kazanma Tarihi : 15/12/2014
27 12 2016
- 15 12 2014
12 0 2
Zamanaşımı süresi dolmadığından, 15/12/2014 tarihinden itibaren hak sahiplerine tüm
aylıklar ödenecektir.
Örnek 2: Örnek 1’deki hak sahiplerinin başvuru tarihinin 11/3/2021 olması
durumunda;
Ölüm Tarihi : 27/11/2014
Başvuru Tarihi : 11/3/2021
Aylığa Hak Kazanma Tarihi : 15/12/2014
11 03 2021
-15 12 2014
26 2 6
Zamanaşımı süresi dolduğundan başvuru tarihinden geriye doğru beş yıllık süreye
ilişkin ölüm aylıkları ödenecektir.
11 03 2021
- 5
11 03 2016
Ölüm aylıkları bu tarihi takip eden ay başından (1/4/2016 tarihinden) itibaren
ödenecektir.
Örnek 3: İlk defa Kanunun 4/1- (c) bendi kapsamında çalışan sigortalı, vazife
malullüğüne bağlı nedenlerden dolayı 3/10/2014 tarihinde vefat etmesine rağmen görev
yaptığı kurumu tarafından Kurumumuza bildirimde bulunulmamıştır. Ölüm aylığı bağlanan
sigortalının hak sahipleri, Kurum kayıtlarına 18/11/2020 tarihinde geçen dilekçe ile vazife
malullüğü bildiriminde bulunarak, vazife malullüğü aylığı bağlanmasını talep etmiştir.
Ölüm Tarihi : 3/10/2014
Başvuru Tarihi : 18/11/2020
Aylığa Hak Kazanma Tarihi : 15/10/2014
18 11 2020
-15 10 2014
Adres: Mithatpaşa Cd. No:7 06410 Sıhhiye/ANKARA Ayrıntılı Bilgi : Nevin ÖZGÜL Daire Başkanı
Tel: 0312 432 10 63 Faks: 0312 432 10 62 Birim Eposta : EHGM_bhacedb@sgk.gov.tr
236
3 1 6
Kurumunca zamanında bildirimde bulunulmayan söz konusu vazife malullüğü
nedeniyle zamanaşımı süresi esas alınarak hak sahiplerine başvuru tarihinden geriye doğru
beş yıllık süreye ilişkin vazife malullüğü kapsamında hesaplanan ölüm aylıkları ödenecektir.
18 11 2020
- 5
18 11 2015
Vazife malullüğü aylıkları bu tarihi takip eden ay başı olan 1/12/2015 tarihinden
bağlanacaktır.
5. Gaiplikte Zamanaşımı ve Hak Düşürücü Süre Uygulaması
Gaiplik olayının söz konusu olduğu durumlarda hak sahiplerinin gaiplik kararı
alınmadan aylık bağlanması talebinde bulunamayacakları göz önüne alındığında, hak
sahiplerine bağlanacak gelir ve aylıklarla yapılacak toptan ödemeler ve genel sağlık
sigortasına ait alacaklarla ilgili zamanaşımı ve hak düşürücü süre, sigortalının mahkemece
gaipliğine hükmolunan ölüm tarihi yerine, gaipliğe ilişkin kararın kesinleştiği tarihte
başlayacaktır.
Gaipliğe ilişkin mahkeme kararının kesinleşme tarihinden itibaren beş yıl içinde
müracaat edilmesi halinde;
- Mahkeme kararının gerekçe veya hüküm bölümünde sigortalının gaip olduğu tarih
belirtilmiş ise gelir/aylıklar, mahkeme kararında belirtilen tarihi,
- Mahkeme kararının gerekçe veya hüküm bölümünde sigortalının gaip olduğu tarihi
belirtilmemiş ise, mahkeme kararının kesinleştiği tarihi,
takip eden ay başından itibaren başlatılacaktır.
Gaipliğe ilişkin mahkeme kararının kesinleşme tarihinden itibaren beş yıl içinde
müracaat edilmemesi halinde; müracaat tarihinden geriye doğru beş yıllık gelir/aylık
ödenecektir.
Bu çerçevede yapılacak toptan ödemeler için beş yıllık hak düşürücü süre uygulaması
yapılacaktır.
Örnek 1: 4/1-(a) kapsamında sigortalılığı devam ederken 1/3/2003 tarihi itibariyle
kendisinden haber alınamadığı ilgili mahkeme kararında belirtilen sigortalının eşi tarafından
21/4/2008 tarihinde gaiplik davası açılmıştır. Mahkeme kararında sigortalının 1/3/2003 tarihi
itibariyle gaipliğine karar verilmiş olup, karar 1/6/2009 tarihinde kesinleşmiştir. Hak sahibi eş
31/12/2009 tarihinde ölüm aylığı talebinde bulunmuştur. Bu durumda zamanaşımı
uygulamasında mahkeme kararının kesinleşme tarihi esas alınacak olup, hak sahibinin tahsis
talebi ile mahkeme kararının kesinleşme tarihi arasında 5 yıllık sürenin geçip geçmediğine
bakılacaktır.
31 12 2009
- 1 6 2009
30 6 0
Gaiplik hükmü ölüm tarihini ifade ettiğinden sigortalının gaipliğine hükmolunan
1/3/2003 tarihi aynı zamanda sigortalının ölüm tarihi olduğundan ve mahkeme kararının
kesinleştiği tarih ile hak sahibinin talep tarihi arasında 5 yıl geçmediğinden ölüm aylığı
1/4/2003 tarihi itibariyle bağlanacaktır.
Örnek 2: İlk defa 4/1-(c) kapsamında sigortalılığı devam ederken 22/6/2013 tarihi
itibarıyla kendisinden haber alınamadığı ilgili mahkeme kararında belirtilen sigortalının eşi
tarafından 28/9/2018 tarihinde gaiplik davası açılmıştır. Mahkeme kararında sigortalının
22/6/2013 tarihi itibarıyla gaipliğine karar verilmiş olup, karar 14/11/2020 tarihinde
Adres: Mithatpaşa Cd. No:7 06410 Sıhhiye/ANKARA Ayrıntılı Bilgi : Nevin ÖZGÜL Daire Başkanı
Tel: 0312 432 10 63 Faks: 0312 432 10 62 Birim Eposta : EHGM_bhacedb@sgk.gov.tr
237
kesinleşmiştir. Hak sahibi eş Kurum kayıtlarına 19/5/2027 tarihinde giren dilekçesi ile ölüm
aylığı bağlanmasını talep etmiştir. Bu durumda mahkeme kararının kesinleştiği tarih ile
başvuru tarihi arasında beş yıllık sürenin geçip geçmediğine bakılacaktır.
Gaiplik Davası Açma Tarihi : 28/9/2018
Karar Kesinleşme Tarihi : 14/11/2020
Gaipliğe Karar Verilen Tarih: 22/6/2013
Başvuru Tarihi : 19/5/2027
19 05 2027
-14 11 2020
5 6 6
Zamanaşımı süresi dolduğundan hak sahiplerine aylıkların başvuru tarihinden geriye
doğru beş yıllık kısmı ödenecektir.
19 05 2027
- 5
19 05 2022 Ölüm aylıkları 1/6/2022 tarihinden itibaren ödenecektir.
Söz konusu sigortalının ölüm aylığı koşullarının yerine gelmemesi halinde hak
sahiplerinin toptan ödeme talepleri de 5 yıllık hak düşürücü süre geçtiği için reddedilecektir.
Bu sigortalının hak sahiplerinin 1/4/2023 tarihinde müracaat ettiğinin varsayılması
halinde, mahkeme kararında sigortalının 22/6/2013 tarihi itibariyle gaipliğine hükmolunması
nedeniyle ölüm aylığı 22/6/2013 tarihini takip eden ay başından başlatılacaktır.
6. Verese İşlemlerinde Zamanaşımı Uygulaması
Sigortalı veya hak sahiplerinden herhangi bir döneme ilişkin gelir ve aylığını
zamanında almayanların mirasçılarınca bu miktarların talep edilmesi durumunda, mirasçıların
talebinin zamanaşımı yönüyle değerlendirilmesinde genel zaman aşımı hükümleri
uygulanacaktır.
6098 sayılı Borçlar Kanununun 82 nci maddesinde yer alan “Sebepsiz zenginleşmeden
doğan istem hakkı hak sahibinin geri isteme hakkı olduğunu öğrendiği tarihten başlayarak 2
yılın ve her halde zenginleşmenin gerçekleştiği tarihten başlayarak 10 yılın geçmesi ile
zamanaşımına uğrar.” hükmü gereğince işlem yapılacaktır.
Ancak, mirasçılara ödenecek miktar, 506 sayılı Kanunun mülga 99 ve Kanunun 97 nci
maddesinde yer alan zamanaşımına ilişkin hükümler dikkate alınarak sigortalı ve hak
sahiplerine ödenecek miktara göre belirlenecektir.
Örnek 1: 4/1-(a) kapsamında yaşlılık aylığı almakta iken 1/10/2015 tarihinde vefat
eden sigortalının, 2015/Ocak-2015/Ağustos ödeme dönemleri arasında hak edilen aylıkları
bankadan çekilmediğinden Kurum hesaplarına iade edilmiş ve sigortalının hak sahibi de
bulunmamaktadır. 7/4/2018 tarihinde aylık almayan çocukları mirasçı sıfatıyla Kurumumuza
müracaat ederek vefat eden babalarının sağlığında hak ettiği halde alamadığı aylıklarının
miras intikali yoluyla taraflarına ödenmesini talep etmişlerdir. Bu durumda, anılan mirasçılara
yapılacak ödemede 6098 sayılı Kanunun zamanaşımına ilişkin hükümleri uygulanacak olup,
ölüm tarihi ile mirasçıların talep tarihi arasında 2 yıllık zamanaşımı süresi dolduğundan söz
konusu aylık miktarları ödenmeyecektir. Ancak, mirasçıların 1/1/2017 tarihinde talepte
bulunmaları halinde ise, anılan mirasçılara yapılacak ödemede ölüm tarihi ile mirasçıların
talep tarihi arasında 2 yıllık zamanaşımı süresi dolmadığından ve Kanunun 97 nci maddesinde
zamanında alınmayan aylıklara ilişkin zamanaşımı öngörülmediğinden zamanında alınmayan
aylıklar mirasçılarına ödenecektir.
Örnek 2: 20/1/1972 tarihinde vefat eden sigortalıdan dolayı ölüm aylığı bağlanan eşin,
2002/Kasım-2009/Mart ödeme dönemleri arasında aylıklarını almadığı ve 5/4/2009 tarihinde
Adres: Mithatpaşa Cd. No:7 06410 Sıhhiye/ANKARA Ayrıntılı Bilgi : Nevin ÖZGÜL Daire Başkanı
Tel: 0312 432 10 63 Faks: 0312 432 10 62 Birim Eposta : EHGM_bhacedb@sgk.gov.tr
