UZUN VADELİ SİGORTA KOLLARINA İLİŞKİN ORTAK UYGULAMALAR

[admin]

UZUN VADELİ SİGORTA KOLLARINA İLİŞKİN
ORTAK UYGULAMALAR
1. Kanunun Geçici 63 üncü Maddesi Uygulaması
6645 sayılı Kanunun 56 ncı maddesi ile Kanuna geçici 63 üncü madde eklenmesi
sonucunda emeklilik mevzuatında meydana gelen değişiklikler ile sürekli iş göremezlik geliri
bağlama işlemlerinde tereddüt edilen hususlar ve uygulama değişiklikleri aşağıda
açıklanmıştır.
1.1. Kanunun Geçici 63 üncü Maddesi Gereği 4/1-(b) Kapsamında Hizmeti
Durdurulan Sigortalıların 4/1-(a) ve 4/1-(b) Kapsamında Gelir/Aylık Bağlama İşlemleri
6645 sayılı Kanun ile Kanuna eklenen geçici 63 üncü madde;
“Kendi adına ve hesabına bağımsız çalışanlarla tarımda kendi adına ve hesabına
bağımsız çalışanlardan, Kuruma kayıt ve tescilleri yapıldığı hâlde, bu maddenin yayımlandığı
ayın sonu itibarıyla 12 ay ve daha fazla süreye ilişkin prim borcu bulunanların, bu sürelere
ilişkin prim borçlarını, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihi takip eden ay başından itibaren
üç ay içinde ödememeleri veya ilgili kanunları uyarınca yapılandırmamaları hâlinde, prim
ödemesi bulunan sigortalıların daha önce ödedikleri primlerin tam olarak karşıladığı ayın sonu
itibarıyla, prim ödemesi bulunmayan sigortalıların ise tescil tarihi itibarıyla sigortalılığı
durdurulur. Durdurulan süreler sigortalılık süresi olarak değerlendirilmez ve bu sürelere
ilişkin Kurum alacakları takip edilmeyerek bunlara Kurum alacakları arasında yer verilmez.
Sigortalılıkları durdurulanlardan bu Kanunun 4/1-(b) bendi kapsamında çalışmaya devam
edenlerin sigortalılıkları bu maddenin yayım tarihini takip eden ay başı itibarıyla yeniden
başlatılır.
Ancak, daha sonra sigortalı ya da hak sahipleri tarafından talep edilmesi hâlinde
durdurulan sigortalılık sürelerinin tamamı, talep tarihinde 80 inci maddenin ikinci fıkrasına
göre belirlenecek prime esas kazanç tutarı üzerinden borç tutarı hesaplanarak ihya edilir.
Hesaplanan borç tutarının tamamını, borcun tebliğ tarihinden itibaren üç ay içinde ödedikleri
takdirde, bu süreler sigortalılık süresi olarak değerlendirilir. Tebliğ edilen borç tutarının bu
Adres: Mithatpaşa Cd. No:7 06410 Sıhhiye/ANKARA Ayrıntılı Bilgi : Nevin ÖZGÜL Daire Başkanı
Tel: 0312 432 10 63 Faks: 0312 432 10 62 Birim Eposta : EHGM_bhacedb@sgk.gov.tr
118
süre içinde tamamen ödenmemesi hâlinde bu süreler sigortalılık süresi olarak
değerlendirilmez ve bu madde kapsamında ödenmiş olan tutarlar ilgilinin prim ve prime
ilişkin borcunun bulunmaması kaydıyla faizsiz olarak iade edilir. İhya edilerek kazanılan
hizmet süreleri borcun ödendiği tarihten itibaren geçerli sayılır.
Birinci fıkraya göre sigortalılıkları durdurulanlar ile bunların bakmakla yükümlü
olduğu kişiler hakkında 1/1/2012 tarihinden bu maddenin yürürlük tarihine kadar durdurulan
süreler için genel sağlık sigortası hükümleri uygulanmaz.
Sigortalılıkları önceki kanunlara göre durdurulanlar için de bu maddenin ikinci fıkrası
hükmü uygulanır.
