- Welcome to E-Muhasebem.
E-MUHASEBEM
Son İletiler
#81
Çalışma Ve İş Hayatı / UZUN VADELİ SİGORTA KOLLARINA ...
Last post by admin - Kasım 17, 2018, 09:19:04 ÖÖUZUN VADELİ SİGORTA KOLLARINA İLİŞKİN
ORTAK UYGULAMALAR
1. Kanunun Geçici 63 üncü Maddesi Uygulaması
6645 sayılı Kanunun 56 ncı maddesi ile Kanuna geçici 63 üncü madde eklenmesi
sonucunda emeklilik mevzuatında meydana gelen değişiklikler ile sürekli iş göremezlik geliri
bağlama işlemlerinde tereddüt edilen hususlar ve uygulama değişiklikleri aşağıda
açıklanmıştır.
1.1. Kanunun Geçici 63 üncü Maddesi Gereği 4/1-(b) Kapsamında Hizmeti
Durdurulan Sigortalıların 4/1-(a) ve 4/1-(b) Kapsamında Gelir/Aylık Bağlama İşlemleri
6645 sayılı Kanun ile Kanuna eklenen geçici 63 üncü madde;
“Kendi adına ve hesabına bağımsız çalışanlarla tarımda kendi adına ve hesabına
bağımsız çalışanlardan, Kuruma kayıt ve tescilleri yapıldığı hâlde, bu maddenin yayımlandığı
ayın sonu itibarıyla 12 ay ve daha fazla süreye ilişkin prim borcu bulunanların, bu sürelere
ilişkin prim borçlarını, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihi takip eden ay başından itibaren
üç ay içinde ödememeleri veya ilgili kanunları uyarınca yapılandırmamaları hâlinde, prim
ödemesi bulunan sigortalıların daha önce ödedikleri primlerin tam olarak karşıladığı ayın sonu
itibarıyla, prim ödemesi bulunmayan sigortalıların ise tescil tarihi itibarıyla sigortalılığı
durdurulur. Durdurulan süreler sigortalılık süresi olarak değerlendirilmez ve bu sürelere
ilişkin Kurum alacakları takip edilmeyerek bunlara Kurum alacakları arasında yer verilmez.
Sigortalılıkları durdurulanlardan bu Kanunun 4/1-(b) bendi kapsamında çalışmaya devam
edenlerin sigortalılıkları bu maddenin yayım tarihini takip eden ay başı itibarıyla yeniden
başlatılır.
Ancak, daha sonra sigortalı ya da hak sahipleri tarafından talep edilmesi hâlinde
durdurulan sigortalılık sürelerinin tamamı, talep tarihinde 80 inci maddenin ikinci fıkrasına
göre belirlenecek prime esas kazanç tutarı üzerinden borç tutarı hesaplanarak ihya edilir.
Hesaplanan borç tutarının tamamını, borcun tebliğ tarihinden itibaren üç ay içinde ödedikleri
takdirde, bu süreler sigortalılık süresi olarak değerlendirilir. Tebliğ edilen borç tutarının bu
Adres: Mithatpaşa Cd. No:7 06410 Sıhhiye/ANKARA Ayrıntılı Bilgi : Nevin ÖZGÜL Daire Başkanı
Tel: 0312 432 10 63 Faks: 0312 432 10 62 Birim Eposta : EHGM_bhacedb@sgk.gov.tr
118
süre içinde tamamen ödenmemesi hâlinde bu süreler sigortalılık süresi olarak
değerlendirilmez ve bu madde kapsamında ödenmiş olan tutarlar ilgilinin prim ve prime
ilişkin borcunun bulunmaması kaydıyla faizsiz olarak iade edilir. İhya edilerek kazanılan
hizmet süreleri borcun ödendiği tarihten itibaren geçerli sayılır.
Birinci fıkraya göre sigortalılıkları durdurulanlar ile bunların bakmakla yükümlü
olduğu kişiler hakkında 1/1/2012 tarihinden bu maddenin yürürlük tarihine kadar durdurulan
süreler için genel sağlık sigortası hükümleri uygulanmaz.
Sigortalılıkları önceki kanunlara göre durdurulanlar için de bu maddenin ikinci fıkrası
hükmü uygulanır.
Bu maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar Kurum tarafından belirlenir.â€
hükmünü amirdir.
6645 sayılı Kanun ile Kanuna eklenen geçici 63 üncü maddenin uygulanmasının usul
ve esasları 4/1-(a), 4/1-(b) ve 4/1-(c) kapsamındaki sigortalılar için aylık türüne göre aşağıda
açıklanmıştır.
1.1.1. Malullük veya Yaşlılık Aylığı Talebinde Bulunup Henüz Aylık Bağlama
İşlemi Sonuçlandırılmamış Olanlar
1.1.1.1. 4/1-(a) ve 4/1-(c) Kapsamındaki Sigortalılar
Kanunun geçici 63 üncü maddesinin yürürlüğe girdiği 23/4/2015 tarihinden önce
Kurumumuzdan 4/1-(a) veya 4/1-(c) kapsamında malullük veya yaşlılık aylığı talebinde
bulunup tahsis talep tarihi itibarıyla;
- 4/1-(a) veya 4/1-(c) kapsamındaki mevcut hizmetleriyle aylığa hak kazanmakla
birlikte 4/1-(b) kapsamında hizmeti ve buna ilişkin prim borcu bulunan veya,
- 4/1-(b) kapsamında geçen hizmetleriyle aylığa hak kazanmış olmakla birlikte söz
konusu sürelere ait prim borcu bulunanlardan,
4/1-(b) kapsamındaki sigortalılıklarına ilişkin prim borcu nedeniyle henüz aylık
bağlama işlemi sonuçlandırılmamış olup geçici 63 üncü maddeden yararlanmak isteyen
sigortalıların 23/4/2015-31/7/2015 tarihleri arasında Kuruma başvuruda bulunması halinde,
aylıkları yeni bir tahsis talep dilekçesi alınmaksızın geçici 63 üncü maddeden yararlanma talep
tarihini takip eden ay başından itibaren başlatılacaktır.
Bunlardan, Kanunun geçici 63 üncü maddesi kapsamında 4/1-(b) kapsamındaki
sigortalılığın durdurulması işlemi 1/8/2015 tarihi itibarıyla Kurumca resen yapılmış olanların
bu tarihten sonra müracaatları halinde ise, aylıkları 1/8/2015 tarihini takip eden ay başından
başlatılacaktır.
23/4/2015 tarihinden önce malullük veya yaşlılık aylığı talebinde bulunup, talep tarihi
itibarıyla 4/1-(b) kapsamındaki hizmetlerine ilişkin prim borçları nedeniyle aylık bağlama
işlemi gerçekleştirilemeyenlerden, geçici 63 üncü madde gereği 4/1-(b) kapsamındaki
sigortalılıklarını; 30/4/2015 tarihi itibarıyla durdurup 1/5/2015 tarihi itibarıyla devam
ettirmeyen 4/1-(a) veya 4/1-(c) kapsamındaki sigortalıların malullük ve yaşlılık aylıkları, yeni
bir tahsis talep dilekçesi alınmaksızın;
- 23/4/2015-31/7/2015 süresinde geçici 63 üncü maddeden yararlanma müracaatında
bulunanların müracaat tarihlerini,
- 1/8/2015 tarihinden itibaren müracaatta bulunanların ise, 1/8/2015 tarihini,
takip eden ay başından başlatılacaktır.
23/4/2015-31/7/2015 süresinde ilk defa malullük veya yaşlılık aylığı talebinde
bulunmakla birlikte tahsis talep tarihi ile 31/7/2015 tarihi arasında geçici 63 üncü maddeden
yararlanma talebinde bulunmuş olanların aylıkları tahsis talep tarihini takip eden ay başından,
anılan tarih aralığında tahsis talebi olmakla birlikte geçici 63 üncü maddeden yararlanma
Adres: Mithatpaşa Cd. No:7 06410 Sıhhiye/ANKARA Ayrıntılı Bilgi : Nevin ÖZGÜL Daire Başkanı
Tel: 0312 432 10 63 Faks: 0312 432 10 62 Birim Eposta : EHGM_bhacedb@sgk.gov.tr
119
müracaatında bulunmaması nedeniyle 4/1-(b) kapsamındaki sigortalılığı 1/8/2015 tarihinde
Kurumca resen durdurulanların aylıkları ise yeni bir tahsis talep dilekçesi alınmaksızın
1/8/2015 tarihini takip eden ay başından başlatılacaktır.
Örnek 1: 4/1-(a) kapsamında kamu sektörüne ait işyerinden ayrılarak 14/4/2015
tarihinde yaşlılık sigortası yönünden tahsis talebinde bulunan sigortalının 4/1-(a) kapsamında
geçen hizmetleri ile aylığa hak kazandığı tespit edilmiş olmakla beraber, 1/8/1998-31/12/1999
süresinde 4/1-(b) kapsamında geçen 510 gün hizmetine karşılık prim borcu olduğu
anlaşıldığından aylık bağlama işlemi gerçekleştirilememiştir. Ancak, sigortalı, 28/4/2015
tarihinde geçici 63 üncü maddeden yararlanmak için talepte bulunmuş olup, yaşlılık aylığı
yeni bir tahsis talep dilekçesi alınmaksızın geçici 63 üncü maddeden yararlanma talep tarihini
takip eden ay başından (15/5/2015) başlatılacaktır.
Örnek 2: En son özel sektörde çalışmakta iken 15/1/2015 tarihinde yaşlılık aylığı
talebinde bulunan 4/1-(a) sigortalısının 4/1-(b) kapsamında 1200 gün hizmeti bulunmakla
birlikte talep tarihinde söz konusu hizmetlere ilişkin prim borcu olduğu anlaşıldığından aylık
bağlama işlemi gerçekleştirilememiş ve sigortalının 23/4/2015- 31/7/2015 tarihleri arasında
geçici 63 üncü maddeden yararlanma talebinde bulunmaması nedeniyle 4/1-(b) kapsamındaki
sigortalılığı 1/8/2015 tarihi itibarıyla resen durdurulmuştur. Bu durumda, sigortalının aylığı
Kuruma müracaatı halinde, yeni bir tahsis talep dilekçesi alınmaksızın, 1/8/2015 tarihini takip
eden ay başından (1/9/2015) başlatılacaktır.
Örnek 3: 30/6/2015 tarihinde 4/1-(a) kapsamında özel sektöre ait işyerinden ayrılarak
aynı tarihten itibaren yaşlılık sigortası yönünden tahsis talebinde bulunan sigortalının,
1/6/1996-31/12/1999 süresinde 4/1-(b) kapsamında geçen hizmetlerine karşılık prim
borcunun bulunması nedeniyle aylık bağlama işlemleri gerçekleştirilememiştir. Ancak, anılan
sigortalı 5/7/2015 tarihinde geçici 63 üncü maddeden yararlanma talebinde bulunmuş olup,
yaşlılık aylığı yeni bir tahsis talebi alınmaksızın talep tarihini takip eden ay başından
(1/7/2015) başlatılacaktır.
23/4/2015 tarihinden önce malullük veya yaşlılık aylığı talebinde bulunup, talep tarihi
itibarıyla 4/1-(b) kapsamındaki hizmetlerine ilişkin prim borçları nedeniyle aylık bağlama
işlemi gerçekleştirilemeyenlerden, geçici 63 üncü maddeden yararlanıp 30/4/2015 tarihi
itibarıyla 4/1-(b) kapsamında sigortalılıkları durdurulmakla birlikte, anılan kapsamda
faaliyetine devam edenlerin sigortalılıkları 1/5/2015 tarihi itibarıyla yeniden
başlatılacağından, bunlardan;
- 23/4/2015-30/4/2015 tarihleri arasında geçici 63 üncü maddeden yararlanmak
için müracaat edenlerin aylıkları, 1/5/2015 tarihi itibarıyla başlatılacak, bu tarih itibarıyla
sigortalılıkları devam ettiğinden, haklarında 1/5/2015-29/2/2016 tarihleri arasında sosyal
güvenlik destek primi uygulanacaktır.
- 1/5/2015-31/7/2015 tarihleri arasında geçici 63 üncü maddeden yararlanmak için
müracaat edenlerin aylıkları ise, müracaat tarihini takip eden ay başından itibaren
başlatılacağından, 1/5/2015 tarihi itibarıyla yeniden başlatılan 4/1-(b) kapsamındaki
sigortalılığı geçici 63 üncü maddeye ilişkin müracaat tarihine kadar zorunlu hizmet olarak
aylığın yeniden hesaplanmasında dikkate alınacak (2829 sayılı Kanun uygulaması dahil),
geçici 63 üncü maddeye ilişkin müracaat tarihinden 29/2/2016 tarihine kadar 4/-(b)
kapsamındaki hizmetlerle ilgili olarak sosyal güvenlik destek primi uygulanacaktır.
- 1/8/2015 tarihinden itibaren haklarında resen geçici 63 üncü madde uygulaması
yapılanların müracaatları halinde ise, aylıkları 1/9/2015 tarihinden itibaren başlatılacak, ancak
1/5/2015-31/7/2015 süresi 4/1-(b) kapsamındaki hizmetleri 1/8/2015 tarihi itibarıyla
aylıklarının yeniden hesaplanmasında (2829 sayılı Kanun uygulaması dahil) dikkate
Adres: Mithatpaşa Cd. No:7 06410 Sıhhiye/ANKARA Ayrıntılı Bilgi : Nevin ÖZGÜL Daire Başkanı
Tel: 0312 432 10 63 Faks: 0312 432 10 62 Birim Eposta : EHGM_bhacedb@sgk.gov.tr
120
alınacaktır. Bunlar hakkında, 1/8/2015-29/2/2016 tarihleri arasında sosyal güvenlik destek
primi uygulanacaktır.
Ancak, ilk defa 2008/Ekim ayı sonrası sigortalı olup, tarafına Kanun hükümlerine göre
malullük aylığı bağlanacak olan sigortalıların tekrar 4/1-(b) kapsamında sigortalılığının
bulunması halinde Kanunun 27 nci maddesi gereğince aylıkları kesilecek, sosyal güvenlik
destek primi uygulanmayacaktır.
1.1.1.2. 4/1-(b) Kapsamındaki Sigortalılar
Kurumumuzdan 23/4/2015 tarihinden önce 4/1-(b) kapsamında malullük/yaşlılık
aylığı talebinde bulunup tahsis talep tarihi itibarıyla 4/1-(b) kapsamındaki hizmetlerine ilişkin
prim borcu bulunması nedeniyle talepleri reddedilenlerden, geçici 63 üncü madde
uygulamasından yararlanan sigortalılardan yeni bir tahsis talep dilekçesi alınacak ve aylıkları
taleplerini takip eden ay başından itibaren başlatılacaktır.
Kanunun geçici 63 üncü maddesinin yürürlüğe girdiği 23/4/2015 tarihinden önce 4/1-
(b) kapsamında malullük/yaşlılık aylığı talebinde bulunup, tahsis talep tarihi itibarıyla 4/1-
(b) kapsamındaki sigortalılıklarına ilişkin prim borcu bulunması nedeniyle talepleri
reddedilen sigortalılardan, geçici 63 üncü maddede öngörülen (23/4/2015 ile 31/7/2015
tarihleri arasında) üç aylık sürede sigortalılığını durdurmak için Kurumumuza müracaat
edenler veya bu sürelerin sonunda Kurumumuzca sigortalılıkları resen durdurulanlardan,
Kanunun yürürlük tarihinden sonra yeni bir tahsis talep dilekçesinin alınması gerekmekte
olup, sigortalılara yeni tahsis talep tarihini takip eden ay başından itibaren aylık bağlanacaktır.
Örnek 1: Sigortalı, 15/10/2014 tarihinde sigortalılığını sonlandırarak emeklilik için
hizmet ve yaş koşullarını yerine getirdiği 5/1/2015 tarihinde 4/1-(b) kapsamında yaşlılık aylığı
talebinde bulunmuştur. Ancak yapılan kontrollerde sigortalının talep tarihi itibarıyla
sigortalılığına ilişkin prim borcu bulunduğu tespit edilmiş ve buna istinaden talebi
reddedilmiştir. Sigortalı 20/5/2015 tarihinde hem geçici 63 üncü maddeden yararlanma hem
de aylık bağlanması talebinde bulunmuştur. Bu durumda sigortalıya tahsis talebini takip eden
ay başından (1/6/2015) itibaren aylık bağlanacaktır.
Örnek 2: 4/1-(b) kapsamındaki faaliyetine son veren sigortalı, 22/2/2015 tarihinde
malullük aylığı talebinde bulunmuştur. Ancak Kurum kayıtlarının tetkikinde sigortalının
1990-1993 yılları arasında 4/1-(b) kapsamında daha önce bildirilmeyen 840 gün hizmeti ve
buna ait prim borcu bulunduğu tespit edilmiştir. Bu nedenle, sigortalının 22/2/2015 tarihindeki
tahsis talebi reddedilmiştir. 1/8/2015 tarihi itibariyle 1990-1993 yılları arasında sigortalılığı
resen durdurulan sigortalı, 5/9/2015 tarihinde yeniden tahsis talebinde bulunmuştur. Bu tarih
itibarıyla prim ve prime ilişkin herhangi bir borcu bulunmadığından, talep tarihini takip eden
1/10/2015 tarihi itibarıyla malullük aylığı bağlanacaktır.
4/1-(b) kapsamındaki sigortalılığı devam edenlerin 1/5/2015 tarihinden sonra tahsis
talebinde bulunmaları halinde, yeni tahsis talep tarihine kadar 4/1-(b) kapsamında geçen
hizmetleri aylık bağlama işlemlerinde değerlendirilecektir. 2829 sayılı Kanun gereği, aylık
bağlanacak statünün 4/1-(b) olması halinde, talep tarihi itibarıyla 4/1-(b) kapsamında 1/5/2015
tarihinden sonraki hizmetlerine ait prim ve prime ilişkin borcu bulunmayanların aylıkları talep
tarihlerini takip eden ay başından başlatılacaktır. Bunlar hakkında tahsis talep tarihinden
29/2/2016 tarihine kadar sosyal güvenlik destek primi uygulanacaktır. Tahsis talep tarihinde
prim borcu bulunanların ise talepleri reddedilecek, borcun ödenmesini müteakip yeniden
alınacak tahsis talep dilekçesine göre aylık bağlama işlemleri sonuçlandırılacaktır.
Örnek 3: 4/1-(b) kapsamındaki faaliyeti 1/5/2015 tarihinden sonra da devam eden
sigortalı, 12/3/2015 tarihinde 4/1-(b) kapsamında yaşlılık aylığı talebinde bulunmuştur. Ancak
sigortalının 4/1-(b) kapsamında prim borcu bulunması nedeniyle aylık talebi reddedilmiştir.
1/8/2015 tarihinde geçici 63 üncü madde gereği Kurumca sigortalılığı resen durdurulan
Adres: Mithatpaşa Cd. No:7 06410 Sıhhiye/ANKARA Ayrıntılı Bilgi : Nevin ÖZGÜL Daire Başkanı
Tel: 0312 432 10 63 Faks: 0312 432 10 62 Birim Eposta : EHGM_bhacedb@sgk.gov.tr
121
sigortalının 4/1-(b) kapsamındaki çalışmasının devam etmesi nedeniyle sigortalılığı 1/5/2015
tarihinde yeniden başlatılmıştır. 15/11/2015 tarihinde yeniden aylık talebinde bulunan
sigortalıya 1/5/2015 tarihinden sonraki sigortalılık sürelerine ilişkin prim ve prime ilişkin
herhangi bir borcu bulunmaması şartıyla talep tarihini takip eden ay başından (1/12/2015)
aylık bağlanacaktır. Ancak tahsis talebinde bulun
ORTAK UYGULAMALAR
1. Kanunun Geçici 63 üncü Maddesi Uygulaması
6645 sayılı Kanunun 56 ncı maddesi ile Kanuna geçici 63 üncü madde eklenmesi
sonucunda emeklilik mevzuatında meydana gelen değişiklikler ile sürekli iş göremezlik geliri
bağlama işlemlerinde tereddüt edilen hususlar ve uygulama değişiklikleri aşağıda
açıklanmıştır.
1.1. Kanunun Geçici 63 üncü Maddesi Gereği 4/1-(b) Kapsamında Hizmeti
Durdurulan Sigortalıların 4/1-(a) ve 4/1-(b) Kapsamında Gelir/Aylık Bağlama İşlemleri
6645 sayılı Kanun ile Kanuna eklenen geçici 63 üncü madde;
“Kendi adına ve hesabına bağımsız çalışanlarla tarımda kendi adına ve hesabına
bağımsız çalışanlardan, Kuruma kayıt ve tescilleri yapıldığı hâlde, bu maddenin yayımlandığı
ayın sonu itibarıyla 12 ay ve daha fazla süreye ilişkin prim borcu bulunanların, bu sürelere
ilişkin prim borçlarını, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihi takip eden ay başından itibaren
üç ay içinde ödememeleri veya ilgili kanunları uyarınca yapılandırmamaları hâlinde, prim
ödemesi bulunan sigortalıların daha önce ödedikleri primlerin tam olarak karşıladığı ayın sonu
itibarıyla, prim ödemesi bulunmayan sigortalıların ise tescil tarihi itibarıyla sigortalılığı
durdurulur. Durdurulan süreler sigortalılık süresi olarak değerlendirilmez ve bu sürelere
ilişkin Kurum alacakları takip edilmeyerek bunlara Kurum alacakları arasında yer verilmez.
Sigortalılıkları durdurulanlardan bu Kanunun 4/1-(b) bendi kapsamında çalışmaya devam
edenlerin sigortalılıkları bu maddenin yayım tarihini takip eden ay başı itibarıyla yeniden
başlatılır.
Ancak, daha sonra sigortalı ya da hak sahipleri tarafından talep edilmesi hâlinde
durdurulan sigortalılık sürelerinin tamamı, talep tarihinde 80 inci maddenin ikinci fıkrasına
göre belirlenecek prime esas kazanç tutarı üzerinden borç tutarı hesaplanarak ihya edilir.
Hesaplanan borç tutarının tamamını, borcun tebliğ tarihinden itibaren üç ay içinde ödedikleri
takdirde, bu süreler sigortalılık süresi olarak değerlendirilir. Tebliğ edilen borç tutarının bu
Adres: Mithatpaşa Cd. No:7 06410 Sıhhiye/ANKARA Ayrıntılı Bilgi : Nevin ÖZGÜL Daire Başkanı
Tel: 0312 432 10 63 Faks: 0312 432 10 62 Birim Eposta : EHGM_bhacedb@sgk.gov.tr
118
süre içinde tamamen ödenmemesi hâlinde bu süreler sigortalılık süresi olarak
değerlendirilmez ve bu madde kapsamında ödenmiş olan tutarlar ilgilinin prim ve prime
ilişkin borcunun bulunmaması kaydıyla faizsiz olarak iade edilir. İhya edilerek kazanılan
hizmet süreleri borcun ödendiği tarihten itibaren geçerli sayılır.
Birinci fıkraya göre sigortalılıkları durdurulanlar ile bunların bakmakla yükümlü
olduğu kişiler hakkında 1/1/2012 tarihinden bu maddenin yürürlük tarihine kadar durdurulan
süreler için genel sağlık sigortası hükümleri uygulanmaz.
Sigortalılıkları önceki kanunlara göre durdurulanlar için de bu maddenin ikinci fıkrası
hükmü uygulanır.
Bu maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar Kurum tarafından belirlenir.â€
hükmünü amirdir.
6645 sayılı Kanun ile Kanuna eklenen geçici 63 üncü maddenin uygulanmasının usul
ve esasları 4/1-(a), 4/1-(b) ve 4/1-(c) kapsamındaki sigortalılar için aylık türüne göre aşağıda
açıklanmıştır.
1.1.1. Malullük veya Yaşlılık Aylığı Talebinde Bulunup Henüz Aylık Bağlama
İşlemi Sonuçlandırılmamış Olanlar
1.1.1.1. 4/1-(a) ve 4/1-(c) Kapsamındaki Sigortalılar
Kanunun geçici 63 üncü maddesinin yürürlüğe girdiği 23/4/2015 tarihinden önce
Kurumumuzdan 4/1-(a) veya 4/1-(c) kapsamında malullük veya yaşlılık aylığı talebinde
bulunup tahsis talep tarihi itibarıyla;
- 4/1-(a) veya 4/1-(c) kapsamındaki mevcut hizmetleriyle aylığa hak kazanmakla
birlikte 4/1-(b) kapsamında hizmeti ve buna ilişkin prim borcu bulunan veya,
- 4/1-(b) kapsamında geçen hizmetleriyle aylığa hak kazanmış olmakla birlikte söz
konusu sürelere ait prim borcu bulunanlardan,
4/1-(b) kapsamındaki sigortalılıklarına ilişkin prim borcu nedeniyle henüz aylık
bağlama işlemi sonuçlandırılmamış olup geçici 63 üncü maddeden yararlanmak isteyen
sigortalıların 23/4/2015-31/7/2015 tarihleri arasında Kuruma başvuruda bulunması halinde,
aylıkları yeni bir tahsis talep dilekçesi alınmaksızın geçici 63 üncü maddeden yararlanma talep
tarihini takip eden ay başından itibaren başlatılacaktır.
Bunlardan, Kanunun geçici 63 üncü maddesi kapsamında 4/1-(b) kapsamındaki
sigortalılığın durdurulması işlemi 1/8/2015 tarihi itibarıyla Kurumca resen yapılmış olanların
bu tarihten sonra müracaatları halinde ise, aylıkları 1/8/2015 tarihini takip eden ay başından
başlatılacaktır.
23/4/2015 tarihinden önce malullük veya yaşlılık aylığı talebinde bulunup, talep tarihi
itibarıyla 4/1-(b) kapsamındaki hizmetlerine ilişkin prim borçları nedeniyle aylık bağlama
işlemi gerçekleştirilemeyenlerden, geçici 63 üncü madde gereği 4/1-(b) kapsamındaki
sigortalılıklarını; 30/4/2015 tarihi itibarıyla durdurup 1/5/2015 tarihi itibarıyla devam
ettirmeyen 4/1-(a) veya 4/1-(c) kapsamındaki sigortalıların malullük ve yaşlılık aylıkları, yeni
bir tahsis talep dilekçesi alınmaksızın;
- 23/4/2015-31/7/2015 süresinde geçici 63 üncü maddeden yararlanma müracaatında
bulunanların müracaat tarihlerini,
- 1/8/2015 tarihinden itibaren müracaatta bulunanların ise, 1/8/2015 tarihini,
takip eden ay başından başlatılacaktır.
23/4/2015-31/7/2015 süresinde ilk defa malullük veya yaşlılık aylığı talebinde
bulunmakla birlikte tahsis talep tarihi ile 31/7/2015 tarihi arasında geçici 63 üncü maddeden
yararlanma talebinde bulunmuş olanların aylıkları tahsis talep tarihini takip eden ay başından,
anılan tarih aralığında tahsis talebi olmakla birlikte geçici 63 üncü maddeden yararlanma
Adres: Mithatpaşa Cd. No:7 06410 Sıhhiye/ANKARA Ayrıntılı Bilgi : Nevin ÖZGÜL Daire Başkanı
Tel: 0312 432 10 63 Faks: 0312 432 10 62 Birim Eposta : EHGM_bhacedb@sgk.gov.tr
119
müracaatında bulunmaması nedeniyle 4/1-(b) kapsamındaki sigortalılığı 1/8/2015 tarihinde
Kurumca resen durdurulanların aylıkları ise yeni bir tahsis talep dilekçesi alınmaksızın
1/8/2015 tarihini takip eden ay başından başlatılacaktır.
Örnek 1: 4/1-(a) kapsamında kamu sektörüne ait işyerinden ayrılarak 14/4/2015
tarihinde yaşlılık sigortası yönünden tahsis talebinde bulunan sigortalının 4/1-(a) kapsamında
geçen hizmetleri ile aylığa hak kazandığı tespit edilmiş olmakla beraber, 1/8/1998-31/12/1999
süresinde 4/1-(b) kapsamında geçen 510 gün hizmetine karşılık prim borcu olduğu
anlaşıldığından aylık bağlama işlemi gerçekleştirilememiştir. Ancak, sigortalı, 28/4/2015
tarihinde geçici 63 üncü maddeden yararlanmak için talepte bulunmuş olup, yaşlılık aylığı
yeni bir tahsis talep dilekçesi alınmaksızın geçici 63 üncü maddeden yararlanma talep tarihini
takip eden ay başından (15/5/2015) başlatılacaktır.
Örnek 2: En son özel sektörde çalışmakta iken 15/1/2015 tarihinde yaşlılık aylığı
talebinde bulunan 4/1-(a) sigortalısının 4/1-(b) kapsamında 1200 gün hizmeti bulunmakla
birlikte talep tarihinde söz konusu hizmetlere ilişkin prim borcu olduğu anlaşıldığından aylık
bağlama işlemi gerçekleştirilememiş ve sigortalının 23/4/2015- 31/7/2015 tarihleri arasında
geçici 63 üncü maddeden yararlanma talebinde bulunmaması nedeniyle 4/1-(b) kapsamındaki
sigortalılığı 1/8/2015 tarihi itibarıyla resen durdurulmuştur. Bu durumda, sigortalının aylığı
Kuruma müracaatı halinde, yeni bir tahsis talep dilekçesi alınmaksızın, 1/8/2015 tarihini takip
eden ay başından (1/9/2015) başlatılacaktır.
Örnek 3: 30/6/2015 tarihinde 4/1-(a) kapsamında özel sektöre ait işyerinden ayrılarak
aynı tarihten itibaren yaşlılık sigortası yönünden tahsis talebinde bulunan sigortalının,
1/6/1996-31/12/1999 süresinde 4/1-(b) kapsamında geçen hizmetlerine karşılık prim
borcunun bulunması nedeniyle aylık bağlama işlemleri gerçekleştirilememiştir. Ancak, anılan
sigortalı 5/7/2015 tarihinde geçici 63 üncü maddeden yararlanma talebinde bulunmuş olup,
yaşlılık aylığı yeni bir tahsis talebi alınmaksızın talep tarihini takip eden ay başından
(1/7/2015) başlatılacaktır.
23/4/2015 tarihinden önce malullük veya yaşlılık aylığı talebinde bulunup, talep tarihi
itibarıyla 4/1-(b) kapsamındaki hizmetlerine ilişkin prim borçları nedeniyle aylık bağlama
işlemi gerçekleştirilemeyenlerden, geçici 63 üncü maddeden yararlanıp 30/4/2015 tarihi
itibarıyla 4/1-(b) kapsamında sigortalılıkları durdurulmakla birlikte, anılan kapsamda
faaliyetine devam edenlerin sigortalılıkları 1/5/2015 tarihi itibarıyla yeniden
başlatılacağından, bunlardan;
- 23/4/2015-30/4/2015 tarihleri arasında geçici 63 üncü maddeden yararlanmak
için müracaat edenlerin aylıkları, 1/5/2015 tarihi itibarıyla başlatılacak, bu tarih itibarıyla
sigortalılıkları devam ettiğinden, haklarında 1/5/2015-29/2/2016 tarihleri arasında sosyal
güvenlik destek primi uygulanacaktır.
- 1/5/2015-31/7/2015 tarihleri arasında geçici 63 üncü maddeden yararlanmak için
müracaat edenlerin aylıkları ise, müracaat tarihini takip eden ay başından itibaren
başlatılacağından, 1/5/2015 tarihi itibarıyla yeniden başlatılan 4/1-(b) kapsamındaki
sigortalılığı geçici 63 üncü maddeye ilişkin müracaat tarihine kadar zorunlu hizmet olarak
aylığın yeniden hesaplanmasında dikkate alınacak (2829 sayılı Kanun uygulaması dahil),
geçici 63 üncü maddeye ilişkin müracaat tarihinden 29/2/2016 tarihine kadar 4/-(b)
kapsamındaki hizmetlerle ilgili olarak sosyal güvenlik destek primi uygulanacaktır.
- 1/8/2015 tarihinden itibaren haklarında resen geçici 63 üncü madde uygulaması
yapılanların müracaatları halinde ise, aylıkları 1/9/2015 tarihinden itibaren başlatılacak, ancak
1/5/2015-31/7/2015 süresi 4/1-(b) kapsamındaki hizmetleri 1/8/2015 tarihi itibarıyla
aylıklarının yeniden hesaplanmasında (2829 sayılı Kanun uygulaması dahil) dikkate
Adres: Mithatpaşa Cd. No:7 06410 Sıhhiye/ANKARA Ayrıntılı Bilgi : Nevin ÖZGÜL Daire Başkanı
Tel: 0312 432 10 63 Faks: 0312 432 10 62 Birim Eposta : EHGM_bhacedb@sgk.gov.tr
120
alınacaktır. Bunlar hakkında, 1/8/2015-29/2/2016 tarihleri arasında sosyal güvenlik destek
primi uygulanacaktır.
Ancak, ilk defa 2008/Ekim ayı sonrası sigortalı olup, tarafına Kanun hükümlerine göre
malullük aylığı bağlanacak olan sigortalıların tekrar 4/1-(b) kapsamında sigortalılığının
bulunması halinde Kanunun 27 nci maddesi gereğince aylıkları kesilecek, sosyal güvenlik
destek primi uygulanmayacaktır.
1.1.1.2. 4/1-(b) Kapsamındaki Sigortalılar
Kurumumuzdan 23/4/2015 tarihinden önce 4/1-(b) kapsamında malullük/yaşlılık
aylığı talebinde bulunup tahsis talep tarihi itibarıyla 4/1-(b) kapsamındaki hizmetlerine ilişkin
prim borcu bulunması nedeniyle talepleri reddedilenlerden, geçici 63 üncü madde
uygulamasından yararlanan sigortalılardan yeni bir tahsis talep dilekçesi alınacak ve aylıkları
taleplerini takip eden ay başından itibaren başlatılacaktır.
Kanunun geçici 63 üncü maddesinin yürürlüğe girdiği 23/4/2015 tarihinden önce 4/1-
(b) kapsamında malullük/yaşlılık aylığı talebinde bulunup, tahsis talep tarihi itibarıyla 4/1-
(b) kapsamındaki sigortalılıklarına ilişkin prim borcu bulunması nedeniyle talepleri
reddedilen sigortalılardan, geçici 63 üncü maddede öngörülen (23/4/2015 ile 31/7/2015
tarihleri arasında) üç aylık sürede sigortalılığını durdurmak için Kurumumuza müracaat
edenler veya bu sürelerin sonunda Kurumumuzca sigortalılıkları resen durdurulanlardan,
Kanunun yürürlük tarihinden sonra yeni bir tahsis talep dilekçesinin alınması gerekmekte
olup, sigortalılara yeni tahsis talep tarihini takip eden ay başından itibaren aylık bağlanacaktır.
Örnek 1: Sigortalı, 15/10/2014 tarihinde sigortalılığını sonlandırarak emeklilik için
hizmet ve yaş koşullarını yerine getirdiği 5/1/2015 tarihinde 4/1-(b) kapsamında yaşlılık aylığı
talebinde bulunmuştur. Ancak yapılan kontrollerde sigortalının talep tarihi itibarıyla
sigortalılığına ilişkin prim borcu bulunduğu tespit edilmiş ve buna istinaden talebi
reddedilmiştir. Sigortalı 20/5/2015 tarihinde hem geçici 63 üncü maddeden yararlanma hem
de aylık bağlanması talebinde bulunmuştur. Bu durumda sigortalıya tahsis talebini takip eden
ay başından (1/6/2015) itibaren aylık bağlanacaktır.
Örnek 2: 4/1-(b) kapsamındaki faaliyetine son veren sigortalı, 22/2/2015 tarihinde
malullük aylığı talebinde bulunmuştur. Ancak Kurum kayıtlarının tetkikinde sigortalının
1990-1993 yılları arasında 4/1-(b) kapsamında daha önce bildirilmeyen 840 gün hizmeti ve
buna ait prim borcu bulunduğu tespit edilmiştir. Bu nedenle, sigortalının 22/2/2015 tarihindeki
tahsis talebi reddedilmiştir. 1/8/2015 tarihi itibariyle 1990-1993 yılları arasında sigortalılığı
resen durdurulan sigortalı, 5/9/2015 tarihinde yeniden tahsis talebinde bulunmuştur. Bu tarih
itibarıyla prim ve prime ilişkin herhangi bir borcu bulunmadığından, talep tarihini takip eden
1/10/2015 tarihi itibarıyla malullük aylığı bağlanacaktır.
4/1-(b) kapsamındaki sigortalılığı devam edenlerin 1/5/2015 tarihinden sonra tahsis
talebinde bulunmaları halinde, yeni tahsis talep tarihine kadar 4/1-(b) kapsamında geçen
hizmetleri aylık bağlama işlemlerinde değerlendirilecektir. 2829 sayılı Kanun gereği, aylık
bağlanacak statünün 4/1-(b) olması halinde, talep tarihi itibarıyla 4/1-(b) kapsamında 1/5/2015
tarihinden sonraki hizmetlerine ait prim ve prime ilişkin borcu bulunmayanların aylıkları talep
tarihlerini takip eden ay başından başlatılacaktır. Bunlar hakkında tahsis talep tarihinden
29/2/2016 tarihine kadar sosyal güvenlik destek primi uygulanacaktır. Tahsis talep tarihinde
prim borcu bulunanların ise talepleri reddedilecek, borcun ödenmesini müteakip yeniden
alınacak tahsis talep dilekçesine göre aylık bağlama işlemleri sonuçlandırılacaktır.
Örnek 3: 4/1-(b) kapsamındaki faaliyeti 1/5/2015 tarihinden sonra da devam eden
sigortalı, 12/3/2015 tarihinde 4/1-(b) kapsamında yaşlılık aylığı talebinde bulunmuştur. Ancak
sigortalının 4/1-(b) kapsamında prim borcu bulunması nedeniyle aylık talebi reddedilmiştir.
1/8/2015 tarihinde geçici 63 üncü madde gereği Kurumca sigortalılığı resen durdurulan
Adres: Mithatpaşa Cd. No:7 06410 Sıhhiye/ANKARA Ayrıntılı Bilgi : Nevin ÖZGÜL Daire Başkanı
Tel: 0312 432 10 63 Faks: 0312 432 10 62 Birim Eposta : EHGM_bhacedb@sgk.gov.tr
121
sigortalının 4/1-(b) kapsamındaki çalışmasının devam etmesi nedeniyle sigortalılığı 1/5/2015
tarihinde yeniden başlatılmıştır. 15/11/2015 tarihinde yeniden aylık talebinde bulunan
sigortalıya 1/5/2015 tarihinden sonraki sigortalılık sürelerine ilişkin prim ve prime ilişkin
herhangi bir borcu bulunmaması şartıyla talep tarihini takip eden ay başından (1/12/2015)
aylık bağlanacaktır. Ancak tahsis talebinde bulun
#82
Çalışma Ve İş Hayatı / ÖLÜM SİGORTASI
Last post by admin - Kasım 17, 2018, 09:16:17 ÖÖÖLÜM SİGORTASI
1. Ölüm Sigortasından Sağlanan Yardımlar
Ölüm sigortasından;
- Ölüm aylığı,
- Ölüm toptan ödemesi,
- Evlenme ödeneği,
- Cenaze ödeneği,
yardımları yapılmaktadır.
2. Yararlanma Şartları
Kanuna göre, ölüm aylığından yararlanmada sigortalıya ilişkin koşullar 32 nci
maddede, hak sahiplerine ilişkin koşullar ise 34 üncü maddede düzenlenmiştir.
Kanunun geçici 1 inci maddesinin ikinci fıkrası; “17/7/1964 tarihli ve 506 sayılı,
2/9/1971 tarihli ve 1479 sayılı, 17/10/1983 tarihli ve 2925 sayılı, bu Kanunla mülga
17/10/1983 tarihli ve 2926 sayılı kanunlara göre bağlanan veya hak kazanan; aylık, gelir ve
diğer ödenekler ile 8/2/2006 tarihli ve 5454 sayılı Kanunun 1 inci maddesine göre ödenmekte
olan ek ödemenin verilmesine devam edilir. Bu gelir ve aylıkların durum değişikliği nedeniyle
artırılması, azaltılması, kesilmesi veya yeniden bağlanmasında, bu Kanunla yürürlükten
kaldırılan ilgili kanun hükümleri uygulanır.†hükmünü amirdir.
Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliğinin geçici 4 üncü maddesinin ikinci fıkrası
gereğince, ölen sigortalının hak sahiplerine gelir ve aylık bağlanması ile bu gelir ve aylıkların
durum değişikliği hallerinde artırılması, azaltılması, kesilmesi veya yeniden bağlanmasında
Kanunun yürürlük tarihinden önce ölen sigortalılar için mülga kanun hükümleri, Kanunun
yürürlük tarihinden sonra ölen sigortalılar için ise Kanun hükümleri uygulanmakta iken
5/12/2017 tarihinde anılan fıkrada yapılan değişiklik gereğince, Kanunun yürürlük tarihinden
önce ölen sigortalıların Kanunun geçici 1 inci maddesi kapsamında olmayan hak sahiplerine
gelir veya aylık bağlanmasında, sigortalıya ilişkin koşulların tespiti ile gelir veya aylığın
hesaplanması ve paylaştırılmasında ölüm tarihindeki, hak sahiplerine ilişkin koşulların
tespitinde ise hak sahibi olma niteliğinin kazanıldığı tarihteki Kanun hükümleri
uygulanacaktır.
2.1. Sigortalıya İlişkin Koşullar
2008/Ekim ay başından önce ölen 4/1-(a) ve 4/1-(b) kapsamındaki sigortalıların hak
sahiplerine gelir veya aylık bağlanmasında, sigortalıya ilişkin koşulların tespitinde ölüm
tarihindeki Kanun hükümleri uygulanacaktır.
2008/Ekim ay başından itibaren ilk defa 4/1-(c) kapsamında sigortalı olanlar için
Kanun hükümleri uygulanacaktır.
Kanunun 32 nci maddesinin ikinci fıkrasına göre ölüm aylığı;
- En az 1800 gün malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi bildirilmiş veya 4/1-(a)
sigortalıları için, her türlü borçlanma süreleri hariç en az 5 yıldan beri sigortalı bulunup,
toplam 900 gün malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi bildirilmiş,
Adres: Mithatpaşa Cd. No:7 06410 Sıhhiye/ANKARA Ayrıntılı Bilgi : Nevin ÖZGÜL Daire Başkanı
Tel: 0312 432 10 63 Faks: 0312 432 10 62 Birim Eposta : EHGM_bhacedb@sgk.gov.tr
85
- Kanunun 47 nci maddesinde belirtilen sebeplerle kazaya uğramış, malullük, vazife
malullüğü veya yaşlılık aylığı almakta iken veya malullük, vazife malullüğü veya yaşlılık
aylığı bağlanmasına hak kazanmış olup henüz işlemi tamamlanmamış,
- Bağlanmış bulunan malullük, vazife malullüğü veya yaşlılık aylığı, sigortalı olarak
çalışmaya başlamaları sebebiyle kesilmiş,
durumda iken ölen sigortalının hak sahiplerine yazılı istekte bulunmaları halinde
bağlanacaktır.
Ölüm aylığı bağlanabilmesi için sadece 4/1-(a) sigortalıları için öngörülen her türlü
borçlanma süreleri hariç en az 5 yıldan beri sigortalı bulunup, toplam 900 gün malullük,
yaşlılık ve ölüm sigortaları primi bildirilmiş olması şartında; gerek ölen sigortalı tarafından,
gerekse hak sahipleri tarafından yapılan tüm borçlanmalar bu şartların oluşmasında dikkate
alınmayacaktır. Ancak, 2008/Ekim ay başından önce ölen sigortalıların 900 gün hesabında
borçlanılan tüm süreler dikkate alınacaktır.
Örnek 1: 4/9/2009 tarihinde ölen sigortalının 500 gün 4/1-(a) kapsamında hizmeti,
540 gün de sağlığında kendisi tarafından yapılan askerlik borçlanması bulunmaktadır. Bu
durumda, ölen sigortalının borçlanma süresi hariç en az 900 prim ödeme gün koşulunun yerine
gelmemiş olması nedeniyle hak sahiplerine aylık bağlanamayacaktır.
Örnek 2: 4/1-(a) kapsamındaki sigortalı 22/10/2009 tarihinde vefat etmiş olup, ölüm
tarihinde 1/1/2006-30/8/2008 süresinde toplam 910 gün hizmeti bulunmaktadır. Bu durumda,
900 prim ödeme gün koşulu yerine gelmekle birlikte, 5 yıllık sigortalılık süresi şartı yerine
gelmediğinden hak sahiplerine aylık bağlanamayacaktır.
