MALULLÜK SİGORTASI

[admin]

MALULLÜK SİGORTASI
1. Malullük Sigortasından Sağlanan Yardımlar
Malullük sigortasına ilişkin hükümler Kanunun 25 ila 27 nci maddeleri arasında
düzenlenmiş olup, bu sigorta kolundan sağlanan tek yardım, malullük aylığı bağlanmasıdır.
2. Malul Sayılma
Sigortalının veya işverenin talebi üzerine Kurumca yetkilendirilen sağlık hizmeti
sunucularının sağlık kurullarınca usulüne uygun düzenlenecek raporlar ve dayanağı tıbbi
belgelerin incelenmesi sonucu, Kanunun 4/1-(a) ve 4/1-(b) bentleri kapsamındaki sigortalılar
için çalışma gücünün veya iş kazası veya meslek hastalığı sonucu meslekte kazanma gücünün
en az % 60’ını, (c) bendi kapsamındaki sigortalılar için çalışma gücünün en az % 60’ını veya
vazifelerini yapamayacak şekilde meslekte kazanma gücünü kaybettiği Kurum sağlık
kurulunca tespit edilen sigortalı malul sayılacaktır.
Kanunun 4/1-(c) bendi kapsamındaki sigortalılardan malul olduklarına karar
verilenler, yazılı talepte bulunmaları halinde, haklarında bu madde hükümleri
uygulanmaksızın malullüklerinin mani olmadığı başka vazife veya sınıflara nakil suretiyle
tayinleri yapılmak üzere istifa etmiş sayılacaklardır. Bunların, istifa etmiş sayıldıktan sonra
dahi, Kanun hükümlerinin uygulanmasını isteme hakları mahfuzdur. Ancak, kurumlarında
başka vazife ve sınıflara nakli mümkün olanlardan özel kanunlarına göre yükümlülük süresine
tabi olanlar, bu yükümlülüklerini tamamlamadıkça veya malûliyetlerinin yeni vazifelerine de
mani olduğuna dair usulüne uygun yeniden rapor almadıkça bu haklarını
kullanamayacaklardır.
Kanunun 4/1-(c) bendi kapsamındaki sigortalılardan, vazifelerini yapamayacak
derecede hastalığa uğrayanlar, hastalıkları kanunlarında tayin edilen sürelerden (genel olarak
657 sayılı Devlet Memurları Kanunu ile 926 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel
Adres: Mithatpaşa Cd. No:7 06410 Sıhhiye/ANKARA Ayrıntılı Bilgi : Nevin ÖZGÜL Daire Başkanı
Tel: 0312 432 10 63 Faks: 0312 432 10 62 Birim Eposta : EHGM_bhacedb@sgk.gov.tr
38
Kanununda yer alan süreler) fazla devam etmesi halinde, yine hastalıklarının mahiyetlerine
ve doğuş sebeplerine göre malûl veya Kanunun 47 nci maddesi hükümlerine göre vazife
malûlü sayılacaktır.
Tedavisinin imkansız olduğu sağlık kurulu raporuyla belirlenen hastalıklara
uğrayanlar, sıhhi izin müddetlerinin bitmesi beklenilmeksizin Kurum sağlık kurulunca
“malul” veya “vazife malulü” sayılırlar.
Sıhhi izin süresini dolduranların başka sınıf ve vazifelere nakledilerek göreve devam
etme imkanları bulunmamaktadır.
657 sayılı Kanunun 105 inci maddesi uyarınca memura, aylık ve özlük hakları
korunarak, verilecek raporda gösterilecek lüzum üzerine;
- Kanser, verem ve akıl hastalığı gibi uzun süreli bir tedaviye ihtiyaç gösteren hastalığı
hâlinde onsekiz,
- Diğer hastalık hallerinde ise oniki
aya kadar izin verilecek olup, gerektiğinde bu süreler bir katına kadar uzatılabilecektir.
Memurların hastalıkları sebebiyle yataklı tedavi kurumlarında yatarak gördükleri
tedavi süreleri hastalık izinlerine ait sürelerin hesabında dikkate alınacaktır.
Görevi sırasında veya görevinden dolayı bir kazaya veya saldırıya uğrayan veya bir
meslek hastalığına tutulan memur, iyileşinceye kadar izinli sayılacaktır.