Bu maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar Kurum tarafından belirlenir.”
hükmünü amirdir.
6645 sayılı Kanun ile Kanuna eklenen geçici 63 üncü maddenin uygulanmasının usul
ve esasları 4/1-(a), 4/1-(b) ve 4/1-(c) kapsamındaki sigortalılar için aylık türüne göre aşağıda
açıklanmıştır.
1.1.1. Malullük veya Yaşlılık Aylığı Talebinde Bulunup Henüz Aylık Bağlama
İşlemi Sonuçlandırılmamış Olanlar
1.1.1.1. 4/1-(a) ve 4/1-(c) Kapsamındaki Sigortalılar
Kanunun geçici 63 üncü maddesinin yürürlüğe girdiği 23/4/2015 tarihinden önce
Kurumumuzdan 4/1-(a) veya 4/1-(c) kapsamında malullük veya yaşlılık aylığı talebinde
bulunup tahsis talep tarihi itibarıyla;
- 4/1-(a) veya 4/1-(c) kapsamındaki mevcut hizmetleriyle aylığa hak kazanmakla
birlikte 4/1-(b) kapsamında hizmeti ve buna ilişkin prim borcu bulunan veya,
- 4/1-(b) kapsamında geçen hizmetleriyle aylığa hak kazanmış olmakla birlikte söz
konusu sürelere ait prim borcu bulunanlardan,
4/1-(b) kapsamındaki sigortalılıklarına ilişkin prim borcu nedeniyle henüz aylık
bağlama işlemi sonuçlandırılmamış olup geçici 63 üncü maddeden yararlanmak isteyen
sigortalıların 23/4/2015-31/7/2015 tarihleri arasında Kuruma başvuruda bulunması halinde,
aylıkları yeni bir tahsis talep dilekçesi alınmaksızın geçici 63 üncü maddeden yararlanma talep
tarihini takip eden ay başından itibaren başlatılacaktır.
Bunlardan, Kanunun geçici 63 üncü maddesi kapsamında 4/1-(b) kapsamındaki
sigortalılığın durdurulması işlemi 1/8/2015 tarihi itibarıyla Kurumca resen yapılmış olanların
bu tarihten sonra müracaatları halinde ise, aylıkları 1/8/2015 tarihini takip eden ay başından
başlatılacaktır.
23/4/2015 tarihinden önce malullük veya yaşlılık aylığı talebinde bulunup, talep tarihi
itibarıyla 4/1-(b) kapsamındaki hizmetlerine ilişkin prim borçları nedeniyle aylık bağlama
işlemi gerçekleştirilemeyenlerden, geçici 63 üncü madde gereği 4/1-(b) kapsamındaki
sigortalılıklarını; 30/4/2015 tarihi itibarıyla durdurup 1/5/2015 tarihi itibarıyla devam
ettirmeyen 4/1-(a) veya 4/1-(c) kapsamındaki sigortalıların malullük ve yaşlılık aylıkları, yeni
bir tahsis talep dilekçesi alınmaksızın;
- 23/4/2015-31/7/2015 süresinde geçici 63 üncü maddeden yararlanma müracaatında
bulunanların müracaat tarihlerini,
- 1/8/2015 tarihinden itibaren müracaatta bulunanların ise, 1/8/2015 tarihini,
takip eden ay başından başlatılacaktır.
23/4/2015-31/7/2015 süresinde ilk defa malullük veya yaşlılık aylığı talebinde
bulunmakla birlikte tahsis talep tarihi ile 31/7/2015 tarihi arasında geçici 63 üncü maddeden
yararlanma talebinde bulunmuş olanların aylıkları tahsis talep tarihini takip eden ay başından,
anılan tarih aralığında tahsis talebi olmakla birlikte geçici 63 üncü maddeden yararlanma
Adres: Mithatpaşa Cd. No:7 06410 Sıhhiye/ANKARA Ayrıntılı Bilgi : Nevin ÖZGÜL Daire Başkanı
Tel: 0312 432 10 63 Faks: 0312 432 10 62 Birim Eposta : EHGM_bhacedb@sgk.gov.tr
119
müracaatında bulunmaması nedeniyle 4/1-(b) kapsamındaki sigortalılığı 1/8/2015 tarihinde
Kurumca resen durdurulanların aylıkları ise yeni bir tahsis talep dilekçesi alınmaksızın
1/8/2015 tarihini takip eden ay başından başlatılacaktır.