Örnek 3: 25/2/2008 tarihinde ölen ve 4/1-(a) kapsamında 500 gün hizmeti olan
sigortalının hak sahibi, sigortalının yurtdışında geçen 400 günlük hizmet süresini borçlanmış
ve borçlanma bedelini 7/4/2009 tarihinde ödeyerek aylık talebinde bulunmuştur. 5 yıllık
sigortalılık süresi şartının da bulunması halinde, 1/5/2009 tarihinden itibaren hak sahibine
ölüm aylığı bağlanacaktır.
Kanunun 32 nci maddesindeki ölüm aylığı bağlanabilmesi için aranan 1800 prim gün
koşulu 4/1-(a), 4/1-(b) ve 4/1-(c) sigortalıları için geçerli olup, 1800 prim gün koşulunun
oluşmasında, gerek ölen sigortalının gerekse hak sahiplerinin yaptıkları tüm borçlanmalar
dikkate alınacaktır. Bu koşulun tek başına yerine gelmesi yeterli olup ayrıca, sigortalılık süresi
aranmayacaktır.
Kanunun 4/1-(a), 4/1-(b) ve 4/1-(c) bentlerinden birden fazlasına tabi olarak çalışmış
olan sigortalının ölümü halinde, en son tabi olduğu sigortalılık hali esas alınarak hak
sahiplerine aylık bağlanacaktır.
Kanunun geçici 2 nci maddesi gereğince, 2008/Ekim ay başından önce sigortalı olup,
bu tarihten sonra aylık talebinde bulunanlardan, farklı sosyal güvenlik kurumlarına ya da
Kanunun 4 üncü maddesinde belirtilen sigortalılık hallerinden birden fazlasına tabi olanlar
hakkında mülga 2829 sayılı Kanun hükümlerine göre işlem yapılmaya devam edilecek olup,
mülga 2829 sayılı Kanunun 4 üncü maddesi gereğince sosyal güvenlik kurumlarına tabi
çalışmış olanların hizmet süreleri, aynı tarihlere rastlamamak kaydıyla aylık bağlanmasına
hak kazanıldığında birleştirilecektir. Ancak, birleşik hizmet süreleri üzerinden son tabi olunan
sigortalılık haline göre aylığa hak kazanılamaması halinde, bu defa diğer sigortalılık
hallerindeki hizmetlere göre ayrı ayrı değerlendirme yapılarak, müstakil hizmetlere göre
aylığa hak kazanacağı sigortalılık hali esas alınacak ve müstakil hizmetlere göre aylık bağlama
şartlarının oluşması halinde, diğer sigortalılık statüsünde geçen hizmetler aylık bağlama
işlemlerinde dikkate alınacaktır. Ayrıca, Kanunun 41 inci maddesine göre borçlanma talebe
bağlı olduğundan hak sahipleri borçlanmaya zorlanmayacaktır.
Örnek 4: 2008/Ekim ayı öncesinde sigortalı olan ve 1/10/2010 tarihinde vefat eden
sigortalının 910 gün 4/1-(a) kapsamında, 200 gün 4/1-(b) kapsamında hizmeti olup, son
sigortalılık hali 4/1-(b)’dir. Hak sahiplerine son sigortalılık hali olan 4/1-(b)’ye göre aylık
bağlanabilmesi için 1800 prim gün sayısının tamamlanması gerekmekte olup, 1800 prim gün
sayısı tamamlanamadığından 4/1-(b) sigortalılık haline göre aylık bağlanamamaktadır. Bu
durumda hizmetler birleştirilmeyerek 5 yıllık sigortalılık süresi ve 900 gün koşuluna göre 4/1-
(a) kapsamında 4/1-(b) kapsamındaki hizmetler de dikkate alınarak aylık bağlanacaktır.
Örnek 5: Örnek 4’teki sigortalının 4/1-(b) kapsamındaki hizmetinin 500 gün olduğu
varsayıldığında, hak sahiplerine 390 gün askerlik borçlanması yaptırılarak 4/1-(b) sigortalılık
haline göre aylık bağlanacak olmasına rağmen, askerlik borçlanması talebe bağlı olduğundan
hak sahipleri askerlik borçlanmasına zorlanmayacaktır.
İlk defa Kanunun yürürlük tarihinden sonra sigortalı olanların vefatları halinde de
yukarıdaki şekilde işlem yapılacaktır.
Kanunun geçici 9 uncu maddesinin son fıkrasında, Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten
önce maden işyerlerinin yer altı işlerinde çalışmaya başlayan sigortalıların, bu Kanunun
yürürlük tarihinden önce veya sonra bu işlerde geçen çalışmalarının en az 1800 gün olması
halinde bu çalışmalarının dörtte birinin toplam prim ödeme gün sayılarına ilave edileceği, bu
Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten sonra ilk defa maden işyerlerinin yer altı veya yer altı
münavebeli işlerinde çalışmaya başlayanlar hakkında, Kanunun fiili hizmet zammı süresine
ait hükümlerinin uygulanacağı hüküm altına alınmıştır.
2008/Ekim tarihinden sonra ilk defa maden işyerlerinin yer altı işlerinde çalışan
sigortalılarla ilgili olarak da Kanunun 40 ıncı maddesinin ikinci fıkrasının (10) numaralı alt
bendi kapsamında sayılan maden işlerinin yer altı işlerinde geçen prim ödeme gün sayılarına,
bu işyerlerinde ve işlerde geçen çalışma sürelerinin her 360 günü için 180 gün, fiili hizmet
süresi zammı olarak eklenmektedir.
Ölüm aylığı bağlanması koşullarından en az 5 yıldan beri sigortalı bulunup, toplam
900 prim ödeme gün sayısı şartının yerine gelmesinde, sigortalının varsa birden fazla
sigortalılık haline göre hizmetleri ve fiili hizmet süresi zammı gün ilavesi dikkate alınacak ve
en son tabi olduğu sigortalılık haline göre aylık bağlama işlemi gerçekleştirilecektir.
Örnek 6: 5/11/2017 tarihinde vefat eden sigortalının hak sahibi eşinin 17/1/2018
tarihinde ölüm aylığı bağlanması için talepte bulunması üzerine, sigortalının dosyasının
incelenmesinde borçlanma hariç 884 prim ödeme gün sayısının bulunduğu ve çalışmasının
546 gününün 1/10/2008 sonrası fiili hizmete tabi yeraltı çalışması olduğu tespit edilmiştir. Söz
konusu işyerlerinde geçen çalışma sürelerinin her 360 günü için 180 gün ilave edilmek
suretiyle, 546 prim ödeme gün sayısı için 273 gün fiili hizmet süresi zammı hesaplanarak 1157
(884 +273) prim ödeme gün sayısı ile hak sahiplerine ölüm aylığı bağlanacaktır.
2.2. Hak Sahiplerine İlişkin Koşullar
Kanunun 3 üncü maddesinin birinci fıkrasının (7) numaralı bendinde hak sahibi
kavramı; “Sigortalının veya sürekli iş göremezlik geliri ile malullük, vazife malullüğü veya
yaşlılık aylığı almakta olanların ölümü halinde, gelir veya aylık bağlanmasına veya toptan
ödeme yapılmasına hak kazanan eş, çocuk, ana ve babası†olarak tanımlanmıştır.
Kanunun 56 ncı maddesinde, ölen sigortalının hak sahiplerinden;
- Kendisinden aylık bağlanacak sigortalıyı veya gelir ya da aylık bağlanmış olan
sigortalıyı kasten öldürdüğü veya öldürmeye teşebbüs ettiği veya bu Kanun gereğince sürekli
iş göremez hale veya malul duruma getirdiği,
- Kendisinden aylık bağlanacak sigortalıya veya gelir ya da aylık bağlanmamış olan
sigortalıya veya hak sahibine karşı ağır bir suç işlediği veya bunlara karşı aile hukukundan
doğan yükümlülüklerini önemli ölçüde yerine getirmemesi nedeniyle ölüme bağlı bir
tasarrufla mirasçılıktan çıkarıldıkları,
hususunda kesinleşmiş yargı kararı bulunan kişilere gelir veya aylık ödenmeyeceği
öngörülmüştür.
Kanunun 56 ncı maddesinde, kendisinden aylık bağlanacak sigortalıyı veya gelir ya da
aylık bağlanmış olan sigortalıyı kasten öldürdüğü veya öldürmeye teşebbüs ettiği veya bu
Kanun gereğince sürekli iş göremez hale veya malûl duruma getirdiği hususunda kesinleşmiş
yargı kararı bulunan kişilere aylık bağlanamayacağı düzenlendiğinden kişinin, kendisinden
aylık bağlanacak kişiyi kasten öldürmesi yeterli sayılacak ve aylık bağlanmaması için
herhangi bir mahkumiyet şartı aranmayacaktır.
Kanunun 34 üncü maddesine göre, sigortalıların hak sahiplerine ölüm aylığı bağlanırken
aranan şartlar aşağıda belirtilmiştir.
2.2.1. Eşe Aylık Bağlama Şartları
Kanunun 3 üncü maddesinde ölen sigortalının eşi hak sahibi olarak belirtilmiş, 32 nci
maddesinde ölüm sigortasından aylık bağlanmasında aranacak koşullar düzenlenmiş olup,
sigortalının ölümü ile dul kalan eşe aylık bağlanabilmesi için, ölüm tarihinde sigortalı ile 4721
sayılı Kanuna uygun olarak evlilik birliğinin bulunması gerekmektedir. Söz konusu evlilik
birliğinin sona ermesi ise boşanma kararının kesinleşmesi ile hüküm ifade etmektedir.
Boşanma davası devam ederken vefat eden sigortalının eşinin hak sahipliği hususunda;
- Ölen sigortalının mirasçıları tarafından 4721 sayılı Kanunun 181 inci maddesine göre
boşanma davasına devam edilmemişse, evlilik boşanma ile değil ölüm ile sonuçlandığından
sağ kalan eşe Kanun hükümlerine göre aylık bağlanacaktır.
- Ölen sigortalının mirasçılarından birinin 4721 sayılı Kanunun 181 inci maddesine
göre davaya devam etmesi ve mahkeme kararı ile hayattaki eşin kusurlu olduğunun tespit
edilmesi halinde aylık bağlanmayacaktır.
- Hayattaki eşin hak sahipliği sıfatının söz konusu karar kesinleşene kadar devam ettiği
hususu göz önüne alındığında, sigortalının ölüm tarihinden kararın kesinleşme tarihine kadar
geçen süre için eşe aylık bağlanacak ve kesinleşme tarihini takip eden ödeme dönemi başından
itibaren aylık kesilecektir.
- Kanunun 96 ncı maddesinin birinci fıkrasının (b) bendine göre işlem yapılacak
dosyalarda hatalı işlemin tespit tarihi olarak sigortalının mirasçılarının Kuruma yaptıkları son
başvuru tarihi dikkate alınacaktır.
2.2.2. Çocuklara Aylık Bağlama Şartları
Ölüm aylığı bağlanmasında evlilik bağı içinde doğan çocuklar ile sigortalı ve eşi
tarafından evlat edinilmiş, tanınmış veya nesebi düzeltilmiş yahut babalığı hükme bağlanmış
çocuklar da hak sahibi sayılmaktadır. Ölüm aylığına hak kazanma şartları yönünden çocuklar
için ortak koşul;
- Hizmet akdi ile çalışmamakla birlikte, ceza infaz kurumları ile tutukevleri
bünyesinde oluşturulan tesis, atölye ve benzeri ünitelerde çalıştırılan hükümlü ve tutuklular,
- 3308 sayılı Mesleki Eğitim Kanununda belirtilen aday çırak, çırak ve işletmelerde
mesleki eğitim gören öğrenciler,
- Meslek liselerinde okumakta iken veya yüksek öğrenimleri sırasında staja tabi tutulan
öğrenciler,
- Kamu kurum ve kuruluşları tarafından desteklenen projelerde görevli bursiyerler,
- 2547 sayılı Kanunun 46 ncı maddesine tabi olarak kısmi zamanlı çalıştırılan ve aylık
prime esas kazanç tutarı 82 nci maddeye göre belirlenen günlük prime esas kazanç alt sınırının
otuz katından fazla olmayan öğrenciler,
Adres: Mithatpaşa Cd. No:7 06410 Sıhhiye/ANKARA Ayrıntılı Bilgi : Nevin ÖZGÜL Daire Başkanı
Tel: 0312 432 10 63 Faks: 0312 432 10 62 Birim Eposta : EHGM_bhacedb@sgk.gov.tr
88
- Türkiye İş Kurumu tarafından düzenlenen meslek edindirme, geliştirme ve
değiştirme eğitimine katılan kursiyerler,
hariç olmak üzere, Kanun veya yabancı bir ülke mevzuatı kapsamında çalışmama veya
kendi sigortalılığı nedeniyle gelir veya aylık bağlanmamış olmasıdır.
7103 sayılı Vergi Kanunları ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde
Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun ile Kanunun 34 üncü maddesinin birinci fıkrasına
27/3/2018 tarihinden geçerli olmak üzere, “Ancak, hak sahibi çocuklardan 18 yaşını, lise ve
dengi öğrenim görmesi halinde 20 yaşını, yükseköğrenim yapması halinde 25 yaşını
doldurmayanların, bu Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında
sigortalı sayılmaları, bunlara aylık bağlanmasına engel oluşturmaz.†cümlesi eklenmiştir.
Maddenin yürürlük tarihi olan 27/3/2018 tarihinden itibaren ölüm aylığı bağlanması
talebinde bulunan çocuklardan 4/1-(a) kapsamında sigortalı sayılanlara; 18 yaşını, lise ve
dengi öğrenim görmesi halinde 20 yaşını, yükseköğrenim yapması halinde 25 yaşını
doldurana kadar aylık bağlanacaktır. Aylık almakta iken 4/1-(a) kapsamında sigortalılığa tabi
çalışmaya başlayan hak sahibi çocukların da Kanunda belirtilen yaş ve öğrencilik nitelikleri
devam ettiği sürece bağlanan aylıkları kesilmeyecektir.
27/3/2018 tarihinden önce gelir/aylık bağlanması talebinde bulunup, henüz işlemleri
tamamlanmayan ve yapılan değişikliğe göre hak sahibi olduğu tespit edilen çocukların
gelir/aylıkları da Kanunun yürürlük tarihini takip eden ay başından itibaren başlatılacaktır.
27/3/2018 tarihinden önce Kanunda öngörülen yaş ve öğrenim koşullarını taşımalarına
rağmen 4/1-(a) kapsamında çalışmaları nedeniyle talepleri reddedilenlerin yeniden talepte
bulunmaları halinde aylık başlangıç tarihleri zaman aşımı hükümleri de dikkate alınarak
Kanunun yürürlük tarihine göre belirlenecektir.
Hak sahibi çocukların yabancı ülke mevzuatına, Kanunun 4/1-(b) ve 4/1-(c) bentlerine
tabi çalışmaları ya da kendi sigortalılıkları nedeniyle gelir ve aylık almaları halinde ise mevcut
uygulamaya devam edilerek aylık bağlanmayacak, bağlanan aylıkları ise kesilecektir. Ancak,
aynı anda Kanunun 4/1-(a) ve 4/1-(b) bentlerinde yer alan sigortalılık statülerine tabi olacak
şekilde çalışan ve Kanunun 53 üncü maddesi uyarınca 4/1-(a) bendi kapsamında sigortalı
sayılan ve 4/1-(b) bendi kapsamındaki sigortalılıkları da devam eden hak sahibi çocukların
aylıkları kesilecektir.
Kanunun 50 nci maddesi kapsamında isteğe bağlı sigortalı olunan süreler zorunlu
çalışma kapsamında değerlendirilmediğinden diğer şartların taşınması halinde aylıkların
kesilmesini gerektirmeyecektir.
Örnek 1: Yaşlılık aylığı almakta iken 5/1/2017 tarihinde ölen sigortalıdan dolayı
1/7/2001 doğum tarihli erkek çocuğuna 1/2/2017 tarihinden itibaren ölüm aylığı bağlanmıştır.
4/4/2018 tarihinde 4/1-(a) kapsamında çalışmaya başlayan hak sahibi çocuğun aylığı öğrenim
görmemesi halinde 18 yaşını doldurduğu 1/7/2019 tarihine kadar ödenmeye devam edecektir.
Söz konusu erkek çocuğun 4/1-(a) kapsamında çalışmaya devam etmesi ve lise öğrenimi
görmesi halinde 20, yükseköğrenime devam etmesi halinde ise 25 yaşına kadar aylıkları
ödenecektir.
Örnek 2: 20/6/2018 tarihinde ölen sigortalıdan dolayı ölüm aylığı bağlanması
talebinde bulunan 1/1/1994 doğumlu bekar kız çocuğunun 10/12/2016 tarihinden itibaren 4/1-
(a) kapsamında çalıştığı ve aynı zamanda yükseköğrenim gördüğü anlaşılmıştır. Söz konusu
kız çocuğuna 1/7/2018 tarihinden itibaren ölüm aylığı bağlanacak ve hizmet akdine tabi
çalışmalarının devam etmesi halinde yükseköğreniminin de devam etmesi koşuluyla 25 yaşını
dolduracağı 1/1/2019 tarihine kadar aylıkları ödenmeye devam edilecektir.
Örnek 3: Örnek 2’teki kız çocuğunun;
Adres: Mithatpaşa Cd. No:7 06410 Sıhhiye/ANKARA Ayrıntılı Bilgi : Nevin ÖZGÜL Daire Başkanı
Tel: 0312 432 10 63 Faks: 0312 432 10 62 Birim Eposta : EHGM_bhacedb@sgk.gov.tr
89
- Hizmet akdine tabi çalıştığı işyerinden 15/7/2018 tarihinde ayrılması halinde
öğrenciliğinin devam edip etmediğine bakılmaksızın ölüm aylığı ödenmeye devam
edilecektir.
- 15/7/2018 tarihinde mezun olması ancak 4/1-(a) kapsamındaki çalışmalarının devam
etmesi halinde ise aylıkları mezun olduğu tarihi takip eden ödeme dönemi başından itibaren
kesilecektir.
- 8/9/2018 tarihinde evlenerek evlenme ödeneği talebinde bulunması halinde almakta
olduğu aylığının iki yıllık tutarı evlenme ödeneği olarak ödenecektir.
Örnek 4: 21/11/2008 tarihinde ölen sigortalıdan dolayı 5/10/1996 doğum tarihli erkek
çocuğuna 1/12/2008 tarihinden itibaren ölüm aylığı bağlanmış ve lise öğrenimine devam
etmesi nedeniyle 20 yaşına kadar aylıkları ödenerek yaşını doldurduğu tarihi takip eden ödeme
dönemi başından itibaren aylıkları kesilmiştir. Hak sahibi çocuk 1/2/2018 tarihinde 4/1-(a)
kapsamında çalışmaya başlamış ve 5/9/2018 tarihinde yükseköğrenime başlaması nedeniyle
22/10/2018 tarihinde aylık bağlanması talebinde bulunmuştur. Söz konusu çocuğa müracaat
tarihini takip eden ay başı olan 1/11/2018 tarihinden itibaren aylık bağlanacak olup,
öğrenciliği devam ettiği sürece 25 yaşını doldurduğu tarihe kadar bağlanan aylığı ödenmeye
devam edilecektir.
7103 sayılı Kanun ile Kanuna eklenen geçici 74 üncü madde ile maddenin yürürlük
tarihinden önce ilgili kanunlarına göre gelir veya aylık bağlanan hak sahibi çocuklardan 18
yaşını, lise ve dengi öğrenim görmesi halinde 20 yaşını, yükseköğrenim görmesi halinde 25
yaşını doldurmayanların 4/1-(a) kapsamında sigortalı sayılmalarının, ödenmekte olan gelir ve
aylıklarının kesilmesini gerektirmeyeceği öngörüldüğünden gerek Kanun gerekse 506, 2925,
1479 ve mülga 2926 sayılı kanun hükümlerine göre ölüm aylığı alan hak sahibi çocukların
27/3/2018 tarihinden sonra hizmet akdine tabi çalışmaları halinde Kanunda belirtilen
öğrencilik nitelikleri devam ettiği sürece yine Kanunda belirlenen yaş koşulları oluşana kadar
aylıklarının ödenmesine devam edilecektir.
Ayrıca söz konusu maddede, 27/3/2018 tarihinden önce çalışmaları nedeniyle ilgili
kanunlarına göre gelir veya aylıkları kesilen ve bu Kanunun 34 üncü maddesinin birinci
fıkrasının son cümlesinde belirtilen şartları taşıyanlardan, gelir veya aylık bağlanması için
yazılı istekte bulunanların gelir ve aylıklarının, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihi takip
eden ay başından itibaren başlatılacağı ve bağlanan gelir ve aylıklar için geriye yönelik
herhangi bir ödeme yapılmayacağı öngörülerek maddenin yürürlük tarihinden önce hizmet
akdine tabi çalışmaları nedeniyle aylığı kesilmiş olan çocukların da 34 üncü maddede yapılan
değişiklikten yararlandırılmaları sağlanmıştır.
27/3/2018 tarihinden önce 4/1-(a) kapsamındaki çalışmaları nedeniyle aylıkları kesilen
hak sahibi çocukların, yeniden talepte bulundukları tarihte Kanunda öngörülen yaş ve/veya
öğrenim koşullarını kaybettiklerinin tespit edilmesi halinde, zaman aşımı hükümleri de
dikkate alınarak aylıkları 27/3/2018 tarihini takip eden ay başından itibaren başlatılacak ve
Kanunda öngörülen yaş ve/veya öğrenim koşullarının ortadan kalktığı tarihi takip eden ödeme
dönemi başı itibariyle kesilerek, söz konusu süre için hesaplanan aylıklar hak sahiplerine
ödenecektir.
27/3/2018 tarihinden önce 4/1-(a) kapsamında sigortalı olarak çalışmaya başlaması
nedeniyle aylığı kesilen ve bu çalışmaları devam eden kız çocuklarından, öğrenim görmeleri
nedeniyle yeniden aylık bağlanması talebinde bulunan, ancak 27/3/2018 tarihi ile talep tarihi
arasında evlenmiş olduğu tespit edilenlere 27/3/2018 tarihini takip eden ay başı ile evlenme
tarihini takip eden ödeme dönemi süresince hesaplanan aylıkları ödenecek, söz konusu kız
çocuklarına evlenme ödeneği ödenmesini talep etmeleri halinde ise Kanunun 37 nci maddesi
gereği evlenme ödeneği ödenecektir.
Yapılan değişikliğin yürürlük tarihi 27/3/2018 olduğundan bu tarihten önceki sürelere
ilişkin 4/1-(a) kapsamında çalışmaları nedeniyle hatalı gelir/aylık ödendiği tespit edilerek borç
çıkartılan yersiz ödeme miktarlarının tahsili işlemlerine devam edilecektir.
27/3/2018 tarihinden önceki ve sonraki sürelere ilişkin 4/1-(a) kapsamında çalışmaları
tespit edilen hak sahibi çocukların, söz konusu sigortalılık süresince Kanunda belirtilen yaş
ve öğrenim şartlarını taşıdıklarının anlaşılması halinde, Kanunun yürürlük tarihinden önceki
sürelerde yapılan ödemeler yersiz ödeme olarak değerlendirilecek, Kanunda yapılan
değişiklik nedeniyle ödenmesi gereken 27/3/2018 tarihinden sonraki sürelere ilişkin ise
herhangi bir işlem yapılmayacaktır.
Örnek 5: Örnek 4’teki 1/12/2008 tarihinden itibaren ölüm aylığı alan 5/10/1996
doğum tarihli erkek çocuğun, 12/9/2016 tarihinden itibaren yükseköğrenime başlamış ve
aylıklarının 1/2/2018 tarihinde 4/1-(a) kapsamında çalışmaya başlaması nedeniyle kesilmiş
olması halinde, öğreniminin devam etmesi koşulu ile 22/10/2018 tarihli talebine istinaden
aylıkları 27/3/2018 tarihini takip eden ay başından itibaren başlatılacak, Kanunun yürürlük
tarihinden önceki süreye ilişkin herhangi bir ödeme yapılmayacaktır.
Örnek 6: 8/2/2007 tarihinde ölen babasından dolayı 1/3/2007 tarihinden itibaren 506
sayılı Kanuna göre ölüm aylığı bağlanan 15/5/1995 doğum tarihli bekar kız çocuğu 3/7/2018
tarihinde 4/1-(a) kapsamında çalışmaya başlamıştır. Yapılan incelemede hak sahibi çocuğun
1/9/2016 tarihinden itibaren yükseköğrenime devam ettiği anlaşıldığından öğrenimi devam
ettiği sürece 25 yaşına kadar aylıkları 4/1-(a) kapsamındaki çalışması nedeniyle
kesilmeyecektir.
Örnek 7: 25/4/2008 tarihinde ölen annesi nedeniyle 1/5/2008 tarihinden itibaren 1479
sayılı Kanun hükümlerine göre aylık almakta iken 12/1/2018 tarihinden 4/1-(a) kapsamında
çalışmaya başlaması nedeniyle aylıkları kesilen 11/12/1999 doğumlu erkek çocuğunun halen
lise öğrenimine devam etmesi nedeniyle 1/9/2018 tarihinde aylıklarının yeniden
başlatılmasını talep etmesi halinde söz konusu aylıklar 27/3/2018 tarihini takip eden ay
başından başlatılacak olup, Kanunun yürürlük tarihinden önceki süreye ilişkin herhangi bir
ödeme yapılmayacaktır. Hak sahibi erkek çocuğun 1/9/2018 tarihli talebine göre yapılan
incelemede, 1/7/2018 tarihinde liseden mezun olduğunun tespit edilmesi halinde hak sahibi
çocuğun aylıkları 1/4/2018 tarihinde başlatılacak, 1/7/2018 tarihini takip eden ödeme dönemi
başı itibariyle kesilecek ve sadece söz konusu süreye ilişkin aylıkları ödenecektir.
Örnek 8: 2008 yılı Ekim ayı başı öncesinde 5434 sayılı Kanun kapsamında 7 yıl 2 ay
hizmeti bulunmakta iken 11/6/2007 tarihinde vefat eden babasından dolayı 1/11/2008
tarihinden itibaren 5510 sayılı Kanunun geçici 4 üncü maddesi kapsamında aylık bağlanan
3/10/1996 doğumlu erkek çocuğun, 4/8/2017 tarihinden itibaren 4/1-(a) kapsamında
çalışmaya başladığı 26/9/2018 tarihinde tespit edilmiştir. Bu erkek çocuğun, yükseköğrenim
yapması halinde Kanunun yürürlük tarihi olan 27/3/2018 tarihinden önceki sürelerde
(1/9/2017-1/4/2018 tarihleri arası) yapılan ödemeler, yersiz ödeme olarak değerlendirilecek
ve borç çıkartılacak, 1/4/2018 tarihinden sonraki aylıkları ise ayrıca bir talep aranmaksızın,
25 yaşını geçmemek üzere yükseköğrenime devam ettiği sürece ödenmeye devam edilecektir.
Örnek 9: Kanunun geçici 4 üncü maddesi kapsamında, annesinin 2008 yılı Ekim ayı
başı öncesinde 5434 sayılı Kanun kapsamındaki 5 yıl 1 aylık hizmeti esas alınarak 1/5/2009
tarihinden itibaren aylık bağlanan 3/7/1994 doğumlu kız çocuğun, 4/4/2017 tarihinden
itibaren 4/1-(a) kapsamında çalışmaya başlaması nedeniyle aylığı 1/5/2017 tarihinden itibaren
kesilmiştir. Bu kız çocuğunun, 27/2/2019 tarihindeki talebi kapsamında yükseköğrenime
devam etmesi nedeniyle aylığı 1/4/2018 tarihinden itibaren bağlanacak, ancak 18/11/2018
tarihinde evlenmiş olması nedeniyle de 1/12/2018 tarihinden itibaren aylığı bu defa evlenme
Adres: Mithatpaşa Cd. No:7 06410 Sıhhiye/ANKARA Ayrıntılı Bilgi : Nevin ÖZGÜL Daire Başkanı
Tel: 0312 432 10 63 Faks: 0312 432 10 62 Birim Eposta : EHGM_bhacedb@sgk.gov.tr
91
dolayısıyla kesilecektir. Söz konusu kız çocuğuna talebi halinde ayrıca evlenme ödeneği
ödenecektir.
Çocuklara ilişkin diğer koşullar, kız, erkek ve malul çocuklara göre farklılıklar
göstermektedir.
2.2.2.1. Erkek Çocuklar
Erkek çocuklara ölüm aylığı bağlanabilmesi için öğrenci değilse 18, orta öğrenim
yapması halinde 20, yüksek öğrenim yapması halinde 25 yaşını doldurmamış olması şarttır.
Orta öğrenimin 20, yüksek öğrenimin ise 25 yaşından önce bitirilmesi halinde, ölüm
aylıkları bu yaşlar beklenmeden kesilecek, erkek çocukların evlenmesi halinde aylıkları
kesilmeyecektir.
Ayrıca, lisans üstü eğitim ve doktora eğitimi de yüksek öğrenim kapsamında
değerlendirilmekte olup, lisans üstü eğitimine veya doktora eğitimine devam eden erkek
çocukların aylıkları 25 yaşını dolduruncaya kadar kesilmeyecektir.
3308 sayılı Mesleki Eğitim Kanuna tabi olarak çırak, kalfa ve ustaların eğitimi ile
okullarda ve işletmelerde yapılacak mesleki eğitime devam eden 18 yaşından büyük
öğrencilere gerek mülga kanun gerekse Kanun hükümlerine göre ölüm geliri/aylığı
bağlanmasına imkan bulunmamaktadır.
Zihinsel yetersizliği olmakla birlikte zorunlu temel eğitim kapsamında kayıt ve devam
zorunluluğu olan ve Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliğinin 45 ve 46 ncı maddelerinde
belirtilen özel eğitim mesleki eğitim merkezleri ile özel eğitim iş uygulama merkezlerine
devam edenlere 20 yaşını dolduruncaya kadar, Kanunun 34 üncü maddesinde belirtilen diğer
koşulların yerine gelmesi şartıyla ölüm gelir/aylığı bağlanacaktır.
Millî Eğitim Bakanlığı Açık Öğretim Lisesi Yönetmeliğinde; uzaktan eğitim
yöntemiyle eğitim öğretim hizmeti veren açık öğretim liselerinin orta öğretim kurumu
olmaları nedeniyle öğrenim süresi ve yaşında bir sınırlama bulunmadığı, öğrenim süresinin
sekiz dönem olduğu, öğrencilik süresi on iki dönemi aşanların öğrenim görme hakkını
kullanmaya devam edebilecekleri ancak öğrencilik haklarından yararlanamayacakları
belirtilmektedir.
Yönetmeliğin “Tanımlar†başlıklı 4 üncü maddesinde; “…
Aktif Öğrenci: Yeni kayıt olan veya kaydını süresinde yenileyen öğrenciyi,
Kaydı Dondurulmuş Öğrenci: Kaydını bir kez yenilemeyen öğrenciyi,
Kaydı Silinmiş Öğrenci: Üst üste en az iki kez kaydını yenilemeyen ya da Açık
Öğretim Lisesi’nden tasdikname ile ayrılmış öğrenciyi, …†şeklinde tanımlanmıştır.
Açık öğretim liselerine devam eden öğrencilerle ilgili gerek bilgisayar gerekse kağıt
ortamında temin edilen öğrenci belgelerinde “öğrencilik durumu†alanında yukarıda belirtilen
ifadelerin yer alması durumunda yapılacak işlemler aşağıda belirtilmiştir.
Aktif öğrenci: Azami eğitim süresi içinde olmak kaydıyla Kurumumuzca Kanunun
34 üncü maddesinde belirtilen diğer koşulların yerine gelmesi şartıyla bunlara ölüm
gelir/aylığı bağlanacaktır.
Kaydı dondurulmuş öğrenci: Öğrenci belgesinde öğrencilik durumu “Kaydı
Dondurulmuş Öğrenci†şeklinde olanlar için, azami eğitim süresi içinde olmak kaydıyla bir
dönem kaydını dondurup ikinci dönem kaydını yeniden yaptıranların kaydını dondurduğu
dönem için de ölüm gelir/aylığı ödenecektir.
Örnek 1:
2014/Eylül ... Aktif
2015/Şubat ... Donuk
2015/Temmuz ... Aktif durumda olan öğrenciye donuk durumda olduğu
sürelerde (Şubat ila Temmuz arası dönemde) ölüm/gelir aylığı ödenecektir.
Adres: Mithatpaşa Cd. No:7 06410 Sıhhiye/ANKARA Ayrıntılı Bilgi : Nevin ÖZGÜL Daire Başkanı
Tel: 0312 432 10 63 Faks: 0312 432 10 62 Birim Eposta : EHGM_bhacedb@sgk.gov.tr
92
Kaydı silinmiş öğrenci: Kaydı “silik†hale gelenlerin, silik duruma düştüğü tarihi
takip eden ödeme döneminden itibaren ölüm/gelir aylığı kesilecek veya ölüm gelir/aylığı
bağlanmayacaktır.
Örnek 2:
2014/Eylül ... Aktif
2015/Şubat ... Donuk
2015/Temmuz ... Silik
Silik duruma geçtiği tarihi takip eden ödeme döneminden itibaren ölüm gelir/aylığı
kesilecek veya ölüm gelir/aylığı bağlanmayacaktır. Kaydının “donuk†olduğu sürede
öğrencilik hakkı verildiğinden, Şubat ila Temmuz arası dönemde ölüm/gelir aylığı
ödenecektir.
2547 sayılı Kanunda “lisans üstü†kavramının, yüksek lisans ve doktora ile tıpta, diş
hekimliğinde, eczacılıkta ve veteriner hekimlikte uzmanlık ve sanatta yeterlik eğitimini
kapsadığı belirtilmekte olup, Yükseköğretim Yürütme Kurulunca, Pedagojik Formasyon
Sertifika Programı mezuniyet belgesinin lisans üstü ihtisas sertifikası ile eşdeğer olmadığına
karar verildiğinden, bu programlara devam eden öğrencilere ölüm gelir/aylık ödemesi de
yapılmayacaktır.
Yine, 2547 sayılı Kanunun 6569 sayılı Kanunla değişik 44 üncü maddesinin (c)
bendinde belirtilen azami süreler aşağıda gösterilmiştir.
Hazırlık Önlisans Lisans
Öğrenim Süresi 1 yıl 2 yıl 4 yıl 5 yıl 6 yıl
Azami Süre 2 yıl 4 yıl 7 yıl 8 yıl 9 yıl
2547 sayılı Kanunun 26/11/2014 tarihinden geçerli olmak üzere yürürlüğe giren geçici
67 nci maddesi ile de bu tarihte yükseköğretim kurumlarında kayıtlı olan öğrenciler
bakımından azami sürelerin hesaplanmasında, daha önceki öğrenim süreleri dikkate
alınmayacağı öngörülmüştür. Diğer bir ifadeyle, 26/11/2014 tarihi itibariyle öğrencilik kaydı
bulunan yükseköğretim kurumu öğrencileri için azami süreler yeniden başlatılmıştır.
Kurumumuzca öğrenci çocuklara ölüm gelir/aylığı ödenmesinde azami öğrenim süreleri esas
alındığından, azami sürelerde öğrencilik haklarının devam edip etmediği hususunda gerekli
değerlendirmeler yapılırken söz konusu geçici 67 nci madde ile uzatılan yeni azami süreler
dikkate alınacaktır.
Örnek 3: 12/4/2012 tarihinde vefat eden sigortalıdan dolayı 1/5/2012 tarihinden
itibaren ölüm aylığı bağlanan ve doğum tarihi 29/10/1990 olan erkek çocuk, 7/9/2010
tarihinde öğrenim süresi iki yıl olan önlisans programına kayıt yaptırmış olup, halen 1. sınıfta
kayıtlı öğrencidir. Erkek çocuk, kayıt olduğu dönemden başlamak üzere azami öğrenim süresi
olan dört yıl içinde (7/9/2014 tarihinde) ilgili programı tamamlamak zorunda iken 2547 sayılı
Kanunun geçici 67 nci maddesi gereğince 26/11/2014 tarihinden itibaren azami sürelerinin
hesaplanmasında daha önceki öğrenim süreleri dikkate alınmayacağından, bu öğrencinin
öğrenci hakkı devam ettiği sürece 25 yaşını dolduracağı tarihe kadar tarafına ölüm aylığı
ödenecektir.
Azami öğrencilik süresi içerisinde olmak kaydıyla öğrencilik haklarının aşağıda
belirtildiği şekilde devam ettiği kabul edilerek Kurumumuzca öğrenci çocuklara ölüm
gelir/aylığı bağlanması işlemleri yürütülecektir.
- Aktif öğrenci: Azami eğitim süreleri içerisinde her dönem kaydını yenileyerek
öğrenimine devam eden öğrenciye ölüm gelir/aylığı ödenecektir.
- İzinli/kayıt donduran öğrenci: Dondurulan sürelerin azami öğrenim sürelerine
ilave edildiği gözönüne alındığında, kaydını yeniledikten sonra herhangi bir nedenle kaydını
donduran öğrencilerin öğrencilik hakları devam edeceğinden, dondurulan dönem sonuna
kadar ölüm gelir/aylığı ödenecektir. Kaydını yenilemeden donduran öğrencilere ise ölüm
gelir/aylığı bağlanmayacaktır.
- Cezalı öğrenci: Yüksek öğrenime devam eden öğrencilerin okuldan uzaklaştırma
veya Kurumdan çıkarılma cezalarına ilişkin düzenleme; Yükseköğretim Kurumları Öğrenci
Disiplin Yönetmeliğinin “Tanımlar†başlıklı 3 üncü maddesinde;
“d) Yükseköğretim Kurumundan Bir Haftadan Bir Aya Kadar Uzaklaştırma:
Öğrenciye, yükseköğretim kurumundan bir haftadan bir aya kadar uzaklaştırıldığının ve bu
süre içerisinde derslere ve sınavlara katılamayacağının yazı ile bildirilmesini,
e) Yükseköğretim Kurumundan Bir Yarıyıl İçin Uzaklaştırma: Öğrenciye,
yükseköğretim kurumundan bir yarıyıl uzaklaştırıldığının ve bu sürede öğrencilik haklarından
yararlanamayacağının yazı ile bildirilmesini,
f) Yükseköğretim Kurumundan Çıkarma: Öğrenciye, bir daha çıkarıldığı
yükseköğretim kurumuna alınmamak üzere öğrencilikten çıkarıldığının yazı ile bildirilmesini,
g) Yükseköğretim Kurumundan İki Yarıyıl İçin Uzaklaştırma: Öğrenciye,
yükseköğretim kurumundan iki yarıyıl uzaklaştırıldığının ve bu sürede öğrencilik haklarından
yararlanamayacağının yazı ile bildirilmesini, ifade eder. â€
şeklinde tanımlanmıştır.
Öğrencinin en az bir dönemi geçen ceza alması durumunda, bu dönemde öğrencilik
hakları devam etmeyeceğinden, Kurumumuzca ölüm gelir/aylığı bağlanmayacak ancak, bu
cezaların bir dönemi geçmemesi halinde, öğrencilere ölüm gelir/aylığı ödenecektir.
- Pasif/öğrenim kaydını yenilemeyen öğrenci: Pasif öğrenci kaydını yenilemeyen
öğrenci olduğundan bunlara ölüm gelir/aylığı ödenmeyecektir.
2.2.2.2. Kız Çocuklar
Kız çocuklarının yaşları ne olursa olsun evli olmaması, evli olmakla birlikte sonradan
boşanması veya dul kalması halinde aylık bağlanacaktır. Kız çocukların hak sahibi olma
şartları içerisinde belli yaşlara kadar öğrenci olma koşulu aranmayacaktır.
2.2.2.3. Malul Çocuklar
Ölüm aylığı, Kurum sağlık kurulu kararı ile çalışma gücünü en az % 60 oranında yitirip
malul olduğu anlaşılan kız ve erkek çocuklarına bağlanacaktır. Malul çocuklarda, yaş,
öğrencilik niteliği ve bekar olma şartları aranmayacaktır.
2.2.3. Ana ve Baba
Sigortalıların hak sahibi ana ve babalarına aylık bağlanması için Kanunun 34 üncü
maddesine göre,
- Eş ve çocuklardan artan hissenin bulunması (65 yaşın üstünde olması halinde artan
hisse şartı aranmaz),
- Diğer çocuklarından hak kazanılan gelir ve aylıklar hariç olmak üzere gelir ve/veya
aylık bağlanmamış olması,
- Her türlü kazanç ve irattan elde etmiş olduğu gelirinin asgari ücretin net tutarından
daha az olması,
şartları aranmaktadır.
Artan hisse olmaması nedeniyle aylık bağlanamayan ana ve babanın 65 yaşını
doldurması halinde, Kanunda aranan diğer koşulların da yerine gelmiş olması şartıyla bu yaşı
doldurdukları tarihi takip eden ay başından itibaren ölüm aylığı bağlanacaktır.
Kanunun 3 üncü maddesinin birinci fıkrasının 16 ncı ve 17 nci bentleri;
“16) Gelir: İş kazası veya meslek hastalığı halinde sigortalıya veya sigortalının ölümü
halinde hak sahiplerine, yapılan sürekli ödemeyi,
17) Aylık: Malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları ile vazife malullüğü halinde yapılan
sürekli ödemeyi,†ifade eder hükmünü amirdir.
Adres: Mithatpaşa Cd. No:7 06410 Sıhhiye/ANKARA Ayrıntılı Bilgi : Nevin ÖZGÜL Daire Başkanı
Tel: 0312 432 10 63 Faks: 0312 432 10 62 Birim Eposta : EHGM_bhacedb@sgk.gov.tr
94
Söz konusu hüküm ile uzun vadeli sigorta kollarından adına prim ödemesi yapılan ya
da kendi adına prim ödemesi yapan sigortalıların Kanunda belirlenen şartları taşımaları
halinde hak kazandığı ödeme aylık olarak tanımlanmıştır. İlgili kanunlarda adına aylık denilse
bile kanunda tanımlı uzun vadeli sigorta kollarından yapılan ödeme dışında kalan ödemeleri
bu anlamda aylık olarak kabul etmek mümkün değildir.
Bu itibarla,
- 1005 sayılı İstiklal Madalyası Verilmiş Bulunanlara Vatani Hizmet Tertibinden
Aylık Bağlanması Hakkında Kanun,
- 3292 sayılı Vatani Hizmet Tertibinden Aylık Bağlanması Hakkında Kanun,
- 442 sayılı Köy Kanunu,
- 2913 sayılı Dünya Olimpiyat ve Avrupa Şampiyonluğu Kazanmış Sporculara ve
Bunların Ailelerine Aylık Bağlanması Hakkında Kanun,
- 5774 sayılı Başarılı Sporculara Aylık Bağlanması ile Devlet Sporcusu Unvanı
Verilmesi Hakkında Kanun,
- 5269 sayılı Sivas Kongresince Seçilen Temsil Heyeti Üyeleriyle Türkiye Büyük
Millet Meclisinin Birinci Döneminde Bulunan Üyelere Vatani Hizmet Tertibinden Aylık
Bağlanması Hakkında Kanun,
- 5233 sayılı Terör ve Terörle Mücadeleden Doğan Zararların Karşılanması Hakkında
Kanun,
- 2022 sayılı 65 Yaşını Doldurmuş Muhtaç, Güçsüz ve Kimsesiz Türk Vatandaşlarına
Aylık Bağlanması Hakkında Kanun,
kapsamında bağlanan aylıklar, Kanunun 3 üncü maddesinin birinci fıkrasının 16 ve 17
numaralı bentleri kapsamında aylık ya da gelir olarak değerlendirilmeyecektir.
Kanunun 34 üncü maddesi uygulamasında yukarıda bahsedilen aylıklar dikkate
alınmayacak, ancak anne ve babanın her türlü kazanç ve irattan elde etmiş olduğu gelirinin
asgari ücretin net tutarından daha az olması şartının tespitinde dikkate alınacaktır.
Kanunun 34 üncü maddesine göre sigortalıların hak sahibi ana ve babalarına ölüm
gelir/aylığı bağlanması için aranan diğer koşullar yanında, mutlaka Kurumun denetim ve
kontrol ile yetkilendirilen memurları tarafından gelir tespiti yaptırılacaktır.