926 sayılı Kanunun 128 inci maddesi uyarınca ise subay ve astsubaylar;
- Barışta ve savaşta hizmet yapamayacak şekilde hastalanan subaylar ve astsubaylar,
hastalıkları geçici veya geçici olup sekel bırakan hastalıklardan ise, ay ve gün hesabı ile her
bir hastalığı için toplam olarak ve fiilen iki yılı geçmemek üzere, nekahet tedavisi, istirahat ve
hava değişimi işlemine tabi tutulacaktır.
- Kanser, her türlü kötü huylu tümör, verem, kronik böbrek yetmezliği ile akıl ve ruh
hastalıkları gibi uzun süreli bir tedaviye ihtiyaç gösteren hastalığa yakalananlar, toplam olarak
ve fiilen üç yılı geçmemek şartı ile tedavi, istirahat veya hava değişimine tabi tutulabilecektir.
- Barışta ve savaşta görev esnasında veya görev dışında, görevlerinden dolayı bir
saldırıya veya kazaya uğrayan veya bir meslek hastalığına yakalanan subay ve astsubaylar
yukarıda belirtilen sürelere bağlı olmaksızın iyileşinceye kadar izinli sayılacaktır.
Hastalıkları sebebiyle hastanelerde geçen teşhis ve tedavi süreleri hastalık izinlerine
ait sürelerin hesabında dikkate alınmayacaktır.
Sıhhi izin süresinin hesabında; ilk hastalık izninin alındığı tarihten itibaren bir yıldan
fazla ara vermeden aynı hastalık nedeniyle alınan rapor süreleri toplanacaktır. Ayrı ayrı
hastalıklar sebebiyle alınan rapor süreleri birleştirilmeyerek ayrı değerlendirilecek ve aynı
hastalık sebebiyle son istirahat raporunun bitiminden l yıl geçtikten sonra alınan raporlar da
toplama dahil edilmeyecektir.
Kadın sigortalılara verilen doğum öncesi ve sonrası izinler, sıhhi izin süresi
kapsamında değerlendirilmeyecektir.
Örnek 1: 1/11/2012 tarihinde 6 ay rapor alan bir sigortalı, 2 ay çalışıp 4 ay rapor almış,
3 gün çalışıp 6 ay rapor almış, 5 ay çalışıp 6 ay rapor almış, 18 gün çalışıp 3 ay rapor almış
ise, raporların aynı hastalıktan dolayı alınmış olması ve uzun süreli tedaviyi gerektiren
hastalık olmaması koşuluyla sıhhi izin süresini doldurmuş olacaktır. (6+4+6+6+3=25 ay)
Aynı hastalık için 1/11/2012 tarihinden itibaren fasılalı veya fasılasız 8 ay rapor alan
sigortalı, raporunun bittiği 1/7/2013 tarihinden itibaren 13 ay çalıştıktan sonra aynı hastalık
sebebiyle 9 ay rapor almış, göreve başlayarak 2 ay çalışmış ve 7 ay rapor almış ise; aradan l
yıldan fazla zaman geçtiği için raporlar birleştirilmeyerek, sadece 16 aylık rapor
değerlendirilecek ve 8 ay daha rapor hakkı bulunduğundan malulen emeklilik yönüyle
herhangi bir işlem yapılmayacaktır.
Adres: Mithatpaşa Cd. No:7 06410 Sıhhiye/ANKARA Ayrıntılı Bilgi : Nevin ÖZGÜL Daire Başkanı
Tel: 0312 432 10 63 Faks: 0312 432 10 62 Birim Eposta : EHGM_bhacedb@sgk.gov.tr
39
Ayrıca, personel kanunlarına tabi olmayanların hastalık sebebiyle malul sayılmalarına
esas alınacak hastalık süresi hakkında kendi özel kanunları yürürlüğe girinceye kadar 657
sayılı Kanunun hastalık iznine ilişkin hükümleri uygulanacaktır. Sigortalının personel
kanunlarındaki yazılı sürelerden önce geçen hastalığı en çok bir yıl içinde nüksetmesi halinde
eski ve yeni hastalık süreleri birleştirilmek suretiyle işlem yapılacaktır.
Ancak, yedek subay veya er olarak ya da talim, manevra, seferberlik veya harp
dolayısıyla görevleri ile ilgileri kesilmeksizin silah altına alındıkları dönemde malul olup, bu
malullükleri asıl görevlerini veya işlerini yapmaya mani olmayanlar hakkında, bu hastalık
veya engellilik halleri sebebiyle malullük sigortasına ilişkin hükümler uygulanmayacaktır.
Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliğinin 49 uncu maddesinin beşinci fıkrasında
5/12/2017 tarihinde yapılan değişiklik gereğince, Kanunun 4 üncü maddesinin birinci
fıkrasının (a), (b) ve (c) bentlerinden birden fazlasına tabi sigortalı olanların malullük aylığı
bağlanmasına ilişkin talepleri, son sigortalılık haline göre sonuçlandırılacak olmakla birlikte
Kanunun 4/1-(c) bendi kapsamındaki sigortalılardan, Kanunun 25 inci maddesi uyarınca
vazifelerini yapamayacak şekilde meslekte kazanma gücünün kaybedilmesi veya hastalıkları
kanunlarında tayin edilen sürelerden fazla devam etmesi nedeniyle Kurum sağlık kurulunca
malul sayılmalarına rağmen, söz konusu maluliyet kararları esas alınarak görevleriyle ilişiği
kesilenlerden aylık bağlanmasına ilişkin sigortalılık süresi ve/veya prim ödeme gün sayısı
şartını sağlamamaları nedeniyle 4/1-(c) statüsündeki görevlerinden ayrıldığı tarih itibariyle
aylık bağlanamayan sigortalılara, belirtilen koşulları sonradan sağlamaları ve talepleri halinde
yeniden sevk işlemi yapılmaksızın son sigortalılık statüleri esas alınarak malullük aylığı
bağlanacaktır.
Ancak, bu sigortalılardan Kurum sağlık kurulunca kontrol muayenesine tabi
tutulanlardan, malullük aylığı talep tarihinden önce kontrol muayenesi bulunanlara kontrol
muayenesine tabi tutulmak ve ilk maluliyetinin devam ettiği anlaşılmak kaydıyla son
sigortalılık statüleri esas alınarak malullük aylığı bağlanacaktır.
Örnek 2: İlk defa Kanunun 4/1-(c) bendi kapsamında 1/1/2009 tarihinde sigortalı
olarak çalışmaya başlayan ve hastalığının ilgili kanunlarında tayin edilen sürelerden fazla
devam etmesi nedeniyle Kurum sağlık kurulunca malul sayılan, ancak Kanunun 26 ncı
maddesinde öngörülen prim ödeme gün sayısı şartını yerine getirmemesi nedeniyle bu
statüdeki görevinden ayrıldığı tarih itibariyle 4/1-(c) bendi kapsamında aylık bağlanamayan
sigortalının, daha sonra 4/1-(b) bendi kapsamında prim ödeme gün sayısı ve sigortalılık süresi
şartını yerine getirerek malullük aylığı talebinde bulunması halinde, yeniden sevk işlemi
yapılmaksızın 4/1-(b) bendi kapsamında malullük aylığı bağlanacaktır.
Örnek 3: 18 yaşını doldurduktan sonra 1/9/2010 tarihinde okula başlayıp 31/8/2012
tarihinde astsubay nasp edilen sigortalının çalışmakta iken sağlık kurulu raporuna göre
11/4/2019 tarihinde malulen emekliye sevk edilmesi halinde; toplam prim ödeme gün sayısı
(FHSZ dahil) 10 yıl 3 ay 11 gün olmasına rağmen, sigortalılık süresinin 10 yıldan az
(1/9/2010-14/4/2019 tarihleri arasında 8 yıl 7 ay 14 gün) olması nedeniyle malullük aylığı
bağlanamayacaktır. Bu sigortalının 1/11/2019 tarihinde 4/1-(a) statüsünde çalışmaya başlayıp
1/9/2020 tarihinde sigortalılık süresini doldurarak malullük aylığı talebinde bulunması
durumunda yeniden sevk işlemi yapılmaksızın 4/1-(a) kapsamında malullük aylığı
bağlanacaktır.