Örnek 1: 4/1-(a) kapsamında kamu sektörüne ait işyerinden ayrılarak 14/4/2015
tarihinde yaşlılık sigortası yönünden tahsis talebinde bulunan sigortalının 4/1-(a) kapsamında
geçen hizmetleri ile aylığa hak kazandığı tespit edilmiş olmakla beraber, 1/8/1998-31/12/1999
süresinde 4/1-(b) kapsamında geçen 510 gün hizmetine karşılık prim borcu olduğu
anlaşıldığından aylık bağlama işlemi gerçekleştirilememiştir. Ancak, sigortalı, 28/4/2015
tarihinde geçici 63 üncü maddeden yararlanmak için talepte bulunmuş olup, yaşlılık aylığı
yeni bir tahsis talep dilekçesi alınmaksızın geçici 63 üncü maddeden yararlanma talep tarihini
takip eden ay başından (15/5/2015) başlatılacaktır.
Örnek 2: En son özel sektörde çalışmakta iken 15/1/2015 tarihinde yaşlılık aylığı
talebinde bulunan 4/1-(a) sigortalısının 4/1-(b) kapsamında 1200 gün hizmeti bulunmakla
birlikte talep tarihinde söz konusu hizmetlere ilişkin prim borcu olduğu anlaşıldığından aylık
bağlama işlemi gerçekleştirilememiş ve sigortalının 23/4/2015- 31/7/2015 tarihleri arasında
geçici 63 üncü maddeden yararlanma talebinde bulunmaması nedeniyle 4/1-(b) kapsamındaki
sigortalılığı 1/8/2015 tarihi itibarıyla resen durdurulmuştur. Bu durumda, sigortalının aylığı
Kuruma müracaatı halinde, yeni bir tahsis talep dilekçesi alınmaksızın, 1/8/2015 tarihini takip
eden ay başından (1/9/2015) başlatılacaktır.
Örnek 3: 30/6/2015 tarihinde 4/1-(a) kapsamında özel sektöre ait işyerinden ayrılarak
aynı tarihten itibaren yaşlılık sigortası yönünden tahsis talebinde bulunan sigortalının,
1/6/1996-31/12/1999 süresinde 4/1-(b) kapsamında geçen hizmetlerine karşılık prim
borcunun bulunması nedeniyle aylık bağlama işlemleri gerçekleştirilememiştir. Ancak, anılan
sigortalı 5/7/2015 tarihinde geçici 63 üncü maddeden yararlanma talebinde bulunmuş olup,
yaşlılık aylığı yeni bir tahsis talebi alınmaksızın talep tarihini takip eden ay başından
(1/7/2015) başlatılacaktır.
23/4/2015 tarihinden önce malullük veya yaşlılık aylığı talebinde bulunup, talep tarihi
itibarıyla 4/1-(b) kapsamındaki hizmetlerine ilişkin prim borçları nedeniyle aylık bağlama
işlemi gerçekleştirilemeyenlerden, geçici 63 üncü maddeden yararlanıp 30/4/2015 tarihi
itibarıyla 4/1-(b) kapsamında sigortalılıkları durdurulmakla birlikte, anılan kapsamda
faaliyetine devam edenlerin sigortalılıkları 1/5/2015 tarihi itibarıyla yeniden
başlatılacağından, bunlardan;
- 23/4/2015-30/4/2015 tarihleri arasında geçici 63 üncü maddeden yararlanmak
için müracaat edenlerin aylıkları, 1/5/2015 tarihi itibarıyla başlatılacak, bu tarih itibarıyla
sigortalılıkları devam ettiğinden, haklarında 1/5/2015-29/2/2016 tarihleri arasında sosyal
güvenlik destek primi uygulanacaktır.