Sigortalının ölümü üzerine aylık bağlama talebinde bulunan ana ve baba için Kurumun
denetim ve kontrol ile yetkilendirilen memurları tarafından yapılacak gelir tespitinde, tahsis
talep tarihi esas alınarak ana ve babanın bu tarih itibariyle koşulları sağlayıp sağlamadığı
değerlendirilecek ve bağlanacak aylıklar anne ve babanın her türlü kazanç ve irattan elde etmiş
olduğu gelirinin asgari ücretin net tutarından daha az olması halinde, yazılı istek tarihini takip
eden ay başından itibaren başlatılacaktır.
Örnek: 3/8/2015 tarihinde vefat eden sigortalıdan dolayı 15/7/2018 tarihinde aylık
bağlanması talebinde bulunan anne hakkında yapılacak olan gelir tespitinde 15/7/2018 tarihi
esas alınacaktır. Bu tarih esas alınarak yapılan gelir tespitinde, annenin her türlü kazanç ve
irattan elde etmiş olduğu gelirinin asgari ücretin net tutarından daha az olduğu 9/12/2018
tarihli denetim raporuyla tespit edilmesi üzerine anneye bağlanacak aylık, yazılı istekte
bulunduğu 15/7/2018 tarihini takip eden ay başından itibaren başlatılacaktır.
Ayrıca, Kanunun 47 nci maddesi gereğince vazife malulü kabul edilen 4/1-(c)
kapsamındaki sigortalıların anne ve babasına Kanunun 34 üncü maddesinde belirtilen şartlar
aranmaksızın Genelgenin Ortak Hükümler Başlıklı Dördüncü Kısmının “Vazife Malullüğüâ€
başlıklı Onüçüncü Bölümündeki usul ve esaslara göre aylık bağlanacaktır.
Evlat edinen ana ve babaya vefat eden evlatlıktan dolayı ölüm gelir/aylığı
bağlanmayacaktır.
Adres: Mithatpaşa Cd. No:7 06410 Sıhhiye/ANKARA Ayrıntılı Bilgi : Nevin ÖZGÜL Daire Başkanı
Tel: 0312 432 10 63 Faks: 0312 432 10 62 Birim Eposta : EHGM_bhacedb@sgk.gov.tr
95
2.2.4. Ana ve Babaların Gelir Tespit İşlemleri
Sigortalıların hak sahibi ana ve babalarının her türlü kazanç ve irattan elde etmiş
olduğu gelirinin asgari ücretin net tutarından daha az olup olmadığının tespiti, Kurumun
denetim ve kontrolle görevli memurları tarafından yapılacaktır.
Ölen sigortalıların hak sahibi ana ve babasının ölüm gelir/aylığına hak kazanma
koşullarını yerine getirip getirmediğinin tespitinde; dosya memuru tarafından aşağıdaki
şekilde işlem yapılacaktır:
- Hak sahibi ana ve babaların 65 yaşın üstünde olup olmadığı kontrol edilecek, 65
yaşın altında olanlar için artan hisse yok ise tahsis talebi reddedilecek, ana/baba 65 yaşın
üstünde ise dosya işleme alınarak diğer şartlar kontrol edilecektir.
- Diğer çocuklarından hak kazanılan gelir ve aylıklar hariç olmak üzere gelir ve/veya
aylık bağlanmış olması halinde talepleri reddedilecektir.
Bu tespitler ana ve baba için ayrı ayrı yapılacaktır. Ana ve babanın bu kapsamda
gelir/aylık almaması durumunda, bir sonraki tespit işlemi olan her türlü kazanç ve irattan elde
etmiş olduğu gelirinin asgari ücretin net tutarından daha az olduğu hususu
değerlendirilecektir.
Kurumun denetim ve kontrol ile yetkilendirilen memurlarınca ana/babanın her türlü
kazanç ve iratlarının tespitinde Kanunun 34 üncü maddesinde belirtildiği şekilde harcamalar
dikkate alınmaksızın, her türlü kazanç ve irat toplamının asgari ücretin net tutarının altında
olup olmadığı belirlenecektir. Asgari ücretin net tutarının tespitinde asgari geçim indirimi,
asgari ücret tutarına dâhil edilmeyecektir.
Gelir tespiti, hanedeki kişi başına düşen kazanca göre yapılacaktır. Kazanç ve iratların
tespitinde ana ve babanın gerek aynı çocuktan gerekse diğer çocuklarından aldığı gelir veya
aylık miktarları dâhil edilecektir.
2.3. 5/12/2017 tarihli Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliğinde Yapılan Değişikliğe
Göre Hak Sahiplerine İlişkin Koşullar
Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliğinin geçici 4 üncü maddesinin ikinci fıkrasında
yapılan değişiklik gereğince, Kanunun yürürlük tarihinden önce ölen sigortalıların hak
sahiplerine gelir veya aylık bağlanmasında, sigortalıya ilişkin koşulların tespiti ile gelir veya
aylığın hesaplanması ve paylaştırılmasında ölüm tarihindeki, hak sahiplerine ilişkin koşulların
tespitinde ise hak sahibi olma niteliğinin kazanıldığı tarihteki Kanun hükümleri
uygulanacaktır.
Sigortalının ölüm tarihi 2008/Ekim ay başından önce olup ilk defa 2008/Ekim ay
başından sonraki süreler için ölüm gelir/aylığı bağlanacak olan hak sahiplerine ilişkin şartların
tespitinde Kanunun 34 üncü maddesi esas alınacak ve aylığın kesilmesi ile yeniden
başlatılmasında da Kanunun 35 inci madde hükümleri uygulanacaktır. Ancak, ölüm
gelir/aylıklarının hesaplanması ve hak sahiplerine paylaştırılmasında ölüm tarihindeki
mevzuat esas alınacaktır.
Yönetmeliğin yürürlük tarihinden önce 506, 2925, 1479 ve 2926 sayılı Kanun
hükümlerine göre bağlanan gelir/aylıkların artırılması, azaltılması, kesilmesi veya yeniden
bağlanmasında, Kanunun geçici 1 nci maddesinin ikinci fıkrası gereğince ilgili Kanun
hükümleri uygulanacaktır.
Söz konusu kanunlara göre bağlanan ancak daha sonra iptal edilen aylıklar geçici 1
inci madde kapsamında kabul edilmeyecektir.
Örnek 1: 2008/Ekim ay başından önce 506 sayılı Kanuna göre ölüm aylığı bağlanan
ve 4/1-(a) kapsamında çalışması bulunan hak sahibi malul çocuğun kontrol muayenesi
nedeniyle aylığı 1/10/2017 tarihinde kesilmiştir. 1/6/2018 tarihinde yeniden ölüm aylığı
Adres: Mithatpaşa Cd. No:7 06410 Sıhhiye/ANKARA Ayrıntılı Bilgi : Nevin ÖZGÜL Daire Başkanı
Tel: 0312 432 10 63 Faks: 0312 432 10 62 Birim Eposta : EHGM_bhacedb@sgk.gov.tr
96
talebinde bulunması üzerine sevk işlemleri gerçekleştirilerek yeniden malul olduğunun tespit
edilmesi durumunda Kanunun geçici 1 inci maddesi gereği 506 sayılı Kanun hükümlerine
göre hak sahipliği koşulları değerlendirileceğinden, malul çocuğun çalışmasının bulunup
bulunmadığına bakılmaksızın ölüm aylığı bağlanacaktır.
Örnek 2: 2008/Ekim ay başından önce 506 sayılı Kanuna göre ölüm aylığı bağlanan,
önlisans öğrencisi iken 4/1-(a) kapsamında çalışan hak sahibi erkek çocuğun, önlisansı
bitirmesi nedeniyle aylığı mezuniyet tarihini takip eden ödeme dönemi itibariyle (17/2/2018)
kesilmiştir. 1/9/2018 tarihinde yeniden üniversiteye kayıt yaptırarak ölüm aylığı talebinde
bulunan erkek çocuğun hak sahipliği koşulları Kanunun geçici 1 inci maddesi gereği 506
sayılı Kanun hükümlerine göre değerlendirileceğinden, hak sahibi çocuğun çalışmasının
bulunup bulunmadığına bakılmaksızın ölüm aylığı bağlanacaktır.
Buna göre;
2.3.1. Hem Kanunun yürürlük tarihinden önceki mevzuata hem de Kanunun 34 üncü
maddesine göre ölüm gelir/aylığına hak kazanma koşullarını yerine getiren hak sahiplerinin
ölüm gelir/aylıkları, Yönetmeliğin yürürlük tarihinden önce de hak sahipliği niteliği söz
konusu olduğundan, zamanaşımı hükümleri de dikkate alınarak ölüm tarihini/hak sahibi olma
niteliğinin kazanıldığı tarihi takip eden ay başından itibaren başlatılacaktır.
Bu hak sahiplerinin, tahsis talep tarihi itibariyle 34 üncü maddedeki koşulları
taşımaması ancak hak sahibi olma niteliğinin kazanıldığı tarihi takip eden ay başı ile tahsis
talebinde bulunulan tarih aralığında 34 üncü maddeye göre hak sahibi olma koşulunun
gerçekleştiği dönemlerin olması halinde bu sürelere ilişkin aylıklar ödenecek, tahsis talep
tarihinden sonraki aylıklar ödenmeyecektir.
Örnek: 1/10/2006 tarihinde vefat eden 506 sayılı Kanun kapsamındaki sigortalının
hak sahibi kız çocuğunun 1/1/2016 tarihinde boşanması ve 1/1/2018 tarihinde babasından
dolayı ölüm aylığı talebinde bulunması durumunda, kız çocuklarının ölüm aylığına ilişkin hak
kazanma koşullarında 506 ve 5510 sayılı Kanunda farklılık bulunmadığından, hak sahibi kız
çocuğunun hak sahipliği koşulunun oluştuğu tarihe göre değerlendirme yapılacak ve
zamanaşımı hükümleri de dikkate alınarak boşanma ilamının kesinleştiği tarihe göre ölüm
aylığı başlatılacaktır.
2.3.2. 2008/Ekim ay başından önce ölen 4/1-(a) ve 4/1-(b) kapsamındaki sigortalıdan
dolayı artan hisse olmadığı için ölüm aylığı bağlanamayan ana veya babanın 5/12/2017
tarihinden sonra talepte bulunması halinde, hak sahipliği koşulları Yönetmeliğin yürürlük
tarihi itibariyle oluştuğundan Kanunun 34 üncü maddesi hükümlerine göre değerlendirilecek
ve koşulların oluşması halinde, 5/12/2017 tarihini takip eden ay başından itibaren ölüm
geliri/aylığı bağlanacaktır. Hak sahiplerinin aylıklarına ilişkin zamanaşımı kurallarının
tespitinde ise 5/12/2017 tarihi esas alınacaktır.
Örnek 1: 2008/Ekim ay başından önce vefat eden 4/1-(a) kapsamındaki sigortalının
aylık almakta olan eşi, bir erkek ve bir kız çocuğu bulunmakta olup, sigortalı aylığının
tamamının ödenmesi ve artan hisse bulunmaması nedeniyle 506 sayılı Kanuna göre aylık
bağlanamayan anne/babanın, 1/2/2018 tarihinde yeniden ölüm aylığı talebinde bulunması ve
talep tarihi itibariyle 65 yaşını doldurduklarının tespit edilmesi durumunda artan hisseye
bakılmaksızın diğer çocuklarından hak kazanılan gelir ve aylıklar hariç olmak üzere gelir
ve/veya aylık bağlanmamış olması ve her türlü kazanç ve irattan elde etmiş olduğu gelirinin
asgari ücretin net tutarından daha az olması koşullarının yerine gelmesi şartıyla, anne/babaya
ölüm aylığı 5/12/2017 tarihini takip eden ay başından (1/1/2018) itibaren başlatılacaktır. Bu
durumda hisselendirme 506 sayılı Kanun hükümlerine göre yapılacağından anne ve babanın
her birinin hissesi % 25 olarak alınacak ve diğer hak sahiplerinin hisselerinden orantılı olarak
indirim yapılacaktır.
Adres: Mithatpaşa Cd. No:7 06410 Sıhhiye/ANKARA Ayrıntılı Bilgi : Nevin ÖZGÜL Daire Başkanı
Tel: 0312 432 10 63 Faks: 0312 432 10 62 Birim Eposta : EHGM_bhacedb@sgk.gov.tr
97
Örnek 2: Örnek 1â
1. Ölüm Sigortasından Sağlanan Yardımlar
Ölüm sigortasından;
- Ölüm aylığı,
- Ölüm toptan ödemesi,
- Evlenme ödeneği,
- Cenaze ödeneği,
yardımları yapılmaktadır.
2. Yararlanma Şartları
Kanuna göre, ölüm aylığından yararlanmada sigortalıya ilişkin koşullar 32 nci
maddede, hak sahiplerine ilişkin koşullar ise 34 üncü maddede düzenlenmiştir.
Kanunun geçici 1 inci maddesinin ikinci fıkrası; “17/7/1964 tarihli ve 506 sayılı,
2/9/1971 tarihli ve 1479 sayılı, 17/10/1983 tarihli ve 2925 sayılı, bu Kanunla mülga
17/10/1983 tarihli ve 2926 sayılı kanunlara göre bağlanan veya hak kazanan; aylık, gelir ve
diğer ödenekler ile 8/2/2006 tarihli ve 5454 sayılı Kanunun 1 inci maddesine göre ödenmekte
olan ek ödemenin verilmesine devam edilir. Bu gelir ve aylıkların durum değişikliği nedeniyle
artırılması, azaltılması, kesilmesi veya yeniden bağlanmasında, bu Kanunla yürürlükten
kaldırılan ilgili kanun hükümleri uygulanır.†hükmünü amirdir.
Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliğinin geçici 4 üncü maddesinin ikinci fıkrası
gereğince, ölen sigortalının hak sahiplerine gelir ve aylık bağlanması ile bu gelir ve aylıkların
durum değişikliği hallerinde artırılması, azaltılması, kesilmesi veya yeniden bağlanmasında
Kanunun yürürlük tarihinden önce ölen sigortalılar için mülga kanun hükümleri, Kanunun
yürürlük tarihinden sonra ölen sigortalılar için ise Kanun hükümleri uygulanmakta iken
5/12/2017 tarihinde anılan fıkrada yapılan değişiklik gereğince, Kanunun yürürlük tarihinden
önce ölen sigortalıların Kanunun geçici 1 inci maddesi kapsamında olmayan hak sahiplerine
gelir veya aylık bağlanmasında, sigortalıya ilişkin koşulların tespiti ile gelir veya aylığın
hesaplanması ve paylaştırılmasında ölüm tarihindeki, hak sahiplerine ilişkin koşulların
tespitinde ise hak sahibi olma niteliğinin kazanıldığı tarihteki Kanun hükümleri
uygulanacaktır.
2.1. Sigortalıya İlişkin Koşullar
2008/Ekim ay başından önce ölen 4/1-(a) ve 4/1-(b) kapsamındaki sigortalıların hak
sahiplerine gelir veya aylık bağlanmasında, sigortalıya ilişkin koşulların tespitinde ölüm
tarihindeki Kanun hükümleri uygulanacaktır.
2008/Ekim ay başından itibaren ilk defa 4/1-(c) kapsamında sigortalı olanlar için
Kanun hükümleri uygulanacaktır.
Kanunun 32 nci maddesinin ikinci fıkrasına göre ölüm aylığı;
- En az 1800 gün malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi bildirilmiş veya 4/1-(a)
sigortalıları için, her türlü borçlanma süreleri hariç en az 5 yıldan beri sigortalı bulunup,
toplam 900 gün malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi bildirilmiş,
Adres: Mithatpaşa Cd. No:7 06410 Sıhhiye/ANKARA Ayrıntılı Bilgi : Nevin ÖZGÜL Daire Başkanı
Tel: 0312 432 10 63 Faks: 0312 432 10 62 Birim Eposta : EHGM_bhacedb@sgk.gov.tr
85
- Kanunun 47 nci maddesinde belirtilen sebeplerle kazaya uğramış, malullük, vazife
malullüğü veya yaşlılık aylığı almakta iken veya malullük, vazife malullüğü veya yaşlılık
aylığı bağlanmasına hak kazanmış olup henüz işlemi tamamlanmamış,
- Bağlanmış bulunan malullük, vazife malullüğü veya yaşlılık aylığı, sigortalı olarak
çalışmaya başlamaları sebebiyle kesilmiş,
durumda iken ölen sigortalının hak sahiplerine yazılı istekte bulunmaları halinde
bağlanacaktır.
Ölüm aylığı bağlanabilmesi için sadece 4/1-(a) sigortalıları için öngörülen her türlü
borçlanma süreleri hariç en az 5 yıldan beri sigortalı bulunup, toplam 900 gün malullük,
yaşlılık ve ölüm sigortaları primi bildirilmiş olması şartında; gerek ölen sigortalı tarafından,
gerekse hak sahipleri tarafından yapılan tüm borçlanmalar bu şartların oluşmasında dikkate
alınmayacaktır. Ancak, 2008/Ekim ay başından önce ölen sigortalıların 900 gün hesabında
borçlanılan tüm süreler dikkate alınacaktır.
Örnek 1: 4/9/2009 tarihinde ölen sigortalının 500 gün 4/1-(a) kapsamında hizmeti,
540 gün de sağlığında kendisi tarafından yapılan askerlik borçlanması bulunmaktadır. Bu
durumda, ölen sigortalının borçlanma süresi hariç en az 900 prim ödeme gün koşulunun yerine
gelmemiş olması nedeniyle hak sahiplerine aylık bağlanamayacaktır.
Örnek 2: 4/1-(a) kapsamındaki sigortalı 22/10/2009 tarihinde vefat etmiş olup, ölüm
tarihinde 1/1/2006-30/8/2008 süresinde toplam 910 gün hizmeti bulunmaktadır. Bu durumda,
900 prim ödeme gün koşulu yerine gelmekle birlikte, 5 yıllık sigortalılık süresi şartı yerine
gelmediğinden hak sahiplerine aylık bağlanamayacaktır.
Örnek 3: 25/2/2008 tarihinde ölen ve 4/1-(a) kapsamında 500 gün hizmeti olan
sigortalının hak sahibi, sigortalının yurtdışında geçen 400 günlük hizmet süresini borçlanmış
ve borçlanma bedelini 7/4/2009 tarihinde ödeyerek aylık talebinde bulunmuştur. 5 yıllık
sigortalılık süresi şartının da bulunması halinde, 1/5/2009 tarihinden itibaren hak sahibine
ölüm aylığı bağlanacaktır.
Kanunun 32 nci maddesindeki ölüm aylığı bağlanabilmesi için aranan 1800 prim gün
koşulu 4/1-(a), 4/1-(b) ve 4/1-(c) sigortalıları için geçerli olup, 1800 prim gün koşulunun
oluşmasında, gerek ölen sigortalının gerekse hak sahiplerinin yaptıkları tüm borçlanmalar
dikkate alınacaktır. Bu koşulun tek başına yerine gelmesi yeterli olup ayrıca, sigortalılık süresi
aranmayacaktır.
Kanunun 4/1-(a), 4/1-(b) ve 4/1-(c) bentlerinden birden fazlasına tabi olarak çalışmış
olan sigortalının ölümü halinde, en son tabi olduğu sigortalılık hali esas alınarak hak
sahiplerine aylık bağlanacaktır.
Kanunun geçici 2 nci maddesi gereğince, 2008/Ekim ay başından önce sigortalı olup,
bu tarihten sonra aylık talebinde bulunanlardan, farklı sosyal güvenlik kurumlarına ya da
Kanunun 4 üncü maddesinde belirtilen sigortalılık hallerinden birden fazlasına tabi olanlar
hakkında mülga 2829 sayılı Kanun hükümlerine göre işlem yapılmaya devam edilecek olup,
mülga 2829 sayılı Kanunun 4 üncü maddesi gereğince sosyal güvenlik kurumlarına tabi
çalışmış olanların hizmet süreleri, aynı tarihlere rastlamamak kaydıyla aylık bağlanmasına
hak kazanıldığında birleştirilecektir. Ancak, birleşik hizmet süreleri üzerinden son tabi olunan
sigortalılık haline göre aylığa hak kazanılamaması halinde, bu defa diğer sigortalılık
hallerindeki hizmetlere göre ayrı ayrı değerlendirme yapılarak, müstakil hizmetlere göre
aylığa hak kazanacağı sigortalılık hali esas alınacak ve müstakil hizmetlere göre aylık bağlama
şartlarının oluşması halinde, diğer sigortalılık statüsünde geçen hizmetler aylık bağlama
işlemlerinde dikkate alınacaktır. Ayrıca, Kanunun 41 inci maddesine göre borçlanma talebe
bağlı olduğundan hak sahipleri borçlanmaya zorlanmayacaktır.
Örnek 4: 2008/Ekim ayı öncesinde sigortalı olan ve 1/10/2010 tarihinde vefat eden
sigortalının 910 gün 4/1-(a) kapsamında, 200 gün 4/1-(b) kapsamında hizmeti olup, son
sigortalılık hali 4/1-(b)’dir. Hak sahiplerine son sigortalılık hali olan 4/1-(b)’ye göre aylık
bağlanabilmesi için 1800 prim gün sayısının tamamlanması gerekmekte olup, 1800 prim gün
sayısı tamamlanamadığından 4/1-(b) sigortalılık haline göre aylık bağlanamamaktadır. Bu
durumda hizmetler birleştirilmeyerek 5 yıllık sigortalılık süresi ve 900 gün koşuluna göre 4/1-
(a) kapsamında 4/1-(b) kapsamındaki hizmetler de dikkate alınarak aylık bağlanacaktır.
Örnek 5: Örnek 4’teki sigortalının 4/1-(b) kapsamındaki hizmetinin 500 gün olduğu
varsayıldığında, hak sahiplerine 390 gün askerlik borçlanması yaptırılarak 4/1-(b) sigortalılık
haline göre aylık bağlanacak olmasına rağmen, askerlik borçlanması talebe bağlı olduğundan
hak sahipleri askerlik borçlanmasına zorlanmayacaktır.
İlk defa Kanunun yürürlük tarihinden sonra sigortalı olanların vefatları halinde de
yukarıdaki şekilde işlem yapılacaktır.
Kanunun geçici 9 uncu maddesinin son fıkrasında, Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten
önce maden işyerlerinin yer altı işlerinde çalışmaya başlayan sigortalıların, bu Kanunun
yürürlük tarihinden önce veya sonra bu işlerde geçen çalışmalarının en az 1800 gün olması
halinde bu çalışmalarının dörtte birinin toplam prim ödeme gün sayılarına ilave edileceği, bu
Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten sonra ilk defa maden işyerlerinin yer altı veya yer altı
münavebeli işlerinde çalışmaya başlayanlar hakkında, Kanunun fiili hizmet zammı süresine
ait hükümlerinin uygulanacağı hüküm altına alınmıştır.
2008/Ekim tarihinden sonra ilk defa maden işyerlerinin yer altı işlerinde çalışan
sigortalılarla ilgili olarak da Kanunun 40 ıncı maddesinin ikinci fıkrasının (10) numaralı alt
bendi kapsamında sayılan maden işlerinin yer altı işlerinde geçen prim ödeme gün sayılarına,
bu işyerlerinde ve işlerde geçen çalışma sürelerinin her 360 günü için 180 gün, fiili hizmet
süresi zammı olarak eklenmektedir.
Ölüm aylığı bağlanması koşullarından en az 5 yıldan beri sigortalı bulunup, toplam
900 prim ödeme gün sayısı şartının yerine gelmesinde, sigortalının varsa birden fazla
sigortalılık haline göre hizmetleri ve fiili hizmet süresi zammı gün ilavesi dikkate alınacak ve
en son tabi olduğu sigortalılık haline göre aylık bağlama işlemi gerçekleştirilecektir.
Örnek 6: 5/11/2017 tarihinde vefat eden sigortalının hak sahibi eşinin 17/1/2018
tarihinde ölüm aylığı bağlanması için talepte bulunması üzerine, sigortalının dosyasının
incelenmesinde borçlanma hariç 884 prim ödeme gün sayısının bulunduğu ve çalışmasının
546 gününün 1/10/2008 sonrası fiili hizmete tabi yeraltı çalışması olduğu tespit edilmiştir. Söz
konusu işyerlerinde geçen çalışma sürelerinin her 360 günü için 180 gün ilave edilmek
suretiyle, 546 prim ödeme gün sayısı için 273 gün fiili hizmet süresi zammı hesaplanarak 1157
(884 +273) prim ödeme gün sayısı ile hak sahiplerine ölüm aylığı bağlanacaktır.
2.2. Hak Sahiplerine İlişkin Koşullar
Kanunun 3 üncü maddesinin birinci fıkrasının (7) numaralı bendinde hak sahibi
kavramı; “Sigortalının veya sürekli iş göremezlik geliri ile malullük, vazife malullüğü veya
yaşlılık aylığı almakta olanların ölümü halinde, gelir veya aylık bağlanmasına veya toptan
ödeme yapılmasına hak kazanan eş, çocuk, ana ve babası†olarak tanımlanmıştır.
Kanunun 56 ncı maddesinde, ölen sigortalının hak sahiplerinden;
- Kendisinden aylık bağlanacak sigortalıyı veya gelir ya da aylık bağlanmış olan
sigortalıyı kasten öldürdüğü veya öldürmeye teşebbüs ettiği veya bu Kanun gereğince sürekli
iş göremez hale veya malul duruma getirdiği,
- Kendisinden aylık bağlanacak sigortalıya veya gelir ya da aylık bağlanmamış olan
sigortalıya veya hak sahibine karşı ağır bir suç işlediği veya bunlara karşı aile hukukundan
doğan yükümlülüklerini önemli ölçüde yerine getirmemesi nedeniyle ölüme bağlı bir
tasarrufla mirasçılıktan çıkarıldıkları,
hususunda kesinleşmiş yargı kararı bulunan kişilere gelir veya aylık ödenmeyeceği
öngörülmüştür.
Kanunun 56 ncı maddesinde, kendisinden aylık bağlanacak sigortalıyı veya gelir ya da
aylık bağlanmış olan sigortalıyı kasten öldürdüğü veya öldürmeye teşebbüs ettiği veya bu
Kanun gereğince sürekli iş göremez hale veya malûl duruma getirdiği hususunda kesinleşmiş
yargı kararı bulunan kişilere aylık bağlanamayacağı düzenlendiğinden kişinin, kendisinden
aylık bağlanacak kişiyi kasten öldürmesi yeterli sayılacak ve aylık bağlanmaması için
herhangi bir mahkumiyet şartı aranmayacaktır.
Kanunun 34 üncü maddesine göre, sigortalıların hak sahiplerine ölüm aylığı bağlanırken
aranan şartlar aşağıda belirtilmiştir.
2.2.1. Eşe Aylık Bağlama Şartları
Kanunun 3 üncü maddesinde ölen sigortalının eşi hak sahibi olarak belirtilmiş, 32 nci
maddesinde ölüm sigortasından aylık bağlanmasında aranacak koşullar düzenlenmiş olup,
sigortalının ölümü ile dul kalan eşe aylık bağlanabilmesi için, ölüm tarihinde sigortalı ile 4721
sayılı Kanuna uygun olarak evlilik birliğinin bulunması gerekmektedir. Söz konusu evlilik
birliğinin sona ermesi ise boşanma kararının kesinleşmesi ile hüküm ifade etmektedir.
Boşanma davası devam ederken vefat eden sigortalının eşinin hak sahipliği hususunda;
- Ölen sigortalının mirasçıları tarafından 4721 sayılı Kanunun 181 inci maddesine göre
boşanma davasına devam edilmemişse, evlilik boşanma ile değil ölüm ile sonuçlandığından
sağ kalan eşe Kanun hükümlerine göre aylık bağlanacaktır.
- Ölen sigortalının mirasçılarından birinin 4721 sayılı Kanunun 181 inci maddesine
göre davaya devam etmesi ve mahkeme kararı ile hayattaki eşin kusurlu olduğunun tespit
edilmesi halinde aylık bağlanmayacaktır.
- Hayattaki eşin hak sahipliği sıfatının söz konusu karar kesinleşene kadar devam ettiği
hususu göz önüne alındığında, sigortalının ölüm tarihinden kararın kesinleşme tarihine kadar
geçen süre için eşe aylık bağlanacak ve kesinleşme tarihini takip eden ödeme dönemi başından
itibaren aylık kesilecektir.
- Kanunun 96 ncı maddesinin birinci fıkrasının (b) bendine göre işlem yapılacak
dosyalarda hatalı işlemin tespit tarihi olarak sigortalının mirasçılarının Kuruma yaptıkları son
başvuru tarihi dikkate alınacaktır.
2.2.2. Çocuklara Aylık Bağlama Şartları
Ölüm aylığı bağlanmasında evlilik bağı içinde doğan çocuklar ile sigortalı ve eşi
tarafından evlat edinilmiş, tanınmış veya nesebi düzeltilmiş yahut babalığı hükme bağlanmış
çocuklar da hak sahibi sayılmaktadır. Ölüm aylığına hak kazanma şartları yönünden çocuklar
için ortak koşul;
- Hizmet akdi ile çalışmamakla birlikte, ceza infaz kurumları ile tutukevleri
bünyesinde oluşturulan tesis, atölye ve benzeri ünitelerde çalıştırılan hükümlü ve tutuklular,
- 3308 sayılı Mesleki Eğitim Kanununda belirtilen aday çırak, çırak ve işletmelerde
mesleki eğitim gören öğrenciler,
- Meslek liselerinde okumakta iken veya yüksek öğrenimleri sırasında staja tabi tutulan
öğrenciler,
- Kamu kurum ve kuruluşları tarafından desteklenen projelerde görevli bursiyerler,
- 2547 sayılı Kanunun 46 ncı maddesine tabi olarak kısmi zamanlı çalıştırılan ve aylık
prime esas kazanç tutarı 82 nci maddeye göre belirlenen günlük prime esas kazanç alt sınırının
otuz katından fazla olmayan öğrenciler,
Adres: Mithatpaşa Cd. No:7 06410 Sıhhiye/ANKARA Ayrıntılı Bilgi : Nevin ÖZGÜL Daire Başkanı
Tel: 0312 432 10 63 Faks: 0312 432 10 62 Birim Eposta : EHGM_bhacedb@sgk.gov.tr
88
- Türkiye İş Kurumu tarafından düzenlenen meslek edindirme, geliştirme ve
değiştirme eğitimine katılan kursiyerler,
hariç olmak üzere, Kanun veya yabancı bir ülke mevzuatı kapsamında çalışmama veya
kendi sigortalılığı nedeniyle gelir veya aylık bağlanmamış olmasıdır.
7103 sayılı Vergi Kanunları ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde
Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun ile Kanunun 34 üncü maddesinin birinci fıkrasına
27/3/2018 tarihinden geçerli olmak üzere, “Ancak, hak sahibi çocuklardan 18 yaşını, lise ve
dengi öğrenim görmesi halinde 20 yaşını, yükseköğrenim yapması halinde 25 yaşını
doldurmayanların, bu Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında
sigortalı sayılmaları, bunlara aylık bağlanmasına engel oluşturmaz.†cümlesi eklenmiştir.
Maddenin yürürlük tarihi olan 27/3/2018 tarihinden itibaren ölüm aylığı bağlanması
talebinde bulunan çocuklardan 4/1-(a) kapsamında sigortalı sayılanlara; 18 yaşını, lise ve
dengi öğrenim görmesi halinde 20 yaşını, yükseköğrenim yapması halinde 25 yaşını
doldurana kadar aylık bağlanacaktır. Aylık almakta iken 4/1-(a) kapsamında sigortalılığa tabi
çalışmaya başlayan hak sahibi çocukların da Kanunda belirtilen yaş ve öğrencilik nitelikleri
devam ettiği sürece bağlanan aylıkları kesilmeyecektir.
27/3/2018 tarihinden önce gelir/aylık bağlanması talebinde bulunup, henüz işlemleri
tamamlanmayan ve yapılan değişikliğe göre hak sahibi olduğu tespit edilen çocukların
gelir/aylıkları da Kanunun yürürlük tarihini takip eden ay başından itibaren başlatılacaktır.
27/3/2018 tarihinden önce Kanunda öngörülen yaş ve öğrenim koşullarını taşımalarına
rağmen 4/1-(a) kapsamında çalışmaları nedeniyle talepleri reddedilenlerin yeniden talepte
bulunmaları halinde aylık başlangıç tarihleri zaman aşımı hükümleri de dikkate alınarak
Kanunun yürürlük tarihine göre belirlenecektir.
Hak sahibi çocukların yabancı ülke mevzuatına, Kanunun 4/1-(b) ve 4/1-(c) bentlerine
tabi çalışmaları ya da kendi sigortalılıkları nedeniyle gelir ve aylık almaları halinde ise mevcut
uygulamaya devam edilerek aylık bağlanmayacak, bağlanan aylıkları ise kesilecektir. Ancak,
aynı anda Kanunun 4/1-(a) ve 4/1-(b) bentlerinde yer alan sigortalılık statülerine tabi olacak
şekilde çalışan ve Kanunun 53 üncü maddesi uyarınca 4/1-(a) bendi kapsamında sigortalı
sayılan ve 4/1-(b) bendi kapsamındaki sigortalılıkları da devam eden hak sahibi çocukların
aylıkları kesilecektir.
Kanunun 50 nci maddesi kapsamında isteğe bağlı sigortalı olunan süreler zorunlu
çalışma kapsamında değerlendirilmediğinden diğer şartların taşınması halinde aylıkların
kesilmesini gerektirmeyecektir.
Örnek 1: Yaşlılık aylığı almakta iken 5/1/2017 tarihinde ölen sigortalıdan dolayı
1/7/2001 doğum tarihli erkek çocuğuna 1/2/2017 tarihinden itibaren ölüm aylığı bağlanmıştır.
4/4/2018 tarihinde 4/1-(a) kapsamında çalışmaya başlayan hak sahibi çocuğun aylığı öğrenim
görmemesi halinde 18 yaşını doldurduğu 1/7/2019 tarihine kadar ödenmeye devam edecektir.
Söz konusu erkek çocuğun 4/1-(a) kapsamında çalışmaya devam etmesi ve lise öğrenimi
görmesi halinde 20, yükseköğrenime devam etmesi halinde ise 25 yaşına kadar aylıkları
ödenecektir.
Örnek 2: 20/6/2018 tarihinde ölen sigortalıdan dolayı ölüm aylığı bağlanması
talebinde bulunan 1/1/1994 doğumlu bekar kız çocuğunun 10/12/2016 tarihinden itibaren 4/1-
(a) kapsamında çalıştığı ve aynı zamanda yükseköğrenim gördüğü anlaşılmıştır. Söz konusu
kız çocuğuna 1/7/2018 tarihinden itibaren ölüm aylığı bağlanacak ve hizmet akdine tabi
çalışmalarının devam etmesi halinde yükseköğreniminin de devam etmesi koşuluyla 25 yaşını
dolduracağı 1/1/2019 tarihine kadar aylıkları ödenmeye devam edilecektir.
Örnek 3: Örnek 2’teki kız çocuğunun;
Adres: Mithatpaşa Cd. No:7 06410 Sıhhiye/ANKARA Ayrıntılı Bilgi : Nevin ÖZGÜL Daire Başkanı
Tel: 0312 432 10 63 Faks: 0312 432 10 62 Birim Eposta : EHGM_bhacedb@sgk.gov.tr
89
- Hizmet akdine tabi çalıştığı işyerinden 15/7/2018 tarihinde ayrılması halinde
öğrenciliğinin devam edip etmediğine bakılmaksızın ölüm aylığı ödenmeye devam
edilecektir.
- 15/7/2018 tarihinde mezun olması ancak 4/1-(a) kapsamındaki çalışmalarının devam
etmesi halinde ise aylıkları mezun olduğu tarihi takip eden ödeme dönemi başından itibaren
kesilecektir.
- 8/9/2018 tarihinde evlenerek evlenme ödeneği talebinde bulunması halinde almakta
olduğu aylığının iki yıllık tutarı evlenme ödeneği olarak ödenecektir.
Örnek 4: 21/11/2008 tarihinde ölen sigortalıdan dolayı 5/10/1996 doğum tarihli erkek
çocuğuna 1/12/2008 tarihinden itibaren ölüm aylığı bağlanmış ve lise öğrenimine devam
etmesi nedeniyle 20 yaşına kadar aylıkları ödenerek yaşını doldurduğu tarihi takip eden ödeme
dönemi başından itibaren aylıkları kesilmiştir. Hak sahibi çocuk 1/2/2018 tarihinde 4/1-(a)
kapsamında çalışmaya başlamış ve 5/9/2018 tarihinde yükseköğrenime başlaması nedeniyle
22/10/2018 tarihinde aylık bağlanması talebinde bulunmuştur. Söz konusu çocuğa müracaat
tarihini takip eden ay başı olan 1/11/2018 tarihinden itibaren aylık bağlanacak olup,
öğrenciliği devam ettiği sürece 25 yaşını doldurduğu tarihe kadar bağlanan aylığı ödenmeye
devam edilecektir.
7103 sayılı Kanun ile Kanuna eklenen geçici 74 üncü madde ile maddenin yürürlük
tarihinden önce ilgili kanunlarına göre gelir veya aylık bağlanan hak sahibi çocuklardan 18
yaşını, lise ve dengi öğrenim görmesi halinde 20 yaşını, yükseköğrenim görmesi halinde 25
yaşını doldurmayanların 4/1-(a) kapsamında sigortalı sayılmalarının, ödenmekte olan gelir ve
aylıklarının kesilmesini gerektirmeyeceği öngörüldüğünden gerek Kanun gerekse 506, 2925,
1479 ve mülga 2926 sayılı kanun hükümlerine göre ölüm aylığı alan hak sahibi çocukların
27/3/2018 tarihinden sonra hizmet akdine tabi çalışmaları halinde Kanunda belirtilen
öğrencilik nitelikleri devam ettiği sürece yine Kanunda belirlenen yaş koşulları oluşana kadar
aylıklarının ödenmesine devam edilecektir.
Ayrıca söz konusu maddede, 27/3/2018 tarihinden önce çalışmaları nedeniyle ilgili
kanunlarına göre gelir veya aylıkları kesilen ve bu Kanunun 34 üncü maddesinin birinci
fıkrasının son cümlesinde belirtilen şartları taşıyanlardan, gelir veya aylık bağlanması için
yazılı istekte bulunanların gelir ve aylıklarının, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihi takip
eden ay başından itibaren başlatılacağı ve bağlanan gelir ve aylıklar için geriye yönelik
herhangi bir ödeme yapılmayacağı öngörülerek maddenin yürürlük tarihinden önce hizmet
akdine tabi çalışmaları nedeniyle aylığı kesilmiş olan çocukların da 34 üncü maddede yapılan
değişiklikten yararlandırılmaları sağlanmıştır.
27/3/2018 tarihinden önce 4/1-(a) kapsamındaki çalışmaları nedeniyle aylıkları kesilen
hak sahibi çocukların, yeniden talepte bulundukları tarihte Kanunda öngörülen yaş ve/veya
öğrenim koşullarını kaybettiklerinin tespit edilmesi halinde, zaman aşımı hükümleri de
dikkate alınarak aylıkları 27/3/2018 tarihini takip eden ay başından itibaren başlatılacak ve
Kanunda öngörülen yaş ve/veya öğrenim koşullarının ortadan kalktığı tarihi takip eden ödeme
dönemi başı itibariyle kesilerek, söz konusu süre için hesaplanan aylıklar hak sahiplerine
ödenecektir.
27/3/2018 tarihinden önce 4/1-(a) kapsamında sigortalı olarak çalışmaya başlaması
nedeniyle aylığı kesilen ve bu çalışmaları devam eden kız çocuklarından, öğrenim görmeleri
nedeniyle yeniden aylık bağlanması talebinde bulunan, ancak 27/3/2018 tarihi ile talep tarihi
arasında evlenmiş olduğu tespit edilenlere 27/3/2018 tarihini takip eden ay başı ile evlenme
tarihini takip eden ödeme dönemi süresince hesaplanan aylıkları ödenecek, söz konusu kız
çocuklarına evlenme ödeneği ödenmesini talep etmeleri halinde ise Kanunun 37 nci maddesi
gereği evlenme ödeneği ödenecektir.
Yapılan değişikliğin yürürlük tarihi 27/3/2018 olduğundan bu tarihten önceki sürelere
ilişkin 4/1-(a) kapsamında çalışmaları nedeniyle hatalı gelir/aylık ödendiği tespit edilerek borç
çıkartılan yersiz ödeme miktarlarının tahsili işlemlerine devam edilecektir.
27/3/2018 tarihinden önceki ve sonraki sürelere ilişkin 4/1-(a) kapsamında çalışmaları
tespit edilen hak sahibi çocukların, söz konusu sigortalılık süresince Kanunda belirtilen yaş
ve öğrenim şartlarını taşıdıklarının anlaşılması halinde, Kanunun yürürlük tarihinden önceki
sürelerde yapılan ödemeler yersiz ödeme olarak değerlendirilecek, Kanunda yapılan
değişiklik nedeniyle ödenmesi gereken 27/3/2018 tarihinden sonraki sürelere ilişkin ise
herhangi bir işlem yapılmayacaktır.
Örnek 5: Örnek 4’teki 1/12/2008 tarihinden itibaren ölüm aylığı alan 5/10/1996
doğum tarihli erkek çocuğun, 12/9/2016 tarihinden itibaren yükseköğrenime başlamış ve
aylıklarının 1/2/2018 tarihinde 4/1-(a) kapsamında çalışmaya başlaması nedeniyle kesilmiş
olması halinde, öğreniminin devam etmesi koşulu ile 22/10/2018 tarihli talebine istinaden
aylıkları 27/3/2018 tarihini takip eden ay başından itibaren başlatılacak, Kanunun yürürlük
tarihinden önceki süreye ilişkin herhangi bir ödeme yapılmayacaktır.
Örnek 6: 8/2/2007 tarihinde ölen babasından dolayı 1/3/2007 tarihinden itibaren 506
sayılı Kanuna göre ölüm aylığı bağlanan 15/5/1995 doğum tarihli bekar kız çocuğu 3/7/2018
tarihinde 4/1-(a) kapsamında çalışmaya başlamıştır. Yapılan incelemede hak sahibi çocuğun
1/9/2016 tarihinden itibaren yükseköğrenime devam ettiği anlaşıldığından öğrenimi devam
ettiği sürece 25 yaşına kadar aylıkları 4/1-(a) kapsamındaki çalışması nedeniyle
kesilmeyecektir.
Örnek 7: 25/4/2008 tarihinde ölen annesi nedeniyle 1/5/2008 tarihinden itibaren 1479
sayılı Kanun hükümlerine göre aylık almakta iken 12/1/2018 tarihinden 4/1-(a) kapsamında
çalışmaya başlaması nedeniyle aylıkları kesilen 11/12/1999 doğumlu erkek çocuğunun halen
lise öğrenimine devam etmesi nedeniyle 1/9/2018 tarihinde aylıklarının yeniden
başlatılmasını talep etmesi halinde söz konusu aylıklar 27/3/2018 tarihini takip eden ay
başından başlatılacak olup, Kanunun yürürlük tarihinden önceki süreye ilişkin herhangi bir
ödeme yapılmayacaktır. Hak sahibi erkek çocuğun 1/9/2018 tarihli talebine göre yapılan
incelemede, 1/7/2018 tarihinde liseden mezun olduğunun tespit edilmesi halinde hak sahibi
çocuğun aylıkları 1/4/2018 tarihinde başlatılacak, 1/7/2018 tarihini takip eden ödeme dönemi
başı itibariyle kesilecek ve sadece söz konusu süreye ilişkin aylıkları ödenecektir.
Örnek 8: 2008 yılı Ekim ayı başı öncesinde 5434 sayılı Kanun kapsamında 7 yıl 2 ay
hizmeti bulunmakta iken 11/6/2007 tarihinde vefat eden babasından dolayı 1/11/2008
tarihinden itibaren 5510 sayılı Kanunun geçici 4 üncü maddesi kapsamında aylık bağlanan
3/10/1996 doğumlu erkek çocuğun, 4/8/2017 tarihinden itibaren 4/1-(a) kapsamında
çalışmaya başladığı 26/9/2018 tarihinde tespit edilmiştir. Bu erkek çocuğun, yükseköğrenim
yapması halinde Kanunun yürürlük tarihi olan 27/3/2018 tarihinden önceki sürelerde
(1/9/2017-1/4/2018 tarihleri arası) yapılan ödemeler, yersiz ödeme olarak değerlendirilecek
ve borç çıkartılacak, 1/4/2018 tarihinden sonraki aylıkları ise ayrıca bir talep aranmaksızın,
25 yaşını geçmemek üzere yükseköğrenime devam ettiği sürece ödenmeye devam edilecektir.