238
vefatı üzerine aylık almayan çocukları mirasçı sıfatıyla 7/4/2015 tarihinde Kurumumuza
müracaat ederek vefat eden hak sahibi annelerinin sağlığında hak ettiği halde alamadığı
aylıklarının miras intikali yoluyla taraflarına ödenmesini talep etmişlerdir. Bu durumda, anılan
mirasçılara yapılacak ödemede 6098 sayılı Kanunun zamanaşımına ilişkin hükümleri
uygulanacak olup, ölüm tarihi ile mirasçıların talep tarihi arasında 2 yıllık zamanaşımı süresi
dolduğundan söz konusu aylık miktarları ödenmeyecektir. Mirasçıların 1/1/2010 tarihinde
talepte bulunmaları halinde ise, anılan mirasçılara yapılacak ödemede ölüm tarihi ile
mirasçıların talep tarihi arasında 2 yıllık zamanaşımı süresi dolmadığından, söz konusu aylık
miktarlarının ödenmesinde ilk alınmayan gelir ve aylığın ödeme tarihi ile 2008/Ekim ay başı
arasında beş yıllık süre geçtiğinden, 2008/Ekim öncesinde 5 yıllık süre ile 2008/Ekim sonrası
alınmayan aylıklar mirasçılarına ödenecektir.
Örnek 3 : 4/1-(a) kapsamında yaşlılık aylığı alan ve en son aylığını Şubat/2009 ödeme
döneminde çeken sigortalının, 9/7/2015 tarihinde kesinleşen mahkeme kararıyla 15/6/2009
tarihinden itibaren gaipliğine karar verilmiş olup, mirasçıları tarafından 5/4/2017 tarihinde
verilen dilekçe ile sigortalının sağlığında hak ettiği halde alamadığı aylıkları talep edilmiştir.
Bu durumda, sigortalının Şubat/2009-Mayıs/2009 dönemine ait aylıkları mahkeme kararının
kesinleştiği tarihten itibaren 2 yıllık süre geçmeden talepte bulunan mirasçılara ödenecektir.
7. Hak Düşürücü Süre Uygulaması
Kısa vadeli sigorta kollarından ve ölüm sigortasından kazanılan diğer haklar (geçici iş
göremezlik ödeneği, evlenme ve cenaze ödenekleri ile ölüm toptan ödemeleri), hakkın
doğduğu tarihten itibaren beş yıl içinde istenmezse düşmektedir. Burada hak düşürücü süre
işlediğinden, söz konusu haklar beş yıl içinde istenilmezse, bir daha ödenmeyecektir.
Örnek 1: 8/9/2009 tarihinde vefat eden sigortalının hak sahipleri 17/12/2013 tarihinde
cenaze ödeneği talebinde bulunmuştur. Bu durumda;
8 9 2009
- 5
8 9 2014
Hak düşürücü süre bu tarih itibariyle yerine geldiğinden, hak sahiplerine 17/12/2013
tarihli taleplerine istinaden cenaze ödeneği ödenecektir.
Örnek 2: Yaşlılık aylığı almakta iken 29/12/2010 tarihinde vefat eden sigortalıdan
dolayı ölüm aylığı almakta olan kız çocuğunun evlenme tarihi 22/7/2011, evlenme ödeneği
talep tarihi 9/11/2015 olduğu varsayıldığında; hak sahibinin evlenme tarihi ile evlenme
ödeneği talep tarihi arasında beş yıllık hak düşürücü sürenin geçip geçmediğine bakılacaktır.
9 11 2015
-22 7 2011
17 3 4
Hak düşürücü beş yıllık süre geçmediğinden kız çocuğuna evlenme ödeneği
ödenecektir.
Örnek 3: Babasından dolayı 1/1/2015 tarihinden itibaren ölüm aylığı almakta iken
25/9/2019 tarihinde evlenmesi nedeniyle aylığı 1/10/2019 tarihinden itibaren kesilen kız
çocuğu, Kurum kayıtlarına 22/11/2025 tarihinde geçen dilekçesi ile evlenme ödeneği
talebinde bulunmuştur. Buna göre;
Evlenme Tarihi : 25/9/2019
Başvuru Tarihi : 22/11/2025
Ödeneğe Hak Kazanma Tarihi : 25/9/2019
22 11 2025
-25 9 2019
Adres: Mithatpaşa Cd. No:7 06410 Sıhhiye/ANKARA Ayrıntılı Bilgi : Nevin ÖZGÜL Daire Başkanı
Tel: 0312 432 10 63 Faks: 0312 432 10 62 Birim Eposta : EHGM_bhacedb@sgk.gov.tr
239
27 1 6
Hak düşürücü süre dolduğundan, evlenme ödeneği ödenmeyecektir.
Örnek 4: 2008/Ekim ay başından itibaren ilk defa 4/1-(c) kapsamında sigortalı olan
babasından dolayı 1/1/2015 tarihinden itibaren ölüm aylığı almakta iken 25/9/2019 tarihinde
evlenmesi nedeniyle aylığı 1/10/2019 tarihinden itibaren kesilen kız çocuğu, Kurum
kayıtlarına 22/11/2025 tarihinde geçen dilekçesi ile evlenme ödeneği talebinde bulunmuştur.
Evlenme Tarihi : 25/9/2019
Başvuru Tarihi : 22/11/2025
Ödeneğe Hak Kazanma Tarihi : 25/9/2019
22 11 2025
-25 09 2019
27 1 6
Hak düşürücü süre dolduğundan, evlenme ödeneği ödenmeyecektir.
7.1. Kanunun yürürlük tarihinden önce 506 sayılı Kanunun mülga 99 uncu maddesinde
sadece İKMH sigortasından sağlanan diğer haklar olan evlenme ve cenaze yardımında hak
düşürücü süre uygulaması bulunmakta olup, hakkı doğuran olay tarihinden itibaren beş yıl
içinde istenmezse anılan haklar düşmektedir.
1/10/2008 tarihinden önce ölen sigortalılar için İKMH sigortasından;
- Kız çocuklarına ödenecek evlenme yardımında, evlenme tarihi ile evlenme yardımı,
- Cenaze yardımında ise, ölüm tarihi ile cenaze yardımı,
talebi arasında 5 yılın geçip geçmediğine bakılacaktır. Geçmesi durumunda evlenme
ve cenaze yardımı yapılmayacaktır.
Örnek 1: 4/1-(a) sigortalısı 12/3/2003 tarihinde vefat etmiş olup, hak sahipleri
2/11/2010 tarihinde cenaze yardımı talebinde bulunmuştur. Bu durumda;
12 3 2003
+ 5
12 3 2008
Talep tarihi itibariyle 5 yıllık hak düşürücü süre geçtiğinden cenaze yardımı
ödenmeyecektir.
Örnek 2: Kız çocuğu babasından dolayı ölüm geliri almakta iken 25/11/2001 tarihinde
evlenmiş ve 29/10/2007 tarihinde evlenme yardımı talebinde bulunmuştur. Bu durumda,
evlenme yardımı talep tarihi ile evlenme tarihi arasında beş yıllık sürenin geçip geçmediğine
bakılarak hak düşürücü süre kontrol edilecektir.
25 11 2001
+ 5
25 11 2006
Hak sahibi belirlenen bu tarihten sonra evlenme yardımı talebinde (29/10/2007)
bulunduğundan ve hak düşürücü süre geçtiğinden evlenme yardımı ödenmeyecektir.
Örnek 3: Kız çocuğu babasından dolayı ölüm geliri almakta iken 25/12/2005
tarihinde evlenmiş ve 30/11/2009 tarihinde evlenme yardımı talebinde bulunmuştur.
25 12 2005
+ 5
25 12 2010
Talepte bulunduğu 30/11/2009 tarihinde 5 yıllık hak düşürücü süre geçmediğinden
evlenme yardımı ödenecektir.
Örnek 4: Kamu sektöründe çalışırken 18/9/1998 tarihinde vefat eden sigortalıdan
dolayı ölüm aylığı almakta olan kız çocuğunun evlenme tarihi 21/2/2004, evlenme yardımı
Adres: Mithatpaşa Cd. No:7 06410 Sıhhiye/ANKARA Ayrıntılı Bilgi : Nevin ÖZGÜL Daire Başkanı
Tel: 0312 432 10 63 Faks: 0312 432 10 62 Birim Eposta : EHGM_bhacedb@sgk.gov.tr
240
talep tarihi 30/3/2014 olduğu varsayıldığında; öncelikle 2008/Ekim ayı ile evlenme yardımı
talep tarihi arasında beş yıllık hak düşürücü sürenin geçip geçmediğine bakılacaktır.
30 3 2014
-15 10 2008
15 5 5
Beş yıllık hak düşürücü sürenin geçtiği anlaşıldığından kız çocuğuna evlenme ödeneği
ödenmeyecektir.
7.2. 1479 sayılı Kanunun mülga 78 inci maddesinde, cenaze yardımı ile ölüm toptan
ödemelerinin hakkı doğuran olay tarihinden başlanarak 10 yıl içinde istenmezse düşeceği
öngörüldüğünden, 1/10/2008 tarihinden önce ölen sigortalılar için 10 yıllık, bu tarihten sonra
ölen sigortalılar ile 2008/Ekim ay başından itibaren ilk defa 4/1-(c) kapsamındaki sigortalılar
için 5 yıllık hak düşürücü süre uygulanacaktır.
Örnek 1: 4/1-(b) sigortalısı 23/8/2002 tarihinde vefat etmiş olup, hak sahipleri
26/10/2010 tarihinde cenaze ödeneği talebinde bulunmuştur. Bu durumda;
26 10 2010
- 23 8 2002
3 2 8
10 yıllık hak düşürücü süre geçmediğinden cenaze ödeneği ödenecektir.
Yukarıdaki sigortalının 10/5/1998 tarihinde ölmüş olması durumunda bu defa;
26 10 2010
- 10 5 1998
16 5 12
10 yıllık hak düşürücü süre geçtiğinden cenaze ödeneği ödemeyecektir.
Örnek 2: 4/1-(b) sigortalısı 28/6/2001 tarihinde vefat etmiş olup, hak sahipleri
30/1/2011 tarihinde ölüm toptan ödeme talebinde bulunmuşlardır.
30 1 2011
- 28 6 2001
2 7 9
10 yıllık hak düşürücü süre geçmediğinden ölüm toptan ödemesi yapılacaktır.
Yukarıdaki sigortalının ölüm tarihinin 1/1/2000 olması halinde;
30 1 2011
- 1 1 2000
29 0 11
10 yıllık hak düşürücü süre geçtiğinden ölüm toptan ödemesi yapılmayacaktır.
7.3. İlk defa Kanunun 4/1-(c) bendi kapsamında bulunmaları nedeniyle 5434 sayılı
Kanunun ek 82 nci maddesi hükümlerine göre hak kazanılan emekli ikramiyesinin
zamanaşımı uygulamasında, emekli ikramiyesine hak kazanıldığı tarihten itibaren beş yıl
içerisinde talep edilmeyen emekli ikramiyesi zamanaşımına uğrayacaktır.