- 1/5/2015-31/7/2015 tarihleri arasında geçici 63 üncü maddeden yararlanmak için
müracaat edenlerin aylıkları ise, müracaat tarihini takip eden ay başından itibaren
başlatılacağından, 1/5/2015 tarihi itibarıyla yeniden başlatılan 4/1-(b) kapsamındaki
sigortalılığı geçici 63 üncü maddeye ilişkin müracaat tarihine kadar zorunlu hizmet olarak
aylığın yeniden hesaplanmasında dikkate alınacak (2829 sayılı Kanun uygulaması dahil),
geçici 63 üncü maddeye ilişkin müracaat tarihinden 29/2/2016 tarihine kadar 4/-(b)
kapsamındaki hizmetlerle ilgili olarak sosyal güvenlik destek primi uygulanacaktır.
- 1/8/2015 tarihinden itibaren haklarında resen geçici 63 üncü madde uygulaması
yapılanların müracaatları halinde ise, aylıkları 1/9/2015 tarihinden itibaren başlatılacak, ancak
1/5/2015-31/7/2015 süresi 4/1-(b) kapsamındaki hizmetleri 1/8/2015 tarihi itibarıyla
aylıklarının yeniden hesaplanmasında (2829 sayılı Kanun uygulaması dahil) dikkate
Adres: Mithatpaşa Cd. No:7 06410 Sıhhiye/ANKARA Ayrıntılı Bilgi : Nevin ÖZGÜL Daire Başkanı
Tel: 0312 432 10 63 Faks: 0312 432 10 62 Birim Eposta : EHGM_bhacedb@sgk.gov.tr
120
alınacaktır. Bunlar hakkında, 1/8/2015-29/2/2016 tarihleri arasında sosyal güvenlik destek
primi uygulanacaktır.
Ancak, ilk defa 2008/Ekim ayı sonrası sigortalı olup, tarafına Kanun hükümlerine göre
malullük aylığı bağlanacak olan sigortalıların tekrar 4/1-(b) kapsamında sigortalılığının
bulunması halinde Kanunun 27 nci maddesi gereğince aylıkları kesilecek, sosyal güvenlik
destek primi uygulanmayacaktır.
1.1.1.2. 4/1-(b) Kapsamındaki Sigortalılar
Kurumumuzdan 23/4/2015 tarihinden önce 4/1-(b) kapsamında malullük/yaşlılık
aylığı talebinde bulunup tahsis talep tarihi itibarıyla 4/1-(b) kapsamındaki hizmetlerine ilişkin
prim borcu bulunması nedeniyle talepleri reddedilenlerden, geçici 63 üncü madde
uygulamasından yararlanan sigortalılardan yeni bir tahsis talep dilekçesi alınacak ve aylıkları
taleplerini takip eden ay başından itibaren başlatılacaktır.
Kanunun geçici 63 üncü maddesinin yürürlüğe girdiği 23/4/2015 tarihinden önce 4/1-
(b) kapsamında malullük/yaşlılık aylığı talebinde bulunup, tahsis talep tarihi itibarıyla 4/1-
(b) kapsamındaki sigortalılıklarına ilişkin prim borcu bulunması nedeniyle talepleri
reddedilen sigortalılardan, geçici 63 üncü maddede öngörülen (23/4/2015 ile 31/7/2015
tarihleri arasında) üç aylık sürede sigortalılığını durdurmak için Kurumumuza müracaat
edenler veya bu sürelerin sonunda Kurumumuzca sigortalılıkları resen durdurulanlardan,
Kanunun yürürlük tarihinden sonra yeni bir tahsis talep dilekçesinin alınması gerekmekte
olup, sigortalılara yeni tahsis talep tarihini takip eden ay başından itibaren aylık bağlanacaktır.