Örnek 9: Kanunun geçici 4 üncü maddesi kapsamında, annesinin 2008 yılı Ekim ayı
başı öncesinde 5434 sayılı Kanun kapsamındaki 5 yıl 1 aylık hizmeti esas alınarak 1/5/2009
tarihinden itibaren aylık bağlanan 3/7/1994 doğumlu kız çocuğun, 4/4/2017 tarihinden
itibaren 4/1-(a) kapsamında çalışmaya başlaması nedeniyle aylığı 1/5/2017 tarihinden itibaren
kesilmiştir. Bu kız çocuğunun, 27/2/2019 tarihindeki talebi kapsamında yükseköğrenime
devam etmesi nedeniyle aylığı 1/4/2018 tarihinden itibaren bağlanacak, ancak 18/11/2018
tarihinde evlenmiş olması nedeniyle de 1/12/2018 tarihinden itibaren aylığı bu defa evlenme
Adres: Mithatpaşa Cd. No:7 06410 Sıhhiye/ANKARA Ayrıntılı Bilgi : Nevin ÖZGÜL Daire Başkanı
Tel: 0312 432 10 63 Faks: 0312 432 10 62 Birim Eposta : EHGM_bhacedb@sgk.gov.tr
91
dolayısıyla kesilecektir. Söz konusu kız çocuğuna talebi halinde ayrıca evlenme ödeneği
ödenecektir.
Çocuklara ilişkin diğer koşullar, kız, erkek ve malul çocuklara göre farklılıklar
göstermektedir.
2.2.2.1. Erkek Çocuklar
Erkek çocuklara ölüm aylığı bağlanabilmesi için öğrenci değilse 18, orta öğrenim
yapması halinde 20, yüksek öğrenim yapması halinde 25 yaşını doldurmamış olması şarttır.
Orta öğrenimin 20, yüksek öğrenimin ise 25 yaşından önce bitirilmesi halinde, ölüm
aylıkları bu yaşlar beklenmeden kesilecek, erkek çocukların evlenmesi halinde aylıkları
kesilmeyecektir.
Ayrıca, lisans üstü eğitim ve doktora eğitimi de yüksek öğrenim kapsamında
değerlendirilmekte olup, lisans üstü eğitimine veya doktora eğitimine devam eden erkek
çocukların aylıkları 25 yaşını dolduruncaya kadar kesilmeyecektir.
3308 sayılı Mesleki Eğitim Kanuna tabi olarak çırak, kalfa ve ustaların eğitimi ile
okullarda ve işletmelerde yapılacak mesleki eğitime devam eden 18 yaşından büyük
öğrencilere gerek mülga kanun gerekse Kanun hükümlerine göre ölüm geliri/aylığı
bağlanmasına imkan bulunmamaktadır.
Zihinsel yetersizliği olmakla birlikte zorunlu temel eğitim kapsamında kayıt ve devam
zorunluluğu olan ve Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliğinin 45 ve 46 ncı maddelerinde
belirtilen özel eğitim mesleki eğitim merkezleri ile özel eğitim iş uygulama merkezlerine
devam edenlere 20 yaşını dolduruncaya kadar, Kanunun 34 üncü maddesinde belirtilen diğer
koşulların yerine gelmesi şartıyla ölüm gelir/aylığı bağlanacaktır.
Millî Eğitim Bakanlığı Açık Öğretim Lisesi Yönetmeliğinde; uzaktan eğitim
yöntemiyle eğitim öğretim hizmeti veren açık öğretim liselerinin orta öğretim kurumu
olmaları nedeniyle öğrenim süresi ve yaşında bir sınırlama bulunmadığı, öğrenim süresinin
sekiz dönem olduğu, öğrencilik süresi on iki dönemi aşanların öğrenim görme hakkını
kullanmaya devam edebilecekleri ancak öğrencilik haklarından yararlanamayacakları
belirtilmektedir.
Yönetmeliğin “Tanımlar†başlıklı 4 üncü maddesinde; “…
Aktif Öğrenci: Yeni kayıt olan veya kaydını süresinde yenileyen öğrenciyi,
Kaydı Dondurulmuş Öğrenci: Kaydını bir kez yenilemeyen öğrenciyi,
Kaydı Silinmiş Öğrenci: Üst üste en az iki kez kaydını yenilemeyen ya da Açık
Öğretim Lisesi’nden tasdikname ile ayrılmış öğrenciyi, …†şeklinde tanımlanmıştır.
Açık öğretim liselerine devam eden öğrencilerle ilgili gerek bilgisayar gerekse kağıt
ortamında temin edilen öğrenci belgelerinde “öğrencilik durumu†alanında yukarıda belirtilen
ifadelerin yer alması durumunda yapılacak işlemler aşağıda belirtilmiştir.
Aktif öğrenci: Azami eğitim süresi içinde olmak kaydıyla Kurumumuzca Kanunun
34 üncü maddesinde belirtilen diğer koşulların yerine gelmesi şartıyla bunlara ölüm
gelir/aylığı bağlanacaktır.
Kaydı dondurulmuş öğrenci: Öğrenci belgesinde öğrencilik durumu “Kaydı
Dondurulmuş Öğrenci†şeklinde olanlar için, azami eğitim süresi içinde olmak kaydıyla bir
dönem kaydını dondurup ikinci dönem kaydını yeniden yaptıranların kaydını dondurduğu
dönem için de ölüm gelir/aylığı ödenecektir.
Örnek 1:
2014/Eylül ... Aktif
2015/Şubat ... Donuk
2015/Temmuz ... Aktif durumda olan öğrenciye donuk durumda olduğu
sürelerde (Şubat ila Temmuz arası dönemde) ölüm/gelir aylığı ödenecektir.
Adres: Mithatpaşa Cd. No:7 06410 Sıhhiye/ANKARA Ayrıntılı Bilgi : Nevin ÖZGÜL Daire Başkanı
Tel: 0312 432 10 63 Faks: 0312 432 10 62 Birim Eposta : EHGM_bhacedb@sgk.gov.tr
92
Kaydı silinmiş öğrenci: Kaydı “silik†hale gelenlerin, silik duruma düştüğü tarihi
takip eden ödeme döneminden itibaren ölüm/gelir aylığı kesilecek veya ölüm gelir/aylığı
bağlanmayacaktır.
Örnek 2:
2014/Eylül ... Aktif
2015/Şubat ... Donuk
2015/Temmuz ... Silik
Silik duruma geçtiği tarihi takip eden ödeme döneminden itibaren ölüm gelir/aylığı
kesilecek veya ölüm gelir/aylığı bağlanmayacaktır. Kaydının “donuk†olduğu sürede
öğrencilik hakkı verildiğinden, Şubat ila Temmuz arası dönemde ölüm/gelir aylığı
ödenecektir.
2547 sayılı Kanunda “lisans üstü†kavramının, yüksek lisans ve doktora ile tıpta, diş
hekimliğinde, eczacılıkta ve veteriner hekimlikte uzmanlık ve sanatta yeterlik eğitimini
kapsadığı belirtilmekte olup, Yükseköğretim Yürütme Kurulunca, Pedagojik Formasyon
Sertifika Programı mezuniyet belgesinin lisans üstü ihtisas sertifikası ile eşdeğer olmadığına
karar verildiğinden, bu programlara devam eden öğrencilere ölüm gelir/aylık ödemesi de
yapılmayacaktır.
Yine, 2547 sayılı Kanunun 6569 sayılı Kanunla değişik 44 üncü maddesinin (c)
bendinde belirtilen azami süreler aşağıda gösterilmiştir.
Hazırlık Önlisans Lisans
Öğrenim Süresi 1 yıl 2 yıl 4 yıl 5 yıl 6 yıl
Azami Süre 2 yıl 4 yıl 7 yıl 8 yıl 9 yıl
2547 sayılı Kanunun 26/11/2014 tarihinden geçerli olmak üzere yürürlüğe giren geçici
67 nci maddesi ile de bu tarihte yükseköğretim kurumlarında kayıtlı olan öğrenciler
bakımından azami sürelerin hesaplanmasında, daha önceki öğrenim süreleri dikkate
alınmayacağı öngörülmüştür. Diğer bir ifadeyle, 26/11/2014 tarihi itibariyle öğrencilik kaydı
bulunan yükseköğretim kurumu öğrencileri için azami süreler yeniden başlatılmıştır.
Kurumumuzca öğrenci çocuklara ölüm gelir/aylığı ödenmesinde azami öğrenim süreleri esas
alındığından, azami sürelerde öğrencilik haklarının devam edip etmediği hususunda gerekli
değerlendirmeler yapılırken söz konusu geçici 67 nci madde ile uzatılan yeni azami süreler
dikkate alınacaktır.
Örnek 3: 12/4/2012 tarihinde vefat eden sigortalıdan dolayı 1/5/2012 tarihinden
itibaren ölüm aylığı bağlanan ve doğum tarihi 29/10/1990 olan erkek çocuk, 7/9/2010
tarihinde öğrenim süresi iki yıl olan önlisans programına kayıt yaptırmış olup, halen 1. sınıfta
kayıtlı öğrencidir. Erkek çocuk, kayıt olduğu dönemden başlamak üzere azami öğrenim süresi
olan dört yıl içinde (7/9/2014 tarihinde) ilgili programı tamamlamak zorunda iken 2547 sayılı
Kanunun geçici 67 nci maddesi gereğince 26/11/2014 tarihinden itibaren azami sürelerinin
hesaplanmasında daha önceki öğrenim süreleri dikkate alınmayacağından, bu öğrencinin
öğrenci hakkı devam ettiği sürece 25 yaşını dolduracağı tarihe kadar tarafına ölüm aylığı
ödenecektir.
Azami öğrencilik süresi içerisinde olmak kaydıyla öğrencilik haklarının aşağıda
belirtildiği şekilde devam ettiği kabul edilerek Kurumumuzca öğrenci çocuklara ölüm
gelir/aylığı bağlanması işlemleri yürütülecektir.
- Aktif öğrenci: Azami eğitim süreleri içerisinde her dönem kaydını yenileyerek
öğrenimine devam eden öğrenciye ölüm gelir/aylığı ödenecektir.
- İzinli/kayıt donduran öğrenci: Dondurulan sürelerin azami öğrenim sürelerine
ilave edildiği gözönüne alındığında, kaydını yeniledikten sonra herhangi bir nedenle kaydını
donduran öğrencilerin öğrencilik hakları devam edeceğinden, dondurulan dönem sonuna
kadar ölüm gelir/aylığı ödenecektir. Kaydını yenilemeden donduran öğrencilere ise ölüm
gelir/aylığı bağlanmayacaktır.
- Cezalı öğrenci: Yüksek öğrenime devam eden öğrencilerin okuldan uzaklaştırma
veya Kurumdan çıkarılma cezalarına ilişkin düzenleme; Yükseköğretim Kurumları Öğrenci
Disiplin Yönetmeliğinin “Tanımlar†başlıklı 3 üncü maddesinde;
“d) Yükseköğretim Kurumundan Bir Haftadan Bir Aya Kadar Uzaklaştırma:
Öğrenciye, yükseköğretim kurumundan bir haftadan bir aya kadar uzaklaştırıldığının ve bu
süre içerisinde derslere ve sınavlara katılamayacağının yazı ile bildirilmesini,
e) Yükseköğretim Kurumundan Bir Yarıyıl İçin Uzaklaştırma: Öğrenciye,
yükseköğretim kurumundan bir yarıyıl uzaklaştırıldığının ve bu sürede öğrencilik haklarından
yararlanamayacağının yazı ile bildirilmesini,
f) Yükseköğretim Kurumundan Çıkarma: Öğrenciye, bir daha çıkarıldığı
yükseköğretim kurumuna alınmamak üzere öğrencilikten çıkarıldığının yazı ile bildirilmesini,
g) Yükseköğretim Kurumundan İki Yarıyıl İçin Uzaklaştırma: Öğrenciye,
yükseköğretim kurumundan iki yarıyıl uzaklaştırıldığının ve bu sürede öğrencilik haklarından
yararlanamayacağının yazı ile bildirilmesini, ifade eder. â€
şeklinde tanımlanmıştır.
Öğrencinin en az bir dönemi geçen ceza alması durumunda, bu dönemde öğrencilik
hakları devam etmeyeceğinden, Kurumumuzca ölüm gelir/aylığı bağlanmayacak ancak, bu
cezaların bir dönemi geçmemesi halinde, öğrencilere ölüm gelir/aylığı ödenecektir.
- Pasif/öğrenim kaydını yenilemeyen öğrenci: Pasif öğrenci kaydını yenilemeyen
öğrenci olduğundan bunlara ölüm gelir/aylığı ödenmeyecektir.
2.2.2.2. Kız Çocuklar
Kız çocuklarının yaşları ne olursa olsun evli olmaması, evli olmakla birlikte sonradan
boşanması veya dul kalması halinde aylık bağlanacaktır. Kız çocukların hak sahibi olma
şartları içerisinde belli yaşlara kadar öğrenci olma koşulu aranmayacaktır.
2.2.2.3. Malul Çocuklar
Ölüm aylığı, Kurum sağlık kurulu kararı ile çalışma gücünü en az % 60 oranında yitirip
malul olduğu anlaşılan kız ve erkek çocuklarına bağlanacaktır. Malul çocuklarda, yaş,
öğrencilik niteliği ve bekar olma şartları aranmayacaktır.
2.2.3. Ana ve Baba
Sigortalıların hak sahibi ana ve babalarına aylık bağlanması için Kanunun 34 üncü
maddesine göre,
- Eş ve çocuklardan artan hissenin bulunması (65 yaşın üstünde olması halinde artan
hisse şartı aranmaz),
- Diğer çocuklarından hak kazanılan gelir ve aylıklar hariç olmak üzere gelir ve/veya
aylık bağlanmamış olması,
- Her türlü kazanç ve irattan elde etmiş olduğu gelirinin asgari ücretin net tutarından
daha az olması,
şartları aranmaktadır.
Artan hisse olmaması nedeniyle aylık bağlanamayan ana ve babanın 65 yaşını
doldurması halinde, Kanunda aranan diğer koşulların da yerine gelmiş olması şartıyla bu yaşı
doldurdukları tarihi takip eden ay başından itibaren ölüm aylığı bağlanacaktır.
Kanunun 3 üncü maddesinin birinci fıkrasının 16 ncı ve 17 nci bentleri;
“16) Gelir: İş kazası veya meslek hastalığı halinde sigortalıya veya sigortalının ölümü
halinde hak sahiplerine, yapılan sürekli ödemeyi,
17) Aylık: Malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları ile vazife malullüğü halinde yapılan
sürekli ödemeyi,†ifade eder hükmünü amirdir.
Adres: Mithatpaşa Cd. No:7 06410 Sıhhiye/ANKARA Ayrıntılı Bilgi : Nevin ÖZGÜL Daire Başkanı
Tel: 0312 432 10 63 Faks: 0312 432 10 62 Birim Eposta : EHGM_bhacedb@sgk.gov.tr
94
Söz konusu hüküm ile uzun vadeli sigorta kollarından adına prim ödemesi yapılan ya
da kendi adına prim ödemesi yapan sigortalıların Kanunda belirlenen şartları taşımaları
halinde hak kazandığı ödeme aylık olarak tanımlanmıştır. İlgili kanunlarda adına aylık denilse
bile kanunda tanımlı uzun vadeli sigorta kollarından yapılan ödeme dışında kalan ödemeleri
bu anlamda aylık olarak kabul etmek mümkün değildir.
Bu itibarla,
- 1005 sayılı İstiklal Madalyası Verilmiş Bulunanlara Vatani Hizmet Tertibinden
Aylık Bağlanması Hakkında Kanun,
- 3292 sayılı Vatani Hizmet Tertibinden Aylık Bağlanması Hakkında Kanun,
- 442 sayılı Köy Kanunu,
- 2913 sayılı Dünya Olimpiyat ve Avrupa Şampiyonluğu Kazanmış Sporculara ve
Bunların Ailelerine Aylık Bağlanması Hakkında Kanun,
- 5774 sayılı Başarılı Sporculara Aylık Bağlanması ile Devlet Sporcusu Unvanı
Verilmesi Hakkında Kanun,
- 5269 sayılı Sivas Kongresince Seçilen Temsil Heyeti Üyeleriyle Türkiye Büyük
Millet Meclisinin Birinci Döneminde Bulunan Üyelere Vatani Hizmet Tertibinden Aylık
Bağlanması Hakkında Kanun,
- 5233 sayılı Terör ve Terörle Mücadeleden Doğan Zararların Karşılanması Hakkında
Kanun,
- 2022 sayılı 65 Yaşını Doldurmuş Muhtaç, Güçsüz ve Kimsesiz Türk Vatandaşlarına
Aylık Bağlanması Hakkında Kanun,
kapsamında bağlanan aylıklar, Kanunun 3 üncü maddesinin birinci fıkrasının 16 ve 17
numaralı bentleri kapsamında aylık ya da gelir olarak değerlendirilmeyecektir.
Kanunun 34 üncü maddesi uygulamasında yukarıda bahsedilen aylıklar dikkate
alınmayacak, ancak anne ve babanın her türlü kazanç ve irattan elde etmiş olduğu gelirinin
asgari ücretin net tutarından daha az olması şartının tespitinde dikkate alınacaktır.
Kanunun 34 üncü maddesine göre sigortalıların hak sahibi ana ve babalarına ölüm
gelir/aylığı bağlanması için aranan diğer koşullar yanında, mutlaka Kurumun denetim ve
kontrol ile yetkilendirilen memurları tarafından gelir tespiti yaptırılacaktır.
Sigortalının ölümü üzerine aylık bağlama talebinde bulunan ana ve baba için Kurumun
denetim ve kontrol ile yetkilendirilen memurları tarafından yapılacak gelir tespitinde, tahsis
talep tarihi esas alınarak ana ve babanın bu tarih itibariyle koşulları sağlayıp sağlamadığı
değerlendirilecek ve bağlanacak aylıklar anne ve babanın her türlü kazanç ve irattan elde etmiş
olduğu gelirinin asgari ücretin net tutarından daha az olması halinde, yazılı istek tarihini takip
eden ay başından itibaren başlatılacaktır.
Örnek: 3/8/2015 tarihinde vefat eden sigortalıdan dolayı 15/7/2018 tarihinde aylık
bağlanması talebinde bulunan anne hakkında yapılacak olan gelir tespitinde 15/7/2018 tarihi
esas alınacaktır. Bu tarih esas alınarak yapılan gelir tespitinde, annenin her türlü kazanç ve
irattan elde etmiş olduğu gelirinin asgari ücretin net tutarından daha az olduğu 9/12/2018
tarihli denetim raporuyla tespit edilmesi üzerine anneye bağlanacak aylık, yazılı istekte
bulunduğu 15/7/2018 tarihini takip eden ay başından itibaren başlatılacaktır.
Ayrıca, Kanunun 47 nci maddesi gereğince vazife malulü kabul edilen 4/1-(c)
kapsamındaki sigortalıların anne ve babasına Kanunun 34 üncü maddesinde belirtilen şartlar
aranmaksızın Genelgenin Ortak Hükümler Başlıklı Dördüncü Kısmının “Vazife Malullüğüâ€
başlıklı Onüçüncü Bölümündeki usul ve esaslara göre aylık bağlanacaktır.
Evlat edinen ana ve babaya vefat eden evlatlıktan dolayı ölüm gelir/aylığı
bağlanmayacaktır.
Adres: Mithatpaşa Cd. No:7 06410 Sıhhiye/ANKARA Ayrıntılı Bilgi : Nevin ÖZGÜL Daire Başkanı
Tel: 0312 432 10 63 Faks: 0312 432 10 62 Birim Eposta : EHGM_bhacedb@sgk.gov.tr
95
2.2.4. Ana ve Babaların Gelir Tespit İşlemleri
Sigortalıların hak sahibi ana ve babalarının her türlü kazanç ve irattan elde etmiş
olduğu gelirinin asgari ücretin net tutarından daha az olup olmadığının tespiti, Kurumun
denetim ve kontrolle görevli memurları tarafından yapılacaktır.
Ölen sigortalıların hak sahibi ana ve babasının ölüm gelir/aylığına hak kazanma
koşullarını yerine getirip getirmediğinin tespitinde; dosya memuru tarafından aşağıdaki
şekilde işlem yapılacaktır:
- Hak sahibi ana ve babaların 65 yaşın üstünde olup olmadığı kontrol edilecek, 65
yaşın altında olanlar için artan hisse yok ise tahsis talebi reddedilecek, ana/baba 65 yaşın
üstünde ise dosya işleme alınarak diğer şartlar kontrol edilecektir.
- Diğer çocuklarından hak kazanılan gelir ve aylıklar hariç olmak üzere gelir ve/veya
aylık bağlanmış olması halinde talepleri reddedilecektir.
Bu tespitler ana ve baba için ayrı ayrı yapılacaktır. Ana ve babanın bu kapsamda
gelir/aylık almaması durumunda, bir sonraki tespit işlemi olan her türlü kazanç ve irattan elde
etmiş olduğu gelirinin asgari ücretin net tutarından daha az olduğu hususu
değerlendirilecektir.
Kurumun denetim ve kontrol ile yetkilendirilen memurlarınca ana/babanın her türlü
kazanç ve iratlarının tespitinde Kanunun 34 üncü maddesinde belirtildiği şekilde harcamalar
dikkate alınmaksızın, her türlü kazanç ve irat toplamının asgari ücretin net tutarının altında
olup olmadığı belirlenecektir. Asgari ücretin net tutarının tespitinde asgari geçim indirimi,
asgari ücret tutarına dâhil edilmeyecektir.
Gelir tespiti, hanedeki kişi başına düşen kazanca göre yapılacaktır. Kazanç ve iratların
tespitinde ana ve babanın gerek aynı çocuktan gerekse diğer çocuklarından aldığı gelir veya
aylık miktarları dâhil edilecektir.
2.3. 5/12/2017 tarihli Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliğinde Yapılan Değişikliğe
Göre Hak Sahiplerine İlişkin Koşullar
Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliğinin geçici 4 üncü maddesinin ikinci fıkrasında
yapılan değişiklik gereğince, Kanunun yürürlük tarihinden önce ölen sigortalıların hak
sahiplerine gelir veya aylık bağlanmasında, sigortalıya ilişkin koşulların tespiti ile gelir veya
aylığın hesaplanması ve paylaştırılmasında ölüm tarihindeki, hak sahiplerine ilişkin koşulların
tespitinde ise hak sahibi olma niteliğinin kazanıldığı tarihteki Kanun hükümleri
uygulanacaktır.
Sigortalının ölüm tarihi 2008/Ekim ay başından önce olup ilk defa 2008/Ekim ay
başından sonraki süreler için ölüm gelir/aylığı bağlanacak olan hak sahiplerine ilişkin şartların
tespitinde Kanunun 34 üncü maddesi esas alınacak ve aylığın kesilmesi ile yeniden
başlatılmasında da Kanunun 35 inci madde hükümleri uygulanacaktır. Ancak, ölüm
gelir/aylıklarının hesaplanması ve hak sahiplerine paylaştırılmasında ölüm tarihindeki
mevzuat esas alınacaktır.
Yönetmeliğin yürürlük tarihinden önce 506, 2925, 1479 ve 2926 sayılı Kanun
hükümlerine göre bağlanan gelir/aylıkların artırılması, azaltılması, kesilmesi veya yeniden
bağlanmasında, Kanunun geçici 1 nci maddesinin ikinci fıkrası gereğince ilgili Kanun
hükümleri uygulanacaktır.
Söz konusu kanunlara göre bağlanan ancak daha sonra iptal edilen aylıklar geçici 1
inci madde kapsamında kabul edilmeyecektir.
Örnek 1: 2008/Ekim ay başından önce 506 sayılı Kanuna göre ölüm aylığı bağlanan
ve 4/1-(a) kapsamında çalışması bulunan hak sahibi malul çocuğun kontrol muayenesi
nedeniyle aylığı 1/10/2017 tarihinde kesilmiştir. 1/6/2018 tarihinde yeniden ölüm aylığı
Adres: Mithatpaşa Cd. No:7 06410 Sıhhiye/ANKARA Ayrıntılı Bilgi : Nevin ÖZGÜL Daire Başkanı
Tel: 0312 432 10 63 Faks: 0312 432 10 62 Birim Eposta : EHGM_bhacedb@sgk.gov.tr
96
talebinde bulunması üzerine sevk işlemleri gerçekleştirilerek yeniden malul olduğunun tespit
edilmesi durumunda Kanunun geçici 1 inci maddesi gereği 506 sayılı Kanun hükümlerine
göre hak sahipliği koşulları değerlendirileceğinden, malul çocuğun çalışmasının bulunup
bulunmadığına bakılmaksızın ölüm aylığı bağlanacaktır.
Örnek 2: 2008/Ekim ay başından önce 506 sayılı Kanuna göre ölüm aylığı bağlanan,
önlisans öğrencisi iken 4/1-(a) kapsamında çalışan hak sahibi erkek çocuğun, önlisansı
bitirmesi nedeniyle aylığı mezuniyet tarihini takip eden ödeme dönemi itibariyle (17/2/2018)
kesilmiştir. 1/9/2018 tarihinde yeniden üniversiteye kayıt yaptırarak ölüm aylığı talebinde
bulunan erkek çocuğun hak sahipliği koşulları Kanunun geçici 1 inci maddesi gereği 506
sayılı Kanun hükümlerine göre değerlendirileceğinden, hak sahibi çocuğun çalışmasının
bulunup bulunmadığına bakılmaksızın ölüm aylığı bağlanacaktır.
Buna göre;
2.3.1. Hem Kanunun yürürlük tarihinden önceki mevzuata hem de Kanunun 34 üncü
maddesine göre ölüm gelir/aylığına hak kazanma koşullarını yerine getiren hak sahiplerinin
ölüm gelir/aylıkları, Yönetmeliğin yürürlük tarihinden önce de hak sahipliği niteliği söz
konusu olduğundan, zamanaşımı hükümleri de dikkate alınarak ölüm tarihini/hak sahibi olma
niteliğinin kazanıldığı tarihi takip eden ay başından itibaren başlatılacaktır.
Bu hak sahiplerinin, tahsis talep tarihi itibariyle 34 üncü maddedeki koşulları
taşımaması ancak hak sahibi olma niteliğinin kazanıldığı tarihi takip eden ay başı ile tahsis
talebinde bulunulan tarih aralığında 34 üncü maddeye göre hak sahibi olma koşulunun
gerçekleştiği dönemlerin olması halinde bu sürelere ilişkin aylıklar ödenecek, tahsis talep
tarihinden sonraki aylıklar ödenmeyecektir.
Örnek: 1/10/2006 tarihinde vefat eden 506 sayılı Kanun kapsamındaki sigortalının
hak sahibi kız çocuğunun 1/1/2016 tarihinde boşanması ve 1/1/2018 tarihinde babasından
dolayı ölüm aylığı talebinde bulunması durumunda, kız çocuklarının ölüm aylığına ilişkin hak
kazanma koşullarında 506 ve 5510 sayılı Kanunda farklılık bulunmadığından, hak sahibi kız
çocuğunun hak sahipliği koşulunun oluştuğu tarihe göre değerlendirme yapılacak ve
zamanaşımı hükümleri de dikkate alınarak boşanma ilamının kesinleştiği tarihe göre ölüm
aylığı başlatılacaktır.
2.3.2. 2008/Ekim ay başından önce ölen 4/1-(a) ve 4/1-(b) kapsamındaki sigortalıdan
dolayı artan hisse olmadığı için ölüm aylığı bağlanamayan ana veya babanın 5/12/2017
tarihinden sonra talepte bulunması halinde, hak sahipliği koşulları Yönetmeliğin yürürlük
tarihi itibariyle oluştuğundan Kanunun 34 üncü maddesi hükümlerine göre değerlendirilecek
ve koşulların oluşması halinde, 5/12/2017 tarihini takip eden ay başından itibaren ölüm
geliri/aylığı bağlanacaktır. Hak sahiplerinin aylıklarına ilişkin zamanaşımı kurallarının
tespitinde ise 5/12/2017 tarihi esas alınacaktır.
Örnek 1: 2008/Ekim ay başından önce vefat eden 4/1-(a) kapsamındaki sigortalının
aylık almakta olan eşi, bir erkek ve bir kız çocuğu bulunmakta olup, sigortalı aylığının
tamamının ödenmesi ve artan hisse bulunmaması nedeniyle 506 sayılı Kanuna göre aylık
bağlanamayan anne/babanın, 1/2/2018 tarihinde yeniden ölüm aylığı talebinde bulunması ve
talep tarihi itibariyle 65 yaşını doldurduklarının tespit edilmesi durumunda artan hisseye
bakılmaksızın diğer çocuklarından hak kazanılan gelir ve aylıklar hariç olmak üzere gelir
ve/veya aylık bağlanmamış olması ve her türlü kazanç ve irattan elde etmiş olduğu gelirinin
asgari ücretin net tutarından daha az olması koşullarının yerine gelmesi şartıyla, anne/babaya
ölüm aylığı 5/12/2017 tarihini takip eden ay başından (1/1/2018) itibaren başlatılacaktır. Bu
durumda hisselendirme 506 sayılı Kanun hükümlerine göre yapılacağından anne ve babanın
her birinin hissesi % 25 olarak alınacak ve diğer hak sahiplerinin hisselerinden orantılı olarak
indirim yapılacaktır.
Adres: Mithatpaşa Cd. No:7 06410 Sıhhiye/ANKARA Ayrıntılı Bilgi : Nevin ÖZGÜL Daire Başkanı
Tel: 0312 432 10 63 Faks: 0312 432 10 62 Birim Eposta : EHGM_bhacedb@sgk.gov.tr
97
Örnek 2: Örnek 1â
#83
Çalışma Ve İş Hayatı / YAŞLILIK SİGORTASI
Last post by admin - Kasım 17, 2018, 09:10:43 ÖÖYAŞLILIK SİGORTASI
1. Yaşlılık Sigortasından Sağlanan Yardımlar
Yaşlılık sigortasından sağlanan yardımlar, yaşlılık aylığı bağlanması ve yaşlılık toptan
ödemesi yapılmasıdır.
2. Yararlanma Koşulları
Kanunun 28 inci maddesinde yaşlılık sigortasından aylığa hak kazanma koşulları
düzenlenmiştir. İlgili maddenin ikinci ve üçüncü fıkrasında yaşlılık aylığına hak kazanma
genel koşulları belirlenirken, dört ila sekizinci fıkralarında sigortalıların işyerlerindeki çalışma
koşulları ile maluliyet ve çalışma gücü kayıp oranları gibi özel durumları göz önünde
bulundurularak, daha kolay koşullarla emekliliğe hak kazanabilmelerine olanak sağlayan özel
koşullara da yer verilmiştir.
Gerek genel koşullara, gerekse özel koşullara göre aylık bağlanabilmesi, 4/1-(a) ve
4/1-(c) sigortalıları için çalıştığı işinden ayrılma ve yazılı istekte bulunma koşullarının, 4/1-
(b) sigortalıları için ise yalnızca yazılı istekte bulunma koşulunun gerçekleşmesine bağlı
bulunmaktadır.
2.1. Genel Koşullar
4/1-(a) ve 4/1-(b) kapsamında yaşlılık sigortasından aylığa hak kazanmanın genel
koşulları;
- 8/9/1999 (dahil) tarihinden önce sigortalı olanlar,
- 8/9/1999 (hariç) ila 30/4/2008 (dahil) tarihleri arasında sigortalı olanlar,,
- 30/4/2008 (hariç) sonrasında sigortalı olanlar,
olmak üzere 3 bölümde incelenecektir.
2.1.1. 4/1-(a) ve 4/1-(b) Kapsamında 8/9/1999 (Dahil) Tarihinden Önce Sigortalı
Olanlar
8/9/1999 tarihinden önce sigortalı olanların yaşlılık aylığına hak kazanma koşulları
Kanunla;
- 4/1-(a) sigortalıları için; 506 sayılı Kanunun geçici 81 inci,
- 4/1-(b) sigortalıları için; 1479 sayılı Kanunun geçici 10 uncu,
maddeleri yürürlükte bırakılmak suretiyle mülga kanunlardaki hükümler
doğrultusunda tespit edilmesi sağlanmıştır.
Buna göre, 8/9/1999 (dahil) tarihinden önce sigortalı olan;
- 4/1-(a) sigortalılarının aylığa hak kazanma koşulları 506 sayılı Kanunun geçici 81
inci maddesinin A, B ve C bentlerindeki,
- 4/1-(b) sigortalılarının ise 1479 sayılı Kanunun geçici 10 uncu maddesinin birinci,
ikinci ve üçüncü fıkralarındaki,
koşullara göre belirlenecektir.
2.1.1.1. 4/1-(a) Kapsamındaki Sigortalılar
2.1.1.1.1. 506 Sayılı Kanunun Geçici 81/A Bendine Göre Aylığa Hak Kazanma
Koşulları
8/9/1999 tarihi itibariyle 506 sayılı Kanunun 4447 sayılı Kanunla değiştirilmeden
önceki 60 ıncı maddesinin (A) bendindeki seçeneklere göre yaşlılık aylığına hak kazananlar
ile bu tarih itibariyle kadın sigortalılardan 18, erkek sigortalılardan 23 yıllık sigortalılık
sürelerini dolduranlardan;
- Kadın ise 50, erkek ise 55 yaşını doldurmuş olması ve en az 5000 gün veya,
Adres: Mithatpaşa Cd. No:7 06410 Sıhhiye/ANKARA Ayrıntılı Bilgi : Nevin ÖZGÜL Daire Başkanı
Tel: 0312 432 10 63 Faks: 0312 432 10 62 Birim Eposta : EHGM_bhacedb@sgk.gov.tr
48
- Kadın ise 50, erkek ise 55 yaşını doldurmuş olması, 15 yıl sigortalılık süresi
bulunması ve en az 3600 gün yahut,
- Kadın ise 50, erkek ise 55 yaşını doldurmamış olmakla beraber, kadın ise 20, erkek
ise 25 yıl sigortalılık süresi bulunması ve en az 5000 gün,
malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi ödemiş olma şartlarını yerine getirenler,
yaşlılık aylığına hak kazanacaklardır.
2.1.1.1.2. 506 Sayılı Kanunun Geçici 81 inci maddesinin birinci fıkrasının (B)
Bendine Göre Aylığa Hak Kazanma Koşulları
4759 sayılı Kanunla değişik 506 sayılı Kanunun geçici 81 inci maddesinin birinci
fıkrasının (B) bendi ile sigortalıların 23/5/2002 tarihindeki sigortalılık sürelerine göre,
aşağıdaki tabloda belirtilen en az sigortalılık süresi, yaş ve prim ödeme gün sayısı koşulunu
yerine getirmeleri halinde yaşlılık aylığına hak kazanabilecekleri öngörülmüştür.
4759 Sayılı Kanunda Yaşlılık Aylığı İçin Öngörülen
Kademeli Geçiş Süreci
23/5/2002 Tarihindeki Sigortalılık
Süresi/Sigortalılık Süresinin Başlangıcı
Tahsis Talep Tarihindeki En Az
Sigortalılık
süresi Yaşı Gün
Sayıs
Kadın Erkek Kadın Erkek Kadın Erkek ı
18 yılâ€"20 yıl 8 ay 15 gün
9/9/1981-23/5/1984
23 yılâ€"25 yıl 8 ay 15 gün
9/9/1976-23/5/1979 20 25 40 44 5000
17 yıl â€" 18 yıl
24/5/1984-23/5/1985
21 yıl 6 ay-23 yıl
24/5/1979-23/11/1980 20 25 41 45 5000
16 yıl â€" 17 yıl
24/5/1985-23/5/1986
20 yıl â€" 21 yıl 6 ay
24/11/1980-23/5/1982 20 25 42 46 5075
15 yıl â€" 16 yıl
24/5/1986-23/5/1987
18 yıl 6 ay-20 yıl
24/5/1982-23/11/1983 20 25 43 47 5150
14 yıl â€" 15 yıl
24/5/1987-23/5/1988
17 yıl-18 yıl 6 ay
24/11/1983-23/5/1985 20 25 44 48 5225
13 yıl â€" 14 yıl
24/5/1988-23/5/1989
15 yıl 6 ay-17 yıl
24/5/1985-23/11/1986 20 25 45 49 5300
12 yıl â€" 13 yıl
24/5/1989-23/5/1990
14 yıl-15 yıl 6 ay
24/11/1986-23/5/1988 20 25 46 50 5375
11 yıl â€" 12 yıl
24/5/1990-23/5/1991
12 yıl 6 ay-14 yıl
24/5/1988-23/11/1989 20 25 47 51 5450
10 yıl â€" 11 yıl
24/5/1991-23/5/1992
11 yıl-12 yıl 6 ay
24/11/1989-23/5/1991 20 25 48 52 5525
9 yıl â€" 10 yıl
24/5/1992-23/5/1993
9 yıl 6 ay-11 yıl
24/5/1991-23/11/1992 20 25 49 53 5600
8 yıl â€" 9 yıl
24/5/1993-23/5/1994
8 yıl-9 yıl 6 ay
24/11/1992-23/5/1994 20 25 50 54 5675
7 yıl â€" 8 yıl
24/5/1994-23/5/1995
6 yıl 6 ay-8 yıl
24/5/1994-23/11/1995 20 25 51 55 5750
6 yıl â€" 7 yıl
24/5/1995-23/5/1996
5 yıl-6 yıl 6 ay
24/11/1995-23/5/1997 20 25 52 56 5825
5 yıl â€" 6 yıl
24/5/1996-23/5/1997
3 yıl 6 ay-5 yıl
24/5/1997-23/11/1998 20 25 53 57 5900
4 yıl â€" 5 yıl 2 yıl 8 ay 15 gün-3 yıl 6 ay 20 25 54 58 5975
Adres: Mithatpaşa Cd. No:7 06410 Sıhhiye/ANKARA Ayrıntılı Bilgi : Nevin ÖZGÜL Daire Başkanı
Tel: 0312 432 10 63 Faks: 0312 432 10 62 Birim Eposta : EHGM_bhacedb@sgk.gov.tr
49
24/5/1997-23/5/1998 24/11/1998-8/9/1999
3 yıl â€" 4 yıl
24/5/1998-23/5/1999 20 55 5975
2 yıl 8 ay 15 gün-3 yıl
24/5/1999-8/9/1999 20 56 5975
2.1.1.1.3. 506 Sayılı Kanunun Geçici 81/C Bendine Göre Aylığa Hak Kazanma
Koşulları
4759 sayılı Kanunla 23/5/2002 tarihinden geçerli olmak üzere 506 sayılı Kanunun
geçici 81 inci maddesinde yapılan değişiklikle anılan maddenin birinci fıkrasının (C) bendinin
(a) alt bendinde yer alan 15 yıl + 50/55 yaş + 3600 gün koşuluna göre yaşlılık aylığına hak
kazanma koşulları sigortalılık sürelerinin tespiti bakımından 23/5/2002 tarihi esas alınarak
belirlenecek olup, bu tarihten sonra emekli olacaklar için 15 yıl, 3600 gün ve 50/55 yaş
şartlarını yerine getirecekleri tarihe göre kademeli geçiş süreci öngörülmüştür.
23/5/2002 tarihinde öngörülen şartları yerine getiremeyenler, bu şartları aşağıda
belirtilen tarih aralıklarından hangi tarih aralığında yerine getiriyorsa o yaşlarda aylığa hak
kazanacaklardır.
- 24/5/2002 ile 23/5/2005 tarihleri arasında yerine getirenler kadın ise 52, erkek ise 56
yaşını doldurmuş olmaları,
- 24/5/2005 ile 23/5/2008 tarihleri arasında yerine getirenler kadın ise 54, erkek ise 57
yaşını doldurmuş olmaları,
- 24/5/2008 ile 23/5/2011 tarihleri arasında yerine getirenler kadın ise 56, erkek ise 58
yaşını doldurmuş olmaları,
- 24/5/2011 tarihinden sonra yerine getiren kadınlar 58, 24/5/2011 ile 23/5/2014
tarihleri arasında yerine getiren erkekler 59 yaşını doldurmuş olmaları,
- 24/5/2014 tarihinden sonra yerine getiren erkekler 60 yaşını doldurmuş olmaları,
halinde yaşlılık aylığına hak kazanacaklardır.
2.1.1.2. 4/1-(b) Kapsamındaki Sigortalılar
2.1.1.2.1. 1479 Sayılı Kanunun Geçici 10 uncu Maddesinin Birinci Fıkrasına Göre
Aylığa Hak Kazananlar
1/10/1999 tarihi itibariyle aylık bağlanmasına hak kazananlar ile hak kazanmalarına
iki tam yıl veya daha az kalanlar, 1479 sayılı Kanunun 35 inci maddesinin 4447 sayılı Kanunla
değiştirilmeden önceki hükümlerine göre;
- Talepte bulunduğu tarihte prim ve prime ilişkin borcunun bulunmaması,
- Kadın ise 20 tam yıl, erkek ise 25 tam yıl prim ödemesi,
- Kadın ise 50, erkek ise 55 yaşında olması ve 15 tam yıl prim ödemesi,
şartıyla aylığa hak kazanacaklardır.
2.1.1.2.2. 1479 Sayılı Kanunun Geçici 10 Uncu Maddesinin İkinci Fıkrasına Göre
Aylığa Hak Kazananlar
1479 sayılı Kanunun geçici 10 uncu maddesinin ikinci fıkrası Anayasa Mahkemesinin
iptal kararından sonra 4759 sayılı Kanunla yeniden düzenlenmiş ve bu defa sigortalıların
23/5/2002 tarihini takip eden ay başı olan 1/6/2002 tarihi itibariyle, kadın ise 20, erkek ise 25
tam yılını dolduranlar veya doldurmalarına kalan süreye göre kademeli geçiş süreci
öngörülmüştür.
Adres: Mithatpaşa Cd. No:7 06410 Sıhhiye/ANKARA Ayrıntılı Bilgi : Nevin ÖZGÜL Daire Başkanı
Tel: 0312 432 10 63 Faks: 0312 432 10 62 Birim Eposta : EHGM_bhacedb@sgk.gov.tr
50
1479 SK. Geçici 10/İkinci Fıkrasına Göre
Aylığa Hak Kazanma Kademeli Geçiş Süreci
Kadın Emeklilik
Yaşı Erkek Emeklilik
Yaşı
2 tam yıl veya daha az 40 2 tam yıl veya daha az 44
3 tam yıl veya daha az 41 3 yıl 6 ay veya daha az 45
3 tam yıldan fazla,
4 tam yıl veya daha az 42 3 yıl 6 aydan fazla, 5 tam yıl
veya daha az 46
4 tam yıldan fazla,
5 tam yıl veya daha az 43 5 yıldan fazla, 6 yıl 6 aydan
veya daha az 47
5 tam yıldan fazla,
6 tam yıl veya daha az 44 6 yıl 6 aydan fazla, 8 tam yıl
veya daha az 48
6 tam yıldan fazla,
7 tam yıl veya daha az 45 8 tam yıldan fazla, 9 yıl 6 ay
veya daha az 49
7 tam yıldan fazla,
8 tam yıl veya daha az 46 9 yıl 6 aydan fazla, 11 tam yıl
veya daha az 50
8 tam yıldan fazla,
9 tam yıl veya daha az 47 11 tam yıldan fazla, 12 yıl 6 ay
veya daha az 51
9 tam yıldan fazla,
10 tam yıl veya daha az 48 12 yıl 6 aydan fazla, 14 tam yıl
veya daha az 52
10 tam yıldan fazla,
11 tam yıl veya daha az 49 14 tam yıldan fazla, 15 yıl 6 ay
veya daha az 53
11 tam yıldan fazla,
12 tam yıl veya daha az 50 15 yıl 6 aydan fazla, 17 tam yıl
veya daha az 54
12 tam yıldan fazla,
13 tam yıl veya daha az 51 17 tam yıldan fazla, 18 yıl 6 ay
veya daha az 55
13 tam yıldan fazla,
14 tam yıl veya daha az 52 18 yıl 6 aydan fazla, 20 tam yıl
veya daha az 56
14 tam yıldan fazla,
15 tam yıl veya daha az 53 20 tam yıldan fazla, 21 yıl 6 ay
veya daha az 57
15 tam yıldan fazla,
16 tam yıl veya daha az 54 21 yıl 6 aydan fazla, 22 tam
yıl 58
16 tam yıldan fazla
veya 17 tam yıl 55
2.1.1.2.3. 1479 Sayılı Kanunun Geçici 10 Uncu Maddesinin Üçüncü Fıkrasına
Göre Aylığa Hak Kazananlar
1/10/1999 tarihinde kadın ise 50, erkek ise 55 yaş ve en az 15 tam yıl için 2 yıldan
daha fazla süre var ise kademeli geçiş süreci uygulanacaktır.