Kurum sağlık kurulunca malul sayılan 4/1-(c) bendi kapsamındaki sigortalılardan,
maluliyetleri nedeniyle görevleriyle ilişikleri kesilmeyip, malullüklerinin mani olmadığı
başka vazife veya sınıflara nakil suretiyle tayinleri yapılmak suretiyle göreve devam etmeyi
tercih ederek, 4/1-(c) kapsamında sigortalı olarak çalışmaya devam etmekte iken görevleri
malulen emekliye sevk edilmeleri dışında, herhangi bir nedenle sona eren sigortalılar bu
Adres: Mithatpaşa Cd. No:7 06410 Sıhhiye/ANKARA Ayrıntılı Bilgi : Nevin ÖZGÜL Daire Başkanı
Tel: 0312 432 10 63 Faks: 0312 432 10 62 Birim Eposta : EHGM_bhacedb@sgk.gov.tr
40
kapsamda değerlendirilmeyecektir. Bu durumda olanlardan, alacakları yeni sağlık kurulu
raporunun Kurum sağlık kurulunca incelenerek çalışma güçlerinin en az % 60’ını kaybettiği
tespit edilenlere ise gerekli prim ödeme gün sayısı ve sigortalılık süresi şartını yerine getirmiş
olmaları halinde malullük aylığı bağlanabilecektir.
Örnek 4: Kanunun 4/1-(c) bendi kapsamında 1/2/2009 tarihinde ilk defa sigortalı
olarak çalışmaya başlayan ve Kurum sağlık kurulunca malul sayılmasına rağmen, sınıf
değiştirerek görevine devam etmekte iken kurumunca 1/9/2017 tarihinde görevine son
verilmesi nedeniyle 4/1-(c) kapsamındaki sigortalılığı sona eren (göreviyle ilişiği kesilen)
sigortalı bu kapsamda değerlendirilmeyecektir. Yani, söz konusu sigortalının 4/1-(a) veya 4/1-
(b) kapsamında sigortalı olmak suretiyle veyahut herhangi bir sigortalılık statüsünde görev
yapmaksızın daha sonra 10 yıllık sigortalılık süresini tamamlayarak, malullük aylığı talebinde
bulunması halinde daha önceki malullük kararına istinaden tarafına aylık bağlanamayacaktır.
3. Malullük Aylığına Hak Kazanma Koşulları
Kanunun 26 ncı maddesi gereğince, sigortalıya malullük aylığı bağlanabilmesi için
sigortalının;
- Kanunun 25 inci maddesine göre malul sayılması,
- En az on yıldan beri sigortalı bulunup, toplam olarak 1800 gün veya başka birinin
sürekli bakımına muhtaç derecede malul olan sigortalılar için ise sigortalılık süresi
aranmaksızın 1800 gün malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi bildirilmiş olması,
- Maluliyeti nedeniyle sigortalı olarak çalıştığı işten ayrıldıktan veya işyerini
kapattıktan veya devrettikten sonra Kurumdan yazılı istekte bulunması,
- 4/1-(c) kapsamındaki sigortalıların ise, görev yaptıkları Kurum tarafından Kanunun
48 inci maddesi uyarınca malulen emekliliğe sevk onayı alınmış ve görevleriyle ilişiklerinin
kesilmiş olması,
gerekmektedir.
Ayrıca, 4/1-(b) kapsamında sigortalı sayılanların kendi sigortalılığı nedeniyle genel
sağlık sigortası primi dahil, prim ve prime ilişkin her türlü borçlarının ödenmiş olması
zorunludur.
Kanuna göre sigortalılara malullük aylığı bağlanabilmesi için öncelikle sigortalının
maluliyet durumunun tespit edilmesi gerekmekte olup, malullük durumunun tespiti için sevk
işlemi yapılacak sigortalının, sevk talebinde bulunduğu tarihte sigortalılığını sonlandırması
şartı aranmayacaktır. Sigortalılık devam ederken de sigortalı sevk talebinde bulunabilecektir.
İşten ayrılma, işyerini kapatma veya devretme koşulu tahsis talep aşamasında aranacak
olup, sigortalının tahsis talebinde bulunmadan önce mutlaka sigortalılığını sonlandırması
gerekmektedir.
4/1-(b) kapsamındaki köy ve mahalle muhtarları ile tarım sigortalılarından malullük
aylığı talebinde bulunanlara malullük aylığı bağlanılabilmesi için, köy ve mahalle
muhtarlarının muhtarlık görevinden ayrılması, tarım sigortalılarının ise ziraat odası
kayıtlarının kapatılması veya muafiyet belgesi almış olmaları gerekmektedir.