#76

Çalışma Ve İş Hayatı / GELİR VE AYLIKLARIN BİRLEŞMESİ

Last post by admin - Kasım 17, 2018, 09:31:49 ÖÖ

GELİR VE AYLIKLARIN BİRLEŞMESİ
Kanunun;
- 54 üncü maddesinde, Kanuna göre bağlanacak gelir ve aylıkların birleşmesi halinde
gelir ve aylıkların ne şekilde bağlanacağı,
- Geçici 7 nci maddesinin beşinci fıkrasında, Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce
birden fazla dosyadan gelir veya aylık alınması halinde, Kanunun yürürlük tarihinden sonra
yeni dosyadan gelir veya aylık alınmasına hak kazanılması durumunda yeni bağlanacak
dosyadaki gelir ve aylık miktarının nasıl belirleneceği,
hüküm altına alınmış olup, gerek Kanunun yürürlük tarihi olan 2008/Ekim ay başından
itibaren Kanuna göre bağlanacak gelir ve aylıklar, gerekse Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten
önceki 506, 1479, 2925 ve 2926 sayılı kanunlar ile 506 sayılı Kanunun geçici 20 nci
maddesine tabi sandıklar kapsamında ödenmekte olan gelir ve aylıkların bulunması ve
Kanuna göre gelir veya aylığa hak kazanılması halinde yapılacak işlemler aşağıda
belirtilmiştir.
Ancak, Kanunun 54 ve geçici 7 nci maddesinin beşinci fıkrasına göre yapılacak
işlemlerde; Kanunun geçici 18 inci maddesinde belirtilen haller ve 5434 sayılı Kanuna göre
emekli, adi malullük, vazife malullüğü, dul ve yetim aylığı alanlar ile bu aylıkları almaya hak
kazanacak olanlar ve bu aylıklar ile uluslararası sosyal güvenlik hükümleri saklı kalmak
kaydıyla yabancı ülke sigorta kurumlarınca bağlanan aylık ve gelirler değerlendirme dışı
tutulacaktır.
1. 2008/Ekim Ay Başından İtibaren Kanuna Göre Bağlanan Gelir ve Aylıklar
Kanunun 54 üncü maddesinde, birden fazla dosyadan gelir/aylık veya gelir ve aylığa
hak kazanılması durumunda, gelir ve aylıkların tek veya iki dosyadan, tam veya yarım olarak
ne şekilde ödeneceği belirlenmiş olup, bir kişide ikiden fazla gelir veya aylık birleştiği
takdirde, bu gelir ve aylıklardan en fazla ödemeye imkan veren iki dosya üzerinden gelir veya
aylık bağlanacağı, diğer dosya veya dosyalardaki gelir ve aylık haklarının durum değişikliği
veya diğer bir dosyadan gelir veya aylığa hak kazanıldığı tarihe kadar düşeceği
öngörülmüştür.
Kanuna göre; gelir-gelir, aylık-aylık ile gelir-aylıkların birleşmesi halinde, bu gelir ve
aylıkların ne şekilde ödeneceği aşağıdaki tablolarda belirtilmiştir.
Adres: Mithatpaşa Cd. No:7 06410 Sıhhiye/ANKARA Ayrıntılı Bilgi : Nevin ÖZGÜL Daire Başkanı
Tel: 0312 432 10 63 Faks: 0312 432 10 62 Birim Eposta : EHGM_bhacedb@sgk.gov.tr
180
1.1. Aylıkların Birleşmesi
Aylık-Aylık ve Gelir-Aylıkların Birleşmesi
Aylık Sahibi Aynı Sigorta Kolu (Aylık) Farklı Sigorta Kolu
(Gelir/Aylık)
Hem malullük hem de yaşlılık
aylığına hak kazanılması,
Yüksek olan aylık, eşit ise
yaşlılık aylığı bağlanır.
Malullük, yaşlılık, ölüm
sigortaları ve vazife
malullüğü ile iş kazası ve
meslek hastalığı
sigortasından hak kazanılan
aylık ve gelirler birleşirse,
sigortalıya veya hak sahibine
bu aylık veya gelirlerden
yüksek olanın tamamı, az
olanın yarısı, eşitliği halinde
ise iş kazası ve meslek
hastalığından bağlanan
gelirin tümü, malullük,
vazife malullüğü veya
yaşlılık aylığının yarısı
bağlanır.
Malullük, vazife malullüğü
veya yaşlılık aylığı ile birlikte,
ölen eşinden dolayı da aylığa
hak kazanılması,
Her iki aylık tamdan bağlanır.
Ana ve babasından ayrı ayrı
aylığa hak kazanan çocuklar,
Yüksek olan aylığın tamamı,
az olan aylığın yarısı,
Birden fazla çocuğundan
aylığa hak kazanan ana ve
babaya
En fazla ödemeye imkan
veren ilk iki dosyadan yüksek
olan aylığın tamamı, düşük
olan aylığın yarısı,
Hem eşinden, hem de ana
ve/veya babasından ölüm
aylığına hak kazananlara,
Tercihine göre eşinden ya da
ana ve/veya babasından
bağlanacak aylığı,
Hem vazife malullüğüne hem
de malullük aylığına hak
kazananlara
Bu aylıklardan yüksek olanı,
aylıkları eşitse yalnızca vazife
malullüğü aylığı,
Hem vazife malullüğü hem de
yaşlılık aylığına hak
kazananlara,
Bu aylıkların her ikisi,
Evliliğin ölüm nedeniyle sona
ermesi durumunda sonraki
eşinden de aylığa hak
kazananlara
Tercih ettiği aylık
Uzun vadeli sigorta kollarından (malullük, vazife malullüğü, yaşlılık ve ölüm) hak
kazanılan aylıkların birleşmesi halinde;
1.1.1. Hem malullük hem de yaşlılık aylığına hak kazanan sigortalıya, bu aylıklardan
yüksek olanı, aylıklar eşitse yalnız yaşlılık aylığı bağlanacaktır.
Aylık bağlanan kanun 5510 5510
Aylık türü Malullük aylığı Yaşlılık aylığı
Aylık başlangıç tarihi 1/5/2009 1/5/2009
Aylık miktarı 750 TL 650 TL
Değerlendirme: Sigortalıya yüksek olan malullük aylığı bağlanır.

1.1.2. Malullük, vazife malullüğü veya yaşlılık aylığı ile birlikte, ölen eşinden dolayı
da aylığa hak kazanan sigortalıya her iki aylığı bağlanacaktır.
Aylık bağlanan kanun 5510 5510
Aylık türü Yaşlılık aylığı Ölüm aylığı (eşinden)
Aylık başlangıç tarihi 1/12/2009 15/4/2011
Adres: Mithatpaşa Cd. No:7 06410 Sıhhiye/ANKARA Ayrıntılı Bilgi : Nevin ÖZGÜL Daire Başkanı
Tel: 0312 432 10 63 Faks: 0312 432 10 62 Birim Eposta : EHGM_bhacedb@sgk.gov.tr
181
Aylık miktarı 500 TL (Tam) 650 TL (Tam)
Değerlendirme: Sigortalıya iki aylık birden bağlanır ve ikisi de tamdan ödenir.
1.1.3. Ana ve babasından ayrı ayrı aylığa hak kazanan çocuklara, yüksek olan aylığın
tamamı, az olan aylığın yarısı bağlanacaktır.
Aylık bağlanan kanun 5510 5510
Aylık türü Ölüm aylığı (anneden) Ölüm aylığı (babadan)
Aylık başlangıç tarihi 1/1/2010 15/9/2012
Aylık miktarı 550 TL (Tam) 520 TL (Yarım) 260 TL
Değerlendirme: İki aylık birden bağlanır. Anneden bağlanacak aylık daha yüksek
olduğundan bu aylık tamdan, babadan bağlanacak aylık yarımdan ödenir.
1.1.4 Birden fazla çocuğundan aylığa hak kazanan ana ve babaya en fazla ödemeye
imkan veren ilk iki dosyadan yüksek olan aylığın tamamı, düşük olan aylığın yarısı
bağlanacaktır.
Aylık bağlanan kanun 5510 5510
Aylık türü Anne - ölüm aylığı
(I. çocuktan)
Anne- ölüm aylığı
(II. çocuktan)
Aylık başlangıç tarihi 1/4/2013 1/9/2018
Aylık miktarı 600 TL (Yarım) 300 TL 670 TL (Tam)
Değerlendirme: Kanunun 34 üncü maddesindeki “diğer çocuklarından hak kazanılan
gelir ve aylıklar hariç olmak üzere gelir ve/veya aylık bağlanmamış olması” ibaresi
iki veya daha fazla çocuğunun ölüm tarihi 2008/Ekim sonrası olan ana ve babalar için
uygulanacak olup, anneye her iki çocuğundan ölüm aylığı bağlanır. Ancak ikinci
çocuktan bağlanan aylık daha yüksek olduğu için, I. çocuktan bağlanan aylık
yarımdan, II. çocuktan bağlanan aylık tamdan ödenir.
1.1.5. Hem eşinden, hem de ana ve/veya babasından ölüm aylığına hak kazananlara,
tercihine göre eşinden ya da ana ve/veya babasından bağlanacak aylığı ödenecektir.
Aylık bağlanan kanun 5510 5510
Aylık türü Ölüm aylığı (eşinden) Ölüm aylığı (babadan)
Aylık başlangıç tarihi 1/2/2012 1/9/2016
Aylık miktarı 620 TL 540 TL
Değerlendirme: Hem eşinden hem de babasından ölüm aylığına hak kazanan hak
sahibine tercih ettiği aylık bağlanır. Diğeri kapsamdan çıkarılır.
1.1.6. Kanuna göre vazife malullüğü aylığı almakta iken, tekrar sigortalı olanlardan
hem vazife malullüğüne hem de malullük aylığına hak kazananlara bu aylıklardan yüksek
olanı, aylıkları eşitse yalnızca vazife malullüğü aylığı, bunlardan hem vazife malullüğü hem
de yaşlılık aylığına hak kazananlara, bu aylıkların her ikisi de ödenecektir.
Örnek 1:
Aylık bağlanan kanun 5510 5510
Aylık türü Vazife malullüğü aylığı Malullük aylığı
Aylık başlangıç tarihi 1/10/2012 1/5/2017
Aylık miktarı 970 TL 700 TL
Adres: Mithatpaşa Cd. No:7 06410 Sıhhiye/ANKARA Ayrıntılı Bilgi : Nevin ÖZGÜL Daire Başkanı
Tel: 0312 432 10 63 Faks: 0312 432 10 62 Birim Eposta : EHGM_bhacedb@sgk.gov.tr
182
Değerlendirme: Bu durumda, sigortalıya tek aylık bağlanacağından, vazife
malullüğü aylığı daha yüksek olduğundan sadece bu aylık bağlanır.
Örnek 2:
Aylık bağlanan kanun 5510 5510
Aylık türü Vazife malullüğü aylığı Yaşlılık aylığı
Aylık başlangıç tarihi 1/11/2013 1/8/2016
Aylık miktarı 700 TL 690 TL
Değerlendirme: Sigortalıya her iki aylığı birden bağlanarak ödenir.
1.1.7. Evliliğin ölüm nedeniyle sona ermesi d