Örnek 1: Sigortalı, 15/10/2014 tarihinde sigortalılığını sonlandırarak emeklilik için
hizmet ve yaş koşullarını yerine getirdiği 5/1/2015 tarihinde 4/1-(b) kapsamında yaşlılık aylığı
talebinde bulunmuştur. Ancak yapılan kontrollerde sigortalının talep tarihi itibarıyla
sigortalılığına ilişkin prim borcu bulunduğu tespit edilmiş ve buna istinaden talebi
reddedilmiştir. Sigortalı 20/5/2015 tarihinde hem geçici 63 üncü maddeden yararlanma hem
de aylık bağlanması talebinde bulunmuştur. Bu durumda sigortalıya tahsis talebini takip eden
ay başından (1/6/2015) itibaren aylık bağlanacaktır.
Örnek 2: 4/1-(b) kapsamındaki faaliyetine son veren sigortalı, 22/2/2015 tarihinde
malullük aylığı talebinde bulunmuştur. Ancak Kurum kayıtlarının tetkikinde sigortalının
1990-1993 yılları arasında 4/1-(b) kapsamında daha önce bildirilmeyen 840 gün hizmeti ve
buna ait prim borcu bulunduğu tespit edilmiştir. Bu nedenle, sigortalının 22/2/2015 tarihindeki
tahsis talebi reddedilmiştir. 1/8/2015 tarihi itibariyle 1990-1993 yılları arasında sigortalılığı
resen durdurulan sigortalı, 5/9/2015 tarihinde yeniden tahsis talebinde bulunmuştur. Bu tarih
itibarıyla prim ve prime ilişkin herhangi bir borcu bulunmadığından, talep tarihini takip eden
1/10/2015 tarihi itibarıyla malullük aylığı bağlanacaktır.
4/1-(b) kapsamındaki sigortalılığı devam edenlerin 1/5/2015 tarihinden sonra tahsis
talebinde bulunmaları halinde, yeni tahsis talep tarihine kadar 4/1-(b) kapsamında geçen
hizmetleri aylık bağlama işlemlerinde değerlendirilecektir. 2829 sayılı Kanun gereği, aylık
bağlanacak statünün 4/1-(b) olması halinde, talep tarihi itibarıyla 4/1-(b) kapsamında 1/5/2015
tarihinden sonraki hizmetlerine ait prim ve prime ilişkin borcu bulunmayanların aylıkları talep
tarihlerini takip eden ay başından başlatılacaktır. Bunlar hakkında tahsis talep tarihinden
29/2/2016 tarihine kadar sosyal güvenlik destek primi uygulanacaktır. Tahsis talep tarihinde
prim borcu bulunanların ise talepleri reddedilecek, borcun ödenmesini müteakip yeniden
alınacak tahsis talep dilekçesine göre aylık bağlama işlemleri sonuçlandırılacaktır.
Örnek 3: 4/1-(b) kapsamındaki faaliyeti 1/5/2015 tarihinden sonra da devam eden
sigortalı, 12/3/2015 tarihinde 4/1-(b) kapsamında yaşlılık aylığı talebinde bulunmuştur. Ancak
sigortalının 4/1-(b) kapsamında prim borcu bulunması nedeniyle aylık talebi reddedilmiştir.
1/8/2015 tarihinde geçici 63 üncü madde gereği Kurumca sigortalılığı resen durdurulan
Adres: Mithatpaşa Cd. No:7 06410 Sıhhiye/ANKARA Ayrıntılı Bilgi : Nevin ÖZGÜL Daire Başkanı
Tel: 0312 432 10 63 Faks: 0312 432 10 62 Birim Eposta : EHGM_bhacedb@sgk.gov.tr
121
sigortalının 4/1-(b) kapsamındaki çalışmasının devam etmesi nedeniyle sigortalılığı 1/5/2015
tarihinde yeniden başlatılmıştır. 15/11/2015 tarihinde yeniden aylık talebinde bulunan
sigortalıya 1/5/2015 tarihinden sonraki sigortalılık sürelerine ilişkin prim ve prime ilişkin
herhangi bir borcu bulunmaması şartıyla talep tarihini takip eden ay başından (1/12/2015)
aylık bağlanacaktır. Ancak tahsis talebinde bulun