Kanunun geçici 10 uncu maddesinin beşinci fıkrasında, Kanunun yürürlüğe girdiği
tarihten önce, malullük durumlarının tespiti için talepte bulunan ve Kanunun yürürlük
tarihinden sonra malul olduklarına karar verilen 4/1-(a) kapsamındaki sigortalılara mülga 506
ve 2925 sayılı kanunlardaki şartları taşımaları halinde anılan kanunlara göre aylık bağlanacağı
öngörülmüştür.
4/1-(a) sigortalılarından 2008/Ekim ay başından önce malullük durumlarının tespiti
için sevk talebinde bulunanlardan, 2008/Ekim ay başından sonra malul olduğuna karar
verilenlere toplam olarak 1800 gün veya 5 yıldan beri sigortalı bulunup sigortalılık süresinin
her yılı için ortalama olarak 180 gün prim ödemeleri halinde malullük sigortasından aylık
bağlanacaktır.
4/1-(b) sigortalıları açısından 1/10/2008 tarihinden önce yapılan sevk işlemleri aynı
zamanda malullük aylığı talebini de kapsadığından, bunlar için 1479 ve 2926 sayılı kanunların
mülga hükümlerine göre işlem yapılması gerekmektedir.
Kanunun yürürlük tarihinden önce 1479 veya 2926 sayılı kanunlara göre
sigortalılıkları devam ederken veya sigortalılıkları sona ermiş olanlardan maluliyet yönünden
sevk talebinde bulunanlardan, gerek Kanunun yürürlük tarihinden önce gerekse Kanunun
yürürlük tarihinden sonra malul oldukları tespit edilenler hakkında 1479 ve 2926 sayılı
Kanunun mülga hükümleri doğrultusunda işlem yapılacaktır.
Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten sonra tahsis talebinde bulunan sigortalıların hangi
kanun hükümlerine göre malul sayılacağı ile Kanunun yürürlük tarihinden sonra ilgili
yönetmeliklerde meydana gelen değişikler nedeniyle hangi yönetmelik hükümlerine göre
değerlendirme yapılacağı hususunda karar verilebilmesi için mutlaka sigortalıların sevk talep
tarihlerini gösterir belgelerin Kurum sağlık kuruluna gönderilmesi gerekmektedir.
4/1-(a) ve 4/1-(b) kapsamında sigortalı olanlardan sevk talebinde bulunduktan sonra
malullük tespiti sürecinde sigortalının statüsünün değişmesi durumunda, aylık tahsis talep
tarihindeki son statüye göre bağlanacak olup, malullük durumunun tespitinde 4/1-(a) ve 4/1-
(b) kapsamındaki sigortalılar açısından fark bulunmadığından Kurum sağlık kurulundan yeni
statüye göre bir değerlendirme istenmeyecektir.
Sigortalının, tahsis talebinden sonra yeniden uzun vadeli sigorta kollarına tabi
sigortalılığın bulunması ve malul sayılması halinde talep geçersiz sayılacak, sigortalılığın
sona ermesi durumunda yeniden talep alınarak aylık başlatılacaktır.
4. Malullük Aylığının Başlangıcı
Kanunun 4/1-(a) ve 4/1-(b) bentleri kapsamındaki sigortalıların sigortalılıklarını
sonlandırmadan maluliyet durumlarının tespiti için sevk talebinde bulunup, malul sayıldıktan
sonra işten ayrılarak tahsis talebinde bulunmaları veya sonlandırdıktan sonra sevk ve tahsis
talebinde bulunanlar ile 4/1-(c) bendi kapsamında sigortalı iken görevinden ayrılmış ve daha
sonra başka bir sigortalılık haline tabi olarak çalışmamış olanların, sağlık kurulu rapor tarihi
veya malullük aylığı bağlanması talep tarihleri önce veya sonra olacağından aylık başlangıç
tarihleri değişmektedir.
Sigortalının malullük aylığı;
- Malul sayılmasına esas tutulan rapor tarihi yazılı istek tarihinden önce ise yazılı istek
tarihini,
- Malul sayılmasına esas tutulan rapor tarihi yazılı istek tarihinden sonra ise rapor
tarihini,
takip eden ay başından itibaren başlatılacaktır.
4/1-(c) bendi kapsamında çalışmakta olanların ise, maluliyetleri sebebiyle
görevlerinden ayrıldıkları tarihi takip eden ay başından itibaren başlatılacaktır.