#77

Çalışma Ve İş Hayatı / ALT SINIR AYLIKLARI

Last post by admin - Kasım 17, 2018, 09:26:14 ÖÖ

ALT SINIR AYLIKLARI
Malullük, yaşlılık ve ölüm sigortasında sigortalıya ve ölen sigortalının hak sahiplerine
bağlanacak aylıklarda alt sınır aylığı uygulaması Kanunun 55 inci maddesinin üçüncü
fıkrasında düzenlenmiştir.
1. Malullük, Yaşlılık ve Ölüm Aylıklarında Alt Sınır Aylığı
Kanuna göre sigortalıya bağlanacak aylıklar ile ölen sigortalının hak sahiplerinin
aylıklarının hesabına esas alınacak alt sınır aylığı; sigortalının mevcut çalışma sürelerindeki
her yıl için bildirilen prim ödeme gün sayısı esas alınarak, bu prim gün sayısı karşılığında
Kanunun 82 nci maddesine göre tespit edilen prime esas günlük kazanç alt sınırları (asgari
prime esas kazançlar) üzerinden, talep veya ölüm yılına ait Ocak ayı itibariyle Kanunun 29
uncu maddesinin ikinci fıkrasına göre belirlenen ortalama aylık kazancın % 35’inden,
sigortalının bakmakla yükümlü olduğu eşi veya çocuğu varsa % 40’ından az olmayacaktır.
Sigortalının bakmakla yükümlü olduğu eş veya çocuğu olup olmadığının tespiti,
sigortalıya bağlanacak aylık için tahsis talep; hak sahiplerine bağlanacak aylıklar için ise
sigortalının ölüm tarihindeki durumu esas alınarak yapılacaktır.
Malullük ve ölüm aylıklarında ikinci bir alt sınır kontrolü ise; Kanunun 4/1-(a),
4/1-(b) ve 4/1-(c) sigortalıları için ayrı ayrı olmak üzere;
- Malullük sigortasından dosya bazında her yıl bağlanan aylıkların aylık başlangıç
tarihinin ait olduğu yılın Ocak ayı itibarıyla yıl içine ait artışlar uygulanmaksızın hesaplanacak
tutarı,
- Sigortalıların ölümü halinde, ölüm sigortasından dosya bazında her yıl bağlanan
aylıkların aylık başlangıç tarihinin ait olduğu yılın Ocak ayı itibarıyla yıl içine ait artışlar
uygulanmaksızın hesaplanacak tutarları,
yaşlılık sigortasından bir önceki yılın son ödeme ayında söz konusu sigortalılar için
ayrı ayrı dosya bazında ödenen en düşük yaşlılık aylığından az olmayacaktır.
Kanunun 55 inci maddesinin dördüncü fıkrasındaki malullük aylığı alt sınırı ile 33
üncü maddesinin ikinci fıkrasındaki ölüm aylığı alt sınırı 2925 ve Kanunla mülga 2926 sayılı
kanunlara göre bağlanacak malullük ve ölüm aylıklarında, aynı kanunlar gereği bağlanan
yaşlılık aylığı ile kıyaslanarak uygulanacaktır.
Malullük ve ölüm aylıklarında esas alınacak bir önceki yılın son ödeme ayında ödenen
en düşük yaşlılık aylıklarını gösterir tabloya Genelge ekinde (Ek-7) yer verilmiştir.
Adres: Mithatpaşa Cd. No:7 06410 Sıhhiye/ANKARA Ayrıntılı Bilgi : Nevin ÖZGÜL Daire Başkanı
Tel: 0312 432 10 63 Faks: 0312 432 10 62 Birim Eposta : EHGM_bhacedb@sgk.gov.tr
177
2.2008/Ekim Sonrası Alt Sınır Aylığına Esas Aylık Bağlama Oranının Tespiti
Kanunun 55 inci maddesinin üçüncü fıkrası; “Bu Kanuna göre sigortalıya bağlanacak
aylıklar ile ölen sigortalının hak sahiplerinin aylıklarının hesabına esas tutar, çalışma
sürelerindeki her yıl için 82 nci maddeye göre tespit edilen prime esas günlük kazanç alt
sınırları dikkate alınarak, talep veya ölüm yılına ait Ocak ayı itibarıyla 29 uncu maddenin
ikinci fıkrasına göre belirlenen ortalama aylık kazancın % 35’inden, sigortalının bakmakla
yükümlü olduğu eşi veya çocuğu varsa % 40’ından az olamaz. Hak sahibi kimselerin aylıkları;
hak sahibi bir kişi ise bu fıkraya göre hesaplanan alt sınır aylığının % 80’inden, hak sahibi iki
kişi ise % 90’ından az olamaz. Uluslararası sosyal güvenlik sözleşmeleri gereğince bağlanan
kısmı aylıklar için bu fıkra hükümleri uygulanmaz.” hükmünü amirdir.
Söz konusu fıkra gereği, 2008/Ekim sonrası hizmetlere ilişkin aylıkların
hesaplanmasında alt sınır aylığına esas aylık bağlama oranı tespit edilirken, malullük ve
yaşlılık aylığı talebinde bulunan sigortalıların tahsis talep tarihinde, ölen sigortalıların ise
ölüm tarihinde genel sağlık sigortası yönünden bakmakla yükümlü bulunduğu eş veya
çocuğunun olup olmadığına bakılacaktır. Malullük, yaşlılık ve ölüm sigortasından sigortalı ve
hak sahiplerine aylık bağlama işlemlerinde belirtilen tarihler itibarıyla sigortalının bakmakla
yükümlü olduğu kişilerden ana/baba hariç en az birisinin bakmakla yükümlü olunan kişi
olduğunun tespit edilmesi halinde, alt sınır aylığına esas aylık bağlama oranı % 40 olarak
dikkate alınacaktır. Sigortalının bakmakla yükümlü bulunduğu kişiler arasında sadece ana ve
babasının olması veya sadece ana ve babalara ölüm aylığı bağlanması durumunda alt sınır
aylığına esas aylık bağlama oranı % 35 olarak dikkate alınacaktır.
Malullük, yaşlılık ve ölüm sigortasından sigortalı ve hak sahiplerine aylık bağlanması
gereken durumlarda, Kurum intranet sayfasında yer alan (SPAS) menüsüne girilerek
“Bakmakla Yükümlü Girişi” seçeneğinden sigortalı ve hak sahibi bazında T.C. kimlik
numarası ve sorgu yapılmak istenen tarih (sigortalının ölüm tarihi) girilmek suretiyle,
sigortalının bakmakla yükümlü bulunduğu eş ve çocuk sorgulaması sonuçlandırılacaktır.
Hesaplanacak alt sınır malullük, yaşlılık ve ölüm aylığına esas aylık bağlama oranının
tespitinde dikkate alınan “bakmakla yükümlü olduğu eş veya çocuk” olup olmadığı hususu,
“tahsis talep tarihinde” ve “ölüm tarihinde” yapılan bir tespit olup, bu durumun sonradan
değişmesi, alt sınır aylığının yeniden hesaplanmasını gerektirmemektedir.
Örnek: Sigortalının ölüm tarihinde hak sahibi olarak bakmakla yükümlü olduğu eşin
yanı sıra ana veya babanın olması veya yine ölüm tarihinde bakmakla yükümlü olunan eşin
daha sonra kendi çalışmalarından dolayı aylık almaya başlaması hallerinde; sigortalının ölüm
tarihindeki durumu esas alınacağından, alt sınır aylığı hesabında dikkate alınan % 40 aylık
bağlama oranı değiştirilmeyecektir.
3. Hak Sahiplerine Bağlanacak Ölüm Aylığı Alt Sınırları
3.1. Sigortalılarının Kanunun yürürlük tarihinden sonra geçen süreleri için hesaplanan
ve ölen sigortaların hak sahiplerine bağlanacak aylıklar; hak sahibi bir kişi ise Kanunun 55
inci maddesine göre hesaplanan alt sınır aylığının % 80’inden, hak sahibi iki kişi ise %
90’ından az olamaz.
3.2. 4/1-(a) sigortalıları için Kanunun geçici 2 nci maddesine göre bağlanan ölüm
aylıklarında; aynı maddenin (a) bendinde belirtilen aylığın hesabında;
- 2000 yılından önce hizmetlerin bulunması halinde, hak sahiplerine bağlanacak
aylıklar 506 sayılı Kanunun 4447 sayılı Kanunla değiştirilmeden önceki,
- Sadece 2000 yılından sonra hizmetlerin bulunması halinde ise hak sahiplerine
bağlanacak aylıklar 506 sayılı Kanunun 4447 sayılı Kanunla değiştirilen,
Adres: Mithatpaşa Cd. No:7 06410 Sıhhiye/ANKARA Ayrıntılı Bilgi : Nevin ÖZGÜL Daire Başkanı
Tel: 0312 432 10 63 Faks: 0312 432 10 62 Birim Eposta : EHGM_bhacedb@sgk.gov.tr
178
96 ncı maddesinin birinci fıkrasındaki alt sınır aylığının, aylık başlangıç tarihine aylık
artışlarıyla taşınmış miktarının; hak sahibi bir kişi ise % 80’inden, hak sahibi iki kişi ise %
90’ından az olmayacaktır.
Kanunun 4/1-(b) bendi kapsamındaki sigortalılar için Kanunun geçici 2 nci maddesine
göre bağlanan ölüm aylıklarında; aynı maddenin (a) bendinde belirtilen aylığın hesabında;
1479 sayılı Kanunun mülga 45 inci maddesinde belirtilen birinci basamağın % 45’i tutarındaki
aylığın, aylık başlangıç tarihine aylık artışlarıyla taşınmış miktarının hak sahibi bir kişi ise %
80’inden, hak sahibi iki kişi ise % 90’ından az olamaz.
4/1-(a), 4/1-(b) ve 4/1-(c) kapsamındaki sigortalıların hak sahiplerine bağlanan ölüm
aylıklarında bir veya iki hak sahibi için ödenecek alt sınır aylıklarının sigortalının aylığından
fazla olması halinde, sigortalının aylığı, tamamı dağıtılacak şekilde hak sahiplerine hisseleri
oranında ödenecektir.
4/1-(a) sigortalıları için;
Kanunun yürürlük tarihinden önce bağlanan ölüm gelir/aylıkları ile Kanunun yürürlük
tarihinden önce malullük ve yaşlılık aylığı almakta iken Kanunun yürürlük tarihinden sonra
ölen sigortalıların hak sahiplerine bağlanacak ölüm aylıklarına ilişkin alt sınırlar Genelge eki
(Ek-8) tabloda gösterilmiştir.
Kanunun yürürlük tarihinden sonra çalışırken ölen sigortalının hak sahipleri ile
Kanunun yürürlük tarihinden sonra malullük ve yaşlılık aylığı almakta iken ölen sigortalıların
hak sahiplerine üçlü sisteme göre (506 sayılı Kanuna göre aylık bağlama sistemi + 4447 sayılı
Kanuna göre aylık bağlama sistemi + Kanuna göre aylık bağlama sistemi) bağlanacak
aylıkların alt sınırları Genelge eki (Ek-9) tabloda gösterilmiştir.
Kanunun yürürlük tarihinden sonra ölen sigortalının sadece 2000 yılından sonra
hizmetlerinin bulunması (4447 sayılı Kanuna göre aylık bağlama sistemi + Kanuna göre aylık
bağlama sistemi) halinde hak sahiplerine bağlanacak ölüm aylığı alt sınırları Genelge eki (Ek9)
tabloda gösterilmiştir.
3.3. 4/1-(b) sigortalıları için Kanunun geçici 2 nci maddesine göre bağlanan ölüm
aylıklarında; aynı maddenin (a) bendinde belirtilen aylığın hesabında; ölüm tarihinde
yürürlükte bulunan gelir/gösterge tablosu esas alınarak hak sahibi hissesi oranında
hesaplanacak aylıklarının yine ölüm tarihinde, yaşlılık ve malullük aylığından ölüm aylığına
devirlerde ise yaşlılık veya malullük aylığı başlangıç tarihinde yürürlükte bulunan 1479 sayılı
Kanunun mülga 45 inci maddesinde belirtilen birinci basamağın % 45’i tutarındaki aylığın,
aylık başlangıç tarihine aylık artışlarıyla taşınmış miktarının hak sahibi bir kişi ise % 80’inden,
hak sahibi iki kişi ise % 90’ından, iki hak sahibinden fazla olması durumunda % 100 ünden
az olmayacaktır.
Bir veya iki hak sahibi için ödenecek alt sınır aylıklarının sigortalının aylığından fazla
olması halinde, sigortalının aylığı, tamamı dağıtılacak şekilde hak sahiplerine hisseleri
oranında ödenecektir.
3.4. Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte birden fazla dosyadan gelir veya aylık almakta
olanlardan; alt sınır aylığı aldıkları dosyadan sosyal yardım zammı ödenmeyenler ile tek
dosyadan alt sınır aylığı alıp sosyal yardım zammı ödenenler için sosyal yardım zammının alt
sınır aylığına eklenmesi ile eklenmemesi durumunda iki tane alt sınır aylığı oluşmaktadır. Bu
durumda, alt sınır aylığı sosyal yardım zammı ilavesi yapılmamış miktar üzerinden devam
ettirilecektir.
3.5. 506 sayılı Kanunun mülga 96 ncı maddesinin ikinci fıkrasına göre Sosyal
Sigortalar Kurumuna devir olan sandıklardan 991 sayılı Kanunun geçici 2 nci maddesine göre
bağlanmış emekli, adi malullük veya vazife malullüğü aylıkları ile 991 sayılı Kanunun geçici
Adres: Mithatpaşa Cd. No:7 06410 Sıhhiye/ANKARA Ayrıntılı Bilgi : Nevin ÖZGÜL Daire Başkanı
Tel: 0312 432 10 63 Faks: 0312 432 10 62 Birim Eposta : EHGM_bhacedb@sgk.gov.tr
179
1 inci maddesinin birinci fıkrasına göre Kurumca bağlanan aylıklarla dul ve yetim aylıkları
(aylık alan tek kişi de olsa) toplamı, net asgari ücretin % 70’inden aşağı olmayacaktır.
4. İş Kazası veya Meslek Hastalığı Sonucu Bağlanacak Gelirlerde Alt Sınırlar
İş kazası veya meslek hastalığı sonucu bağlanacak gelirlerde alt sınır kontrolü sadece
başka birinin sürekli bakımına muhtaç durumdaki sigortalılar için öngörülmüştür. Başkasının
bakımına muhtaç olan sigortalılara bağlanacak gelirler, prime esas kazanç alt sınırının aylık
tutarının % 85’inden az olmayacaktır.
Son takvim ayı yılın birinci altı aylık döneminde ise, ilk altı ay için geçerli prime esas
günlük kazanç, son takvim ayı yılın ikinci altı aylık döneminde ise ikinci altı ay için geçerli
prime esas günlük kazanç alt sınır hesabında kullanılacaktır. Başkasının bakımına muhtaç
sigortalılar için gelir hesabına esas alt sınır gelirleri Genelge eki (Ek-1) tabloda gösterilmiştir.