1479 SK. Geçici 10/Üçüncü Fıkrasına Göre
Aylığa Hak Kazanma Koşulları-Kademeli Geçiş Süreci
Kanun Çıktığı Tarihte
Emekliliğine Kalan Süre
(1/10/1999 Tarihi İtibariyle)
Yaş Prim Ödeme
Süresi Kadın Erkek
2-4 Yıl arasında olanlar 51 56 15 Yıl
4-6 Yıl arasında olanlar 52 56 15 Yıl
6-8 Yıl arasında olanlar 53 57 15 Yıl
8-10 Yıl arasında olanlar 54 57 15 Yıl
10 Yıldan fazla olanlar 56 58 15 Yıl
Kısmi aylıklarda; sigortalının 1/10/1999 tarihinde hem hizmeti hem de yaşı
değerlendirilecektir.
2.1.2. 4/1-(a) ve 4/1-(b) Kapsamında 8/9/1999 (Hariç) ila 30/4/2008 (Dahil)
Tarihleri Arasında Sigortalı Olanlar
2.1.2.1. 4/1-(a) Kapsamındaki Sigortalılar
4447 sayılı Kanunla 506 sayılı Kanunun 60 ıncı maddesinin (A) fıkrasındaki yaşlılık
aylığına hak kazanma seçenekleri üçten ikiye indirilerek, 8/9/1999 (hariç) tarihinden sonra ilk
defa sigortalı olarak çalışmaya başlayanların yaşlılık aylığından yararlanabilmesi için;
- Kadın ise 58, erkek ise 60 yaşını doldurmuş olması ve en az 7000 gün veya,
- Kadın ise 58, erkek ise 60 yaşını doldurmuş olması, 25 yıl sigortalılık süresi
bulunması ve en az 4500 gün,
malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi ödemiş olmak seçeneklerinden birinin
yerine getirilmesi öngörülmüştür.
Kanunun geçici 9 uncu maddesinin birinci fıkrasında aynı hüküm korunmuştur.
2.1.2.2. 4/1-(b) Kapsamındaki Sigortalılar
Kanunun geçici 9 uncu maddesinin ikinci fıkrasında 4/1-(b) kapsamında sigortalı
olup, 8/9/1999 tarihinden 30/4/2008 tarihine kadar ilk defa sigortalı sayılanlar;
- Kadın ise 58, erkek ise 60 yaşını doldurmuş ve 25 tam yıl sigorta primi ödemiş olması
veya,
- Kadın ise 60, erkek ise 62 yaşını doldurması ve en az 15 tam yıl malullük, yaşlılık ve
ölüm sigortaları primi ödemesi,
şartıyla yaşlılık aylığından yararlanacaklardır.
2.1.3. 30/4/2008 (Hariç) Sonrasında Sigortalı Olanlar
Kanunla genel hükümler yönünden ilk defa Kanuna göre sigortalı sayılanlara yaşlılık
sigortasından aylık bağlama şartları 28 inci maddede düzenlenmiştir.
Maddenin ikinci fıkrasında; ilk defa Kanuna göre sigortalı sayılanlara aşağıda
belirtilen şartları yerine getirmeleri halinde yaşlılık aylığı bağlanacağı öngörülmüş olmakla
birlikte, Kanunun geçici 7 nci maddesinin son fıkrasında 30/4/2008 (hariç) tarihinden sonra
506, 1479, 5434, 2925 ve 2926 sayılı kanunlara göre ilk defa sigortalı veya iştirakçi olanlar
hakkında Kanunun 28 inci maddesinin ikinci ve üçüncü fıkrası hükümlerinin uygulanacağı
öngörülmüştür. Diğer bir ifadeyle, 28 inci maddenin ikinci ve üçüncü fıkraları ilk defa
Adres: Mithatpaşa Cd. No:7 06410 Sıhhiye/ANKARA Ayrıntılı Bilgi : Nevin ÖZGÜL Daire Başkanı
Tel: 0312 432 10 63 Faks: 0312 432 10 62 Birim Eposta : EHGM_bhacedb@sgk.gov.tr
52
1/5/2008 tarihi itibariyle 506, 1479, 5434, 2925 ve 2926 sayılı kanunlara göre sigortalı olanlar
için uygulanacaktır.
Buna göre, ilk defa 1/5/2008 tarihi itibariyle sigortalı olanlardan;
- 4/1-(a) sigortalılarına, kadın ise 58, erkek ise 60 yaşını doldurmuş olması ve en az
7200 gün,
- 4/1-(b) ve 4/1-(c) sigortalılarına, kadın ise 58, erkek ise 60 yaşını doldurmuş olması
ve en az 9000 gün,
malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi bildirilmiş olması şartıyla yaşlılık aylığı
bağlanacaktır.
Kadın sigortalılar için 58, erkek sigortalılar için 60 olarak öngörülen yaş hadleri, 4/1-
(a) sigortalıları için 7200, 4/1-(b) ve 4/1-(c) sigortalıları için 9000 prim gün sayısı koşullarının
28 inci maddenin ikinci fıkrasının (b) bendinde belirtilen kademeli süreçte, 1/1/2036
tarihinden sonra yerine getirilmesi halinde, gün koşulunun yerine getirildiği tarih aralığındaki
yaş hadleri esas alınarak aylığa hak kazanma koşulları belirlenecektir.
Yine, 28 inci maddenin üçüncü fıkrasında; ikinci fıkrada belirlenen yaş hadlerine 65
yaşı geçmemek üzere, üç yıl eklenmek ve adlarına en az 5400 gün malullük, yaşlılık ve ölüm
sigortaları primi bildirilmiş olmak şartıyla da yaşlılık aylığı bağlanabilecektir.
5510/28 inci Maddenin İki ve Üçüncü Fıkralarına Göre
Aylığa Hak Kazanma Koşulları
Madde No
4/1-(a) Sigortalıları İçin
7200, 4/1-(b) ve 4/1-(c)
Sigortalıları İçin 9000 Prim
Gün Sayısı Koşulunun
Oluştuğu Tarih
Tahsis Talep Tarihindeki
En Az
Yaş Sigortalılık Niteliğine Göre
Prim Gün Sayısı
Kadın Erkek 4/1-(a) 4/1-(b) ve
4/1-(c)
28/iki-(a) 01.05.2008 - 31.12.2035 58 60 7200 9000
28/ üç 01.05.2008 - 31.12.2035 61 63 5400 5400
28/iki-(b)
ve üç
01.01.2036 31.12.2037 59 61 7200 9000
62 64 5400 5400
01.01.2038 - 31.12.2039 60 62 7200 9000
63 65 5400 5400
01.01.2040 - 31.12.2041 61 63 7200 9000
64 65 5400 5400
01.01.2042 - 31.12.2043 62 64 7200 9000
65 65 5400 5400
01.01.2044 â€" 31.12.2045 63 65 7200 9000
65 65 5400 5400
01.01.2046 â€" 31/12/2047 64 65 7200 9000
65 65 5400 5400
01.01.2048 65 65 7200 9000
65 65 5400 5400
4/1-(a) kapsamındaki sigortalılar hakkında söz konusu 5400 prim ödeme gün koşulu
için Kanunun geçici 6 ncı maddesinin yedinci fıkrasının (b) bendinde kademeli geçiş süreci
öngörülmüştür.
Adres: Mithatpaşa Cd. No:7 06410 Sıhhiye/ANKARA Ayrıntılı
1. Yaşlılık Sigortasından Sağlanan Yardımlar
Yaşlılık sigortasından sağlanan yardımlar, yaşlılık aylığı bağlanması ve yaşlılık toptan
ödemesi yapılmasıdır.
2. Yararlanma Koşulları
Kanunun 28 inci maddesinde yaşlılık sigortasından aylığa hak kazanma koşulları
düzenlenmiştir. İlgili maddenin ikinci ve üçüncü fıkrasında yaşlılık aylığına hak kazanma
genel koşulları belirlenirken, dört ila sekizinci fıkralarında sigortalıların işyerlerindeki çalışma
koşulları ile maluliyet ve çalışma gücü kayıp oranları gibi özel durumları göz önünde
bulundurularak, daha kolay koşullarla emekliliğe hak kazanabilmelerine olanak sağlayan özel
koşullara da yer verilmiştir.
Gerek genel koşullara, gerekse özel koşullara göre aylık bağlanabilmesi, 4/1-(a) ve
4/1-(c) sigortalıları için çalıştığı işinden ayrılma ve yazılı istekte bulunma koşullarının, 4/1-
(b) sigortalıları için ise yalnızca yazılı istekte bulunma koşulunun gerçekleşmesine bağlı
bulunmaktadır.
2.1. Genel Koşullar
4/1-(a) ve 4/1-(b) kapsamında yaşlılık sigortasından aylığa hak kazanmanın genel
koşulları;
- 8/9/1999 (dahil) tarihinden önce sigortalı olanlar,
- 8/9/1999 (hariç) ila 30/4/2008 (dahil) tarihleri arasında sigortalı olanlar,,
- 30/4/2008 (hariç) sonrasında sigortalı olanlar,
olmak üzere 3 bölümde incelenecektir.
2.1.1. 4/1-(a) ve 4/1-(b) Kapsamında 8/9/1999 (Dahil) Tarihinden Önce Sigortalı
Olanlar
8/9/1999 tarihinden önce sigortalı olanların yaşlılık aylığına hak kazanma koşulları
Kanunla;
- 4/1-(a) sigortalıları için; 506 sayılı Kanunun geçici 81 inci,
- 4/1-(b) sigortalıları için; 1479 sayılı Kanunun geçici 10 uncu,
maddeleri yürürlükte bırakılmak suretiyle mülga kanunlardaki hükümler
doğrultusunda tespit edilmesi sağlanmıştır.
Buna göre, 8/9/1999 (dahil) tarihinden önce sigortalı olan;
- 4/1-(a) sigortalılarının aylığa hak kazanma koşulları 506 sayılı Kanunun geçici 81
inci maddesinin A, B ve C bentlerindeki,
- 4/1-(b) sigortalılarının ise 1479 sayılı Kanunun geçici 10 uncu maddesinin birinci,
ikinci ve üçüncü fıkralarındaki,
koşullara göre belirlenecektir.
2.1.1.1. 4/1-(a) Kapsamındaki Sigortalılar
2.1.1.1.1. 506 Sayılı Kanunun Geçici 81/A Bendine Göre Aylığa Hak Kazanma
Koşulları
8/9/1999 tarihi itibariyle 506 sayılı Kanunun 4447 sayılı Kanunla değiştirilmeden
önceki 60 ıncı maddesinin (A) bendindeki seçeneklere göre yaşlılık aylığına hak kazananlar
ile bu tarih itibariyle kadın sigortalılardan 18, erkek sigortalılardan 23 yıllık sigortalılık
sürelerini dolduranlardan;
- Kadın ise 50, erkek ise 55 yaşını doldurmuş olması ve en az 5000 gün veya,
Adres: Mithatpaşa Cd. No:7 06410 Sıhhiye/ANKARA Ayrıntılı Bilgi : Nevin ÖZGÜL Daire Başkanı
Tel: 0312 432 10 63 Faks: 0312 432 10 62 Birim Eposta : EHGM_bhacedb@sgk.gov.tr
48
- Kadın ise 50, erkek ise 55 yaşını doldurmuş olması, 15 yıl sigortalılık süresi
bulunması ve en az 3600 gün yahut,
- Kadın ise 50, erkek ise 55 yaşını doldurmamış olmakla beraber, kadın ise 20, erkek
ise 25 yıl sigortalılık süresi bulunması ve en az 5000 gün,
malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi ödemiş olma şartlarını yerine getirenler,
yaşlılık aylığına hak kazanacaklardır.
2.1.1.1.2. 506 Sayılı Kanunun Geçici 81 inci maddesinin birinci fıkrasının (B)
Bendine Göre Aylığa Hak Kazanma Koşulları
4759 sayılı Kanunla değişik 506 sayılı Kanunun geçici 81 inci maddesinin birinci
fıkrasının (B) bendi ile sigortalıların 23/5/2002 tarihindeki sigortalılık sürelerine göre,
aşağıdaki tabloda belirtilen en az sigortalılık süresi, yaş ve prim ödeme gün sayısı koşulunu
yerine getirmeleri halinde yaşlılık aylığına hak kazanabilecekleri öngörülmüştür.
4759 Sayılı Kanunda Yaşlılık Aylığı İçin Öngörülen
Kademeli Geçiş Süreci
23/5/2002 Tarihindeki Sigortalılık
Süresi/Sigortalılık Süresinin Başlangıcı
Tahsis Talep Tarihindeki En Az
Sigortalılık
süresi Yaşı Gün
Sayıs
Kadın Erkek Kadın Erkek Kadın Erkek ı
18 yılâ€"20 yıl 8 ay 15 gün
9/9/1981-23/5/1984
23 yılâ€"25 yıl 8 ay 15 gün
9/9/1976-23/5/1979 20 25 40 44 5000
17 yıl â€" 18 yıl
24/5/1984-23/5/1985
21 yıl 6 ay-23 yıl
24/5/1979-23/11/1980 20 25 41 45 5000
16 yıl â€" 17 yıl
24/5/1985-23/5/1986
20 yıl â€" 21 yıl 6 ay
24/11/1980-23/5/1982 20 25 42 46 5075
15 yıl â€" 16 yıl
24/5/1986-23/5/1987
18 yıl 6 ay-20 yıl
24/5/1982-23/11/1983 20 25 43 47 5150
14 yıl â€" 15 yıl
24/5/1987-23/5/1988
17 yıl-18 yıl 6 ay
24/11/1983-23/5/1985 20 25 44 48 5225
13 yıl â€" 14 yıl
24/5/1988-23/5/1989
15 yıl 6 ay-17 yıl
24/5/1985-23/11/1986 20 25 45 49 5300
12 yıl â€" 13 yıl
24/5/1989-23/5/1990
14 yıl-15 yıl 6 ay
24/11/1986-23/5/1988 20 25 46 50 5375
11 yıl â€" 12 yıl
24/5/1990-23/5/1991
12 yıl 6 ay-14 yıl
24/5/1988-23/11/1989 20 25 47 51 5450
10 yıl â€" 11 yıl
24/5/1991-23/5/1992
11 yıl-12 yıl 6 ay
24/11/1989-23/5/1991 20 25 48 52 5525
9 yıl â€" 10 yıl
24/5/1992-23/5/1993
9 yıl 6 ay-11 yıl
24/5/1991-23/11/1992 20 25 49 53 5600
8 yıl â€" 9 yıl
24/5/1993-23/5/1994
8 yıl-9 yıl 6 ay
24/11/1992-23/5/1994 20 25 50 54 5675
7 yıl â€" 8 yıl
24/5/1994-23/5/1995
6 yıl 6 ay-8 yıl
24/5/1994-23/11/1995 20 25 51 55 5750
6 yıl â€" 7 yıl
24/5/1995-23/5/1996
5 yıl-6 yıl 6 ay
24/11/1995-23/5/1997 20 25 52 56 5825
5 yıl â€" 6 yıl
24/5/1996-23/5/1997
3 yıl 6 ay-5 yıl
24/5/1997-23/11/1998 20 25 53 57 5900
4 yıl â€" 5 yıl 2 yıl 8 ay 15 gün-3 yıl 6 ay 20 25 54 58 5975
Adres: Mithatpaşa Cd. No:7 06410 Sıhhiye/ANKARA Ayrıntılı Bilgi : Nevin ÖZGÜL Daire Başkanı
Tel: 0312 432 10 63 Faks: 0312 432 10 62 Birim Eposta : EHGM_bhacedb@sgk.gov.tr
49
24/5/1997-23/5/1998 24/11/1998-8/9/1999
3 yıl â€" 4 yıl
24/5/1998-23/5/1999 20 55 5975
2 yıl 8 ay 15 gün-3 yıl
24/5/1999-8/9/1999 20 56 5975
2.1.1.1.3. 506 Sayılı Kanunun Geçici 81/C Bendine Göre Aylığa Hak Kazanma
Koşulları
4759 sayılı Kanunla 23/5/2002 tarihinden geçerli olmak üzere 506 sayılı Kanunun
geçici 81 inci maddesinde yapılan değişiklikle anılan maddenin birinci fıkrasının (C) bendinin
(a) alt bendinde yer alan 15 yıl + 50/55 yaş + 3600 gün koşuluna göre yaşlılık aylığına hak
kazanma koşulları sigortalılık sürelerinin tespiti bakımından 23/5/2002 tarihi esas alınarak
belirlenecek olup, bu tarihten sonra emekli olacaklar için 15 yıl, 3600 gün ve 50/55 yaş
şartlarını yerine getirecekleri tarihe göre kademeli geçiş süreci öngörülmüştür.
23/5/2002 tarihinde öngörülen şartları yerine getiremeyenler, bu şartları aşağıda
belirtilen tarih aralıklarından hangi tarih aralığında yerine getiriyorsa o yaşlarda aylığa hak
kazanacaklardır.
- 24/5/2002 ile 23/5/2005 tarihleri arasında yerine getirenler kadın ise 52, erkek ise 56
yaşını doldurmuş olmaları,
- 24/5/2005 ile 23/5/2008 tarihleri arasında yerine getirenler kadın ise 54, erkek ise 57
yaşını doldurmuş olmaları,
- 24/5/2008 ile 23/5/2011 tarihleri arasında yerine getirenler kadın ise 56, erkek ise 58
yaşını doldurmuş olmaları,
- 24/5/2011 tarihinden sonra yerine getiren kadınlar 58, 24/5/2011 ile 23/5/2014
tarihleri arasında yerine getiren erkekler 59 yaşını doldurmuş olmaları,
- 24/5/2014 tarihinden sonra yerine getiren erkekler 60 yaşını doldurmuş olmaları,
halinde yaşlılık aylığına hak kazanacaklardır.
2.1.1.2. 4/1-(b) Kapsamındaki Sigortalılar
2.1.1.2.1. 1479 Sayılı Kanunun Geçici 10 uncu Maddesinin Birinci Fıkrasına Göre
Aylığa Hak Kazananlar
1/10/1999 tarihi itibariyle aylık bağlanmasına hak kazananlar ile hak kazanmalarına
iki tam yıl veya daha az kalanlar, 1479 sayılı Kanunun 35 inci maddesinin 4447 sayılı Kanunla
değiştirilmeden önceki hükümlerine göre;
- Talepte bulunduğu tarihte prim ve prime ilişkin borcunun bulunmaması,
- Kadın ise 20 tam yıl, erkek ise 25 tam yıl prim ödemesi,
- Kadın ise 50, erkek ise 55 yaşında olması ve 15 tam yıl prim ödemesi,
şartıyla aylığa hak kazanacaklardır.
2.1.1.2.2. 1479 Sayılı Kanunun Geçici 10 Uncu Maddesinin İkinci Fıkrasına Göre
Aylığa Hak Kazananlar
1479 sayılı Kanunun geçici 10 uncu maddesinin ikinci fıkrası Anayasa Mahkemesinin
iptal kararından sonra 4759 sayılı Kanunla yeniden düzenlenmiş ve bu defa sigortalıların
23/5/2002 tarihini takip eden ay başı olan 1/6/2002 tarihi itibariyle, kadın ise 20, erkek ise 25
tam yılını dolduranlar veya doldurmalarına kalan süreye göre kademeli geçiş süreci
öngörülmüştür.
Adres: Mithatpaşa Cd. No:7 06410 Sıhhiye/ANKARA Ayrıntılı Bilgi : Nevin ÖZGÜL Daire Başkanı
Tel: 0312 432 10 63 Faks: 0312 432 10 62 Birim Eposta : EHGM_bhacedb@sgk.gov.tr
50
1479 SK. Geçici 10/İkinci Fıkrasına Göre
Aylığa Hak Kazanma Kademeli Geçiş Süreci
Kadın Emeklilik
Yaşı Erkek Emeklilik
Yaşı
2 tam yıl veya daha az 40 2 tam yıl veya daha az 44
3 tam yıl veya daha az 41 3 yıl 6 ay veya daha az 45
3 tam yıldan fazla,
4 tam yıl veya daha az 42 3 yıl 6 aydan fazla, 5 tam yıl
veya daha az 46
4 tam yıldan fazla,
5 tam yıl veya daha az 43 5 yıldan fazla, 6 yıl 6 aydan
veya daha az 47
5 tam yıldan fazla,
6 tam yıl veya daha az 44 6 yıl 6 aydan fazla, 8 tam yıl
veya daha az 48
6 tam yıldan fazla,
7 tam yıl veya daha az 45 8 tam yıldan fazla, 9 yıl 6 ay
veya daha az 49
7 tam yıldan fazla,
8 tam yıl veya daha az 46 9 yıl 6 aydan fazla, 11 tam yıl
veya daha az 50
8 tam yıldan fazla,
9 tam yıl veya daha az 47 11 tam yıldan fazla, 12 yıl 6 ay
veya daha az 51
9 tam yıldan fazla,
10 tam yıl veya daha az 48 12 yıl 6 aydan fazla, 14 tam yıl
veya daha az 52
10 tam yıldan fazla,
11 tam yıl veya daha az 49 14 tam yıldan fazla, 15 yıl 6 ay
veya daha az 53
11 tam yıldan fazla,
12 tam yıl veya daha az 50 15 yıl 6 aydan fazla, 17 tam yıl
veya daha az 54
12 tam yıldan fazla,
13 tam yıl veya daha az 51 17 tam yıldan fazla, 18 yıl 6 ay
veya daha az 55
13 tam yıldan fazla,
14 tam yıl veya daha az 52 18 yıl 6 aydan fazla, 20 tam yıl
veya daha az 56
14 tam yıldan fazla,
15 tam yıl veya daha az 53 20 tam yıldan fazla, 21 yıl 6 ay
veya daha az 57
15 tam yıldan fazla,
16 tam yıl veya daha az 54 21 yıl 6 aydan fazla, 22 tam
yıl 58
16 tam yıldan fazla
veya 17 tam yıl 55
2.1.1.2.3. 1479 Sayılı Kanunun Geçici 10 Uncu Maddesinin Üçüncü Fıkrasına
Göre Aylığa Hak Kazananlar
1/10/1999 tarihinde kadın ise 50, erkek ise 55 yaş ve en az 15 tam yıl için 2 yıldan
daha fazla süre var ise kademeli geçiş süreci uygulanacaktır.
1479 SK. Geçici 10/Üçüncü Fıkrasına Göre
Aylığa Hak Kazanma Koşulları-Kademeli Geçiş Süreci
Kanun Çıktığı Tarihte
Emekliliğine Kalan Süre
(1/10/1999 Tarihi İtibariyle)
Yaş Prim Ödeme
Süresi Kadın Erkek
2-4 Yıl arasında olanlar 51 56 15 Yıl
4-6 Yıl arasında olanlar 52 56 15 Yıl
6-8 Yıl arasında olanlar 53 57 15 Yıl
8-10 Yıl arasında olanlar 54 57 15 Yıl
10 Yıldan fazla olanlar 56 58 15 Yıl
Kısmi aylıklarda; sigortalının 1/10/1999 tarihinde hem hizmeti hem de yaşı
değerlendirilecektir.
2.1.2. 4/1-(a) ve 4/1-(b) Kapsamında 8/9/1999 (Hariç) ila 30/4/2008 (Dahil)
Tarihleri Arasında Sigortalı Olanlar
2.1.2.1. 4/1-(a) Kapsamındaki Sigortalılar
4447 sayılı Kanunla 506 sayılı Kanunun 60 ıncı maddesinin (A) fıkrasındaki yaşlılık
aylığına hak kazanma seçenekleri üçten ikiye indirilerek, 8/9/1999 (hariç) tarihinden sonra ilk
defa sigortalı olarak çalışmaya başlayanların yaşlılık aylığından yararlanabilmesi için;
- Kadın ise 58, erkek ise 60 yaşını doldurmuş olması ve en az 7000 gün veya,
- Kadın ise 58, erkek ise 60 yaşını doldurmuş olması, 25 yıl sigortalılık süresi
bulunması ve en az 4500 gün,
malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi ödemiş olmak seçeneklerinden birinin
yerine getirilmesi öngörülmüştür.
Kanunun geçici 9 uncu maddesinin birinci fıkrasında aynı hüküm korunmuştur.
2.1.2.2. 4/1-(b) Kapsamındaki Sigortalılar
Kanunun geçici 9 uncu maddesinin ikinci fıkrasında 4/1-(b) kapsamında sigortalı
olup, 8/9/1999 tarihinden 30/4/2008 tarihine kadar ilk defa sigortalı sayılanlar;
- Kadın ise 58, erkek ise 60 yaşını doldurmuş ve 25 tam yıl sigorta primi ödemiş olması
veya,
- Kadın ise 60, erkek ise 62 yaşını doldurması ve en az 15 tam yıl malullük, yaşlılık ve
ölüm sigortaları primi ödemesi,
şartıyla yaşlılık aylığından yararlanacaklardır.
2.1.3. 30/4/2008 (Hariç) Sonrasında Sigortalı Olanlar
Kanunla genel hükümler yönünden ilk defa Kanuna göre sigortalı sayılanlara yaşlılık
sigortasından aylık bağlama şartları 28 inci maddede düzenlenmiştir.
Maddenin ikinci fıkrasında; ilk defa Kanuna göre sigortalı sayılanlara aşağıda
belirtilen şartları yerine getirmeleri halinde yaşlılık aylığı bağlanacağı öngörülmüş olmakla
birlikte, Kanunun geçici 7 nci maddesinin son fıkrasında 30/4/2008 (hariç) tarihinden sonra
506, 1479, 5434, 2925 ve 2926 sayılı kanunlara göre ilk defa sigortalı veya iştirakçi olanlar
hakkında Kanunun 28 inci maddesinin ikinci ve üçüncü fıkrası hükümlerinin uygulanacağı
öngörülmüştür. Diğer bir ifadeyle, 28 inci maddenin ikinci ve üçüncü fıkraları ilk defa
Adres: Mithatpaşa Cd. No:7 06410 Sıhhiye/ANKARA Ayrıntılı Bilgi : Nevin ÖZGÜL Daire Başkanı
Tel: 0312 432 10 63 Faks: 0312 432 10 62 Birim Eposta : EHGM_bhacedb@sgk.gov.tr
52
1/5/2008 tarihi itibariyle 506, 1479, 5434, 2925 ve 2926 sayılı kanunlara göre sigortalı olanlar
için uygulanacaktır.
Buna göre, ilk defa 1/5/2008 tarihi itibariyle sigortalı olanlardan;
- 4/1-(a) sigortalılarına, kadın ise 58, erkek ise 60 yaşını doldurmuş olması ve en az
7200 gün,
- 4/1-(b) ve 4/1-(c) sigortalılarına, kadın ise 58, erkek ise 60 yaşını doldurmuş olması
ve en az 9000 gün,
malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi bildirilmiş olması şartıyla yaşlılık aylığı
bağlanacaktır.
Kadın sigortalılar için 58, erkek sigortalılar için 60 olarak öngörülen yaş hadleri, 4/1-
(a) sigortalıları için 7200, 4/1-(b) ve 4/1-(c) sigortalıları için 9000 prim gün sayısı koşullarının
28 inci maddenin ikinci fıkrasının (b) bendinde belirtilen kademeli süreçte, 1/1/2036
tarihinden sonra yerine getirilmesi halinde, gün koşulunun yerine getirildiği tarih aralığındaki
yaş hadleri esas alınarak aylığa hak kazanma koşulları belirlenecektir.
Yine, 28 inci maddenin üçüncü fıkrasında; ikinci fıkrada belirlenen yaş hadlerine 65
yaşı geçmemek üzere, üç yıl eklenmek ve adlarına en az 5400 gün malullük, yaşlılık ve ölüm
sigortaları primi bildirilmiş olmak şartıyla da yaşlılık aylığı bağlanabilecektir.
5510/28 inci Maddenin İki ve Üçüncü Fıkralarına Göre
Aylığa Hak Kazanma Koşulları
Madde No
4/1-(a) Sigortalıları İçin
7200, 4/1-(b) ve 4/1-(c)
Sigortalıları İçin 9000 Prim
Gün Sayısı Koşulunun
Oluştuğu Tarih
Tahsis Talep Tarihindeki
En Az
Yaş Sigortalılık Niteliğine Göre
Prim Gün Sayısı
Kadın Erkek 4/1-(a) 4/1-(b) ve
4/1-(c)
28/iki-(a) 01.05.2008 - 31.12.2035 58 60 7200 9000
28/ üç 01.05.2008 - 31.12.2035 61 63 5400 5400
28/iki-(b)
ve üç
01.01.2036 31.12.2037 59 61 7200 9000
62 64 5400 5400
01.01.2038 - 31.12.2039 60 62 7200 9000
63 65 5400 5400
01.01.2040 - 31.12.2041 61 63 7200 9000
64 65 5400 5400
01.01.2042 - 31.12.2043 62 64 7200 9000
65 65 5400 5400
01.01.2044 â€" 31.12.2045 63 65 7200 9000
65 65 5400 5400
01.01.2046 â€" 31/12/2047 64 65 7200 9000
65 65 5400 5400
01.01.2048 65 65 7200 9000
65 65 5400 5400
4/1-(a) kapsamındaki sigortalılar hakkında söz konusu 5400 prim ödeme gün koşulu
için Kanunun geçici 6 ncı maddesinin yedinci fıkrasının (b) bendinde kademeli geçiş süreci
öngörülmüştür.
Adres: Mithatpaşa Cd. No:7 06410 Sıhhiye/ANKARA Ayrıntılı
#84
Çalışma Ve İş Hayatı / MALULLÜK SİGORTASI
Last post by admin - Kasım 17, 2018, 09:03:56 ÖÖMALULLÜK SİGORTASI
1. Malullük Sigortasından Sağlanan Yardımlar
Malullük sigortasına ilişkin hükümler Kanunun 25 ila 27 nci maddeleri arasında
düzenlenmiş olup, bu sigorta kolundan sağlanan tek yardım, malullük aylığı bağlanmasıdır.
2. Malul Sayılma
Sigortalının veya işverenin talebi üzerine Kurumca yetkilendirilen sağlık hizmeti
sunucularının sağlık kurullarınca usulüne uygun düzenlenecek raporlar ve dayanağı tıbbi
belgelerin incelenmesi sonucu, Kanunun 4/1-(a) ve 4/1-(b) bentleri kapsamındaki sigortalılar
için çalışma gücünün veya iş kazası veya meslek hastalığı sonucu meslekte kazanma gücünün
en az % 60’ını, (c) bendi kapsamındaki sigortalılar için çalışma gücünün en az % 60’ını veya
vazifelerini yapamayacak şekilde meslekte kazanma gücünü kaybettiği Kurum sağlık
kurulunca tespit edilen sigortalı malul sayılacaktır.
Kanunun 4/1-(c) bendi kapsamındaki sigortalılardan malul olduklarına karar
verilenler, yazılı talepte bulunmaları halinde, haklarında bu madde hükümleri
uygulanmaksızın malullüklerinin mani olmadığı başka vazife veya sınıflara nakil suretiyle
tayinleri yapılmak üzere istifa etmiş sayılacaklardır. Bunların, istifa etmiş sayıldıktan sonra
dahi, Kanun hükümlerinin uygulanmasını isteme hakları mahfuzdur. Ancak, kurumlarında
başka vazife ve sınıflara nakli mümkün olanlardan özel kanunlarına göre yükümlülük süresine
tabi olanlar, bu yükümlülüklerini tamamlamadıkça veya malûliyetlerinin yeni vazifelerine de
mani olduğuna dair usulüne uygun yeniden rapor almadıkça bu haklarını
kullanamayacaklardır.
Kanunun 4/1-(c) bendi kapsamındaki sigortalılardan, vazifelerini yapamayacak
derecede hastalığa uğrayanlar, hastalıkları kanunlarında tayin edilen sürelerden (genel olarak
657 sayılı Devlet Memurları Kanunu ile 926 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel
Adres: Mithatpaşa Cd. No:7 06410 Sıhhiye/ANKARA Ayrıntılı Bilgi : Nevin ÖZGÜL Daire Başkanı
Tel: 0312 432 10 63 Faks: 0312 432 10 62 Birim Eposta : EHGM_bhacedb@sgk.gov.tr
38
Kanununda yer alan süreler) fazla devam etmesi halinde, yine hastalıklarının mahiyetlerine
ve doğuş sebeplerine göre malûl veya Kanunun 47 nci maddesi hükümlerine göre vazife
malûlü sayılacaktır.
Tedavisinin imkansız olduğu sağlık kurulu raporuyla belirlenen hastalıklara
uğrayanlar, sıhhi izin müddetlerinin bitmesi beklenilmeksizin Kurum sağlık kurulunca
“malul†veya “vazife malulü†sayılırlar.
Sıhhi izin süresini dolduranların başka sınıf ve vazifelere nakledilerek göreve devam
etme imkanları bulunmamaktadır.
657 sayılı Kanunun 105 inci maddesi uyarınca memura, aylık ve özlük hakları
korunarak, verilecek raporda gösterilecek lüzum üzerine;
- Kanser, verem ve akıl hastalığı gibi uzun süreli bir tedaviye ihtiyaç gösteren hastalığı
hâlinde onsekiz,
- Diğer hastalık hallerinde ise oniki
aya kadar izin verilecek olup, gerektiğinde bu süreler bir katına kadar uzatılabilecektir.
Memurların hastalıkları sebebiyle yataklı tedavi kurumlarında yatarak gördükleri
tedavi süreleri hastalık izinlerine ait sürelerin hesabında dikkate alınacaktır.
Görevi sırasında veya görevinden dolayı bir kazaya veya saldırıya uğrayan veya bir
meslek hastalığına tutulan memur, iyileşinceye kadar izinli sayılacaktır.
926 sayılı Kanunun 128 inci maddesi uyarınca ise subay ve astsubaylar;
- Barışta ve savaşta hizmet yapamayacak şekilde hastalanan subaylar ve astsubaylar,
hastalıkları geçici veya geçici olup sekel bırakan hastalıklardan ise, ay ve gün hesabı ile her
bir hastalığı için toplam olarak ve fiilen iki yılı geçmemek üzere, nekahet tedavisi, istirahat ve
hava değişimi işlemine tabi tutulacaktır.
- Kanser, her türlü kötü huylu tümör, verem, kronik böbrek yetmezliği ile akıl ve ruh
hastalıkları gibi uzun süreli bir tedaviye ihtiyaç gösteren hastalığa yakalananlar, toplam olarak
ve fiilen üç yılı geçmemek şartı ile tedavi, istirahat veya hava değişimine tabi tutulabilecektir.
- Barışta ve savaşta görev esnasında veya görev dışında, görevlerinden dolayı bir
saldırıya veya kazaya uğrayan veya bir meslek hastalığına yakalanan subay ve astsubaylar
yukarıda belirtilen sürelere bağlı olmaksızın iyileşinceye kadar izinli sayılacaktır.
Hastalıkları sebebiyle hastanelerde geçen teşhis ve tedavi süreleri hastalık izinlerine
ait sürelerin hesabında dikkate alınmayacaktır.
Sıhhi izin süresinin hesabında; ilk hastalık izninin alındığı tarihten itibaren bir yıldan
fazla ara vermeden aynı hastalık nedeniyle alınan rapor süreleri toplanacaktır. Ayrı ayrı
hastalıklar sebebiyle alınan rapor süreleri birleştirilmeyerek ayrı değerlendirilecek ve aynı
hastalık sebebiyle son istirahat raporunun bitiminden l yıl geçtikten sonra alınan raporlar da
toplama dahil edilmeyecektir.
Kadın sigortalılara verilen doğum öncesi ve sonrası izinler, sıhhi izin süresi
kapsamında değerlendirilmeyecektir.
Örnek 1: 1/11/2012 tarihinde 6 ay rapor alan bir sigortalı, 2 ay çalışıp 4 ay rapor almış,
3 gün çalışıp 6 ay rapor almış, 5 ay çalışıp 6 ay rapor almış, 18 gün çalışıp 3 ay rapor almış
ise, raporların aynı hastalıktan dolayı alınmış olması ve uzun süreli tedaviyi gerektiren
hastalık olmaması koşuluyla sıhhi izin süresini doldurmuş olacaktır. (6+4+6+6+3=25 ay)
Aynı hastalık için 1/11/2012 tarihinden itibaren fasılalı veya fasılasız 8 ay rapor alan
sigortalı, raporunun bittiği 1/7/2013 tarihinden itibaren 13 ay çalıştıktan sonra aynı hastalık
sebebiyle 9 ay rapor almış, göreve başlayarak 2 ay çalışmış ve 7 ay rapor almış ise; aradan l
yıldan fazla zaman geçtiği için raporlar birleştirilmeyerek, sadece 16 aylık rapor
değerlendirilecek ve 8 ay daha rapor hakkı bulunduğundan malulen emeklilik yönüyle
herhangi bir işlem yapılmayacaktır.
Adres: Mithatpaşa Cd. No:7 06410 Sıhhiye/ANKARA Ayrıntılı Bilgi : Nevin ÖZGÜL Daire Başkanı
Tel: 0312 432 10 63 Faks: 0312 432 10 62 Birim Eposta : EHGM_bhacedb@sgk.gov.tr
39
Ayrıca, personel kanunlarına tabi olmayanların hastalık sebebiyle malul sayılmalarına
esas alınacak hastalık süresi hakkında kendi özel kanunları yürürlüğe girinceye kadar 657
sayılı Kanunun hastalık iznine ilişkin hükümleri uygulanacaktır. Sigortalının personel
kanunlarındaki yazılı sürelerden önce geçen hastalığı en çok bir yıl içinde nüksetmesi halinde
eski ve yeni hastalık süreleri birleştirilmek suretiyle işlem yapılacaktır.
Ancak, yedek subay veya er olarak ya da talim, manevra, seferberlik veya harp
dolayısıyla görevleri ile ilgileri kesilmeksizin silah altına alındıkları dönemde malul olup, bu
malullükleri asıl görevlerini veya işlerini yapmaya mani olmayanlar hakkında, bu hastalık
veya engellilik halleri sebebiyle malullük sigortasına ilişkin hükümler uygulanmayacaktır.
Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliğinin 49 uncu maddesinin beşinci fıkrasında
5/12/2017 tarihinde yapılan değişiklik gereğince, Kanunun 4 üncü maddesinin birinci
fıkrasının (a), (b) ve (c) bentlerinden birden fazlasına tabi sigortalı olanların malullük aylığı
bağlanmasına ilişkin talepleri, son sigortalılık haline göre sonuçlandırılacak olmakla birlikte
Kanunun 4/1-(c) bendi kapsamındaki sigortalılardan, Kanunun 25 inci maddesi uyarınca
vazifelerini yapamayacak şekilde meslekte kazanma gücünün kaybedilmesi veya hastalıkları
kanunlarında tayin edilen sürelerden fazla devam etmesi nedeniyle Kurum sağlık kurulunca
malul sayılmalarına rağmen, söz konusu maluliyet kararları esas alınarak görevleriyle ilişiği
kesilenlerden aylık bağlanmasına ilişkin sigortalılık süresi ve/veya prim ödeme gün sayısı
şartını sağlamamaları nedeniyle 4/1-(c) statüsündeki görevlerinden ayrıldığı tarih itibariyle
aylık bağlanamayan sigortalılara, belirtilen koşulları sonradan sağlamaları ve talepleri halinde
yeniden sevk işlemi yapılmaksızın son sigortalılık statüleri esas alınarak malullük aylığı
bağlanacaktır.
Ancak, bu sigortalılardan Kurum sağlık kurulunca kontrol muayenesine tabi
tutulanlardan, malullük aylığı talep tarihinden önce kontrol muayenesi bulunanlara kontrol
muayenesine tabi tutulmak ve ilk maluliyetinin devam ettiği anlaşılmak kaydıyla son
sigortalılık statüleri esas alınarak malullük aylığı bağlanacaktır.
Örnek 2: İlk defa Kanunun 4/1-(c) bendi kapsamında 1/1/2009 tarihinde sigortalı
olarak çalışmaya başlayan ve hastalığının ilgili kanunlarında tayin edilen sürelerden fazla
devam etmesi nedeniyle Kurum sağlık kurulunca malul sayılan, ancak Kanunun 26 ncı
maddesinde öngörülen prim ödeme gün sayısı şartını yerine getirmemesi nedeniyle bu
statüdeki görevinden ayrıldığı tarih itibariyle 4/1-(c) bendi kapsamında aylık bağlanamayan
sigortalının, daha sonra 4/1-(b) bendi kapsamında prim ödeme gün sayısı ve sigortalılık süresi
şartını yerine getirerek malullük aylığı talebinde bulunması halinde, yeniden sevk işlemi
yapılmaksızın 4/1-(b) bendi kapsamında malullük aylığı bağlanacaktır.
Örnek 3: 18 yaşını doldurduktan sonra 1/9/2010 tarihinde okula başlayıp 31/8/2012
tarihinde astsubay nasp edilen sigortalının çalışmakta iken sağlık kurulu raporuna göre
11/4/2019 tarihinde malulen emekliye sevk edilmesi halinde; toplam prim ödeme gün sayısı
(FHSZ dahil) 10 yıl 3 ay 11 gün olmasına rağmen, sigortalılık süresinin 10 yıldan az
(1/9/2010-14/4/2019 tarihleri arasında 8 yıl 7 ay 14 gün) olması nedeniyle malullük aylığı
bağlanamayacaktır. Bu sigortalının 1/11/2019 tarihinde 4/1-(a) statüsünde çalışmaya başlayıp
1/9/2020 tarihinde sigortalılık süresini doldurarak malullük aylığı talebinde bulunması
durumunda yeniden sevk işlemi yapılmaksızın 4/1-(a) kapsamında malullük aylığı
bağlanacaktır.
Kurum sağlık kurulunca malul sayılan 4/1-(c) bendi kapsamındaki sigortalılardan,
maluliyetleri nedeniyle görevleriyle ilişikleri kesilmeyip, malullüklerinin mani olmadığı
başka vazife veya sınıflara nakil suretiyle tayinleri yapılmak suretiyle göreve devam etmeyi
tercih ederek, 4/1-(c) kapsamında sigortalı olarak çalışmaya devam etmekte iken görevleri
malulen emekliye sevk edilmeleri dışında, herhangi bir nedenle sona eren sigortalılar bu
Adres: Mithatpaşa Cd. No:7 06410 Sıhhiye/ANKARA Ayrıntılı Bilgi : Nevin ÖZGÜL Daire Başkanı
Tel: 0312 432 10 63 Faks: 0312 432 10 62 Birim Eposta : EHGM_bhacedb@sgk.gov.tr
40
kapsamda değerlendirilmeyecektir. Bu durumda olanlardan, alacakları yeni sağlık kurulu
raporunun Kurum sağlık kurulunca incelenerek çalışma güçlerinin en az % 60’ını kaybettiği
tespit edilenlere ise gerekli prim ödeme gün sayısı ve sigortalılık süresi şartını yerine getirmiş
olmaları halinde malullük aylığı bağlanabilecektir.
Örnek 4: Kanunun 4/1-(c) bendi kapsamında 1/2/2009 tarihinde ilk defa sigortalı
olarak çalışmaya başlayan ve Kurum sağlık kurulunca malul sayılmasına rağmen, sınıf
değiştirerek görevine devam etmekte iken kurumunca 1/9/2017 tarihinde görevine son
verilmesi nedeniyle 4/1-(c) kapsamındaki sigortalılığı sona eren (göreviyle ilişiği kesilen)
sigortalı bu kapsamda değerlendirilmeyecektir. Yani, söz konusu sigortalının 4/1-(a) veya 4/1-
(b) kapsamında sigortalı olmak suretiyle veyahut herhangi bir sigortalılık statüsünde görev
yapmaksızın daha sonra 10 yıllık sigortalılık süresini tamamlayarak, malullük aylığı talebinde
bulunması halinde daha önceki malullük kararına istinaden tarafına aylık bağlanamayacaktır.