Sigortalı, aylığın başlangıç tarihinde geçici iş göremezlik ödeneği almakta ise,
malullük aylığı geçici iş göremezlik ödeneğinin verilme süresinin sona erdiği tarihten sonraki
ay başından başlatılacaktır. Bağlanacak malullük aylığı sigortalının almakta olduğu geçici iş
göremezlik ödeneğinden fazla ise aradaki fark, malullük aylığı bağlanması talebi veya rapor
tarihine göre belirlenecek malullük aylığı başlangıç tarihinden itibaren verilecektir.
Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliğinin ek 8 inci maddesi ile ek 9 uncu maddesinin
birinci cümlesi uyarınca malullük aylıkları hakkında yapılacak işlemler “Yaşlılık Sigortası”
Adres: Mithatpaşa Cd. No:7 06410 Sıhhiye/ANKARA Ayrıntılı Bilgi : Nevin ÖZGÜL Daire Başkanı
Tel: 0312 432 10 63 Faks: 0312 432 10 62 Birim Eposta : EHGM_bhacedb@sgk.gov.tr
42
bölümünün “5. Prim Borcu Olan Sigortalıların Aylık Başlangıcı” alt başlığı altında açıklandığı
şekilde yapılacaktır.
Kurumumuzdan malullük aylığı talebinde bulunmakla birlikte, malul sayılmaması
nedeniyle aylık talebi reddedilen, ancak mahkeme kararı ile malul sayılmalarına ve tahsis
talep tarihi itibariyle malullük aylıklarının bağlanmasına karar verilen sigortalılardan, tahsis
talep tarihi itibariyle veya tahsis talep tarihinden sonra çalışmalarının devam ettiğinin ve/veya
işten ayrılma/işyerini kapatma/devretme koşulunun yerine gelmediğinin tespit edilmesi
durumunda malullük aylığı tahsis talep tarihini/mahkeme kararında belirtilen tarihi takip eden
ay başından itibaren başlatılacaktır. Ancak aylık başlangıç tarihi ile mahkeme karar tarihi
arasındaki çalıştığı dönemler için herhangi bir ödeme yapılmayarak çalışmaların sona erdiği
tarihi takip eden ödeme döneminden itibaren yazılı talep şartı aranmaksızın ve yeniden kontrol
muayenesine tabi tutulmaksızın aylık bağlanacak, yeni aylığın hesabı 27 nci madde
hükümlerine göre yapılacaktır. Mahkeme kararı gereği yerine getirildikten sonra sigortalı
dosyası, sigortalının kontrol muayenesine tabi tutulup tutulmayacağı ile bakıma muhtaç olup
olmadığının tespiti amacıyla ilgili Kurum sağlık kuruluna gönderilecektir.
Kurumumuzdan malullük aylığı talebinde bulunmakla birlikte malul sayılmaması
nedeniyle tarafına malullük aylığı bağlanamayıp mahkeme kararı ile malullük aylığı
bağlanmasına karar verilen sigortalılardan malullük aylığı başlangıç tarihinden itibaren
çalışması devam edip daha sonra yaşlılık aylığı talebinde bulunanlara mahkeme kararına
istinaden malullük aylığı bağlanacak ve malullük aylığı bağlandığı tarihten tüm sigorta
kollarına tabi çalışması nedeniyle aylığın kesileceği tarihe kadar birikmiş aylıkları
hesaplanacaktır. Ancak, yaşlılık aylığına hak kazandığı tarih itibariyle ilgili kanunlarda
öngörülen hükümler gereği malullük aylığı ile yaşlılık aylığı mukayese edilerek yüksek olan
aylık ödenecek, aylıklar eşitse yalnızca yaşlılık aylığı ödenecektir.
5. Malullük Aylığı Başvurusu ve İstenecek Belgeler
Malullük aylığı bağlanabilmesi için;
- 4/1-(a) sigortalılarının çalıştığı işten ayrıldıktan,
- 4/1-(b) sigortalılarının iş yerini kapattıktan veya devrettikten,
sonra kendisinin veya varsa vekilinin Gelir/Aylık/Ödenek Talep Belgesi (Ek-2) ile
Kurumun ilgili ünitesine başvurması şarttır.
4/1-(a) sigortalılarından ilgili döneme ait aylık prim ve hizmet belgesi henüz Kuruma
verilmemiş olanlar için sigortalı işten ayrılış bildirgesinin verilmesi beklenecek ve işveren
tarafından bu belge Kuruma e-sigorta yoluyla gönderildikten sonra aylık bağlama işlemi
sonuçlandırılacaktır.