#78

Çalışma Ve İş Hayatı / İNTİBAK İŞLEMLERİ

Last post by admin - Kasım 17, 2018, 09:25:37 ÖÖ

İNTİBAK İŞLEMLERİ
6283 sayılı Kanun ile Kanuna geçici 39 ve geçici 40 ıncı madde eklenmiştir. Söz
konusu maddeler ile 2000 öncesi 4/1-(a) emeklileri ile 1/4/2002 ile 30/6/2002 tarihleri
arasında aylık bağlanan 4/1-(b) emeklilerinin aylıklarının yine maddelerde öngörülen
Adres: Mithatpaşa Cd. No:7 06410 Sıhhiye/ANKARA Ayrıntılı Bilgi : Nevin ÖZGÜL Daire Başkanı
Tel: 0312 432 10 63 Faks: 0312 432 10 62 Birim Eposta : EHGM_bhacedb@sgk.gov.tr
171
hükümler doğrultusunda yeniden hesaplanması öngörülmüş ve maddelerin yürürlük tarihi
2013/Ocak ödeme dönemi olarak belirlenmiştir.
Kanuna eklenen geçici 39 ve geçici 40 ıncı maddelerin uygulama usul ve esasları
aşağıda açıklanmıştır.
1. 2000 Öncesi 4/1-(a) Emeklilerinin İntibak İşlemleri
6283 sayılı Kanunla Kanuna eklenen geçici 39 uncu madde “(1) Son tahsis talep tarihi
veya ölüm tarihi 2000 yılı Ocak ayı başından önce olup, 506 sayılı Kanunun mülga hükümleri
uyarınca gösterge sistemine göre bağlanan malullük, yaşlılık ve ölüm aylıkları ile bu tarihten
önce malullük veya yaşlılık aylığı almakta iken bu tarihten sonra ölen sigortalıların ölüm
aylıkları, bu madde hükümlerine göre yeniden hesaplanır.
(2) Aylıkların hesaplanmasında, 506 sayılı Kanunun mülga maddeleri uyarınca
hazırlanan ve 1999 yılı Aralık ayında yürürlükte bulunan gösterge veya üst gösterge
tablosundan sigortalı için tespit edilmiş olan mevcut gösterge rakamı ile aynı dönemde
yürürlükte bulunan memur aylık katsayısı esas alınır.
(3) Sigortalının aylık bağlama oranı aşağıdaki şekilde belirlenir:
a) Malullük aylığında; gösterge tablosundan aylık hesaplanmış olan için % 60,
sigortalının başkasının bakımına muhtaç olması halinde % 70, üst gösterge tablosundan aylık
hesaplanmış olan için ise 1999 yılı Aralık ayında yürürlükte bulunan ve gösterge rakamına
göre % 59,9 ila % 50 arasında belirlenmiş olan taban aylık bağlama oranı esas alınır. Yaştan
ve günden artırım ve eksiltme yapılmaz.
b) Yaşlılık aylığında; gösterge tablosundan aylık hesaplanmış olan için % 60, üst
gösterge tablosundan aylık hesaplanmış olan için ise 1999 yılı Aralık ayında yürürlükte
bulunan ve gösterge rakamına göre % 59,9 ila % 50 arasında belirlenmiş olan taban aylık
bağlama oranı esas alınır. Bu şekilde belirlenen taban aylık bağlama oranı, sigortalının tahsis
talep tarihi itibarıyla kadın ise 50, erkek ise 55 yaşından sonra doldurduğu her tam yaş için ve
5000 günden fazla ödediği her 240 günlük malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi için
(l)’er artırılır, 5000 günden noksan ödediği her 240 gün için (1)’er eksiltilir. Maden
işyerlerinin yer altı işlerinde çalışması, sigortalı olarak ilk defa çalışmaya başladığı tarihten
önce malul olması, engelliliği nedeniyle vergi indiriminden yararlanması veya erken
yaşlanması nedeniyle tarafına yaşlılık aylığı bağlananlara günden dolayı eksiltme yapılmaz.
c) Ölüm aylığında; gösterge tablosundan aylık hesaplanmış olan için % 60, üst
gösterge tablosundan aylık hesaplanmış olan için ise 1999 yılı Aralık ayında yürürlükte
bulunan ve gösterge rakamına göre % 59,9 ila % 50 arasında belirlenmiş olan taban aylık
bağlama oranı esas alınır. Bu şekilde belirlenen taban aylık bağlama oranı sigortalının ölüm
tarihi itibarıyla kadın ise 50, erkek ise 55 yaşından sonra doldurduğu her tam yaş için ve 5000
günden fazla ödediği her 240 günlük malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi için (l)’er
artırılır. Günden dolayı eksiltme yapılmaz. Malullük aylığı almakta iken ölen sigortalılar
hakkında bakıma muhtaçlık durumu dikkate alınmaksızın (a) bendi, yaşlılık aylığı almakta
iken ölen sigortalılar hakkında ise (b) bendi hükümleri uygulanır.
ç) Malullük, yaşlılık ve ölüm aylığının aylık bağlama oranı % 85’ten fazla olamaz.
(4) Sigortalının 1999 yılı Aralık ayı ödeme dönemi itibarıyla aylığı, yukarıdaki
hükümlere göre tespit edilen gösterge rakamı, memur aylık katsayısı ve aylık bağlama
oranının çarpımı suretiyle belirlenir.
(5) Bu madde hükümlerine göre 1999 yılı Aralık ayı ödeme dönemi itibarıyla
hesaplanan aylık tutarı, % 5,9 oranında artırılarak 2000 yılı Ocak ayına, 2000 yılı Ocak ayı
için bu şekilde hesaplanan aylık tutarı ise, (7,13326594120697) çarpanı kullanılarak 2008 yılı
Ocak ayına taşınır. Bu şekilde hesaplanan aylık tutarı da, 2008 yılı Ocak ayı ödeme
Adres: Mithatpaşa Cd. No:7 06410 Sıhhiye/ANKARA Ayrıntılı Bilgi : Nevin ÖZGÜL Daire Başkanı
Tel: 0312 432 10 63 Faks: 0312 432 10 62 Birim Eposta : EHGM_bhacedb@sgk.gov.tr
172
döneminden başlayarak 2013 yılı Ocak ayı ödeme dönemine kadar (bu dönem dahil) 4 üncü
maddenin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamındaki sigortalılara ödenmekte olan aylıklara
uygulanmış olan aylık artışları ile artırılır.
(6) Bu maddeye göre hesaplanan aylık tutarının, sigortalı veya hak sahiplerine 2013
yılı Ocak ayı ödeme döneminde ödenmekte olan aylık tutarının altında kalması halinde,
mevcut aylıkların ödenmesine devam edilir.
(7) Bu maddeye göre hesaplanan aylıklar için geriye yönelik herhangi bir ödeme
yapılmaz.
( Sözleşme aylıklarını 2000 yılı Ocak ayı başından sonra borçlanma yapmak
suretiyle tam aylığa yükseltenler ile geçici 20 nci maddeye göre devir alınacak sandıklardan
aylık alanlara devir tarihinden sonra bu madde hükümleri uygulanmaz.
(9) Bu maddenin uygulanmasına ilişkin tereddütleri gidermeye Kurum Yönetim
Kurulu yetkilidir.”, hükmüne amirdir.
Söz konusu hüküm gereğince 2000 öncesi 4/1-(a) emeklilerinin aylıkları maddede
öngörüldüğü şekilde yeniden hesaplanmış ve mevcut aylıklarıyla mukayese edilmek suretiyle
yüksek olan aylık 2013/Ocak ödeme dönemi itibariyle sigortalı ve hak sahiplerine ödenmiştir.
1.1. Kapsam
Kanunun geçici 39 uncu maddesi kapsamında yeniden hesaplanacak aylıklar 2000
öncesinde 506 sayılı Kanun hükümleri gereği gösterge sistemine göre bağlanmış olan
malullük, yaşlılık ve ölüm aylıklarıdır. 2925 sayılı Kanuna göre bağlanan gelir ve aylıklar ile
506 sayılı Kanuna göre bağlanan gelirler intibak kapsamında değildir. Buna göre,
Malullük veya yaşlılık aylığı son tahsis talep tarihi;
- Özel sektörden emekli olanlar için 31/12/1999 (dâhil),
- Kamu sektöründen emekli olanlar için ise 14/1/2000 (dâhil),
ve öncesinde olanların aylıkları intibak kapsamında yeniden hesaplanmıştır.
Ölen sigortalılardan;
Emeklilik statüsünü kazanmadan ölen (aktif ölüm) sigortalılardan ölüm tarihi;
- Özel sektörden çalışanlar için 31/12/1999 (dâhil),
- Kamu sektöründen çalışanlar için ise 14/1/2000 (dâhil),
ve öncesinde olanların,
Malullük veya yaşlılık aylığı almakta iken ölen (pasif ölüm) sigortalıların malullük
veya yaşlılık aylığı son talep tarihi;
- Özel sektörden emekli olanlar için 31/12/1999 (dâhil),
- Kamu sektöründen emekli olanlar için ise 14/1/2000 (dâhil),
ve öncesinde olanlardan, bu tarihten önce veya sonra ölenlerin aylıkları intibak
kapsamında yeniden hesaplanmıştır.
Ayrıca, Devlet Demiryolları ve Limanları İşletme Genel Müdürlüğü İşçileri Emekli
Sandığı ile Askeri Fabrikalar Tekaüt ve Muavenet Sandığı da dahil olmak üzere
Kurumumuzca devralınan geçici 20 nci madde sandıklarının 2000 öncesi emeklilerinin
aylıklarına da intibak işlemi yapılmıştır.
Sözleşme aylıklarını 2000 yılı Ocak ayı başından sonra borçlanma yapmak suretiyle
tam aylığa yükseltenler ile 506 sayılı Kanunun geçici 20 nci maddesine göre devir alınacak
sandıklardan aylık alanlara devir tarihinden sonra bu madde hükümleri uygulanmayacaktır.
1.2. 1999/Aralık Aylığının Hesaplanması
İntibak kapsamındaki tüm aylıklar 1999/Aralık ayında; Aylık = Gösterge x Katsayı x
Aylık Bağlama Oranı formülü kullanılmak üzere yeniden hesaplanmıştır.
Adres: Mithatpaşa Cd. No:7 06410 Sıhhiye/ANKARA Ayrıntılı Bilgi : Nevin ÖZGÜL Daire Başkanı
Tel: 0312 432 10 63 Faks: 0312 432 10 62 Birim Eposta : EHGM_bhacedb@sgk.gov.tr
173
İntibak aylığının hesaplanmasında esas alınacak gösterge, 506 sayılı Kanunun mülga
maddeleri uyarınca hazırlanan ve 1999 yılı Aralık ayında yürürlükte bulunan gösterge veya
üst gösterge tablosundan sigortalı için tespit edilmiş olan mevcut gösterge rakamıdır.
Katsayı, 1999/Aralık ayında yürürlükte bulunan memur maaş katsayısı olan 12000’dir.
Aylık bağlama oranı, malullük, yaşlılık ve ölüm aylıkları için yine maddede belirtilen
hükümler doğrultusunda sigortalıların yaş, gün ve aylığa hak kazandıkları yasa maddeleri
dikkate alınarak yeniden hesaplanmıştır.
Hesaplanan aylığa 506 sayılı Kanunun 96 ncı maddesinin 4447 sayılı Kanunla