3. Malullük Aylığına Hak Kazanma Koşulları
Kanunun 26 ncı maddesi gereğince, sigortalıya malullük aylığı bağlanabilmesi için
sigortalının;
- Kanunun 25 inci maddesine göre malul sayılması,
- En az on yıldan beri sigortalı bulunup, toplam olarak 1800 gün veya başka birinin
sürekli bakımına muhtaç derecede malul olan sigortalılar için ise sigortalılık süresi
aranmaksızın 1800 gün malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi bildirilmiş olması,
- Maluliyeti nedeniyle sigortalı olarak çalıştığı işten ayrıldıktan veya işyerini
kapattıktan veya devrettikten sonra Kurumdan yazılı istekte bulunması,
- 4/1-(c) kapsamındaki sigortalıların ise, görev yaptıkları Kurum tarafından Kanunun
48 inci maddesi uyarınca malulen emekliliğe sevk onayı alınmış ve görevleriyle ilişiklerinin
kesilmiş olması,
gerekmektedir.
Ayrıca, 4/1-(b) kapsamında sigortalı sayılanların kendi sigortalılığı nedeniyle genel
sağlık sigortası primi dahil, prim ve prime ilişkin her türlü borçlarının ödenmiş olması
zorunludur.
Kanuna göre sigortalılara malullük aylığı bağlanabilmesi için öncelikle sigortalının
maluliyet durumunun tespit edilmesi gerekmekte olup, malullük durumunun tespiti için sevk
işlemi yapılacak sigortalının, sevk talebinde bulunduğu tarihte sigortalılığını sonlandırması
şartı aranmayacaktır. Sigortalılık devam ederken de sigortalı sevk talebinde bulunabilecektir.
İşten ayrılma, işyerini kapatma veya devretme koşulu tahsis talep aşamasında aranacak
olup, sigortalının tahsis talebinde bulunmadan önce mutlaka sigortalılığını sonlandırması
gerekmektedir.
4/1-(b) kapsamındaki köy ve mahalle muhtarları ile tarım sigortalılarından malullük
aylığı talebinde bulunanlara malullük aylığı bağlanılabilmesi için, köy ve mahalle
muhtarlarının muhtarlık görevinden ayrılması, tarım sigortalılarının ise ziraat odası
kayıtlarının kapatılması veya muafiyet belgesi almış olmaları gerekmektedir.
Kanunun geçici 10 uncu maddesinin beşinci fıkrasında, Kanunun yürürlüğe girdiği
tarihten önce, malullük durumlarının tespiti için talepte bulunan ve Kanunun yürürlük
tarihinden sonra malul olduklarına karar verilen 4/1-(a) kapsamındaki sigortalılara mülga 506
ve 2925 sayılı kanunlardaki şartları taşımaları halinde anılan kanunlara göre aylık bağlanacağı
öngörülmüştür.
4/1-(a) sigortalılarından 2008/Ekim ay başından önce malullük durumlarının tespiti
için sevk talebinde bulunanlardan, 2008/Ekim ay başından sonra malul olduğuna karar
verilenlere toplam olarak 1800 gün veya 5 yıldan beri sigortalı bulunup sigortalılık süresinin
her yılı için ortalama olarak 180 gün prim ödemeleri halinde malullük sigortasından aylık
bağlanacaktır.
4/1-(b) sigortalıları açısından 1/10/2008 tarihinden önce yapılan sevk işlemleri aynı
zamanda malullük aylığı talebini de kapsadığından, bunlar için 1479 ve 2926 sayılı kanunların
mülga hükümlerine göre işlem yapılması gerekmektedir.
Kanunun yürürlük tarihinden önce 1479 veya 2926 sayılı kanunlara göre
sigortalılıkları devam ederken veya sigortalılıkları sona ermiş olanlardan maluliyet yönünden
sevk talebinde bulunanlardan, gerek Kanunun yürürlük tarihinden önce gerekse Kanunun
yürürlük tarihinden sonra malul oldukları tespit edilenler hakkında 1479 ve 2926 sayılı
Kanunun mülga hükümleri doğrultusunda işlem yapılacaktır.
Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten sonra tahsis talebinde bulunan sigortalıların hangi
kanun hükümlerine göre malul sayılacağı ile Kanunun yürürlük tarihinden sonra ilgili
yönetmeliklerde meydana gelen değişikler nedeniyle hangi yönetmelik hükümlerine göre
değerlendirme yapılacağı hususunda karar verilebilmesi için mutlaka sigortalıların sevk talep
tarihlerini gösterir belgelerin Kurum sağlık kuruluna gönderilmesi gerekmektedir.
4/1-(a) ve 4/1-(b) kapsamında sigortalı olanlardan sevk talebinde bulunduktan sonra
malullük tespiti sürecinde sigortalının statüsünün değişmesi durumunda, aylık tahsis talep
tarihindeki son statüye göre bağlanacak olup, malullük durumunun tespitinde 4/1-(a) ve 4/1-
(b) kapsamındaki sigortalılar açısından fark bulunmadığından Kurum sağlık kurulundan yeni
statüye göre bir değerlendirme istenmeyecektir.
Sigortalının, tahsis talebinden sonra yeniden uzun vadeli sigorta kollarına tabi
sigortalılığın bulunması ve malul sayılması halinde talep geçersiz sayılacak, sigortalılığın
sona ermesi durumunda yeniden talep alınarak aylık başlatılacaktır.
4. Malullük Aylığının Başlangıcı
Kanunun 4/1-(a) ve 4/1-(b) bentleri kapsamındaki sigortalıların sigortalılıklarını
sonlandırmadan maluliyet durumlarının tespiti için sevk talebinde bulunup, malul sayıldıktan
sonra işten ayrılarak tahsis talebinde bulunmaları veya sonlandırdıktan sonra sevk ve tahsis
talebinde bulunanlar ile 4/1-(c) bendi kapsamında sigortalı iken görevinden ayrılmış ve daha
sonra başka bir sigortalılık haline tabi olarak çalışmamış olanların, sağlık kurulu rapor tarihi
veya malullük aylığı bağlanması talep tarihleri önce veya sonra olacağından aylık başlangıç
tarihleri değişmektedir.
Sigortalının malullük aylığı;
- Malul sayılmasına esas tutulan rapor tarihi yazılı istek tarihinden önce ise yazılı istek
tarihini,
- Malul sayılmasına esas tutulan rapor tarihi yazılı istek tarihinden sonra ise rapor
tarihini,
takip eden ay başından itibaren başlatılacaktır.
4/1-(c) bendi kapsamında çalışmakta olanların ise, maluliyetleri sebebiyle
görevlerinden ayrıldıkları tarihi takip eden ay başından itibaren başlatılacaktır.
Sigortalı, aylığın başlangıç tarihinde geçici iş göremezlik ödeneği almakta ise,
malullük aylığı geçici iş göremezlik ödeneğinin verilme süresinin sona erdiği tarihten sonraki
ay başından başlatılacaktır. Bağlanacak malullük aylığı sigortalının almakta olduğu geçici iş
göremezlik ödeneğinden fazla ise aradaki fark, malullük aylığı bağlanması talebi veya rapor
tarihine göre belirlenecek malullük aylığı başlangıç tarihinden itibaren verilecektir.
Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliğinin ek 8 inci maddesi ile ek 9 uncu maddesinin
birinci cümlesi uyarınca malullük aylıkları hakkında yapılacak işlemler “Yaşlılık Sigortasıâ€
Adres: Mithatpaşa Cd. No:7 06410 Sıhhiye/ANKARA Ayrıntılı Bilgi : Nevin ÖZGÜL Daire Başkanı
Tel: 0312 432 10 63 Faks: 0312 432 10 62 Birim Eposta : EHGM_bhacedb@sgk.gov.tr
42
bölümünün “5. Prim Borcu Olan Sigortalıların Aylık Başlangıcı†alt başlığı altında açıklandığı
şekilde yapılacaktır.
Kurumumuzdan malullük aylığı talebinde bulunmakla birlikte, malul sayılmaması
nedeniyle aylık talebi reddedilen, ancak mahkeme kararı ile malul sayılmalarına ve tahsis
talep tarihi itibariyle malullük aylıklarının bağlanmasına karar verilen sigortalılardan, tahsis
talep tarihi itibariyle veya tahsis talep tarihinden sonra çalışmalarının devam ettiğinin ve/veya
işten ayrılma/işyerini kapatma/devretme koşulunun yerine gelmediğinin tespit edilmesi
durumunda malullük aylığı tahsis talep tarihini/mahkeme kararında belirtilen tarihi takip eden
ay başından itibaren başlatılacaktır. Ancak aylık başlangıç tarihi ile mahkeme karar tarihi
arasındaki çalıştığı dönemler için herhangi bir ödeme yapılmayarak çalışmaların sona erdiği
tarihi takip eden ödeme döneminden itibaren yazılı talep şartı aranmaksızın ve yeniden kontrol
muayenesine tabi tutulmaksızın aylık bağlanacak, yeni aylığın hesabı 27 nci madde
hükümlerine göre yapılacaktır. Mahkeme kararı gereği yerine getirildikten sonra sigortalı
dosyası, sigortalının kontrol muayenesine tabi tutulup tutulmayacağı ile bakıma muhtaç olup
olmadığının tespiti amacıyla ilgili Kurum sağlık kuruluna gönderilecektir.
Kurumumuzdan malullük aylığı talebinde bulunmakla birlikte malul sayılmaması
nedeniyle tarafına malullük aylığı bağlanamayıp mahkeme kararı ile malullük aylığı
bağlanmasına karar verilen sigortalılardan malullük aylığı başlangıç tarihinden itibaren
çalışması devam edip daha sonra yaşlılık aylığı talebinde bulunanlara mahkeme kararına
istinaden malullük aylığı bağlanacak ve malullük aylığı bağlandığı tarihten tüm sigorta
kollarına tabi çalışması nedeniyle aylığın kesileceği tarihe kadar birikmiş aylıkları
hesaplanacaktır. Ancak, yaşlılık aylığına hak kazandığı tarih itibariyle ilgili kanunlarda
öngörülen hükümler gereği malullük aylığı ile yaşlılık aylığı mukayese edilerek yüksek olan
aylık ödenecek, aylıklar eşitse yalnızca yaşlılık aylığı ödenecektir.
5. Malullük Aylığı Başvurusu ve İstenecek Belgeler
Malullük aylığı bağlanabilmesi için;
- 4/1-(a) sigortalılarının çalıştığı işten ayrıldıktan,
- 4/1-(b) sigortalılarının iş yerini kapattıktan veya devrettikten,
sonra kendisinin veya varsa vekilinin Gelir/Aylık/Ödenek Talep Belgesi (Ek-2) ile
Kurumun ilgili ünitesine başvurması şarttır.
4/1-(a) sigortalılarından ilgili döneme ait aylık prim ve hizmet belgesi henüz Kuruma
verilmemiş olanlar için sigortalı işten ayrılış bildirgesinin verilmesi beklenecek ve işveren
tarafından bu belge Kuruma e-sigorta yoluyla gönderildikten sonra aylık bağlama işlemi
sonuçlandırılacaktır.
- 4/1-(c) kapsamında sigortalı olarak çalışmakta olanların, kendileri veya işvereni
niteliğindeki kamu kurumlarının, sigortalılıkları sona ermiş ve daha sonra başka bir
sigortalılık haline tabi olarak çalışmamış olanların kendisinin veya varsa vekilinin veyahut
vasisinin Gelir/Aylık/Ödenek Talep Belgesi (Ek-2) ile birlikte, Emeklilik Hizmetleri Genel
Müdürlüğü Kamu Görevlileri Emeklilik Daire Başkanlığına başvurması gerekmektedir.
4/1-(a) ve 4/1-(b) kapsamındaki sigortalılar ile sigortalılıkları sona ermiş ve daha sonra
başka bir sigortalılık haline tabi olarak çalışmamış 4/1-(c) kapsamındaki sigortalılar tarafından
adi posta yolu veya kargo ile veya Kuruma doğrudan yapılan yazılı başvurularda, tahsis talep
tarihi olarak dilekçenin Kurum kayıtlarına intikal ettiği tarih, taahhütlü, iadeli taahhütlü, acele
posta servisi, PTT Alo Post veya PTT kargo ile gönderilen taleplerinde ise dilekçenin postaya
verildiği tarih, Kuruma intikal tarihi olarak kabul edilecektir.
Aylığa hak kazandığı tarihin ayın son gününün resmi tatil gününe veya hafta sonu
tatiline rastlaması nedeniyle taleplerini Kuruma veremeyen sigortalıların, bu resmi tatil
Adres: Mithatpaşa Cd. No:7 06410 Sıhhiye/ANKARA Ayrıntılı Bilgi : Nevin ÖZGÜL Daire Başkanı
Tel: 0312 432 10 63 Faks: 0312 432 10 62 Birim Eposta : EHGM_bhacedb@sgk.gov.tr
43
gününü takip eden ilk iş günü mesai bitimine kadar Kuruma verilen, taahhütlü, iadeli
taahhütlü, acele posta servisi, PTT Alo Post veya PTT kargo ile gönderilen talepleri, önceki
ayın son günü verilmiş gibi kabul edilecektir.
6. Malullük Aylığının Kesilmesi, Yeniden Başlaması ve Durum Değişiklikleri
Malullük aylığı, sigortalıların çalışmaya başlamaları veya kontrol muayenesi sonucu
malul olmadığının Kurum sağlık kurulunca tespit edilmesi durumunda kesilmektedir.
Bu çerçevede, Kanunun malullük aylığının kesilmesine ilişkin 27 nci maddesine göre;
malullük aylığı almakta iken bu Kanuna göre veya yabancı bir ülke mevzuatı kapsamında
çalışmaya başlayanların malullük aylıkları, çalışmaya başladıkları tarihi takip eden ödeme
dönemi başında kesilecektir. Bunlardan işten ayrılarak yeniden malullük aylığı bağlanması
için yazılı istekte bulunan ya da emekliye ayrılan veya sevk edilenlere; kontrol muayenesine
tabi tutulmak ve ilk defa malul hale geldiği sigortalılık statüsü ve görevi dikkate alınarak aynı
usul ve esaslara göre maluliyet halinin tekrar incelenmesi ve devam ettiğine dair karar
verilmesi kaydıyla, Kanunun 4/1-(c) bendi kapsamında çalışıyorsa görevinden ayrıldığı tarihi,
diğer statülerde ise istek tarihlerini takip eden ödeme döneminden itibaren yeniden malullük
aylığı hesaplanarak bağlanacaktır.
Kanunun 4/1-(a), 4/1-(b) ve 4/1-(c) bendi kapsamındaki sigortalıların, malullük aylığı
kesildikten sonra geçen çalışmalarının hangi statüde olduğuna bakılmaksızın malullük aylığı
bağlanan ilk statü kapsamında yeniden hesap yapılarak malullük aylığı bağlanacak olup,
yeniden bağlanacak aylıkların hesabında; Kanunun 27 nci maddesinin dördüncü fıkrası
hükmü dikkate alınacaktır.
Örnek: 8/2/2009 tarihinde 4/1-(c) kapsamında polis olarak göreve başlayan
sigortalının, Kurum sağlık kurulunca Emniyet Teşkilatı Sağlık Şartları Yönetmeliği (ETSŞY)
dikkate alınarak 21/4/2019 tarihinde malul olduğuna ve kontrol muayenesine tabi olmadığına
karar verilmesini takiben, 18/6/2019 tarihinde malulen emekliye sevk edilmiş ve 15/7/2019
tarihinden itibaren malullük aylığı bağlanmıştır. Sigortalının, 2/5/2021 tarihinde uzun vadeli
sigorta kollarına tabi olarak 4/1-(a) statüsünde çalışmaya başlayıp 24/3/2025 tarihinde işten
ayrılması ve Kurum kayıtlarına 13/5/2025 tarihinde intikal eden 2/4/2025 tarihli dilekçesi ile
malullük aylığı bağlanması talebinde bulunması üzerine, ilk aylığına esas maluliyetinin
(ETSŞY) dikkate alınarak devam edip etmediği kontrol edilecek, malullük durumunun devam
etmesi halinde 27 nci maddeye göre malullük aylığı bağlanacaktır.
Kanunun “Malullük, yaşlılık ve ölüm sigortasına ilişkin bazı geçiş hükümleri†başlıklı
geçici 1 inci maddesinin ikinci fıkrası;
“17/7/1964 tarihli ve 506 sayılı, 2/9/1971 tarihli ve 1479 sayılı, 17/10/1983 tarihli ve
2925 sayılı, bu Kanunla mülga 17/10/1983 tarihli ve 2926 sayılı kanunlara göre bağlanan veya
hak kazanan; aylık, gelir ve diğer ödenekler ile 8/2/2006 tarihli ve 5454 sayılı Kanunun 1 inci
maddesine göre ödenmekte olan ek ödemenin verilmesine devam edilir. Bu gelir ve aylıkların
durum değişikliği nedeniyle artırılması, azaltılması, kesilmesi veya yeniden bağlanmasında,
bu Kanunla yürürlükten kaldırılan ilgili kanun hükümleri uygulanır.â€
hükmünü amirdir.
Kanunun 6663 sayılı Kanunla değişik geçici 14 üncü maddesinde; Kanunun yürürlüğe
girdiği tarihten önce iştirakçi veya sigortalı olanlar, vazife malullüğü, malullük ve yaşlılık
veya emekli aylığı bağlananlar ve bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte sosyal güvenlik destek
primi ödeyerek çalışmaya devam edenler hakkında 4/1-(b) kapsamında çalışmaya başlayanlar
hariç olmak üzere sosyal güvenlik destek primine tabi olma bakımından Kanunla yürürlükten
kaldırılan ilgili kanun hükümlerinin uygulanmasına devam edileceği öngörülmüştür.
Buna göre;
Adres: Mithatpaşa Cd. No:7 06410 Sıhhiye/ANKARA Ayrıntılı Bilgi : Nevin ÖZGÜL Daire Başkanı
Tel: 0312 432 10 63 Faks: 0312 432 10 62 Birim Eposta : EHGM_bhacedb@sgk.gov.tr
44
- 2008/Ekim ay başından önce ilk defa sigortalı olanların, aylıklarının kesilmesi veya
haklarında sosyal güvenlik destek primi uygulanması Kanunun 27 inci ve geçici 14 üncü
maddeleri,
- 2008/Ekim ay başından sonra ilk defa sigortalı olanların aylıklarının kesilmesi ise 27
nci madde,
hükümlerine göre yapılacaktır.
Kanunun yürürlük tarihinden sonra ilk defa sigortalı olanlardan malullük aylığı
bağlananların sosyal güvenlik destek primi ödeyerek çalışması mümkün olmayıp, aylıkları
kesilecek ve prime esas kazançları üzerinden kısa ve uzun vadeli sigorta kolları ile genel sağlık
sigortasına ait prim alınacaktır.
Ancak, malullük aylığı almakta iken köy ve mahalle muhtarı seçilenlerin aylıkları
muhtarlık ödeneği ve harçlardan alacakları prim nedeniyle kesilmeyecektir.
2008/Ekim ay başından önce ilk defa sigortalı olup 506 sayılı Kanunun 54 üncü
maddesi veya Kanunun geçici 10 uncu ya da 26 ncı maddesi gereği malullük aylığı bağlanan
4/1-(a) kapsamındaki sigortalıların 2008/Ekim ay başından itibaren;
- 4/1-(a) kapsamında sigortalı olması halinde aylığı kesilecektir.
- 4/1-(b) kapsamında sigortalı olması halinde, geçici 14 üncü madde gereği aylığından
sosyal güvenlik destek primi kesilmekte iken 6663 sayılı Kanun ile Kanunda yapılan
değişiklik ile söz konusu sigortalılar için sosyal güvenlik destek primi uygulamasına
29/2/2016 tarihi itibariyle son verildiğinden, bu tarihten sonra aylıklar kesilmeyeceği gibi
aylıklardan sosyal güvenlik destek primi de kesilmeyecektir. Ancak, sigortalıların 1/3/2016
tarihinden itibaren yazılı istekte bulunmaları halinde yazılı istekte bulundukları tarihi takip
eden ödeme döneminden itibaren aylıkları kesilecektir.
- 4/1-(c) kapsamında sigortalı olması halinde, aylık 506 sayılı Kanun hükümlerine göre
bağlanmış ise kesilmeyecek, Kanunun 26 ncı maddesi hükümlerine göre bağlanmış ise
kesilecektir.
Kurumumuzca Kanunun yürürlük tarihinden önce malullük aylığı bağlanan
sigortalıların, yurtdışında çalışması halinde malullük aylıkları kesilmeyecektir. Ancak,
2008/Ekim ayı sonrasında sevk talebinde bulunarak Kanuna göre malullük aylığı bağlanan
kişilerden aylık bağlandıktan sonra sosyal güvenlik sözleşmesi imzalanmış ülke olup
olmadığına bakılmaksızın yabancı bir ülke mevzuatı kapsamında çalışmaya başlayanların
malullük aylıkları, çalışmaya başladıkları tarihi takip eden ödeme döneminden itibaren
kesilecektir.
2008/Ekim ay başından önce ilk defa sigortalı olup Kanunun 26 ncı maddesi gereği
malullük aylığı bağlanan 4/1-(b) kapsamındaki sigortalıların;
- 4/1-(a) kapsamında sigortalı olması halinde aylığı kesilmeyecek, prime esas
kazançlarından geçici 14 üncü madde gereği sosyal güvenlik destek primi kesilecektir.
- 4/1-(b) ve 4/1-(c) kapsamında sigortalı olması halinde aylığı kesilecektir.
Kanunun yürürlük tarihinden sonra sigortalı olup, Kanunun 26 ncı maddesine göre
tarafına malullük aylığı bağlanmış olan; 4/1-(a), 4/1-(b) ve 4/1-(c) sigortalıları; 4/1-(a), 4/1-
(b) ve 4/1-(c) kapsamında çalışırsa bunlar hakkında Kanunda sosyal güvenlik destek primi
uygulaması olmadığından aylıkları 27 nci madde gereği kesilecektir.
Malullük aylığı almakta iken kontrol muayenesi nedeniyle gelir/aylıkları kesilen
sigortalılardan;
- Kurumun yazılı bildiriminde belirtilen tarihten itibaren 3 ay içinde kontrol
muayenesini yaptıran ancak malullük durumları tespit edilemeden vefat eden sigortalıların
hak sahiplerine pasif ölüm aylığı bağlanacak ve ölüm tarihine kadar ödenmeyen aylıklar
varislere verese şeklinde ödenecektir.
Adres: Mithatpaşa Cd. No:7 06410 Sıhhiye/ANKARA Ayrıntılı Bilgi : Nevin ÖZGÜL Daire Başkanı
Tel: 0312 432 10 63 Faks: 0312 432 10 62 Birim Eposta : EHGM_bhacedb@sgk.gov.tr
45
- Kurumun yazılı bildiriminde belirtilen tarihten itibaren 3 ay içinde kontrol
muayenesini yaptırmayan ve malullük durumları tespit edilemeden vefat eden sigortalıların
hak sahiplerine ölüm tarihi itibariyle aktif ölüm aylığı bağlanacak ancak ölüm tarihine kadar
olan aylıklar ödenmeyecektir.
Malullük aylığı almakta iken çalışmaya başlaması nedeniyle ilgili Kanun hükümlerine
göre aylığı kesilmesi gereken sigortalıların aylıkları 506 sayılı Kanuna göre çalışmaya
başladıkları tarihte, Kanuna göre ise çalışmaya başladıkları tarihi takip eden ödeme dönemi
başından itibaren kesilecektir.
506 sayılı Kanun kapsamında malullük aylığı bağlanmış olan sigortalılardan, Kanunun
yürürlük tarihinden önce veya sonra çalışmaya başlaması nedeniyle aylıkları kesilenler, işten
ayrılarak yeniden malullük aylığı talebinde bulunmaları halinde kontrol muayenesine tabi
tutularak kontrol muayenesi sonucu temin edilen sağlık kurulu raporları Kanun gereği ilk
maluliyetlerinin tespit edildiği (ilk aylık bağlandığı tarihte geçerli olan) mevzuata göre
değerlendirilecektir. Ancak, ilk maluliyetlerinin tespit edildiği mevzuata göre malul
sayılmayanların söz konusu taleplerine istinaden malullük durumları bir kez de talep
tarihindeki mevzuata göre değerlendirilecek, malullük hali devam eden sigortalının aylık alma
hakkı sigortalılık süresi ve prim ödeme gün sayısı yönünden kazanılmış hak niteliğinde
olduğundan, malullük aylığı bağlanması için gerekli olan şartların sonradan değişmiş olması
aylığın kesilmesini gerektirmeyecektir.
Ayrıca, 1479 veya 2926 sayılı Kanuna göre malullük aylığı almakta olanların kontrol
muayenesi nedeniyle malullük durumlarının tespiti de yukarıdaki şekilde yapılacaktır.
4/1-(a) ve 4/1-(b) kapsamında malullük aylığı almakta iken kontrol muayenesine tabi
tutulmaları sonucu malul sayılmamaları sebebiyle aylıkları kesilenlerin, daha sonra malul
sayılmaları halinde malullük aylığına hak kazanma koşulları yeni taleplerine göre belirlenecek
ve aylık hesapları yeni talebe göre yapılacaktır.
Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliğinin ek 9 uncu maddesinin ikinci cümlesi ile geçici
35 inci maddesi uyarınca malullük aylıklarına ilişkin yapılacak işlemler Genelgenin “Yaşlılık
Sigortası†başlıklı Üçüncü Bölümünün “6. Yaşlılık Aylığının Kesilmesi ve Yeniden
Bağlanması†başlığı altında açıklandığı şekilde yapılacaktır.
7. Malullük Aylığı Almakta İken Çalışma Nedeniyle Aylığın Kesilmesi Gerektiği
Daha Sonra Tespit Edilenler
7.1. Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliğinin ek 10 uncu maddesi uyarınca, malullük
aylığı almakta iken, aylıkları Kanuna göre veya yabancı bir ülke mevzuatı kapsamında
çalışmaya başlaması nedeniyle kesilmesi gerektiği daha sonra tespit edilenler hakkında yersiz
ödenen aylıkların tespitinde sadece çalışılan süreler esas alınarak Kanunun 96 ncı maddesinin
birinci fıkrasının (b) bendine göre işlem yapılacaktır. Ancak, sigortalıların çalıştığı sürelerle
ilgili olarak yasal süresinde bildirim yapılmadığının tespit edilmesi halinde Kanunun 96 ncı
maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi gereğince işlem yapılacaktır.
7.1.1. Bu sigortalılardan işten ayrılmış olanların malullük aylıkları, sigortalılığın sona
erdiği tarih yazılı istek tarihi kabul edilerek, kontrol muayenesine tabi tutulmak ve ilk aylığına
esas malullük halinin devam ettiği anlaşılmak kaydıyla, bu tarihi takip eden ödeme dönemi
itibariyle Kanunun 27 nci maddesine göre yeniden hesaplanarak bağlanacaktır.
Malullük aylığı almakta iken yeniden sigortalı olarak çalışmaya başlamaları nedeniyle
malullük aylığı kesilenlerin kontrol muayenesi sonucu temin edilen sağlık kurulu raporları
Kurum sağlık kurulunca Kanun gereği ilk maluliyetlerinin tespit edildiği tarihteki mevzuata
göre değerlendirilecektir. Ancak, ilk maluliyetlerinin tespit edildiği mevzuata göre malul
sayılmayanların durumları, bir kez de işten ayrıldıkları tarihteki mevzuata göre
değerlendirilecektir.
Kurum sağlık kurulunca malullük halinin devam etmediği anlaşılanlara çalışmaya
başladığı tarihi takip eden ödeme dönemi başından itibaren ödenen aylıklar için Kanunun 96
ncı maddesine göre işlem yapılacaktır.
Örnek 1: 1/11/2016 tarihi itibariyle 4/1-(a) kapsamında malullük aylığı bağlandıktan
sonra 1/3/2017-30/4/2017 ve 15/7/2017-31/8/2017 tarihleri arasında 4/1-(a) kapsamında
çalıştığı tespit edilen sigortalı, 20/12/2017 tarihinde kesilen malullük aylığının yeniden
bağlanması için talepte bulunmuştur. Buna göre, sigortalı kontrol muayenesine tabi tutulacak
olup, Kurum sağlık kurulunca ilk aylığına esas malullük halinin devam ettiğinin anlaşılması
halinde, sigortalının çalıştığı dönemlerle ilgili olarak Kanunun 27 nci maddesi gereğince aylık
hesabı yapılacak ve aylık sigortalılığın sona erdiği tarihi takip eden ödeme döneminden
itibaren başlatılacaktır. Fazla ve yersiz ödemelerle ilgili olarak çalışılan sürelere ilişkin yasal
süresinde bildirim yapıldığının tespit edilmesi halinde Kanunun 96 ncı maddesinin birinci
fıkrasının (b) bendine göre işlem yapılacaktır.
Örnek 2: Örnek 1’deki sigortalının Kurum sağlık kurulunca ilk aylığına esas malullük
halinin devam etmediğinin anlaşılması halinde, sigortalının çalışmaya başladığı 1/3/2017
tarihi takip eden ödeme dönemi başından itibaren yersiz ödenen aylıkların tamamı için
çalışılan sürelere ilişkin yasal süresinde bildirim yapıldığının tespit edilmesi halinde Kanunun
96 ncı maddesinin birinci fıkrasının (b) bendine göre işlem yapılacaktır.
7.1.2. Aylık almakta iken aylığının çalışmaya başlaması nedeniyle kesilmesi gerektiği
tespit edilen sigortalılardan çalışması devam edenlerin çalışma sürelerinin;
- Kesintisiz olması durumunda, ödenmekte olan aylıklar çalışmaya başladığı tarihi
takip eden ödeme dönemi itibariyle kesilerek yersiz ödenen aylıkların tamamı için,
- Kesintili olması durumunda, aylığı kesilerek kontrol muayenesine tabi tutulacak ve
ilk aylığına esas malullük halinin devam etmesi halinde yersiz ödenen aylıkların tespitinde
sadece çalışılan süreler esas alınarak, malullük halinin devam etmediği anlaşılanlara ise
çalışmaya başladığı tarihi takip eden ödeme dönemi başından itibaren yersiz ödenen aylıkların
tamamı için,
Kanunun 96 ncı maddesine göre işlem yapılacaktır.
Bu durumda olan sigortalıların aylıklarına en son işten ayrılarak talepte bulunması
halinde her bir işten ayrılış tarihi dikkate alınarak Kanunun 27 nci maddesi gereğince işlem
yapılacaktır.
Örnek 1: 1/11/2016 tarihi itibariyle 4/1-(a) kapsamında malullük aylığı bağlandıktan
sonra 1/3/2017-30/4/2017 tarihleri arasında ve 15/7/2017 tarihinden itibaren 4/1-(a)
kapsamında çalıştığı 20/12/2017 tarihinde tespit edilen sigortalının aylığı kesilerek kontrol
muayenesine tabi tutulacak olup, Kurum sağlık kurulunca ilk aylığına esas malullük halinin
devam ettiğinin anlaşılması halinde fazla ve yersiz ödemelerle ilgili olarak çalışılan sürelere
ilişkin yasal süresinde bildirim yapıldığının tespit edilmesi halinde Kanunun 96 ncı
maddesinin (b) bendi gereğince sigortalının sadece çalıştığı sürelerle ilgili olarak borç kaydı
yapılacaktır.
Örnek 2: Örnek 1’deki sigortalının 1/12/2016 tarihinden itibaren 4/1-(a) kapsamında
çalıştığının 20/12/2017 tarihinde tespit edilmesi halinde, aylığı kesilerek kontrol muayenesine
gönderilmeksizin çalıştığı sürelere ilişkin ödenen aylıkların tamamı Kanunun 96 ncı
maddesinin (b) bendine göre borç çıkarılacaktır.
1. Malullük Sigortasından Sağlanan Yardımlar
Malullük sigortasına ilişkin hükümler Kanunun 25 ila 27 nci maddeleri arasında
düzenlenmiş olup, bu sigorta kolundan sağlanan tek yardım, malullük aylığı bağlanmasıdır.
2. Malul Sayılma
Sigortalının veya işverenin talebi üzerine Kurumca yetkilendirilen sağlık hizmeti
sunucularının sağlık kurullarınca usulüne uygun düzenlenecek raporlar ve dayanağı tıbbi
belgelerin incelenmesi sonucu, Kanunun 4/1-(a) ve 4/1-(b) bentleri kapsamındaki sigortalılar
için çalışma gücünün veya iş kazası veya meslek hastalığı sonucu meslekte kazanma gücünün
en az % 60’ını, (c) bendi kapsamındaki sigortalılar için çalışma gücünün en az % 60’ını veya
vazifelerini yapamayacak şekilde meslekte kazanma gücünü kaybettiği Kurum sağlık
kurulunca tespit edilen sigortalı malul sayılacaktır.
Kanunun 4/1-(c) bendi kapsamındaki sigortalılardan malul olduklarına karar
verilenler, yazılı talepte bulunmaları halinde, haklarında bu madde hükümleri
uygulanmaksızın malullüklerinin mani olmadığı başka vazife veya sınıflara nakil suretiyle
tayinleri yapılmak üzere istifa etmiş sayılacaklardır. Bunların, istifa etmiş sayıldıktan sonra
dahi, Kanun hükümlerinin uygulanmasını isteme hakları mahfuzdur. Ancak, kurumlarında
başka vazife ve sınıflara nakli mümkün olanlardan özel kanunlarına göre yükümlülük süresine
tabi olanlar, bu yükümlülüklerini tamamlamadıkça veya malûliyetlerinin yeni vazifelerine de
mani olduğuna dair usulüne uygun yeniden rapor almadıkça bu haklarını
kullanamayacaklardır.
Kanunun 4/1-(c) bendi kapsamındaki sigortalılardan, vazifelerini yapamayacak
derecede hastalığa uğrayanlar, hastalıkları kanunlarında tayin edilen sürelerden (genel olarak
657 sayılı Devlet Memurları Kanunu ile 926 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel
Adres: Mithatpaşa Cd. No:7 06410 Sıhhiye/ANKARA Ayrıntılı Bilgi : Nevin ÖZGÜL Daire Başkanı
Tel: 0312 432 10 63 Faks: 0312 432 10 62 Birim Eposta : EHGM_bhacedb@sgk.gov.tr
38
Kanununda yer alan süreler) fazla devam etmesi halinde, yine hastalıklarının mahiyetlerine
ve doğuş sebeplerine göre malûl veya Kanunun 47 nci maddesi hükümlerine göre vazife
malûlü sayılacaktır.
Tedavisinin imkansız olduğu sağlık kurulu raporuyla belirlenen hastalıklara
uğrayanlar, sıhhi izin müddetlerinin bitmesi beklenilmeksizin Kurum sağlık kurulunca
“malul†veya “vazife malulü†sayılırlar.
Sıhhi izin süresini dolduranların başka sınıf ve vazifelere nakledilerek göreve devam
etme imkanları bulunmamaktadır.
657 sayılı Kanunun 105 inci maddesi uyarınca memura, aylık ve özlük hakları
korunarak, verilecek raporda gösterilecek lüzum üzerine;
- Kanser, verem ve akıl hastalığı gibi uzun süreli bir tedaviye ihtiyaç gösteren hastalığı
hâlinde onsekiz,
- Diğer hastalık hallerinde ise oniki
aya kadar izin verilecek olup, gerektiğinde bu süreler bir katına kadar uzatılabilecektir.
Memurların hastalıkları sebebiyle yataklı tedavi kurumlarında yatarak gördükleri
tedavi süreleri hastalık izinlerine ait sürelerin hesabında dikkate alınacaktır.
Görevi sırasında veya görevinden dolayı bir kazaya veya saldırıya uğrayan veya bir
meslek hastalığına tutulan memur, iyileşinceye kadar izinli sayılacaktır.
926 sayılı Kanunun 128 inci maddesi uyarınca ise subay ve astsubaylar;
- Barışta ve savaşta hizmet yapamayacak şekilde hastalanan subaylar ve astsubaylar,
hastalıkları geçici veya geçici olup sekel bırakan hastalıklardan ise, ay ve gün hesabı ile her
bir hastalığı için toplam olarak ve fiilen iki yılı geçmemek üzere, nekahet tedavisi, istirahat ve
hava değişimi işlemine tabi tutulacaktır.
- Kanser, her türlü kötü huylu tümör, verem, kronik böbrek yetmezliği ile akıl ve ruh
hastalıkları gibi uzun süreli bir tedaviye ihtiyaç gösteren hastalığa yakalananlar, toplam olarak
ve fiilen üç yılı geçmemek şartı ile tedavi, istirahat veya hava değişimine tabi tutulabilecektir.
- Barışta ve savaşta görev esnasında veya görev dışında, görevlerinden dolayı bir
saldırıya veya kazaya uğrayan veya bir meslek hastalığına yakalanan subay ve astsubaylar
yukarıda belirtilen sürelere bağlı olmaksızın iyileşinceye kadar izinli sayılacaktır.
Hastalıkları sebebiyle hastanelerde geçen teşhis ve tedavi süreleri hastalık izinlerine
ait sürelerin hesabında dikkate alınmayacaktır.
Sıhhi izin süresinin hesabında; ilk hastalık izninin alındığı tarihten itibaren bir yıldan
fazla ara vermeden aynı hastalık nedeniyle alınan rapor süreleri toplanacaktır. Ayrı ayrı
hastalıklar sebebiyle alınan rapor süreleri birleştirilmeyerek ayrı değerlendirilecek ve aynı
hastalık sebebiyle son istirahat raporunun bitiminden l yıl geçtikten sonra alınan raporlar da
toplama dahil edilmeyecektir.
Kadın sigortalılara verilen doğum öncesi ve sonrası izinler, sıhhi izin süresi
kapsamında değerlendirilmeyecektir.
Örnek 1: 1/11/2012 tarihinde 6 ay rapor alan bir sigortalı, 2 ay çalışıp 4 ay rapor almış,
3 gün çalışıp 6 ay rapor almış, 5 ay çalışıp 6 ay rapor almış, 18 gün çalışıp 3 ay rapor almış
ise, raporların aynı hastalıktan dolayı alınmış olması ve uzun süreli tedaviyi gerektiren
hastalık olmaması koşuluyla sıhhi izin süresini doldurmuş olacaktır. (6+4+6+6+3=25 ay)
Aynı hastalık için 1/11/2012 tarihinden itibaren fasılalı veya fasılasız 8 ay rapor alan
sigortalı, raporunun bittiği 1/7/2013 tarihinden itibaren 13 ay çalıştıktan sonra aynı hastalık
sebebiyle 9 ay rapor almış, göreve başlayarak 2 ay çalışmış ve 7 ay rapor almış ise; aradan l
yıldan fazla zaman geçtiği için raporlar birleştirilmeyerek, sadece 16 aylık rapor
değerlendirilecek ve 8 ay daha rapor hakkı bulunduğundan malulen emeklilik yönüyle
herhangi bir işlem yapılmayacaktır.
Adres: Mithatpaşa Cd. No:7 06410 Sıhhiye/ANKARA Ayrıntılı Bilgi : Nevin ÖZGÜL Daire Başkanı
Tel: 0312 432 10 63 Faks: 0312 432 10 62 Birim Eposta : EHGM_bhacedb@sgk.gov.tr
39
Ayrıca, personel kanunlarına tabi olmayanların hastalık sebebiyle malul sayılmalarına
esas alınacak hastalık süresi hakkında kendi özel kanunları yürürlüğe girinceye kadar 657
sayılı Kanunun hastalık iznine ilişkin hükümleri uygulanacaktır. Sigortalının personel
kanunlarındaki yazılı sürelerden önce geçen hastalığı en çok bir yıl içinde nüksetmesi halinde
eski ve yeni hastalık süreleri birleştirilmek suretiyle işlem yapılacaktır.
Ancak, yedek subay veya er olarak ya da talim, manevra, seferberlik veya harp
dolayısıyla görevleri ile ilgileri kesilmeksizin silah altına alındıkları dönemde malul olup, bu
malullükleri asıl görevlerini veya işlerini yapmaya mani olmayanlar hakkında, bu hastalık
veya engellilik halleri sebebiyle malullük sigortasına ilişkin hükümler uygulanmayacaktır.
Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliğinin 49 uncu maddesinin beşinci fıkrasında
5/12/2017 tarihinde yapılan değişiklik gereğince, Kanunun 4 üncü maddesinin birinci
fıkrasının (a), (b) ve (c) bentlerinden birden fazlasına tabi sigortalı olanların malullük aylığı
bağlanmasına ilişkin talepleri, son sigortalılık haline göre sonuçlandırılacak olmakla birlikte
Kanunun 4/1-(c) bendi kapsamındaki sigortalılardan, Kanunun 25 inci maddesi uyarınca
vazifelerini yapamayacak şekilde meslekte kazanma gücünün kaybedilmesi veya hastalıkları
kanunlarında tayin edilen sürelerden fazla devam etmesi nedeniyle Kurum sağlık kurulunca
malul sayılmalarına rağmen, söz konusu maluliyet kararları esas alınarak görevleriyle ilişiği
kesilenlerden aylık bağlanmasına ilişkin sigortalılık süresi ve/veya prim ödeme gün sayısı
şartını sağlamamaları nedeniyle 4/1-(c) statüsündeki görevlerinden ayrıldığı tarih itibariyle
aylık bağlanamayan sigortalılara, belirtilen koşulları sonradan sağlamaları ve talepleri halinde
yeniden sevk işlemi yapılmaksızın son sigortalılık statüleri esas alınarak malullük aylığı
bağlanacaktır.
Ancak, bu sigortalılardan Kurum sağlık kurulunca kontrol muayenesine tabi
tutulanlardan, malullük aylığı talep tarihinden önce kontrol muayenesi bulunanlara kontrol
muayenesine tabi tutulmak ve ilk maluliyetinin devam ettiği anlaşılmak kaydıyla son
sigortalılık statüleri esas alınarak malullük aylığı bağlanacaktır.
Örnek 2: İlk defa Kanunun 4/1-(c) bendi kapsamında 1/1/2009 tarihinde sigortalı
olarak çalışmaya başlayan ve hastalığının ilgili kanunlarında tayin edilen sürelerden fazla
devam etmesi nedeniyle Kurum sağlık kurulunca malul sayılan, ancak Kanunun 26 ncı
maddesinde öngörülen prim ödeme gün sayısı şartını yerine getirmemesi nedeniyle bu
statüdeki görevinden ayrıldığı tarih itibariyle 4/1-(c) bendi kapsamında aylık bağlanamayan
sigortalının, daha sonra 4/1-(b) bendi kapsamında prim ödeme gün sayısı ve sigortalılık süresi
şartını yerine getirerek malullük aylığı talebinde bulunması halinde, yeniden sevk işlemi
yapılmaksızın 4/1-(b) bendi kapsamında malullük aylığı bağlanacaktır.
Örnek 3: 18 yaşını doldurduktan sonra 1/9/2010 tarihinde okula başlayıp 31/8/2012
tarihinde astsubay nasp edilen sigortalının çalışmakta iken sağlık kurulu raporuna göre
11/4/2019 tarihinde malulen emekliye sevk edilmesi halinde; toplam prim ödeme gün sayısı
(FHSZ dahil) 10 yıl 3 ay 11 gün olmasına rağmen, sigortalılık süresinin 10 yıldan az
(1/9/2010-14/4/2019 tarihleri arasında 8 yıl 7 ay 14 gün) olması nedeniyle malullük aylığı
bağlanamayacaktır. Bu sigortalının 1/11/2019 tarihinde 4/1-(a) statüsünde çalışmaya başlayıp
1/9/2020 tarihinde sigortalılık süresini doldurarak malullük aylığı talebinde bulunması
durumunda yeniden sevk işlemi yapılmaksızın 4/1-(a) kapsamında malullük aylığı
bağlanacaktır.
Kurum sağlık kurulunca malul sayılan 4/1-(c) bendi kapsamındaki sigortalılardan,
maluliyetleri nedeniyle görevleriyle ilişikleri kesilmeyip, malullüklerinin mani olmadığı
başka vazife veya sınıflara nakil suretiyle tayinleri yapılmak suretiyle göreve devam etmeyi
tercih ederek, 4/1-(c) kapsamında sigortalı olarak çalışmaya devam etmekte iken görevleri
malulen emekliye sevk edilmeleri dışında, herhangi bir nedenle sona eren sigortalılar bu
Adres: Mithatpaşa Cd. No:7 06410 Sıhhiye/ANKARA Ayrıntılı Bilgi : Nevin ÖZGÜL Daire Başkanı
Tel: 0312 432 10 63 Faks: 0312 432 10 62 Birim Eposta : EHGM_bhacedb@sgk.gov.tr
40
kapsamda değerlendirilmeyecektir. Bu durumda olanlardan, alacakları yeni sağlık kurulu
raporunun Kurum sağlık kurulunca incelenerek çalışma güçlerinin en az % 60’ını kaybettiği
tespit edilenlere ise gerekli prim ödeme gün sayısı ve sigortalılık süresi şartını yerine getirmiş
olmaları halinde malullük aylığı bağlanabilecektir.