- 4/1-(c) kapsamında sigortalı olarak çalışmakta olanların, kendileri veya işvereni
niteliğindeki kamu kurumlarının, sigortalılıkları sona ermiş ve daha sonra başka bir
sigortalılık haline tabi olarak çalışmamış olanların kendisinin veya varsa vekilinin veyahut
vasisinin Gelir/Aylık/Ödenek Talep Belgesi (Ek-2) ile birlikte, Emeklilik Hizmetleri Genel
Müdürlüğü Kamu Görevlileri Emeklilik Daire Başkanlığına başvurması gerekmektedir.
4/1-(a) ve 4/1-(b) kapsamındaki sigortalılar ile sigortalılıkları sona ermiş ve daha sonra
başka bir sigortalılık haline tabi olarak çalışmamış 4/1-(c) kapsamındaki sigortalılar tarafından
adi posta yolu veya kargo ile veya Kuruma doğrudan yapılan yazılı başvurularda, tahsis talep
tarihi olarak dilekçenin Kurum kayıtlarına intikal ettiği tarih, taahhütlü, iadeli taahhütlü, acele
posta servisi, PTT Alo Post veya PTT kargo ile gönderilen taleplerinde ise dilekçenin postaya
verildiği tarih, Kuruma intikal tarihi olarak kabul edilecektir.
Aylığa hak kazandığı tarihin ayın son gününün resmi tatil gününe veya hafta sonu
tatiline rastlaması nedeniyle taleplerini Kuruma veremeyen sigortalıların, bu resmi tatil
Adres: Mithatpaşa Cd. No:7 06410 Sıhhiye/ANKARA Ayrıntılı Bilgi : Nevin ÖZGÜL Daire Başkanı
Tel: 0312 432 10 63 Faks: 0312 432 10 62 Birim Eposta : EHGM_bhacedb@sgk.gov.tr
43
gününü takip eden ilk iş günü mesai bitimine kadar Kuruma verilen, taahhütlü, iadeli
taahhütlü, acele posta servisi, PTT Alo Post veya PTT kargo ile gönderilen talepleri, önceki
ayın son günü verilmiş gibi kabul edilecektir.
6. Malullük Aylığının Kesilmesi, Yeniden Başlaması ve Durum Değişiklikleri
Malullük aylığı, sigortalıların çalışmaya başlamaları veya kontrol muayenesi sonucu
malul olmadığının Kurum sağlık kurulunca tespit edilmesi durumunda kesilmektedir.
Bu çerçevede, Kanunun malullük aylığının kesilmesine ilişkin 27 nci maddesine göre;
malullük aylığı almakta iken bu Kanuna göre veya yabancı bir ülke mevzuatı kapsamında
çalışmaya başlayanların malullük aylıkları, çalışmaya başladıkları tarihi takip eden ödeme
dönemi başında kesilecektir. Bunlardan işten ayrılarak yeniden malullük aylığı bağlanması
için yazılı istekte bulunan ya da emekliye ayrılan veya sevk edilenlere; kontrol muayenesine
tabi tutulmak ve ilk defa malul hale geldiği sigortalılık statüsü ve görevi dikkate alınarak aynı
usul ve esaslara göre maluliyet halinin tekrar incelenmesi ve devam ettiğine dair karar
verilmesi kaydıyla, Kanunun 4/1-(c) bendi kapsamında çalışıyorsa görevinden ayrıldığı tarihi,
diğer statülerde ise istek tarihlerini takip eden ödeme döneminden itibaren yeniden malullük
aylığı hesaplanarak bağlanacaktır.
Kanunun 4/1-(a), 4/1-(b) ve 4/1-(c) bendi kapsamındaki sigortalıların, malullük aylığı
kesildikten sonra geçen çalışmalarının hangi statüde olduğuna bakılmaksızın malullük aylığı
bağlanan ilk statü kapsamında yeniden hesap yapılarak malullük aylığı bağlanacak olup,
yeniden bağlanacak aylıkların hesabında; Kanunun 27 nci maddesinin dördüncü fıkrası
hükmü dikkate alınacaktır.