değiştirilmeden önceki birinci fıkra hükmü uygulanmamıştır.
1.3. 1999/Aralık Aylığının 2013/Ocak Ayına Taşınması
1999/Aralık ayı itibariyle hesaplanan aylık, % 5,9 oranıyla 2000 yılı Ocak ayına daha
sonra ise (7,13326594120697) çarpanı kullanılarak 2008 yılı Ocak ayına, 2008/Ocak ayı
ödeme döneminden başlamak üzere de 4/1-(a) emekli aylıklarına uygulanan artış oranları ile
2013/Ocak ödeme dönemine taşınmıştır.
1.4. Mevcut Aylıkla Mukayese
Yeniden hesaplanan aylıklar; 2013 yılı Ocak ayı ödeme döneminde sigortalı ve hak
sahiplerine ödenmekte olan mevcut aylıklarla mukayese edilmiş ve yüksek olan aylıklar
ödenmiştir. Ölüm dosyalarında ölen sigortalının hesaplanan intibak aylığı hak sahiplerine 506
sayılı Kanunun 96 ncı madde hükmü (alt sınır aylığı ) uygulanmadan paylaştırılmış ve bu
şekilde bulunan aylıklar hak sahiplerinin mevcut aylıkları ile mukayese edilerek yüksek olan
aylıklar ödenmiştir.
Hesaplanan intibak aylıkları için maddenin yürürlük tarihinin 2013 yılı Ocak ayı
ödeme dönemi olarak belirlenmesi nedeniyle geriye yönelik herhangi bir ödeme
yapılmamıştır.
Örnek:
MEVCUT İNTİBAK AYLIÄžI HESABI
I II III IV
Tahsis Talep Yılı:
30/06/1972
Cinsiyeti ve Yaşı:
Kadın -51
Gün Sayısı: 9647
Göstergesi: 9910
2013/Ocak Aylığı
921,64 TL
İntibak ABO
hesabı:
1999 Aralık
aylığı
2008/Ocak
ayına taşınması
Aylığın 2013/Ocak ayına
taşınması
Günden
artırım: 9647-
5000=
4647/240=19
Yaştan
artırım: 51-50
= 1
%
60+19+1=80
9910 x 12000
x % 80 =
95,14
95,14 x 1,059 x
7,133265941206
97 =718,68
2008/1 1,0200 733,05
2008/7 1,0720 790,52 ve
4,69 SYZ
2009/1 1,0384 820,88
2009/7 1,0183 835,90
2010/1 60 TL 895,90
2010/7 1,0359 928,06
2011/1 60 TL 988,06
2011/7 1,0400 1.027,58
2012/1 1,0679 1.097,35
2012/7 1,0195 1.118,75
2013/1 1,0414 1.165,07
Yukarıdaki örnekte 1982 öncesi tarafına yaşlılık aylığı bağlanan sigortalının intibak
aylığının ne şekilde hesaplandığı gösterilmiştir. 2013/Ocak ayı itibariyle hesaplanan intibak
aylığı 1.165,07 TL, yine aynı dönemde mevcut aylık miktarı olan 921,64 TL ile mukayese
edilmiş ve intibak aylığının yüksek olduğu görülmüştür. Söz konusu emeklinin esas alınan
intibak aylığına % 4 ek ödeme oranı uygulanarak bulunan tutar olan 46,60 TL de ilave edilerek
toplam aylık 1.211,67 TL olarak ödenmiştir.
1.5. İntibak Aylığının Hesaplanmasında Diğer Usul ve Esaslar
Kanunun geçici 39 uncu maddesine göre intibak aylıklarının hesaplanmasında;
2008/Ocak ayına kadar güncelleme katsayısı ile güncellenen aylıklar bu tarihten itibaren aylık
artışları ile 2013/Ocak ayına taşınırken, mevcut uygulamaya paralel olması açısından
2008/Ekim ayında 4,69 TL sosyal yardım zammı aylık miktarlarına ilave edilmiştir. Bu
nedenle, 2013/Ocak ayında gerek sigortalının, gerekse hak sahiplerinin intibak aylığı
belirlenirken, sigortalı veya hak sahiplerinin mevcut aylıklarında sosyal yardım zammı alıp
almadığı hususu dikkate alınmamıştır.
Ölüm aylıklarında, ölen sigortalının 2013/Ocak ayında hesaplanan intibak aylığı, bu
tarihte aylık almakta olan hak sahiplerine hisseleri oranında paylaştırılarak mevcut aylıklarla
mukayese edilmiş ve yüksek olan aylık ödenmiştir.
2330 sayılı Kanununa göre nakdi tazminat ödenen (% 25 artırımlı) aylıklarda,
hesaplanan intibak aylığı da % 25 artırımlı hesaplanmıştır.
Kısmi borçlanma yapan süper emeklilerin intibak aylıkları hesaplanırken
borçlandıkları göstergeleri ve bu göstergelerin taban aylık bağlama oranları esas alınmış olup,
intibak aylığına esas aylık bağlama oranları, bu oranlara ilave veya eksiltme yapılmak
suretiyle tespit edilmiştir.
2. 1/4/2002 ile 30/6/2002 Süresinde Aylık Bağlanan 4/1-(b) Emeklilerinin İntibak
İşlemleri
Kanunun geçici 40 ıncı maddesi ile 4/1-(b) emeklilerinin intibak işlemleri
düzenlenmekte olup, söz konusu madde;
“(1) 1479 sayılı Kanunun mülga geçici 17 nci maddesine göre 1/4/2002 ile 30/6/2002
tarihleri arasında kullanılmak üzere hazırlanan gelir basamakları esas alınarak hesaplanmış
olan aylıklar bu madde hükümlerine göre yeniden hesaplanır.
(2) Geçici 27 nci madde uyarınca 1/4/2002 ile 30/6/2002 tarihleri arasında
kullanılmak üzere hazırlanan gelir basamakları esas alınarak 1479 sayılı Kanunun mülga
geçici 11 inci maddesine göre 2002 yılı Nisan ayı ödeme dönemi itibarıyla hesaplanan aylık
tutarı, aynı ödeme döneminde % 8,9 oranında artırıldıktan sonra 2002 yılı Mayıs ayı ödeme
döneminden başlayarak 2013 yılı Ocak ayı ödeme dönemine kadar, 1479 sayılı Kanun
kapsamında bağlanmış olan aylıklara söz konusu dönemlerde uygulanan artış oranları ile
artırılır ve aylıklar 2013 yılı Ocak ayı ödeme döneminden itibaren yeni belirlenen tutar
üzerinden ödenmeye devam olunur.
(3) Bu maddeye göre hesaplanan aylıklar için geriye yönelik herhangi bir ödeme
yapılmaz.”
Hükmünü amirdir. Söz konusu düzenleme gereğince, 1/4/2002 ile 30/6/2002 tarihleri
arasındaki gelir basamakları esas alınmak üzere aylık bağlanan Bağ-Kur emeklilerinin
aylıkları yeniden hesaplanmış ve 2013/Ocak ödeme döneminde aylık artışı da uygulanmak
suretiyle ödenmiştir.
Bağ-Kur emeklileri için getirilen düzenleme 1/3/2002 ila 31/5/2002 tarihleri arasında
tahsis talebinde bulunan sigortalılar hakkında uygulanmıştır.
Örnek: Sigortalı 28/3/2002 tarihinde tahsis talebinde bulunmuş olup, 31/12/1999
tarihinde bulunduğu basamak 3, talep tarihindeki basamağı ise 5’tir. Toplam prim ödeme gün
sayısı 5401’dir.
Adres: Mithatpaşa Cd. No:7 06410 Sıhhiye/ANKARA Ayrıntılı Bilgi : Nevin ÖZGÜL Daire Başkanı
Tel: 0312 432 10 63 Faks: 0312 432 10 62 Birim Eposta : EHGM_bhacedb@sgk.gov.tr
175
-Sigortalının 1999/Aralık tarihinde bulunduğu 3. basamağın gelir tablosundaki
karşılığı değeri 168.686.251’dir. Buna göre hesaplanan;
2000 öncesi tam aylığı: 168.686.251 x % 76 = 128.201.551 TL’dir.
2000 öncesi kısmi aylığı: 128.201.551 x 4593/5401 = 109.022.352 TL’dir.
-Sigortalının 2000 sonrası döneme ilişkin aylık hesabında ise, 1/4/2002 tarihli gelir
tablosu dikkate alınarak, 1/1/2000 ila tahsis talep tarihi arasında sigortalının fiilen bulunduğu
basamaklar ve bu basamaklardaki bekleme süreleri üzerinden hesaplanan ağırlıklı ortalama
dikkate alınacaktır. Sigortalının ağırlıklı ortalaması 181.477.626 TL olup, 4447 sayılı Kanuna
göre hesaplanan aylık bağlama oranı % 45’tir.
Buna göre;
2000 sonrası tam aylık: 181.477.626 x % 45 = 81.664.932
2000 sonrası kısmi aylık: 81.664.932 x 88/5401 = 12.217.231
-İki Kısmi Aylığın Toplamı: 109.022.352 + 12.217.231 = 121.239.583 TL
-Hesaplanan aylığın önce 2003 yılına taşınması:
1/4/2002 aylığı 121.239.583 x 1,089 intibak zammı = 132.029.906
1/5/2002 aylığı 132.029.906 x 1,021 = 134.802.534
1/6/2002 aylığı 134.802.534 x 1,006 = 135.611.349
1/7/2002 aylığı 135.611.349 x 1,006 = 136.425.017
1/8/2002 aylığı 136.425.017 x 1,014 = 138.334.967
1/9/2002 aylığı 138.334.967 x 1,022 = 141.378.336
1/10/2002 aylığı 141.378.336 x 1,035 = 146.326.578
1/11/2002 aylığı 146.326.578 x 1,033 = 151.155.355
1/12/2002 aylığı 151.155.355 x 1,029 = 155.538.860
-1/1/2003 tarihinden 31/12/2003 tarihine kadar sigortalının en son bulunduğu basamak
dikkate alınarak ödenmesi gereken 1 ve 12. basamaklar arası 100.00-TL, 13 ve 24 üncü
basamaklar arası 75.00 TL ilave edildiğinde; 155.538.860 + 100.000.000 = 255.538.860 TL,
31/12/2003 tarihindeki maaşı 255.538.860 TL’dir.
-2004/OCAK-2013/OCAK arası aylık artışlarıyla aylığın taşınması:
DÖNEM AYLIK ARTIŞ ORANI AYLIK MİKTARI
2004/OCAK 1,10 281.092.746
2004/TEMMUZ 1,10 309.202.021
2005/OCAK 1,08 333,94
2005/TEMMUZ 1,08 360,66
2006/OCAK 1,03 371,48
2006/TEMMUZ 1,03 FARK 1,0133 387,71
2007/OCAK 1,05 407,10
2007/TEMMUZ 1,0387 422,85
2008/OCAK 1,02 431,31
2008/TEMMUZ 1,072 462,36
2008/EKİM SYZ 5,85 468,21
2009/OCAK 1,0384 486,19
2009/TEMMUZ 1,0183 495,09
2010/OCAK 60 TL 555,09
2010/TEMMUZ 1,0359 575,01
2011/OCAK 60 TL 635,01
2011/TEMMUZ 1,04 660,41
2012/OCAK 1,0679 705,25
Adres: Mithatpaşa Cd. No:7 06410 Sıhhiye/ANKARA Ayrıntılı Bilgi : Nevin ÖZGÜL Daire Başkanı
Tel: 0312 432 10 63 Faks: 0312 432 10 62 Birim Eposta : EHGM_bhacedb@sgk.gov.tr
176
DÖNEM AYLIK ARTIŞ ORANI AYLIK MİKTARI
2012/TEMMUZ 1,0195 719,00
2013/OCAK 1,0414 748,77
Yukarıdaki örnekte 2002 yılının Nisan ayında tarafına yaşlılık aylığı bağlanan
sigortalının intibak aylığının ne şekilde hesaplandığı gösterilmiştir. 2013/Ocak ayı itibariyle
hesaplanan intibak aylığı 748,77 TL, yine aynı dönemde mevcut aylık miktarı olan 719,09 TL
ile mukayese edilmiş ve intibak aylığının yüksek olduğu görülmüştür. Söz konusu emeklinin
esas alınan intibak aylığına % 4 ek ödeme oranı uygulanarak bulunan tutar olan 29,95 TL de
ilave edilerek toplam aylık 778,72TL olarak ödenmiştir.