Örnek 4: Kanunun 4/1-(c) bendi kapsamında 1/2/2009 tarihinde ilk defa sigortalı
olarak çalışmaya başlayan ve Kurum sağlık kurulunca malul sayılmasına rağmen, sınıf
değiştirerek görevine devam etmekte iken kurumunca 1/9/2017 tarihinde görevine son
verilmesi nedeniyle 4/1-(c) kapsamındaki sigortalılığı sona eren (göreviyle ilişiği kesilen)
sigortalı bu kapsamda değerlendirilmeyecektir. Yani, söz konusu sigortalının 4/1-(a) veya 4/1-
(b) kapsamında sigortalı olmak suretiyle veyahut herhangi bir sigortalılık statüsünde görev
yapmaksızın daha sonra 10 yıllık sigortalılık süresini tamamlayarak, malullük aylığı talebinde
bulunması halinde daha önceki malullük kararına istinaden tarafına aylık bağlanamayacaktır.
3. Malullük Aylığına Hak Kazanma Koşulları
Kanunun 26 ncı maddesi gereğince, sigortalıya malullük aylığı bağlanabilmesi için
sigortalının;
- Kanunun 25 inci maddesine göre malul sayılması,
- En az on yıldan beri sigortalı bulunup, toplam olarak 1800 gün veya başka birinin
sürekli bakımına muhtaç derecede malul olan sigortalılar için ise sigortalılık süresi
aranmaksızın 1800 gün malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi bildirilmiş olması,
- Maluliyeti nedeniyle sigortalı olarak çalıştığı işten ayrıldıktan veya işyerini
kapattıktan veya devrettikten sonra Kurumdan yazılı istekte bulunması,
- 4/1-(c) kapsamındaki sigortalıların ise, görev yaptıkları Kurum tarafından Kanunun
48 inci maddesi uyarınca malulen emekliliğe sevk onayı alınmış ve görevleriyle ilişiklerinin
kesilmiş olması,
gerekmektedir.
Ayrıca, 4/1-(b) kapsamında sigortalı sayılanların kendi sigortalılığı nedeniyle genel
sağlık sigortası primi dahil, prim ve prime ilişkin her türlü borçlarının ödenmiş olması
zorunludur.
Kanuna göre sigortalılara malullük aylığı bağlanabilmesi için öncelikle sigortalının
maluliyet durumunun tespit edilmesi gerekmekte olup, malullük durumunun tespiti için sevk
işlemi yapılacak sigortalının, sevk talebinde bulunduğu tarihte sigortalılığını sonlandırması
şartı aranmayacaktır. Sigortalılık devam ederken de sigortalı sevk talebinde bulunabilecektir.
İşten ayrılma, işyerini kapatma veya devretme koşulu tahsis talep aşamasında aranacak
olup, sigortalının tahsis talebinde bulunmadan önce mutlaka sigortalılığını sonlandırması
gerekmektedir.
4/1-(b) kapsamındaki köy ve mahalle muhtarları ile tarım sigortalılarından malullük
aylığı talebinde bulunanlara malullük aylığı bağlanılabilmesi için, köy ve mahalle
muhtarlarının muhtarlık görevinden ayrılması, tarım sigortalılarının ise ziraat odası
kayıtlarının kapatılması veya muafiyet belgesi almış olmaları gerekmektedir.
Kanunun geçici 10 uncu maddesinin beşinci fıkrasında, Kanunun yürürlüğe girdiği
tarihten önce, malullük durumlarının tespiti için talepte bulunan ve Kanunun yürürlük
tarihinden sonra malul olduklarına karar verilen 4/1-(a) kapsamındaki sigortalılara mülga 506
ve 2925 sayılı kanunlardaki şartları taşımaları halinde anılan kanunlara göre aylık bağlanacağı
öngörülmüştür.
4/1-(a) sigortalılarından 2008/Ekim ay başından önce malullük durumlarının tespiti
için sevk talebinde bulunanlardan, 2008/Ekim ay başından sonra malul olduğuna karar
verilenlere toplam olarak 1800 gün veya 5 yıldan beri sigortalı bulunup sigortalılık süresinin
her yılı için ortalama olarak 180 gün prim ödemeleri halinde malullük sigortasından aylık
bağlanacaktır.
4/1-(b) sigortalıları açısından 1/10/2008 tarihinden önce yapılan sevk işlemleri aynı
zamanda malullük aylığı talebini de kapsadığından, bunlar için 1479 ve 2926 sayılı kanunların
mülga hükümlerine göre işlem yapılması gerekmektedir.
Kanunun yürürlük tarihinden önce 1479 veya 2926 sayılı kanunlara göre
sigortalılıkları devam ederken veya sigortalılıkları sona ermiş olanlardan maluliyet yönünden
sevk talebinde bulunanlardan, gerek Kanunun yürürlük tarihinden önce gerekse Kanunun
yürürlük tarihinden sonra malul oldukları tespit edilenler hakkında 1479 ve 2926 sayılı
Kanunun mülga hükümleri doğrultusunda işlem yapılacaktır.
Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten sonra tahsis talebinde bulunan sigortalıların hangi
kanun hükümlerine göre malul sayılacağı ile Kanunun yürürlük tarihinden sonra ilgili
yönetmeliklerde meydana gelen değişikler nedeniyle hangi yönetmelik hükümlerine göre
değerlendirme yapılacağı hususunda karar verilebilmesi için mutlaka sigortalıların sevk talep
tarihlerini gösterir belgelerin Kurum sağlık kuruluna gönderilmesi gerekmektedir.
4/1-(a) ve 4/1-(b) kapsamında sigortalı olanlardan sevk talebinde bulunduktan sonra
malullük tespiti sürecinde sigortalının statüsünün değişmesi durumunda, aylık tahsis talep
tarihindeki son statüye göre bağlanacak olup, malullük durumunun tespitinde 4/1-(a) ve 4/1-
(b) kapsamındaki sigortalılar açısından fark bulunmadığından Kurum sağlık kurulundan yeni
statüye göre bir değerlendirme istenmeyecektir.
Sigortalının, tahsis talebinden sonra yeniden uzun vadeli sigorta kollarına tabi
sigortalılığın bulunması ve malul sayılması halinde talep geçersiz sayılacak, sigortalılığın
sona ermesi durumunda yeniden talep alınarak aylık başlatılacaktır.
4. Malullük Aylığının Başlangıcı
Kanunun 4/1-(a) ve 4/1-(b) bentleri kapsamındaki sigortalıların sigortalılıklarını
sonlandırmadan maluliyet durumlarının tespiti için sevk talebinde bulunup, malul sayıldıktan
sonra işten ayrılarak tahsis talebinde bulunmaları veya sonlandırdıktan sonra sevk ve tahsis
talebinde bulunanlar ile 4/1-(c) bendi kapsamında sigortalı iken görevinden ayrılmış ve daha
sonra başka bir sigortalılık haline tabi olarak çalışmamış olanların, sağlık kurulu rapor tarihi
veya malullük aylığı bağlanması talep tarihleri önce veya sonra olacağından aylık başlangıç
tarihleri değişmektedir.
Sigortalının malullük aylığı;
- Malul sayılmasına esas tutulan rapor tarihi yazılı istek tarihinden önce ise yazılı istek
tarihini,
- Malul sayılmasına esas tutulan rapor tarihi yazılı istek tarihinden sonra ise rapor
tarihini,
takip eden ay başından itibaren başlatılacaktır.
4/1-(c) bendi kapsamında çalışmakta olanların ise, maluliyetleri sebebiyle
görevlerinden ayrıldıkları tarihi takip eden ay başından itibaren başlatılacaktır.
Sigortalı, aylığın başlangıç tarihinde geçici iş göremezlik ödeneği almakta ise,
malullük aylığı geçici iş göremezlik ödeneğinin verilme süresinin sona erdiği tarihten sonraki
ay başından başlatılacaktır. Bağlanacak malullük aylığı sigortalının almakta olduğu geçici iş
göremezlik ödeneğinden fazla ise aradaki fark, malullük aylığı bağlanması talebi veya rapor
tarihine göre belirlenecek malullük aylığı başlangıç tarihinden itibaren verilecektir.
Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliğinin ek 8 inci maddesi ile ek 9 uncu maddesinin
birinci cümlesi uyarınca malullük aylıkları hakkında yapılacak işlemler “Yaşlılık Sigortasıâ€
Adres: Mithatpaşa Cd. No:7 06410 Sıhhiye/ANKARA Ayrıntılı Bilgi : Nevin ÖZGÜL Daire Başkanı
Tel: 0312 432 10 63 Faks: 0312 432 10 62 Birim Eposta : EHGM_bhacedb@sgk.gov.tr
42
bölümünün “5. Prim Borcu Olan Sigortalıların Aylık Başlangıcı†alt başlığı altında açıklandığı
şekilde yapılacaktır.
Kurumumuzdan malullük aylığı talebinde bulunmakla birlikte, malul sayılmaması
nedeniyle aylık talebi reddedilen, ancak mahkeme kararı ile malul sayılmalarına ve tahsis
talep tarihi itibariyle malullük aylıklarının bağlanmasına karar verilen sigortalılardan, tahsis
talep tarihi itibariyle veya tahsis talep tarihinden sonra çalışmalarının devam ettiğinin ve/veya
işten ayrılma/işyerini kapatma/devretme koşulunun yerine gelmediğinin tespit edilmesi
durumunda malullük aylığı tahsis talep tarihini/mahkeme kararında belirtilen tarihi takip eden
ay başından itibaren başlatılacaktır. Ancak aylık başlangıç tarihi ile mahkeme karar tarihi
arasındaki çalıştığı dönemler için herhangi bir ödeme yapılmayarak çalışmaların sona erdiği
tarihi takip eden ödeme döneminden itibaren yazılı talep şartı aranmaksızın ve yeniden kontrol
muayenesine tabi tutulmaksızın aylık bağlanacak, yeni aylığın hesabı 27 nci madde
hükümlerine göre yapılacaktır. Mahkeme kararı gereği yerine getirildikten sonra sigortalı
dosyası, sigortalının kontrol muayenesine tabi tutulup tutulmayacağı ile bakıma muhtaç olup
olmadığının tespiti amacıyla ilgili Kurum sağlık kuruluna gönderilecektir.
Kurumumuzdan malullük aylığı talebinde bulunmakla birlikte malul sayılmaması
nedeniyle tarafına malullük aylığı bağlanamayıp mahkeme kararı ile malullük aylığı
bağlanmasına karar verilen sigortalılardan malullük aylığı başlangıç tarihinden itibaren
çalışması devam edip daha sonra yaşlılık aylığı talebinde bulunanlara mahkeme kararına
istinaden malullük aylığı bağlanacak ve malullük aylığı bağlandığı tarihten tüm sigorta
kollarına tabi çalışması nedeniyle aylığın kesileceği tarihe kadar birikmiş aylıkları
hesaplanacaktır. Ancak, yaşlılık aylığına hak kazandığı tarih itibariyle ilgili kanunlarda
öngörülen hükümler gereği malullük aylığı ile yaşlılık aylığı mukayese edilerek yüksek olan
aylık ödenecek, aylıklar eşitse yalnızca yaşlılık aylığı ödenecektir.
5. Malullük Aylığı Başvurusu ve İstenecek Belgeler
Malullük aylığı bağlanabilmesi için;
- 4/1-(a) sigortalılarının çalıştığı işten ayrıldıktan,
- 4/1-(b) sigortalılarının iş yerini kapattıktan veya devrettikten,
sonra kendisinin veya varsa vekilinin Gelir/Aylık/Ödenek Talep Belgesi (Ek-2) ile
Kurumun ilgili ünitesine başvurması şarttır.
4/1-(a) sigortalılarından ilgili döneme ait aylık prim ve hizmet belgesi henüz Kuruma
verilmemiş olanlar için sigortalı işten ayrılış bildirgesinin verilmesi beklenecek ve işveren
tarafından bu belge Kuruma e-sigorta yoluyla gönderildikten sonra aylık bağlama işlemi
sonuçlandırılacaktır.
- 4/1-(c) kapsamında sigortalı olarak çalışmakta olanların, kendileri veya işvereni
niteliğindeki kamu kurumlarının, sigortalılıkları sona ermiş ve daha sonra başka bir
sigortalılık haline tabi olarak çalışmamış olanların kendisinin veya varsa vekilinin veyahut
vasisinin Gelir/Aylık/Ödenek Talep Belgesi (Ek-2) ile birlikte, Emeklilik Hizmetleri Genel
Müdürlüğü Kamu Görevlileri Emeklilik Daire Başkanlığına başvurması gerekmektedir.
4/1-(a) ve 4/1-(b) kapsamındaki sigortalılar ile sigortalılıkları sona ermiş ve daha sonra
başka bir sigortalılık haline tabi olarak çalışmamış 4/1-(c) kapsamındaki sigortalılar tarafından
adi posta yolu veya kargo ile veya Kuruma doğrudan yapılan yazılı başvurularda, tahsis talep
tarihi olarak dilekçenin Kurum kayıtlarına intikal ettiği tarih, taahhütlü, iadeli taahhütlü, acele
posta servisi, PTT Alo Post veya PTT kargo ile gönderilen taleplerinde ise dilekçenin postaya
verildiği tarih, Kuruma intikal tarihi olarak kabul edilecektir.
Aylığa hak kazandığı tarihin ayın son gününün resmi tatil gününe veya hafta sonu
tatiline rastlaması nedeniyle taleplerini Kuruma veremeyen sigortalıların, bu resmi tatil
Adres: Mithatpaşa Cd. No:7 06410 Sıhhiye/ANKARA Ayrıntılı Bilgi : Nevin ÖZGÜL Daire Başkanı
Tel: 0312 432 10 63 Faks: 0312 432 10 62 Birim Eposta : EHGM_bhacedb@sgk.gov.tr
43
gününü takip eden ilk iş günü mesai bitimine kadar Kuruma verilen, taahhütlü, iadeli
taahhütlü, acele posta servisi, PTT Alo Post veya PTT kargo ile gönderilen talepleri, önceki
ayın son günü verilmiş gibi kabul edilecektir.
6. Malullük Aylığının Kesilmesi, Yeniden Başlaması ve Durum Değişiklikleri
Malullük aylığı, sigortalıların çalışmaya başlamaları veya kontrol muayenesi sonucu
malul olmadığının Kurum sağlık kurulunca tespit edilmesi durumunda kesilmektedir.
Bu çerçevede, Kanunun malullük aylığının kesilmesine ilişkin 27 nci maddesine göre;
malullük aylığı almakta iken bu Kanuna göre veya yabancı bir ülke mevzuatı kapsamında
çalışmaya başlayanların malullük aylıkları, çalışmaya başladıkları tarihi takip eden ödeme
dönemi başında kesilecektir. Bunlardan işten ayrılarak yeniden malullük aylığı bağlanması
için yazılı istekte bulunan ya da emekliye ayrılan veya sevk edilenlere; kontrol muayenesine
tabi tutulmak ve ilk defa malul hale geldiği sigortalılık statüsü ve görevi dikkate alınarak aynı
usul ve esaslara göre maluliyet halinin tekrar incelenmesi ve devam ettiğine dair karar
verilmesi kaydıyla, Kanunun 4/1-(c) bendi kapsamında çalışıyorsa görevinden ayrıldığı tarihi,
diğer statülerde ise istek tarihlerini takip eden ödeme döneminden itibaren yeniden malullük
aylığı hesaplanarak bağlanacaktır.
Kanunun 4/1-(a), 4/1-(b) ve 4/1-(c) bendi kapsamındaki sigortalıların, malullük aylığı
kesildikten sonra geçen çalışmalarının hangi statüde olduğuna bakılmaksızın malullük aylığı
bağlanan ilk statü kapsamında yeniden hesap yapılarak malullük aylığı bağlanacak olup,
yeniden bağlanacak aylıkların hesabında; Kanunun 27 nci maddesinin dördüncü fıkrası
hükmü dikkate alınacaktır.
Örnek: 8/2/2009 tarihinde 4/1-(c) kapsamında polis olarak göreve başlayan
sigortalının, Kurum sağlık kurulunca Emniyet Teşkilatı Sağlık Şartları Yönetmeliği (ETSŞY)
dikkate alınarak 21/4/2019 tarihinde malul olduğuna ve kontrol muayenesine tabi olmadığına
karar verilmesini takiben, 18/6/2019 tarihinde malulen emekliye sevk edilmiş ve 15/7/2019
tarihinden itibaren malullük aylığı bağlanmıştır. Sigortalının, 2/5/2021 tarihinde uzun vadeli
sigorta kollarına tabi olarak 4/1-(a) statüsünde çalışmaya başlayıp 24/3/2025 tarihinde işten
ayrılması ve Kurum kayıtlarına 13/5/2025 tarihinde intikal eden 2/4/2025 tarihli dilekçesi ile
malullük aylığı bağlanması talebinde bulunması üzerine, ilk aylığına esas maluliyetinin
(ETSŞY) dikkate alınarak devam edip etmediği kontrol edilecek, malullük durumunun devam
etmesi halinde 27 nci maddeye göre malullük aylığı bağlanacaktır.
Kanunun “Malullük, yaşlılık ve ölüm sigortasına ilişkin bazı geçiş hükümleri†başlıklı
geçici 1 inci maddesinin ikinci fıkrası;
“17/7/1964 tarihli ve 506 sayılı, 2/9/1971 tarihli ve 1479 sayılı, 17/10/1983 tarihli ve
2925 sayılı, bu Kanunla mülga 17/10/1983 tarihli ve 2926 sayılı kanunlara göre bağlanan veya
hak kazanan; aylık, gelir ve diğer ödenekler ile 8/2/2006 tarihli ve 5454 sayılı Kanunun 1 inci
maddesine göre ödenmekte olan ek ödemenin verilmesine devam edilir. Bu gelir ve aylıkların
durum değişikliği nedeniyle artırılması, azaltılması, kesilmesi veya yeniden bağlanmasında,
bu Kanunla yürürlükten kaldırılan ilgili kanun hükümleri uygulanır.â€
hükmünü amirdir.
Kanunun 6663 sayılı Kanunla değişik geçici 14 üncü maddesinde; Kanunun yürürlüğe
girdiği tarihten önce iştirakçi veya sigortalı olanlar, vazife malullüğü, malullük ve yaşlılık
veya emekli aylığı bağlananlar ve bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte sosyal güvenlik destek
primi ödeyerek çalışmaya devam edenler hakkında 4/1-(b) kapsamında çalışmaya başlayanlar
hariç olmak üzere sosyal güvenlik destek primine tabi olma bakımından Kanunla yürürlükten
kaldırılan ilgili kanun hükümlerinin uygulanmasına devam edileceği öngörülmüştür.
Buna göre;
Adres: Mithatpaşa Cd. No:7 06410 Sıhhiye/ANKARA Ayrıntılı Bilgi : Nevin ÖZGÜL Daire Başkanı
Tel: 0312 432 10 63 Faks: 0312 432 10 62 Birim Eposta : EHGM_bhacedb@sgk.gov.tr
44
- 2008/Ekim ay başından önce ilk defa sigortalı olanların, aylıklarının kesilmesi veya
haklarında sosyal güvenlik destek primi uygulanması Kanunun 27 inci ve geçici 14 üncü
maddeleri,
- 2008/Ekim ay başından sonra ilk defa sigortalı olanların aylıklarının kesilmesi ise 27
nci madde,
hükümlerine göre yapılacaktır.
Kanunun yürürlük tarihinden sonra ilk defa sigortalı olanlardan malullük aylığı
bağlananların sosyal güvenlik destek primi ödeyerek çalışması mümkün olmayıp, aylıkları
kesilecek ve prime esas kazançları üzerinden kısa ve uzun vadeli sigorta kolları ile genel sağlık
sigortasına ait prim alınacaktır.
Ancak, malullük aylığı almakta iken köy ve mahalle muhtarı seçilenlerin aylıkları
muhtarlık ödeneği ve harçlardan alacakları prim nedeniyle kesilmeyecektir.
2008/Ekim ay başından önce ilk defa sigortalı olup 506 sayılı Kanunun 54 üncü
maddesi veya Kanunun geçici 10 uncu ya da 26 ncı maddesi gereği malullük aylığı bağlanan
4/1-(a) kapsamındaki sigortalıların 2008/Ekim ay başından itibaren;
- 4/1-(a) kapsamında sigortalı olması halinde aylığı kesilecektir.
- 4/1-(b) kapsamında sigortalı olması halinde, geçici 14 üncü madde gereği aylığından
sosyal güvenlik destek primi kesilmekte iken 6663 sayılı Kanun ile Kanunda yapılan
değişiklik ile söz konusu sigortalılar için sosyal güvenlik destek primi uygulamasına
29/2/2016 tarihi itibariyle son verildiğinden, bu tarihten sonra aylıklar kesilmeyeceği gibi
aylıklardan sosyal güvenlik destek primi de kesilmeyecektir. Ancak, sigortalıların 1/3/2016
tarihinden itibaren yazılı istekte bulunmaları halinde yazılı istekte bulundukları tarihi takip
eden ödeme döneminden itibaren aylıkları kesilecektir.
- 4/1-(c) kapsamında sigortalı olması halinde, aylık 506 sayılı Kanun hükümlerine göre
bağlanmış ise kesilmeyecek, Kanunun 26 ncı maddesi hükümlerine göre bağlanmış ise
kesilecektir.
Kurumumuzca Kanunun yürürlük tarihinden önce malullük aylığı bağlanan
sigortalıların, yurtdışında çalışması halinde malullük aylıkları kesilmeyecektir. Ancak,
2008/Ekim ayı sonrasında sevk talebinde bulunarak Kanuna göre malullük aylığı bağlanan
kişilerden aylık bağlandıktan sonra sosyal güvenlik sözleşmesi imzalanmış ülke olup
olmadığına bakılmaksızın yabancı bir ülke mevzuatı kapsamında çalışmaya başlayanların
malullük aylıkları, çalışmaya başladıkları tarihi takip eden ödeme döneminden itibaren
kesilecektir.
2008/Ekim ay başından önce ilk defa sigortalı olup Kanunun 26 ncı maddesi gereği
malullük aylığı bağlanan 4/1-(b) kapsamındaki sigortalıların;
- 4/1-(a) kapsamında sigortalı olması halinde aylığı kesilmeyecek, prime esas
kazançlarından geçici 14 üncü madde gereği sosyal güvenlik destek primi kesilecektir.
- 4/1-(b) ve 4/1-(c) kapsamında sigortalı olması halinde aylığı kesilecektir.
Kanunun yürürlük tarihinden sonra sigortalı olup, Kanunun 26 ncı maddesine göre
tarafına malullük aylığı bağlanmış olan; 4/1-(a), 4/1-(b) ve 4/1-(c) sigortalıları; 4/1-(a), 4/1-
(b) ve 4/1-(c) kapsamında çalışırsa bunlar hakkında Kanunda sosyal güvenlik destek primi
uygulaması olmadığından aylıkları 27 nci madde gereği kesilecektir.
Malullük aylığı almakta iken kontrol muayenesi nedeniyle gelir/aylıkları kesilen
sigortalılardan;
- Kurumun yazılı bildiriminde belirtilen tarihten itibaren 3 ay içinde kontrol
muayenesini yaptıran ancak malullük durumları tespit edilemeden vefat eden sigortalıların
hak sahiplerine pasif ölüm aylığı bağlanacak ve ölüm tarihine kadar ödenmeyen aylıklar
varislere verese şeklinde ödenecektir.
Adres: Mithatpaşa Cd. No:7 06410 Sıhhiye/ANKARA Ayrıntılı Bilgi : Nevin ÖZGÜL Daire Başkanı
Tel: 0312 432 10 63 Faks: 0312 432 10 62 Birim Eposta : EHGM_bhacedb@sgk.gov.tr
45
- Kurumun yazılı bildiriminde belirtilen tarihten itibaren 3 ay içinde kontrol
muayenesini yaptırmayan ve malullük durumları tespit edilemeden vefat eden sigortalıların
hak sahiplerine ölüm tarihi itibariyle aktif ölüm aylığı bağlanacak ancak ölüm tarihine kadar
olan aylıklar ödenmeyecektir.
Malullük aylığı almakta iken çalışmaya başlaması nedeniyle ilgili Kanun hükümlerine
göre aylığı kesilmesi gereken sigortalıların aylıkları 506 sayılı Kanuna göre çalışmaya
başladıkları tarihte, Kanuna göre ise çalışmaya başladıkları tarihi takip eden ödeme dönemi
başından itibaren kesilecektir.
506 sayılı Kanun kapsamında malullük aylığı bağlanmış olan sigortalılardan, Kanunun
yürürlük tarihinden önce veya sonra çalışmaya başlaması nedeniyle aylıkları kesilenler, işten
ayrılarak yeniden malullük aylığı talebinde bulunmaları halinde kontrol muayenesine tabi
tutularak kontrol muayenesi sonucu temin edilen sağlık kurulu raporları Kanun gereği ilk
maluliyetlerinin tespit edildiği (ilk aylık bağlandığı tarihte geçerli olan) mevzuata göre
değerlendirilecektir. Ancak, ilk maluliyetlerinin tespit edildiği mevzuata göre malul
sayılmayanların söz konusu taleplerine istinaden malullük durumları bir kez de talep
tarihindeki mevzuata göre değerlendirilecek, malullük hali devam eden sigortalının aylık alma
hakkı sigortalılık süresi ve prim ödeme gün sayısı yönünden kazanılmış hak niteliğinde
olduğundan, malullük aylığı bağlanması için gerekli olan şartların sonradan değişmiş olması
aylığın kesilmesini gerektirmeyecektir.
Ayrıca, 1479 veya 2926 sayılı Kanuna göre malullük aylığı almakta olanların kontrol
muayenesi nedeniyle malullük durumlarının tespiti de yukarıdaki şekilde yapılacaktır.
4/1-(a) ve 4/1-(b) kapsamında malullük aylığı almakta iken kontrol muayenesine tabi
tutulmaları sonucu malul sayılmamaları sebebiyle aylıkları kesilenlerin, daha sonra malul
sayılmaları halinde malullük aylığına hak kazanma koşulları yeni taleplerine göre belirlenecek
ve aylık hesapları yeni talebe göre yapılacaktır.
Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliğinin ek 9 uncu maddesinin ikinci cümlesi ile geçici
35 inci maddesi uyarınca malullük aylıklarına ilişkin yapılacak işlemler Genelgenin “Yaşlılık
Sigortası†başlıklı Üçüncü Bölümünün “6. Yaşlılık Aylığının Kesilmesi ve Yeniden
Bağlanması†başlığı altında açıklandığı şekilde yapılacaktır.
7. Malullük Aylığı Almakta İken Çalışma Nedeniyle Aylığın Kesilmesi Gerektiği
Daha Sonra Tespit Edilenler
7.1. Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliğinin ek 10 uncu maddesi uyarınca, malullük
aylığı almakta iken, aylıkları Kanuna göre veya yabancı bir ülke mevzuatı kapsamında
çalışmaya başlaması nedeniyle kesilmesi gerektiği daha sonra tespit edilenler hakkında yersiz
ödenen aylıkların tespitinde sadece çalışılan süreler esas alınarak Kanunun 96 ncı maddesinin
birinci fıkrasının (b) bendine göre işlem yapılacaktır. Ancak, sigortalıların çalıştığı sürelerle
ilgili olarak yasal süresinde bildirim yapılmadığının tespit edilmesi halinde Kanunun 96 ncı
maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi gereğince işlem yapılacaktır.
7.1.1. Bu sigortalılardan işten ayrılmış olanların malullük aylıkları, sigortalılığın sona
erdiği tarih yazılı istek tarihi kabul edilerek, kontrol muayenesine tabi tutulmak ve ilk aylığına
esas malullük halinin devam ettiği anlaşılmak kaydıyla, bu tarihi takip eden ödeme dönemi
itibariyle Kanunun 27 nci maddesine göre yeniden hesaplanarak bağlanacaktır.
Malullük aylığı almakta iken yeniden sigortalı olarak çalışmaya başlamaları nedeniyle
malullük aylığı kesilenlerin kontrol muayenesi sonucu temin edilen sağlık kurulu raporları
Kurum sağlık kurulunca Kanun gereği ilk maluliyetlerinin tespit edildiği tarihteki mevzuata
göre değerlendirilecektir. Ancak, ilk maluliyetlerinin tespit edildiği mevzuata göre malul
sayılmayanların durumları, bir kez de işten ayrıldıkları tarihteki mevzuata göre
değerlendirilecektir.
Kurum sağlık kurulunca malullük halinin devam etmediği anlaşılanlara çalışmaya
başladığı tarihi takip eden ödeme dönemi başından itibaren ödenen aylıklar için Kanunun 96
ncı maddesine göre işlem yapılacaktır.
Örnek 1: 1/11/2016 tarihi itibariyle 4/1-(a) kapsamında malullük aylığı bağlandıktan
sonra 1/3/2017-30/4/2017 ve 15/7/2017-31/8/2017 tarihleri arasında 4/1-(a) kapsamında
çalıştığı tespit edilen sigortalı, 20/12/2017 tarihinde kesilen malullük aylığının yeniden
bağlanması için talepte bulunmuştur. Buna göre, sigortalı kontrol muayenesine tabi tutulacak
olup, Kurum sağlık kurulunca ilk aylığına esas malullük halinin devam ettiğinin anlaşılması
halinde, sigortalının çalıştığı dönemlerle ilgili olarak Kanunun 27 nci maddesi gereğince aylık
hesabı yapılacak ve aylık sigortalılığın sona erdiği tarihi takip eden ödeme döneminden
itibaren başlatılacaktır. Fazla ve yersiz ödemelerle ilgili olarak çalışılan sürelere ilişkin yasal
süresinde bildirim yapıldığının tespit edilmesi halinde Kanunun 96 ncı maddesinin birinci
fıkrasının (b) bendine göre işlem yapılacaktır.
Örnek 2: Örnek 1’deki sigortalının Kurum sağlık kurulunca ilk aylığına esas malullük
halinin devam etmediğinin anlaşılması halinde, sigortalının çalışmaya başladığı 1/3/2017
tarihi takip eden ödeme dönemi başından itibaren yersiz ödenen aylıkların tamamı için
çalışılan sürelere ilişkin yasal süresinde bildirim yapıldığının tespit edilmesi halinde Kanunun
96 ncı maddesinin birinci fıkrasının (b) bendine göre işlem yapılacaktır.
7.1.2. Aylık almakta iken aylığının çalışmaya başlaması nedeniyle kesilmesi gerektiği
tespit edilen sigortalılardan çalışması devam edenlerin çalışma sürelerinin;
- Kesintisiz olması durumunda, ödenmekte olan aylıklar çalışmaya başladığı tarihi
takip eden ödeme dönemi itibariyle kesilerek yersiz ödenen aylıkların tamamı için,
- Kesintili olması durumunda, aylığı kesilerek kontrol muayenesine tabi tutulacak ve
ilk aylığına esas malullük halinin devam etmesi halinde yersiz ödenen aylıkların tespitinde
sadece çalışılan süreler esas alınarak, malullük halinin devam etmediği anlaşılanlara ise
çalışmaya başladığı tarihi takip eden ödeme dönemi başından itibaren yersiz ödenen aylıkların
tamamı için,
Kanunun 96 ncı maddesine göre işlem yapılacaktır.
Bu durumda olan sigortalıların aylıklarına en son işten ayrılarak talepte bulunması
halinde her bir işten ayrılış tarihi dikkate alınarak Kanunun 27 nci maddesi gereğince işlem
yapılacaktır.
Örnek 1: 1/11/2016 tarihi itibariyle 4/1-(a) kapsamında malullük aylığı bağlandıktan
sonra 1/3/2017-30/4/2017 tarihleri arasında ve 15/7/2017 tarihinden itibaren 4/1-(a)
kapsamında çalıştığı 20/12/2017 tarihinde tespit edilen sigortalının aylığı kesilerek kontrol
muayenesine tabi tutulacak olup, Kurum sağlık kurulunca ilk aylığına esas malullük halinin
devam ettiğinin anlaşılması halinde fazla ve yersiz ödemelerle ilgili olarak çalışılan sürelere
ilişkin yasal süresinde bildirim yapıldığının tespit edilmesi halinde Kanunun 96 ncı
maddesinin (b) bendi gereğince sigortalının sadece çalıştığı sürelerle ilgili olarak borç kaydı
yapılacaktır.
Örnek 2: Örnek 1’deki sigortalının 1/12/2016 tarihinden itibaren 4/1-(a) kapsamında
çalıştığının 20/12/2017 tarihinde tespit edilmesi halinde, aylığı kesilerek kontrol muayenesine
gönderilmeksizin çalıştığı sürelere ilişkin ödenen aylıkların tamamı Kanunun 96 ncı
maddesinin (b) bendine göre borç çıkarılacaktır.
#85
Çalışma Ve İş Hayatı / İŞ KAZASI VE MESLEK HASTALIĞI ...
Last post by admin - Kasım 17, 2018, 09:02:06 ÖÖİKİNCİ KISIM
KISA VE UZUN VADELİ SİGORTA KOLLARINDAN SAÄžLANAN YARDIMLAR
BİRİNCİ BÖLÜM
İŞ KAZASI VE MESLEK HASTALIÄžI SİGORTASI
İş kazası ve meslek hastalığı sigortasından sağlanan yardımlar içerisinde emeklilik
mevzuatını içeren yardımlar, sigortalıya sürekli iş göremezlik geliri, hak sahiplerine ölüm
geliri bağlanması, evlenme ve cenaze ödeneği verilmesidir.
1. Sürekli İş Göremezlik Geliri
Sürekli iş göremezlik gelirine hak kazanma, gelirin hesaplanması, başlangıcı ve birden
fazla iş kazası ve meslek hastalığı hali Kanunun 19 uncu maddesinde düzenlenmiştir.
Adres: Mithatpaşa Cd. No:7 06410 Sıhhiye/ANKARA Ayrıntılı Bilgi : Nevin ÖZGÜL Daire Başkanı
Tel: 0312 432 10 63 Faks: 0312 432 10 62 Birim Eposta : EHGM_bhacedb@sgk.gov.tr
19
Sürekli iş göremezlik geliri, iş kazası veya meslek hastalığı sonucu oluşan hastalık ve
engellilik nedeniyle Kurumca yetkilendirilen sağlık hizmeti sunucularının sağlık kurulları
tarafından verilen raporlara istinaden Kurum sağlık kurulunca meslekte kazanma gücü en az
% 10 oranında azalmış bulunduğu tespit edilen sigortalıya bağlanacaktır.
İş kazası veya meslek hastalığı neticesinde Kurum sağlık kurulunca meslekte kazanma
gücünün en az % 10 oranında azaldığı tespit edilen sigortalıların kısa vadeli sigortalar
servisleri tarafından denetim amacıyla Rehberlik ve Teftiş Başkanlığı ile ilgili grup
başkanlıklarına gönderilen dosyaları, soruşturma sonucu beklenmeden emeklilik servislerine
iletilerek sürekli iş göremezlik gelirleri bağlanacak, daha sonra düzenlenen denetim
raporlarında olayda sigortalı, işveren ve üçüncü kişilerin sorumluluğunun tespit edilmesi
halinde, Kanunun 21 inci, 22 nci ve 23 üncü maddeleri doğrultusunda gerekli işlemler
yapılacaktır.
İş kazasının Kısa Vadeli Sigortalar Servisi veya İş Kazası Tespit Komisyonu
tarafından tespit edilerek Kurum sağlık kurulunca meslekte kazanma gücü kayıp oranının en
az % 10 oranında azaldığına karar verilmesi üzerine, sürekli iş göremezlik geliri bağlanan
sigortalı ile ilgili kusur oranlarının tespitine ilişkin olarak müfettiş tarafından yapılan
soruşturma sonucu, meydana gelen olayın/kazanın iş kazası olmadığının anlaşılması halinde
müfettiş raporu esas alınarak gelir başlangıç tarihi itibariyle kesilecek ve Kanunun 96 ncı
maddesine göre işlem yapılacaktır.
Sürekli iş göremezlik geliri bağlanabilmesi için, sigortalının çalıştığı işten ayrılması,
iş yerini kapatması veya devretmesi şartı aranmayacak olup, sigortalıların örneği Kurumca
hazırlanacak tahsis talep dilekçesini doğrudan Kuruma vermesi veya posta yoluyla ya da edevlet
üzerinden göndermesi gerekmektedir.
Kanunun 4/1-(b) bendine göre sigortalı sayılanlara, sürekli iş göremezlik geliri
bağlanabilmesi için, kendi sigortalılığından dolayı, genel sağlık sigortası dahil prim ve prime
ilişkin her türlü borçlarının ödenmiş olması zorunludur.
Sigortalılık hallerinden birden fazlasına tabi olan sigortalıların gelir hesabına esas
kazançları belirlenirken diğer sigortalılık hallerine tabi gün ve kazançlarının da dikkate
alındığı durumda, 4/1-(a) kapsamında sürekli iş göremezlik geliri bağlanacak sigortalıların
4/1-(b) kapsamında da hizmetlerinin ve bu hizmetlere ilişkin prim ve prime ilişkin borçlarının
bulunması ve 4/1-(b) kapsamındaki hizmetlerin günlük kazancın tespitinde;
- Dikkate alınması halinde, bu hizmetlere ilişkin prim borçları ödenmeden gelir
bağlama işlemleri sonuçlandırılmayacak, ancak 97 nci madde hükümleri dikkate alınmak
kaydıyla prim borçlarının ödenme tarihi gelir başlangıç tarihini değiştirmeyecektir.
- Dikkate alınmaması halinde ise, prim borçlarının ödenmesi beklenmeden gelir
bağlama işlemleri sonuçlandırılacaktır.
1.1. Sürekli İş Göremezlik Gelirinin Hesaplanması
Sürekli iş göremezlik geliri sigortalının;
- Tam iş göremezliği halinde; Günlük kazanç x 30 x % 70 veya kısaca GK x 21,
- Kısmi iş göremezliği halinde ise Günlük kazanç x 30 x % 70 x SİD (sürekli iş
göremezlik derecesi) veya kısaca GK x 21 x SİD,
formüllerine göre hesaplanacaktır.
Sigortalının başkasının bakımına muhtaç olması durumunda % 70 olan gelir bağlama
oranı % 100 olarak dikkate alınacak ve Gelir = GK x 30 x SİD formülüne göre
hesaplanacaktır.
Bu şekilde hesaplanan gelir, günlük kazanç hesabına giren son takvim ayı itibariyle
hesaplanan gelirdir. Sigortalının son takvim ayı itibariyle hesaplanan gelirinin gelir başlangıç
tarihine kadar Kanunun 55 inci maddesine göre arttırılmasında, son takvim ayı ve gelir
başlangıç tarihi dikkate alındığından, gelir hesabına esas olan son takvim ayının ait olduğu
dönemde gelir/aylıklara yapılmış olan artışlar uygulanmayacaktır.
Hem son takvim ayının hem de gelir başlangıç tarihinin ilk altı aylık dönemde olması
halinde ilk altı aylık döneme ait artış verilmeyecek, son takvim ayının ilk altı aylık dönemden
önce, gelir başlangıç tarihinin ilk altı aylık dönemde olması halinde ise ilk altı aylık döneme
ilişkin artış uygulanacaktır.
Son takvim ayı ile gelir başlangıç tarihinin ikinci altı aylık dönemde olması halinde
ise ilk ve ikinci altı aylık döneme ait artış verilmeyecek, son takvim ayının ikinci altı aylık
dönemden önce, gelir başlangıç tarihinin ikinci altı aylık dönemde olması halinde sadece
ikinci altı aylık döneme ilişkin artış uygulanacaktır.
Örnek 1: Sigortalının son takvim ayı 2018/Aralık ayı, gelir başlangıç tarihinin ise
1/6/2019 olması halinde, son takvim ayı itibariyle hesaplanan gelire 2019/Ocak dönemine
ilişkin aylık artışı uygulanacaktır. Bu sigortalının son takvim ayının 2019/Ocak olması
halinde ise son takvim ayı itibariyle hesaplanan gelire 2019/Ocak dönemine ilişkin artış
uygulanmayacaktır.
Örnek 2: Sigortalının son takvim ayı 2018/Haziran ayı, gelir başlangıç tarihinin ise
1/8/2018 olması halinde, son takvim ayı itibariyle hesaplanan gelire, 2018/Ocak artışı
uygulanmayacak olup, sadece 2018/Temmuz dönemine ilişkin aylık artışı uygulanacaktır. Bu
sigortalının son takvim ayının 2018/Temmuz olması halinde ise, son takvim ayı itibariyle
hesaplanan gelire 2018/Ocak ve 2017/Temmuz dönemine ilişkin aylık artışları
uygulanmayacaktır.
İş kazası ve meslek hastalığı hallerinde bağlanacak gelirlerin hesabına esas tutulacak
günlük kazanç;
- İş kazasının olduğu tarihten, meslek hastalığı halinde ise iş göremezliğin başladığı
tarihten önceki oniki aydaki son üç ay içinde Kanunun 80 inci maddesine göre hesaplanacak
prime esas kazançlar toplamının, bu kazançlara esas prim ödeme gün sayısına bölünmesi
suretiyle,
- Oniki aylık dönemde çalışmamış ve ücret almamış olan sigortalı, çalışmaya başladığı
ay içinde iş kazası veya meslek hastalığı nedeniyle iş göremezliğe uğrarsa bağlanacak
gelirlerin hesabına esas günlük kazanç, çalışmaya başladığı tarih ile iş göremezliğinin
başladığı tarih arasındaki sürede elde ettiği prime esas günlük kazanç toplamının, çalıştığı gün
sayısına bölünmesi suretiyle,
- Çalışmaya başladığı gün iş kazasına uğraması halinde ise aynı veya emsal işte çalışan
benzeri bir sigortalının günlük kazancı esas tutularak,
hesaplanacak olup, günlük kazancın belirlenmesi aşağıda belirtilen hususlara göre
yapılacaktır.
1.1.1. İş kazası ile meslek hastalığı sigortasından bağlanacak gelirlere esas tutulacak
aylık kazanç, hesaplanacak günlük kazancın otuz katı olacaktır.
Örnek 1: Sigortalının kaza tarihi 22/5/2010 olup, son takvim ayı 2010/Nisan ayıdır.
Yıl/Ay Gün Sayısı Ücret (TL)
2010/Nisan 30 860,00
2010/Mart 30 860,00
2010/Şubat 30 860,00
Toplam 90 2580,00
Günlük Kazanç: 2580 / 90 = 28.67 TL’dir. Son takvim ayı 2008/Ekim ve sonrası
olduğundan sürekli iş göremezlik geliri Kanun hükümlerine göre bağlanacaktır.
Adres: Mithatpaşa Cd. No:7 06410 Sıhhiye/ANKARA Ayrıntılı Bilgi : Nevin ÖZGÜL Daire Başkanı
Tel: 0312 432 10 63 Faks: 0312 432 10 62 Birim Eposta : EHGM_bhacedb@sgk.gov.tr
KISA VE UZUN VADELİ SİGORTA KOLLARINDAN SAÄžLANAN YARDIMLAR
BİRİNCİ BÖLÜM
İŞ KAZASI VE MESLEK HASTALIÄžI SİGORTASI
İş kazası ve meslek hastalığı sigortasından sağlanan yardımlar içerisinde emeklilik
mevzuatını içeren yardımlar, sigortalıya sürekli iş göremezlik geliri, hak sahiplerine ölüm
geliri bağlanması, evlenme ve cenaze ödeneği verilmesidir.
1. Sürekli İş Göremezlik Geliri
Sürekli iş göremezlik gelirine hak kazanma, gelirin hesaplanması, başlangıcı ve birden
fazla iş kazası ve meslek hastalığı hali Kanunun 19 uncu maddesinde düzenlenmiştir.
Adres: Mithatpaşa Cd. No:7 06410 Sıhhiye/ANKARA Ayrıntılı Bilgi : Nevin ÖZGÜL Daire Başkanı
Tel: 0312 432 10 63 Faks: 0312 432 10 62 Birim Eposta : EHGM_bhacedb@sgk.gov.tr
19
Sürekli iş göremezlik geliri, iş kazası veya meslek hastalığı sonucu oluşan hastalık ve
engellilik nedeniyle Kurumca yetkilendirilen sağlık hizmeti sunucularının sağlık kurulları
tarafından verilen raporlara istinaden Kurum sağlık kurulunca meslekte kazanma gücü en az
% 10 oranında azalmış bulunduğu tespit edilen sigortalıya bağlanacaktır.
İş kazası veya meslek hastalığı neticesinde Kurum sağlık kurulunca meslekte kazanma
gücünün en az % 10 oranında azaldığı tespit edilen sigortalıların kısa vadeli sigortalar
servisleri tarafından denetim amacıyla Rehberlik ve Teftiş Başkanlığı ile ilgili grup
başkanlıklarına gönderilen dosyaları, soruşturma sonucu beklenmeden emeklilik servislerine
iletilerek sürekli iş göremezlik gelirleri bağlanacak, daha sonra düzenlenen denetim
raporlarında olayda sigortalı, işveren ve üçüncü kişilerin sorumluluğunun tespit edilmesi
halinde, Kanunun 21 inci, 22 nci ve 23 üncü maddeleri doğrultusunda gerekli işlemler
yapılacaktır.
İş kazasının Kısa Vadeli Sigortalar Servisi veya İş Kazası Tespit Komisyonu
tarafından tespit edilerek Kurum sağlık kurulunca meslekte kazanma gücü kayıp oranının en
az % 10 oranında azaldığına karar verilmesi üzerine, sürekli iş göremezlik geliri bağlanan
sigortalı ile ilgili kusur oranlarının tespitine ilişkin olarak müfettiş tarafından yapılan
soruşturma sonucu, meydana gelen olayın/kazanın iş kazası olmadığının anlaşılması halinde
müfettiş raporu esas alınarak gelir başlangıç tarihi itibariyle kesilecek ve Kanunun 96 ncı
maddesine göre işlem yapılacaktır.
Sürekli iş göremezlik geliri bağlanabilmesi için, sigortalının çalıştığı işten ayrılması,
iş yerini kapatması veya devretmesi şartı aranmayacak olup, sigortalıların örneği Kurumca
hazırlanacak tahsis talep dilekçesini doğrudan Kuruma vermesi veya posta yoluyla ya da edevlet
üzerinden göndermesi gerekmektedir.
Kanunun 4/1-(b) bendine göre sigortalı sayılanlara, sürekli iş göremezlik geliri
bağlanabilmesi için, kendi sigortalılığından dolayı, genel sağlık sigortası dahil prim ve prime
ilişkin her türlü borçlarının ödenmiş olması zorunludur.
Sigortalılık hallerinden birden fazlasına tabi olan sigortalıların gelir hesabına esas
kazançları belirlenirken diğer sigortalılık hallerine tabi gün ve kazançlarının da dikkate
alındığı durumda, 4/1-(a) kapsamında sürekli iş göremezlik geliri bağlanacak sigortalıların
4/1-(b) kapsamında da hizmetlerinin ve bu hizmetlere ilişkin prim ve prime ilişkin borçlarının
bulunması ve 4/1-(b) kapsamındaki hizmetlerin günlük kazancın tespitinde;
- Dikkate alınması halinde, bu hizmetlere ilişkin prim borçları ödenmeden gelir
bağlama işlemleri sonuçlandırılmayacak, ancak 97 nci madde hükümleri dikkate alınmak
kaydıyla prim borçlarının ödenme tarihi gelir başlangıç tarihini değiştirmeyecektir.
- Dikkate alınmaması halinde ise, prim borçlarının ödenmesi beklenmeden gelir
bağlama işlemleri sonuçlandırılacaktır.
1.1. Sürekli İş Göremezlik Gelirinin Hesaplanması
Sürekli iş göremezlik geliri sigortalının;
- Tam iş göremezliği halinde; Günlük kazanç x 30 x % 70 veya kısaca GK x 21,
- Kısmi iş göremezliği halinde ise Günlük kazanç x 30 x % 70 x SİD (sürekli iş
göremezlik derecesi) veya kısaca GK x 21 x SİD,
formüllerine göre hesaplanacaktır.
Sigortalının başkasının bakımına muhtaç olması durumunda % 70 olan gelir bağlama
oranı % 100 olarak dikkate alınacak ve Gelir = GK x 30 x SİD formülüne göre
hesaplanacaktır.
Bu şekilde hesaplanan gelir, günlük kazanç hesabına giren son takvim ayı itibariyle
hesaplanan gelirdir. Sigortalının son takvim ayı itibariyle hesaplanan gelirinin gelir başlangıç
tarihine kadar Kanunun 55 inci maddesine göre arttırılmasında, son takvim ayı ve gelir
başlangıç tarihi dikkate alındığından, gelir hesabına esas olan son takvim ayının ait olduğu
dönemde gelir/aylıklara yapılmış olan artışlar uygulanmayacaktır.
Hem son takvim ayının hem de gelir başlangıç tarihinin ilk altı aylık dönemde olması
halinde ilk altı aylık döneme ait artış verilmeyecek, son takvim ayının ilk altı aylık dönemden
önce, gelir başlangıç tarihinin ilk altı aylık dönemde olması halinde ise ilk altı aylık döneme
ilişkin artış uygulanacaktır.
Son takvim ayı ile gelir başlangıç tarihinin ikinci altı aylık dönemde olması halinde
ise ilk ve ikinci altı aylık döneme ait artış verilmeyecek, son takvim ayının ikinci altı aylık
dönemden önce, gelir başlangıç tarihinin ikinci altı aylık dönemde olması halinde sadece
ikinci altı aylık döneme ilişkin artış uygulanacaktır.
Örnek 1: Sigortalının son takvim ayı 2018/Aralık ayı, gelir başlangıç tarihinin ise
1/6/2019 olması halinde, son takvim ayı itibariyle hesaplanan gelire 2019/Ocak dönemine
ilişkin aylık artışı uygulanacaktır. Bu sigortalının son takvim ayının 2019/Ocak olması
halinde ise son takvim ayı itibariyle hesaplanan gelire 2019/Ocak dönemine ilişkin artış
uygulanmayacaktır.
Örnek 2: Sigortalının son takvim ayı 2018/Haziran ayı, gelir başlangıç tarihinin ise
1/8/2018 olması halinde, son takvim ayı itibariyle hesaplanan gelire, 2018/Ocak artışı
uygulanmayacak olup, sadece 2018/Temmuz dönemine ilişkin aylık artışı uygulanacaktır. Bu
sigortalının son takvim ayının 2018/Temmuz olması halinde ise, son takvim ayı itibariyle
hesaplanan gelire 2018/Ocak ve 2017/Temmuz dönemine ilişkin aylık artışları
uygulanmayacaktır.
İş kazası ve meslek hastalığı hallerinde bağlanacak gelirlerin hesabına esas tutulacak
günlük kazanç;
- İş kazasının olduğu tarihten, meslek hastalığı halinde ise iş göremezliğin başladığı
tarihten önceki oniki aydaki son üç ay içinde Kanunun 80 inci maddesine göre hesaplanacak
prime esas kazançlar toplamının, bu kazançlara esas prim ödeme gün sayısına bölünmesi
suretiyle,
- Oniki aylık dönemde çalışmamış ve ücret almamış olan sigortalı, çalışmaya başladığı
ay içinde iş kazası veya meslek hastalığı nedeniyle iş göremezliğe uğrarsa bağlanacak
gelirlerin hesabına esas günlük kazanç, çalışmaya başladığı tarih ile iş göremezliğinin
başladığı tarih arasındaki sürede elde ettiği prime esas günlük kazanç toplamının, çalıştığı gün
sayısına bölünmesi suretiyle,
- Çalışmaya başladığı gün iş kazasına uğraması halinde ise aynı veya emsal işte çalışan
benzeri bir sigortalının günlük kazancı esas tutularak,
hesaplanacak olup, günlük kazancın belirlenmesi aşağıda belirtilen hususlara göre
yapılacaktır.
1.1.1. İş kazası ile meslek hastalığı sigortasından bağlanacak gelirlere esas tutulacak
aylık kazanç, hesaplanacak günlük kazancın otuz katı olacaktır.
Örnek 1: Sigortalının kaza tarihi 22/5/2010 olup, son takvim ayı 2010/Nisan ayıdır.
Yıl/Ay Gün Sayısı Ücret (TL)
2010/Nisan 30 860,00
2010/Mart 30 860,00
2010/Şubat 30 860,00
Toplam 90 2580,00
Günlük Kazanç: 2580 / 90 = 28.67 TL’dir. Son takvim ayı 2008/Ekim ve sonrası
olduğundan sürekli iş göremezlik geliri Kanun hükümlerine göre bağlanacaktır.
Adres: Mithatpaşa Cd. No:7 06410 Sıhhiye/ANKARA Ayrıntılı Bilgi : Nevin ÖZGÜL Daire Başkanı
Tel: 0312 432 10 63 Faks: 0312 432 10 62 Birim Eposta : EHGM_bhacedb@sgk.gov.tr
#86
Çalışma Ve İş Hayatı / AYLIĞA HAK KAZANMA KOŞULLARINI...
Last post by admin - Kasım 17, 2018, 08:48:52 ÖÖSOSYAL GÜVENLİK KURUMU BAŞKANLIÄžI
Emeklilik Hizmetleri Genel Müdürlüğü
Sayı : 98547999-010.06-E.14860380 06/11/2018
Konu : Emeklilik İşlemleri
GENELGE
2018 /38
5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu, Kanun ile yürürlükten
kaldırılan kanunlar ve ilgili yönetmeliklere istinaden Kanunun 4 üncü maddesinin birinci
fıkrasının (a), (b) ve ilk defa 2008/Ekim ay başından itibaren (c) bendi kapsamında sigortalı
olanların emeklilik işlemleri ile 3201 sayılı Yurt Dışında Bulunan Türk Vatandaşlarının Yurt
Dışında Geçen Sürelerinin Sosyal Güvenlikleri Bakımından Değerlendirilmesi Hakkında
Kanuna göre borçlanılan süreler dikkate alınarak bağlanan aylıklara ilişkin uygulama usul ve
esasları aşağıda açıklanmıştır.
Kanunun emeklilik mevzuatına ilişkin maddeleri genel olarak 2008/Ekim ay başı
itibariyle yürürlüğe girmiştir.
Ancak, Kanunun geçici 7 nci maddesinin dokuzuncu fıkrasında 30/4/2008 (hariç)
tarihinden sonra 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanunu, 1479 sayılı Esnaf ve Sanatkarlar ve
Diğer Bağımsız Çalışanlar Sosyal Sigortalar Kurumu
Emeklilik Hizmetleri Genel Müdürlüğü
Sayı : 98547999-010.06-E.14860380 06/11/2018
Konu : Emeklilik İşlemleri
GENELGE
2018 /38
5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu, Kanun ile yürürlükten
kaldırılan kanunlar ve ilgili yönetmeliklere istinaden Kanunun 4 üncü maddesinin birinci
fıkrasının (a), (b) ve ilk defa 2008/Ekim ay başından itibaren (c) bendi kapsamında sigortalı
olanların emeklilik işlemleri ile 3201 sayılı Yurt Dışında Bulunan Türk Vatandaşlarının Yurt
Dışında Geçen Sürelerinin Sosyal Güvenlikleri Bakımından Değerlendirilmesi Hakkında
Kanuna göre borçlanılan süreler dikkate alınarak bağlanan aylıklara ilişkin uygulama usul ve
esasları aşağıda açıklanmıştır.
Kanunun emeklilik mevzuatına ilişkin maddeleri genel olarak 2008/Ekim ay başı
itibariyle yürürlüğe girmiştir.
Ancak, Kanunun geçici 7 nci maddesinin dokuzuncu fıkrasında 30/4/2008 (hariç)
tarihinden sonra 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanunu, 1479 sayılı Esnaf ve Sanatkarlar ve
Diğer Bağımsız Çalışanlar Sosyal Sigortalar Kurumu
#87
Vergi Mevzuatı / 7143 Sayılı Kanun Ve Dilekçe Ö...
Last post by admin - Ağustos 01, 2018, 12:07:24 ÖS1
VERGİ VE DİÄžER BAZI ALACAKLARIN YENİDEN YAPILANDIRILMASINA
İLİŞKİN 7143 SAYILI KANUN GENEL TEBLİÄžİ DİLEKÇE ÖRNEKLERİ İNDİR
(SERİ NO: 1)
I- AMAÇ, KAPSAM, DAYANAK VE TANIMLAR
11/5/2018 tarihli ve 7143 sayılı Vergi ve Diğer Bazı Alacakların Yeniden
Yapılandırılması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına İlişkin Kanun 18/5/2018 tarihli
ve 30425 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmış ve yapılandırmaya ilişkin hükümleri yayımı
tarihinde yürürlüğe girmiştir. Dilekçe örnekleri indir
VERGİ VE DİÄžER BAZI ALACAKLARIN YENİDEN YAPILANDIRILMASINA
İLİŞKİN 7143 SAYILI KANUN GENEL TEBLİÄžİ DİLEKÇE ÖRNEKLERİ İNDİR
(SERİ NO: 1)
I- AMAÇ, KAPSAM, DAYANAK VE TANIMLAR
11/5/2018 tarihli ve 7143 sayılı Vergi ve Diğer Bazı Alacakların Yeniden
Yapılandırılması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına İlişkin Kanun 18/5/2018 tarihli
ve 30425 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmış ve yapılandırmaya ilişkin hükümleri yayımı
tarihinde yürürlüğe girmiştir. Dilekçe örnekleri indir
#88
Mahkeme Kararları / Düzeltme Yapılan B Formu Cezas...
Last post by admin - Ocak 04, 2018, 10:50:01 ÖÖDüzeltme Yapılan B Formu Cezasını Kaldıran Mahkeme Kararı
#89
Vergi Mevzuatı / YENİ NESİL ÖDEME KAYDEDİCİ CİH...
Last post by hakan3 - Aralık 21, 2017, 09:20:15 ÖSeni Nesil Ödeme Kaydedici Cihaz Uygulamasına Geçiş Takvimi Yeniden Belirlendi.
426 sıra No.lu tebliğde yapılan değişiklik doğrultusunda, mükelleflerin yeni nesil ödeme kaydedici cihaz kullanma mecburiyeti, eski nesil ödeme kaydedici cihazların mali hafızalarının dolduğu veya mali hafıza değişimini gerektiren durumun oluştuğu tarihten itibaren 30 gün (kalkınmada öncelikli yörelerde 60 gün) içinde başlayacak olup dileyen mükellefler bu tarihten önce de Bakanlıkça onaylanmış yeni nesil ödeme kaydedici cihazları alarak kullanabileceklerdir.
İşletme büyüklüğü ve kullanılan sistemin mahiyetinin bir ayrımı yapılmaksızın, tüm mükellefler açısından hali hazırda kullanılabilecek durumda olan eski nesil yazarkasaların mali hafızaları doluncaya kadar kullanılabilmesi imkanı getirilmiştir.
1 VERGİ USUL KANUNU GENEL TEBLİÄžİ (SIRA NO: 426)’NDE DEÄžİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR TEBLİÄž (SIRA NO: 488)][url]1 VERGİ USUL KANUNU GENEL TEBLİÄžİ (SIRA NO: 426)’NDE DEÄžİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR TEBLİÄž (SIRA NO: 488)[/url]
426 sıra No.lu tebliğde yapılan değişiklik doğrultusunda, mükelleflerin yeni nesil ödeme kaydedici cihaz kullanma mecburiyeti, eski nesil ödeme kaydedici cihazların mali hafızalarının dolduğu veya mali hafıza değişimini gerektiren durumun oluştuğu tarihten itibaren 30 gün (kalkınmada öncelikli yörelerde 60 gün) içinde başlayacak olup dileyen mükellefler bu tarihten önce de Bakanlıkça onaylanmış yeni nesil ödeme kaydedici cihazları alarak kullanabileceklerdir.
İşletme büyüklüğü ve kullanılan sistemin mahiyetinin bir ayrımı yapılmaksızın, tüm mükellefler açısından hali hazırda kullanılabilecek durumda olan eski nesil yazarkasaların mali hafızaları doluncaya kadar kullanılabilmesi imkanı getirilmiştir.
1 VERGİ USUL KANUNU GENEL TEBLİÄžİ (SIRA NO: 426)’NDE DEÄžİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR TEBLİÄž (SIRA NO: 488)][url]1 VERGİ USUL KANUNU GENEL TEBLİÄžİ (SIRA NO: 426)’NDE DEÄžİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR TEBLİÄž (SIRA NO: 488)[/url]
#90
Vergi Mevzuatı / YENİ NESİL ÖKC UYGULAMASINA İL...
Last post by hakan3 - Kasım 05, 2017, 07:42:46 ÖSYENİ NESİL ÖKC UYGULAMASINA İLİŞKİN DUYURU (09.10.2017)
Bilindiği üzere, 426 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğinde; perakende mal satışı veya hizmet ifasında bulunan mükelleflerimizin, eski nesil ödeme kaydedici cihazları (ÖKC) yerine yeni nesil ödeme kaydedici cihazları (YN ÖKC) kullanma mecburiyeti getirilmiş ve mecburiyet başlama tarihleri, mükelleflerin faaliyet konuları ve 2014 yılı satış veya gayrisafi iş hasılatları dikkate alınarak kademeli bir geçiş takvimi çerçevesinde belirlenmiştir.
30/09/2017 tarihinde ise YN ÖKC uygulamaları ile ilgili olarak 483 Sıra No.lu VUK Genel Tebliği yayımlanmış bulunmaktadır. Anılan Tebliğ, genel olarak YN ÖKC kullanma muafiyeti getiren veya YN ÖKC kullanma mecburiyetinin başlama tarihlerini öteleyen bir Genel Tebliğ olmayıp, 426 Sıra No.lu VUK Tebliği ile belirlenmiş olan kademeli geçiş takviminde herhangi bir değişiklik yapılmamaktadır. 483 Sıra No.lu Genel Tebliğ ile organize perakende sektöründe faaliyet gösteren ve belli işletme büyüklüğü ölçülerini aşan ve güvenli bilgi sistemlerini kullanan firmalara, Tebliğde öngörülen şartları sağlamaları koşuluyla eski nesil ÖKC’lerini alış faturası tarihinden itibaren 10 yılı geçmeyecek şekilde mali hafızaları doluncaya kadar kullanma imkanı veya bütün satışlarına e-Fatura veya e-Arşiv fatura düzenlemeleri halinde ise ÖKC kullanma muafiyeti getirilmektedir. Söz konusu mükelleflerden, eski nesil ÖKC’lerini mali hafızaları doluncaya kadar kullanmaya devam etme imkanından yararlanacak olanların Tebliğde yazılı şartları taşımaları ve en geç 1/1/2018 tarihine kadar www.efatura.gov.tr internet adresinden elektronik ortamda başvuruda bulunmaları gerekmektedir. ÖKC kullanım muafiyetinden yararlanmak isteyen mükelleflerin ise Tebliğde öngörülmüş şartları sağladıklarını tevsik edici bilgi ve belgelerle birlikte bağlı bulundukları vergi dairesine yazılı olarak başvurmaları gerekmektedir. Yukarıda belirtilen mükelleflerin getirilen imkanlardan yararlanabilmeleri için gerekli olan şartlar ve yapmaları gereken işlemler aşağıdaki tabloda ayrıca özetlenmiştir.
A) Eski Nesil ÖKC’lerin Mali Hafızaları Doluncaya Kadar Kullanmaya Devam Edilebilmesi İçin Gereken Şartlar
1- İşletme Büyüklüğü Ölçüsü Şartı: 2016 yılına ilişkin: ï,· Satışları/Gayrisafi iş hasılatının 10 milyon TL’yi aşması, ï,· Bilanço aktif toplamının 10 milyon TL’yi aşması, ï,· Bilanço özsermaye veya özkaynak toplamının 1 milyon TL’yi aşması, Bu şartlardan en az ikisi birlikte sağlanmalıdır.
2- Sahip Olunan ÖKC Sayısı Şartı Tebliğin yayımlandığı (30.09.2017) tarih itibariyle toplam 20 ve üzerinde ÖKC’ye sahip olunması. İşletme büyüklüğü ölçüsü şartının yanı sıra bu şartın da sağlanmış olması gerekmektedir. İşletmenin şube sayısının 20 ve üzerinde olması şeklinde bir şart bulunmamaktadır. Tek bir işyerinde veya 20 den az şubeli işyerlerinde; kullanılan toplam ÖKC sayısının 20 ve üzerinde olması bu şartın sağlanması açısından yeterlidir.
3- e-Fatura ve e-Arşiv Fatura Uygulamalarına Dahil Olma Şartı 1 ve 2 no.lu şartları sağlayan işletmelerin 1/1/2018 tarihinden önce e-Fatura ve e-Arşiv Fatura uygulamalarına dahil olmalı ve bu tarihten sonra faturalarını bu şekilde düzenlemelidir.
4- ÖKC Mali Raporlarının GİB’e Bildirilmesi İçin Teknik Alt Yapıyı Tesis Etme Şartı 1/1/2018 tarihinden önce, ÖKC fişlerine ait günlük mali bilgileri GİB bilgi sistemine e-Arşiv uygulaması aracılığı ile elektronik ortamda bildirebilecek teknik alt yapıyı tesis edilmelidir.
5- Elektronik Ortamda Başvuru Şartı 1/1/2018 tarihinden önce, başvuru usul ve esasları (www.efatura.gov.tr) internet adresinde yayınlanan başvuru kılavuzuna göre GİB’e elektronik ortamda başvurmak.
6- Güvenli Veri Depolama ve Sorgulama Sistemlerini Kurma veya Yararlanma Şartı. 1/7/2018 tarihine kadar, perakende mal satışı ve hizmet ifalarına yönelik olarak ÖKC’lerden düzenlenen ÖKC günlük kapanış (Z) raporlarına ait ilgili bilgileri (www.efatura.gov.tr) internet adresinde yayınlanacak “Perakende Mal Satışları ile Hizmet İfalarına İlişkin Mali Rapor Bildirim Kılavuzuâ€nda yapılan açıklamalara uygun olarak, güvenli veri depolama ve sorgulama sistemlerinde (bu sistemlerin yazılım ve donanım alt yapısının Türkiye Cumhuriyeti sınırları içerisinde ve Türkiye Cumhuriyeti Kanunlarının geçerli olduğu yerlerde bulunması zorunludur) muhafaza etmek ve GİB’in erişimine sunacak alt yapıyı tesis etmek veya bir dış hizmet sağlayıcı tarafından bu niteliklere haiz olarak oluşturulan alt yapı hizmetinden yararlanmak.
B) ÖKC Kullanımından MUAF Olunması İçin Gereken Şartlar
1- İşletme Büyüklüğü Ölçüsü Şartı: 2016 yılına ilişkin: ï,· Satışları/Gayrisafi iş hasılatının 10 milyon TL’yi aşması, ï,· Bilanço aktif toplamının 10 milyon TL’yi aşması, ï,· Bilanço özsermaye veya özkaynak toplamının 1 milyon TL’yi aşması, Bu şartlardan en az ikisi birlikte sağlanmalıdır. (*)1/1/2017 tarihinden sonra ilk defa işe başlayan/başlayacak olan mükelleflerin bu madde kapsamında YN ÖKC kullanımından muaf olmaları için, aşağıda belirtilen diğer koşullara sahip olmaları şartıyla, işe başlama anı itibariyle, belirtilen satış, gayri safi iş hasılatı, bilanço aktif büyüklüğü, bilanço öz sermaye veya öz kaynak toplamı tutarları yerine sadece ÖKC veya fatura vb. belgeleri düzenlemede kullanılan bilgisayar sistemi sayısının 20 ve üzerinde olması yeterlidir. Ancak; işe başlanılan yılı (hesap dönemini) izleyen yıla ait yıl sonu bilanço ve gelir tablolarına göre bu maddede belirtilen işletme büyüklüğü ölçülerinden en az ikisini sağlayamayan mükelleflerin, bu yılı izleyen yılın altıncı ayı sonuna kadar faaliyetlerinde YN ÖKC kullanmaya başlamaları zorunlu olacaktır.
2- Sahip Olunan ÖKC Sayısı veya Fatura Düzenleme Sistemlerinin Sayısı Şartı Muafiyetten yararlanmak isteyen mükelleflerin toplam 20 ve üzerinde ÖKC’ye veya fatura vb. belgeleri düzenlemede kullanılan bilgisayar sistemlerine sahip olunması gerekir. İşletme büyüklüğü ölçüsü şartının yanı sıra bu şartın da sağlanmış olması gerekmektedir. İşletmenin şube sayısının 20 ve üzerinde olması şeklinde bir şart bulunmamaktadır. Tek bir işyerinde veya 20 den az şubeli işyerlerinde; kullanılan toplam ÖKC sayısının veya fatura vb. belgeleri düzenlemede kullanılan bilgisayar sistemlerinin sayısının 20 ve üzerinde olması bu şartın sağlanması açısından yeterlidir.
3- e-Fatura, e-Arşiv Fatura ve e-Defter Uygulamalarına Dahil Olma Şartı 1 ve 2 nol.u şartları sağlayan işletmelerin ÖKC kullanımından muaf olabilmeleri için; e-Fatura, e-Arşiv Fatura ve e-Defter uygulamalarına dahil olmaları zorunludur.
4- Bağlı Olunan Vergi Dairesine Şartların Varlığını Gösteren Tevsik Edici Bilgi ve Belgelerle Birlikte Yazılı Olarak Başvurma Şartı Yukarıda belirtilen şartları sağlayan mükellefler, tevsik edici bilgi ve belgelerle bağlı oldukları vergi dairesine yazılı olarak başvurarak perakende satışlar dahil tüm satışlarında e-Fatura ve/veya e-Arşiv Fatura vermeyi tercih ettiklerini ve bu nedenle ÖKC kullanımına ilişkin muafiyetten yararlanacaklarını bildirmelidirler. Vergi Dairesi söz konusu tevsik edici bilgi ve belgeleri kontrol etmek amacıyla talepte bulunan mükellefin işyerinde fiili bir yoklama yapılmasını temin etmelidir.
5- Perakende Satışlar Dahil Tüm Satışlar İçin e-Fatura ve/veya e-Arşiv Fatura Düzenlenmesi Şartı Yukarıda belirtilen şartları sağlayan ve muafiyet uygulamasından yararlanan mükellefler, muafiyetlerinin başladığı tarihten itibaren perakende satışlar dahil tüm satışlarında e-Fatura ve/veya e-Arşiv Fatura vermelidirler. Bu mükelleflerin yaptıkları satışlar için ÖKC fişi veya matbaa baskılı fatura düzenlemesi halinde ÖKC kullanımından muaf olma şartı ihlal edilmiş olur. Bu şartı ihlal eden mükellefler 30 (Kalkınmada öncelikli yörelerde 60) gün içinde perakende mal ve hizmet satışları için Yeni Nesil ÖKC kullanmaya başlamak zorundadırlar.
6- Düzenlenen e-Arşiv Faturalarının GİB’in Erişimine ve Sorgulamasına Açık Olarak e-Fatura Saklama Hizmeti Veren Kurumlarda Saklanması Şartı Yukarıda belirtilen şartları sağlayan ve muafiyet uygulamasından yararlanan mükellefler düzenlenen e-Arşiv Faturaların bir örneğinin, belgenin oluşturulmasını müteakiben; gizliliği, bütünlüğü ve değişmezliği garanti edilerek ve GİB’in erişimine ve sorgulamasına açık olacak şekilde GİB’den e-Fatura saklama hizmeti verme izni bulunan kurumlarda muhafaza edilmesinin sağlanması zorunludur. 483 Sıra No.lu Genel Tebliğ ile; organize perakende sektöründe faaliyet gösteren ve belli işletme büyüklüğü ölçülerini aşan ve güvenli bilgi sistemlerini kullanan firmalara, Tebliğde öngörülen şartları sağlamaları koşuluyla eski nesil ÖKC’lerini alış faturası tarihinden itibaren 10 yılı geçmeyecek şekilde mali hafızaları doluncaya kadar kullanma imkanı veya bütün satışlarına e-Fatura veya e-Arşiv fatura düzenlemeleri halinde ise ÖKC kullanma muafiyeti getirildiğinden; bu Tebliğde yer verilen işletme büyüklüklerini aşmayan ve öngörülen koşulları yerine getiremeyen diğer mükelleflerimizin YN ÖKC’ye geçiş zorunluğu 426 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğinde belirtilen süreler dahilinde devam etmektedir.
Bu nedenle 483 Sıra No.lu Tebliğle belirtilen mükellefler dışında kalan diğer mükelleflerimizin aşağıda belirtilen süreler dahilinde Yeni Nesil ÖKC kullanmaya başlama mecburiyetleri bulunmaktadır.
a) 3100 sayılı Kanun ve ilgili mevzuatına göre ÖKC kullanmak zorunda olan mükelleflerden, faaliyetlerinde seyyar EFT-POS cihazı kullananlar yeni nesil ödeme kaydedici cihazlardan EFT-POS özellikli cihazları 1/10/2013 tarihinden itibaren,
b) Yol kenarı otopark hizmeti veren mükellefler YN ÖKC’lerden EFT-POS özelliği olan cihazları 1/10/2013 tarihinden itibaren,
c) (a) ve (b) bentleri dışında kalan mükelleflerden 2014 yılı satışları veya gayri safi iş hasılatı: - 1 milyon TL'yi aşan mükellefler için, 1/4/2016 tarihinden itibaren, - 1 milyon TL'den 500 Bin TL'ye kadar olan mükellefler için, 1/7/2016 tarihinden itibaren, - 500 Bin TL ile 150 Bin TL arasında olan mükellefler için, 1/10/2016 tarihinden itibaren, - 150 Bin TL'den az olan mükellefler için, 1/1/2018 tarihinden itibaren,
ç) 1/1/2015 ila 31/12/2015 tarihleri arasında işe başlayan mükellefler için 1/1/2017 tarihinden itibaren,
d) 1/1/2016 tarihinden sonra işe başlayacak mükellefler için işe başlama tarihinden itibaren 30 gün (kalkınmada öncelikli yörelerde 60 gün) içinde,
e) 30 Eylül 2017 tarihinden sonra işe yeni başlayacak olanlar ile şube şeklinde işyeri açanlar (483 No.lu Tebliğde belirtilen muafiyet koşullarını sağlayamayan mükellefler), işe başlama veya şube şeklinde işyerinin açıldığı tarihten itibaren 30 gün (kalkınmada öncelikli yörelerde 60 gün) içinde, YN ÖKC alarak kullanmaya başlamaları gerekmektedir. Kamuoyuna önemle duyurulur.
Bilindiği üzere, 426 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğinde; perakende mal satışı veya hizmet ifasında bulunan mükelleflerimizin, eski nesil ödeme kaydedici cihazları (ÖKC) yerine yeni nesil ödeme kaydedici cihazları (YN ÖKC) kullanma mecburiyeti getirilmiş ve mecburiyet başlama tarihleri, mükelleflerin faaliyet konuları ve 2014 yılı satış veya gayrisafi iş hasılatları dikkate alınarak kademeli bir geçiş takvimi çerçevesinde belirlenmiştir.
30/09/2017 tarihinde ise YN ÖKC uygulamaları ile ilgili olarak 483 Sıra No.lu VUK Genel Tebliği yayımlanmış bulunmaktadır. Anılan Tebliğ, genel olarak YN ÖKC kullanma muafiyeti getiren veya YN ÖKC kullanma mecburiyetinin başlama tarihlerini öteleyen bir Genel Tebliğ olmayıp, 426 Sıra No.lu VUK Tebliği ile belirlenmiş olan kademeli geçiş takviminde herhangi bir değişiklik yapılmamaktadır. 483 Sıra No.lu Genel Tebliğ ile organize perakende sektöründe faaliyet gösteren ve belli işletme büyüklüğü ölçülerini aşan ve güvenli bilgi sistemlerini kullanan firmalara, Tebliğde öngörülen şartları sağlamaları koşuluyla eski nesil ÖKC’lerini alış faturası tarihinden itibaren 10 yılı geçmeyecek şekilde mali hafızaları doluncaya kadar kullanma imkanı veya bütün satışlarına e-Fatura veya e-Arşiv fatura düzenlemeleri halinde ise ÖKC kullanma muafiyeti getirilmektedir. Söz konusu mükelleflerden, eski nesil ÖKC’lerini mali hafızaları doluncaya kadar kullanmaya devam etme imkanından yararlanacak olanların Tebliğde yazılı şartları taşımaları ve en geç 1/1/2018 tarihine kadar www.efatura.gov.tr internet adresinden elektronik ortamda başvuruda bulunmaları gerekmektedir. ÖKC kullanım muafiyetinden yararlanmak isteyen mükelleflerin ise Tebliğde öngörülmüş şartları sağladıklarını tevsik edici bilgi ve belgelerle birlikte bağlı bulundukları vergi dairesine yazılı olarak başvurmaları gerekmektedir. Yukarıda belirtilen mükelleflerin getirilen imkanlardan yararlanabilmeleri için gerekli olan şartlar ve yapmaları gereken işlemler aşağıdaki tabloda ayrıca özetlenmiştir.
A) Eski Nesil ÖKC’lerin Mali Hafızaları Doluncaya Kadar Kullanmaya Devam Edilebilmesi İçin Gereken Şartlar
1- İşletme Büyüklüğü Ölçüsü Şartı: 2016 yılına ilişkin: ï,· Satışları/Gayrisafi iş hasılatının 10 milyon TL’yi aşması, ï,· Bilanço aktif toplamının 10 milyon TL’yi aşması, ï,· Bilanço özsermaye veya özkaynak toplamının 1 milyon TL’yi aşması, Bu şartlardan en az ikisi birlikte sağlanmalıdır.
2- Sahip Olunan ÖKC Sayısı Şartı Tebliğin yayımlandığı (30.09.2017) tarih itibariyle toplam 20 ve üzerinde ÖKC’ye sahip olunması. İşletme büyüklüğü ölçüsü şartının yanı sıra bu şartın da sağlanmış olması gerekmektedir. İşletmenin şube sayısının 20 ve üzerinde olması şeklinde bir şart bulunmamaktadır. Tek bir işyerinde veya 20 den az şubeli işyerlerinde; kullanılan toplam ÖKC sayısının 20 ve üzerinde olması bu şartın sağlanması açısından yeterlidir.
3- e-Fatura ve e-Arşiv Fatura Uygulamalarına Dahil Olma Şartı 1 ve 2 no.lu şartları sağlayan işletmelerin 1/1/2018 tarihinden önce e-Fatura ve e-Arşiv Fatura uygulamalarına dahil olmalı ve bu tarihten sonra faturalarını bu şekilde düzenlemelidir.
4- ÖKC Mali Raporlarının GİB’e Bildirilmesi İçin Teknik Alt Yapıyı Tesis Etme Şartı 1/1/2018 tarihinden önce, ÖKC fişlerine ait günlük mali bilgileri GİB bilgi sistemine e-Arşiv uygulaması aracılığı ile elektronik ortamda bildirebilecek teknik alt yapıyı tesis edilmelidir.
5- Elektronik Ortamda Başvuru Şartı 1/1/2018 tarihinden önce, başvuru usul ve esasları (www.efatura.gov.tr) internet adresinde yayınlanan başvuru kılavuzuna göre GİB’e elektronik ortamda başvurmak.
6- Güvenli Veri Depolama ve Sorgulama Sistemlerini Kurma veya Yararlanma Şartı. 1/7/2018 tarihine kadar, perakende mal satışı ve hizmet ifalarına yönelik olarak ÖKC’lerden düzenlenen ÖKC günlük kapanış (Z) raporlarına ait ilgili bilgileri (www.efatura.gov.tr) internet adresinde yayınlanacak “Perakende Mal Satışları ile Hizmet İfalarına İlişkin Mali Rapor Bildirim Kılavuzuâ€nda yapılan açıklamalara uygun olarak, güvenli veri depolama ve sorgulama sistemlerinde (bu sistemlerin yazılım ve donanım alt yapısının Türkiye Cumhuriyeti sınırları içerisinde ve Türkiye Cumhuriyeti Kanunlarının geçerli olduğu yerlerde bulunması zorunludur) muhafaza etmek ve GİB’in erişimine sunacak alt yapıyı tesis etmek veya bir dış hizmet sağlayıcı tarafından bu niteliklere haiz olarak oluşturulan alt yapı hizmetinden yararlanmak.
B) ÖKC Kullanımından MUAF Olunması İçin Gereken Şartlar
1- İşletme Büyüklüğü Ölçüsü Şartı: 2016 yılına ilişkin: ï,· Satışları/Gayrisafi iş hasılatının 10 milyon TL’yi aşması, ï,· Bilanço aktif toplamının 10 milyon TL’yi aşması, ï,· Bilanço özsermaye veya özkaynak toplamının 1 milyon TL’yi aşması, Bu şartlardan en az ikisi birlikte sağlanmalıdır. (*)1/1/2017 tarihinden sonra ilk defa işe başlayan/başlayacak olan mükelleflerin bu madde kapsamında YN ÖKC kullanımından muaf olmaları için, aşağıda belirtilen diğer koşullara sahip olmaları şartıyla, işe başlama anı itibariyle, belirtilen satış, gayri safi iş hasılatı, bilanço aktif büyüklüğü, bilanço öz sermaye veya öz kaynak toplamı tutarları yerine sadece ÖKC veya fatura vb. belgeleri düzenlemede kullanılan bilgisayar sistemi sayısının 20 ve üzerinde olması yeterlidir. Ancak; işe başlanılan yılı (hesap dönemini) izleyen yıla ait yıl sonu bilanço ve gelir tablolarına göre bu maddede belirtilen işletme büyüklüğü ölçülerinden en az ikisini sağlayamayan mükelleflerin, bu yılı izleyen yılın altıncı ayı sonuna kadar faaliyetlerinde YN ÖKC kullanmaya başlamaları zorunlu olacaktır.
2- Sahip Olunan ÖKC Sayısı veya Fatura Düzenleme Sistemlerinin Sayısı Şartı Muafiyetten yararlanmak isteyen mükelleflerin toplam 20 ve üzerinde ÖKC’ye veya fatura vb. belgeleri düzenlemede kullanılan bilgisayar sistemlerine sahip olunması gerekir. İşletme büyüklüğü ölçüsü şartının yanı sıra bu şartın da sağlanmış olması gerekmektedir. İşletmenin şube sayısının 20 ve üzerinde olması şeklinde bir şart bulunmamaktadır. Tek bir işyerinde veya 20 den az şubeli işyerlerinde; kullanılan toplam ÖKC sayısının veya fatura vb. belgeleri düzenlemede kullanılan bilgisayar sistemlerinin sayısının 20 ve üzerinde olması bu şartın sağlanması açısından yeterlidir.
3- e-Fatura, e-Arşiv Fatura ve e-Defter Uygulamalarına Dahil Olma Şartı 1 ve 2 nol.u şartları sağlayan işletmelerin ÖKC kullanımından muaf olabilmeleri için; e-Fatura, e-Arşiv Fatura ve e-Defter uygulamalarına dahil olmaları zorunludur.
4- Bağlı Olunan Vergi Dairesine Şartların Varlığını Gösteren Tevsik Edici Bilgi ve Belgelerle Birlikte Yazılı Olarak Başvurma Şartı Yukarıda belirtilen şartları sağlayan mükellefler, tevsik edici bilgi ve belgelerle bağlı oldukları vergi dairesine yazılı olarak başvurarak perakende satışlar dahil tüm satışlarında e-Fatura ve/veya e-Arşiv Fatura vermeyi tercih ettiklerini ve bu nedenle ÖKC kullanımına ilişkin muafiyetten yararlanacaklarını bildirmelidirler. Vergi Dairesi söz konusu tevsik edici bilgi ve belgeleri kontrol etmek amacıyla talepte bulunan mükellefin işyerinde fiili bir yoklama yapılmasını temin etmelidir.
5- Perakende Satışlar Dahil Tüm Satışlar İçin e-Fatura ve/veya e-Arşiv Fatura Düzenlenmesi Şartı Yukarıda belirtilen şartları sağlayan ve muafiyet uygulamasından yararlanan mükellefler, muafiyetlerinin başladığı tarihten itibaren perakende satışlar dahil tüm satışlarında e-Fatura ve/veya e-Arşiv Fatura vermelidirler. Bu mükelleflerin yaptıkları satışlar için ÖKC fişi veya matbaa baskılı fatura düzenlemesi halinde ÖKC kullanımından muaf olma şartı ihlal edilmiş olur. Bu şartı ihlal eden mükellefler 30 (Kalkınmada öncelikli yörelerde 60) gün içinde perakende mal ve hizmet satışları için Yeni Nesil ÖKC kullanmaya başlamak zorundadırlar.
6- Düzenlenen e-Arşiv Faturalarının GİB’in Erişimine ve Sorgulamasına Açık Olarak e-Fatura Saklama Hizmeti Veren Kurumlarda Saklanması Şartı Yukarıda belirtilen şartları sağlayan ve muafiyet uygulamasından yararlanan mükellefler düzenlenen e-Arşiv Faturaların bir örneğinin, belgenin oluşturulmasını müteakiben; gizliliği, bütünlüğü ve değişmezliği garanti edilerek ve GİB’in erişimine ve sorgulamasına açık olacak şekilde GİB’den e-Fatura saklama hizmeti verme izni bulunan kurumlarda muhafaza edilmesinin sağlanması zorunludur. 483 Sıra No.lu Genel Tebliğ ile; organize perakende sektöründe faaliyet gösteren ve belli işletme büyüklüğü ölçülerini aşan ve güvenli bilgi sistemlerini kullanan firmalara, Tebliğde öngörülen şartları sağlamaları koşuluyla eski nesil ÖKC’lerini alış faturası tarihinden itibaren 10 yılı geçmeyecek şekilde mali hafızaları doluncaya kadar kullanma imkanı veya bütün satışlarına e-Fatura veya e-Arşiv fatura düzenlemeleri halinde ise ÖKC kullanma muafiyeti getirildiğinden; bu Tebliğde yer verilen işletme büyüklüklerini aşmayan ve öngörülen koşulları yerine getiremeyen diğer mükelleflerimizin YN ÖKC’ye geçiş zorunluğu 426 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğinde belirtilen süreler dahilinde devam etmektedir.
Bu nedenle 483 Sıra No.lu Tebliğle belirtilen mükellefler dışında kalan diğer mükelleflerimizin aşağıda belirtilen süreler dahilinde Yeni Nesil ÖKC kullanmaya başlama mecburiyetleri bulunmaktadır.
a) 3100 sayılı Kanun ve ilgili mevzuatına göre ÖKC kullanmak zorunda olan mükelleflerden, faaliyetlerinde seyyar EFT-POS cihazı kullananlar yeni nesil ödeme kaydedici cihazlardan EFT-POS özellikli cihazları 1/10/2013 tarihinden itibaren,
b) Yol kenarı otopark hizmeti veren mükellefler YN ÖKC’lerden EFT-POS özelliği olan cihazları 1/10/2013 tarihinden itibaren,
c) (a) ve (b) bentleri dışında kalan mükelleflerden 2014 yılı satışları veya gayri safi iş hasılatı: - 1 milyon TL'yi aşan mükellefler için, 1/4/2016 tarihinden itibaren, - 1 milyon TL'den 500 Bin TL'ye kadar olan mükellefler için, 1/7/2016 tarihinden itibaren, - 500 Bin TL ile 150 Bin TL arasında olan mükellefler için, 1/10/2016 tarihinden itibaren, - 150 Bin TL'den az olan mükellefler için, 1/1/2018 tarihinden itibaren,
ç) 1/1/2015 ila 31/12/2015 tarihleri arasında işe başlayan mükellefler için 1/1/2017 tarihinden itibaren,
d) 1/1/2016 tarihinden sonra işe başlayacak mükellefler için işe başlama tarihinden itibaren 30 gün (kalkınmada öncelikli yörelerde 60 gün) içinde,
e) 30 Eylül 2017 tarihinden sonra işe yeni başlayacak olanlar ile şube şeklinde işyeri açanlar (483 No.lu Tebliğde belirtilen muafiyet koşullarını sağlayamayan mükellefler), işe başlama veya şube şeklinde işyerinin açıldığı tarihten itibaren 30 gün (kalkınmada öncelikli yörelerde 60 gün) içinde, YN ÖKC alarak kullanmaya başlamaları gerekmektedir. Kamuoyuna önemle duyurulur.