#79

Çalışma Ve İş Hayatı / AYLIK HESAPLAMA SİSTEMİ

Last post by admin - Kasım 17, 2018, 09:24:19 ÖÖ

AYLIK HESAPLAMA SİSTEMİ
Aylık bağlama sisteminde yapılan değişiklikler, kanun değişikliklerinin yapıldığı
tarihten önce sigortalı olanların aylıklarının hesaplanmasında da uygulanmakta olup, 4/1-(a)
ve 4/1-(b) kapsamındaki sigortalıların aylıklarının hangi sisteme göre hesaplanacağı; malullük
ve yaşlılık sigortasında tahsis talep, ölüm sigortasında ise ölüm tarihine göre tespit
edilmektedir.
2008/Ekim ay başından itibaren ilk defa 4/1-(c) kapsamında sigortalı olanların
aylıkları ise Kanunla getirilen yeni sisteme göre hesaplanacaktır.
Buna göre;
- Özel sektörde çalışanlar için 31/12/1999, kamu sektöründe çalışanlar için ise
14/1/2000 (dahil) ve öncesinde tahsis talebinde bulunan veya ölen sigortalıların aylıkları 506
sayılı Kanunda öngörülen gösterge sistemine göre,
- 2000 öncesi hizmetleri bulunup 2000 ile 2008/Ekim (özel sektör için 30/9/2008,
kamu sektörü için 14/10/2008 ) öncesi tahsis talebinde bulunan veya ölenlerin aylıkları
gösterge ve 4447 sayılı Kanunla getirilen sistem olmak üzere ikili karma sisteme,
- Sigortalılık başlangıç tarihi 2000 yılından sonra olup 2000 ile 2008/Ekim (özel sektör
için 30/9/2008, kamu sektörü için 14/10/2008 ) öncesi tahsis talebinde bulunan veya ölenlerin
aylıkları sadece 4447 sayılı Kanunla getirilen sisteme,
- Sigortalılığı 2008/Ekim (dahil) ve bundan sonraki bir tarihte başlayanların aylıkları
Kanunla getirilen yeni sisteme,
- 2000 sonrası hizmetleri bulunup 2008/Ekim (özel sektör için 1/10/2008, kamu
sektörü için 15/10/2008 ) sonrası tahsis talebinde bulunan veya ölenlerin aylıkları 4447 ve
Kanunla getirilen ikili karma sisteme,
- 2000 öncesi hizmetleri bulunup 2008/Ekim (özel sektör için 1/10/2008, kamu sektörü
için 15/10/2008 ) sonrası tahsis talebinde bulunan veya ölenlerin aylıkları gösterge, 4447 ve
Kanunla getirilen üçlü karma sisteme,
göre hesaplanacaktır.
1. Kanunla Getirilen Yeni Sistem
Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten sonra ilk defa Kanuna göre sigortalı olup, Kanunun
4/1-(a), 4/1-(b) ve 4/1-(c) bentlerinden birden fazlasına tabi olarak çalışan veya prim ödeyen
sigortalıların;
Adres: Mithatpaşa Cd. No:7 06410 Sıhhiye/ANKARA Ayrıntılı Bilgi : Nevi

#80

Çalışma Ve İş Hayatı / YURTDIŞI BORÇLANMASINDA TAHSİS...

Last post by admin - Kasım 17, 2018, 09:20:51 ÖÖ

YURTDIŞI BORÇLANMASINDA TAHSİS İŞLEMLERİ
3201 sayılı Yurtdışında Bulunan Türk Vatandaşlarının Yurtdışında Geçen Sürelerinin
Sosyal Güvenlikleri Bakımından Değerlendirilmesi Hakkında Kanuna göre borçlandırılan
yurt dışı sürelerine ilişkin başlangıcın tespiti, bu sürelerin dikkate alınarak aylık
bağlanmasındaki şartlar ile bağlanan aylıkların kesilmesi ve yeniden bağlanmasına ilişkin iş
ve işlemler aşağıda açıklanmıştır.
1. Sigortalılık Başlangıcının Tespiti
3201 sayılı Kanunun 5 inci maddesinin ikinci fıkrasına göre Türkiye’de sosyal
güvenlik kuruluşlarına tabi hizmeti olanların sigortalılık başlangıç tarihinden önceki süreler
borçlanılmış ise sigortalılığın başlangıcı, borçlanılan gün sayısı kadar geriye götürülerek tespit
edilmektedir. Sosyal güvenlik kuruluşlarına tabi hizmeti bulunmayanların sigortalılıklarının
başlangıç tarihi ise aynı maddenin üçüncü fıkrasına göre borçlarını tamamen ödedikleri
tarihten borçlanılan gün sayısı kadar geriye götürülerek belirlenmektedir.
Ancak, 5510 sayılı Kanunun geçici 7 nci maddesinin yedinci fıkrasına göre 2008 Ekim
ayı başından sonra Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında
sigortalı olarak çalışmaya başlayanların bu tarihten önceki süreleri borçlanılmış ise
sigortalılığın başlangıcı geriye götürülmeyecektir.
3201 sayılı Kanunun 5 inci maddesinin beşinci fıkrasında sosyal güvenlik sözleşmesi
akdedilmiş ülkelerdeki sürelerini borçlananların, bu ülkelerde ilk defa çalışmaya başladıkları
tarihin, ilk işe giriş tarihi olarak dikkate alınmayacağı hükmü yer almaktadır. Ancak, 6552
sayılı Kanun ile bu fıkraya “Uluslararası sosyal güvenlik sözleşmelerinde Türk sigortasına
girişinden önce akit ülke sigortasına girdiği tarihin Türk sigortasına girdiği tarih olarak kabul
edileceğine ilişkin özel hüküm bulunan ülkelerdeki sigortalılık sürelerini borçlananların akit
Adres: Mithatpaşa Cd. No:7 06410 Sıhhiye/ANKARA Ayrıntılı Bilgi : Nevin ÖZGÜL Daire Başkanı
Tel: 0312 432 10 63 Faks: 0312 432 10 62 Birim Eposta : EHGM_bhacedb@sgk.gov.tr
137
ülkede ilk defa çalışmaya başladıkları tarih ilk işe giriş tarihi olarak kabul edilir.” cümlesi
eklenmiştir.
İlk işe giriş tarihinin tespitinde, sosyal güvenlik sözleşmelerinde özel hüküm bulunan
ülkeler, sosyal güvenlik sözleşmelerinde özel hüküm bulunmayan ülkeler ile sosyal güvenlik
sözleşmesi akdedilmemiş ülkeler ve ülke ayırımı yapılmaksızın ev kadınlığı süreleri açısından
üç ayrı uygulama ortaya çıkmış olup yapılacak işlemlere ilişkin usul ve esaslar aşağıda
açıklanmıştır.
1.1. Sosyal Güvenlik Sözleşmelerinde Özel Hüküm Bulunan Ülkeler İçin
Sigortalılık Başlangıcı
6552 sayılı Kanun ile 3201 sayılı Kanunun 5 inci maddesinde yapılan değişikliğe göre
uluslararası sosyal güvenlik sözleşmelerinde Türk sigortasına girişinden önce akit ülke
sigortasına girdiği tarihin Türk sigortasına girdiği tarih olarak kabul edileceğine ilişkin özel
hüküm bulunan ülkelerdeki sigortalılık sürelerini borçlananların, akit ülkede ilk defa
çalışmaya başladıkları tarih Türkiye’de ilk işe giriş tarihi olarak kabul edilecektir.
Ülkemizin Almanya, Arnavutluk, Avusturya, Azerbaycan, Belçika, Bosna Hersek,
Çek Cumhuriyeti, Fransa, Gürcistan, Hırvatistan, Hollanda, İsviçre, İtalya, Kanada, Kebek,
KKTC, Lüksemburg, Makedonya, Slovakya ve Kore Cumhuriyeti ile imzaladığı sosyal
güvenlik sözleşmelerinde “akit taraflardan birinin mevzuatına göre yardım hakkının
kazanılması şartlarının tespitinde, diğer taraf ülkedeki ilk işe başlama tarihi de dikkate alınır”
hükmü veya bu anlamda benzer hükümler bulunmaktadır.
Bu düzenleme gereğince sosyal güvenlik sözleşmesinde özel hüküm bulunan
ülkelerdeki sigortalılık sürelerini borçlananların bu ülkelerdeki ilk işe başlama tarihi,
Türkiye’de hiç çalışma yoksa ya da Türkiye’deki sigortalılığın başlangıç tarihinden önce ise
Türkiye’de ilk işe giriş tarihi olarak kabul edilecektir.
Kanun ile Kanundan önceki sosyal güvenlik kanunlarında sigortalılık süresi şartını
öngören uzun vade sigorta kollarından sağlanan hakların tespitinde sosyal güvenlik
sözleşmesinde özel hüküm bulunan akit ülkedeki çalışılmaya başlanılan tarih, Türkiye’de ilk
işe giriş tarihi olarak esas alınacaktır.
Kanunun 26 ncı maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi, 28 inci maddesinin dördüncü
ve beşinci fıkraları ile 32 nci maddesinin ikinci fıkrasının (a) bendi hükümleri ile 506 ve 2925
sayılı kanunlara göre aylık bağlanabilmesi için sigortalılık süresi şartı bulunduğundan sosyal
güvenlik sözleşmesinde özel hüküm bulunan akit ülkedeki çalışılmaya başlanılan tarihin,
Türkiye’de ilk işe giriş tarihi olarak esas alınması sadece bu kapsamdakiler için
uygulanacaktır.
1479, 5434 ve mülga 2926 sayılı kanunlarda sigortalılık süresi şartı
öngörülmediğinden bu kanunlar kapsamında olanlar hakkında bu düzenleme
uygulanmayacaktır. Ancak 1479 ve mülga 2926 sayılı kanunlara tabi sigortalılığı
bulunanlardan 2008/Ekim ayı başından sonra malullük aylığı talebinde bulunanlar için
Kanunun malullük aylığı bağlama şartları geçerli olduğundan bu kapsamda aylık
bağlanacakların özel hüküm bulunan sözleşmeli ülkelerdeki ilk işe başlama tarihi Ülkemizde
ilk işe giriş tarihi olarak alınacaktır.
Örnek 1: Türkiye’de Kanunun 4/1-(a) bendi kapsamında 1/6/2014 tarihinde,
Almanya’da ise 1/1/1983 tarihinde çalışmaya başlayan sigortalı Almanya’da 1/1/1983-
31/12/1997 süresinde geçen 5400 gün çalışmasını borçlanmıştır. Sigortalı, adına tahakkuk
ettirilen borç miktarını 12/9/2016 tarihinde ödemiş ve aynı tarihte aylık talebinde
bulunmuştur. Bu durumda ilgilinin Türkiye’de ilk işe giriş tarihi 1/1/1983 olarak dikkate
alınacak ve aylığa hak kazanıp kazanmadığının tespiti bu tarihe göre yapılacaktır.
Adres: Mithatpaşa Cd. No:7 06410 Sıhhiye/ANKARA Ayrıntılı Bilgi : Nevin ÖZGÜL Daire Başkanı
Tel: 0312 432 10 63 Faks: 0312 432 10 62 Birim Eposta : EHGM_bhacedb@sgk.gov.tr
138
Örnek 2: Türkiye’de 506 sayılı Kanuna göre 1/4/2008 tarihinde, Belçika’da ise
1/1/1980 tarihinde çalışmaya başlayan sigortalı, Belçika’da 1/1/1984-31/12/1997 süresinde
geçen 5040 gün çalışmasını borçlanmıştır. Sigortalı, adına tahakkuk ettirilen borç miktarını
5/4/2017 tarihinde ödemiş ve 17/7/2017 tarihinde aylık talebinde bulunmuştur. Bu durumda
ilgilinin Türkiye’de ilk işe giriş tarihi 1/1/1980 olarak alınacak ve aylığa hak kazanıp
kazanmadığının tespiti bu tarihe göre yapılacaktır.
Örnek 3: 7/5/2004 tarihinde vefat eden ve Türkiye’de 506 sayılı Kanuna göre
1/1/2004-31/1/2004 tarihleri arasında 30 gün sigortalı çalışması bulunan ve 1/1/2000 tarihinde
izinle Türk vatandaşlığını kaybeden sigortalının Türk vatandaşı olan hak sahibi 11/9/2015
tarihinde müteveffanın Fransa’da 7/5/1985-6/10/1987 tarihleri arasında Türk vatandaşı olarak
geçen çalışma sürelerini (870 gün) borçlanma talebinde bulunmuş ve borcunu ödemiştir. Bu
durumda Türkiye’deki ilk işe giriş tarihi 7/5/1985 olarak alınacak, yazılı talebini takip eden
ay başından itibaren ölüm aylıkları bağlanacaktır.
Örnek 4: Türkiye’de Kanunun 4/1-(b) bendi kapsamında 1/8/2013 tarihinde
çalışmaya başlayan sigortalı Hırvatistan’da 1/1/2000 tarihinde çalışmaya başlamış ve bu
ülkede geçen 1/5/2000-1/5/2005 tarihleri arasındaki hizmetlerini borçlanarak borcunu
ödedikten sonra 20/9/2014 tarihinde malullük aylığı talebinde bulunmuştur. Bu durumda
ilgilinin Türkiye’de ilk işe giriş tarihi 1/1/2000 olarak dikkate alınacak ve aylığa hak kazanıp
kazanmadığının tespiti bu tarihe göre yapılacaktır.
3201 sayılı Kanuna eklenen geçici 8 inci madde ile sosyal güvenlik sözleşmesinde açık
hüküm bulunan ülkelerdeki ilk işe giriş tarihlerinin Türkiye’de ilk defa işe girdikleri tarih
olarak alınması ile ilgili olarak 11/9/2014 tarihinden önce Kurum aleyhine açılmış ve henüz
sonuçlanmamış davalardan feragat edenlere dava konusu talep dilekçelerine istinaden yeni
düzenleme doğrultusunda işlem yapılması imkanı verilmiştir.
11/9/2014 (hariç) tarihinden önce Kurum aleyhine dava açan ve henüz davası
neticelenmemiş olanların, davalarından feragat ettiklerini gösterir mahkeme kararının aslı
veya bu kararın onaylı örneği ekli dilekçe (Ek-39) ile Kuruma başvurmaları halinde,
borçlanılan sürelerin geçtiği sözleşmeli ülkedeki ilk işe giriş tarihi esas alınmak suretiyle dava
konusu aylık talebi dikkate alınarak diğer aylık bağlama şartların