Örnek: 8/2/2009 tarihinde 4/1-(c) kapsamında polis olarak göreve başlayan
sigortalının, Kurum sağlık kurulunca Emniyet Teşkilatı Sağlık Şartları Yönetmeliği (ETSŞY)
dikkate alınarak 21/4/2019 tarihinde malul olduğuna ve kontrol muayenesine tabi olmadığına
karar verilmesini takiben, 18/6/2019 tarihinde malulen emekliye sevk edilmiş ve 15/7/2019
tarihinden itibaren malullük aylığı bağlanmıştır. Sigortalının, 2/5/2021 tarihinde uzun vadeli
sigorta kollarına tabi olarak 4/1-(a) statüsünde çalışmaya başlayıp 24/3/2025 tarihinde işten
ayrılması ve Kurum kayıtlarına 13/5/2025 tarihinde intikal eden 2/4/2025 tarihli dilekçesi ile
malullük aylığı bağlanması talebinde bulunması üzerine, ilk aylığına esas maluliyetinin
(ETSŞY) dikkate alınarak devam edip etmediği kontrol edilecek, malullük durumunun devam
etmesi halinde 27 nci maddeye göre malullük aylığı bağlanacaktır.
Kanunun “Malullük, yaşlılık ve ölüm sigortasına ilişkin bazı geçiş hükümleri” başlıklı
geçici 1 inci maddesinin ikinci fıkrası;
“17/7/1964 tarihli ve 506 sayılı, 2/9/1971 tarihli ve 1479 sayılı, 17/10/1983 tarihli ve
2925 sayılı, bu Kanunla mülga 17/10/1983 tarihli ve 2926 sayılı kanunlara göre bağlanan veya
hak kazanan; aylık, gelir ve diğer ödenekler ile 8/2/2006 tarihli ve 5454 sayılı Kanunun 1 inci
maddesine göre ödenmekte olan ek ödemenin verilmesine devam edilir. Bu gelir ve aylıkların
durum değişikliği nedeniyle artırılması, azaltılması, kesilmesi veya yeniden bağlanmasında,
bu Kanunla yürürlükten kaldırılan ilgili kanun hükümleri uygulanır.”
hükmünü amirdir.
Kanunun 6663 sayılı Kanunla değişik geçici 14 üncü maddesinde; Kanunun yürürlüğe
girdiği tarihten önce iştirakçi veya sigortalı olanlar, vazife malullüğü, malullük ve yaşlılık
veya emekli aylığı bağlananlar ve bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte sosyal güvenlik destek
primi ödeyerek çalışmaya devam edenler hakkında 4/1-(b) kapsamında çalışmaya başlayanlar
hariç olmak üzere sosyal güvenlik destek primine tabi olma bakımından Kanunla yürürlükten
kaldırılan ilgili kanun hükümlerinin uygulanmasına devam edileceği öngörülmüştür.
Buna göre;
Adres: Mithatpaşa Cd. No:7 06410 Sıhhiye/ANKARA Ayrıntılı Bilgi : Nevin ÖZGÜL Daire Başkanı
Tel: 0312 432 10 63 Faks: 0312 432 10 62 Birim Eposta : EHGM_bhacedb@sgk.gov.tr
44
- 2008/Ekim ay başından önce ilk defa sigortalı olanların, aylıklarının kesilmesi veya
haklarında sosyal güvenlik destek primi uygulanması Kanunun 27 inci ve geçici 14 üncü
maddeleri,
- 2008/Ekim ay başından sonra ilk defa sigortalı olanların aylıklarının kesilmesi ise 27
nci madde,
hükümlerine göre yapılacaktır.
Kanunun yürürlük tarihinden sonra ilk defa sigortalı olanlardan malullük aylığı
bağlananların sosyal güvenlik destek primi ödeyerek çalışması mümkün olmayıp, aylıkları
kesilecek ve prime esas kazançları üzerinden kısa ve uzun vadeli sigorta kolları ile genel sağlık
sigortasına ait prim alınacaktır.
Ancak, malullük aylığı almakta iken köy ve mahalle muhtarı seçilenlerin aylıkları
muhtarlık ödeneği ve harçlardan alacakları prim nedeniyle kesilmeyecektir.
2008/Ekim ay başından önce ilk defa sigortalı olup 506 sayılı Kanunun 54 üncü
maddesi veya Kanunun geçici 10 uncu ya da 26 ncı maddesi gereği malullük aylığı bağlanan
4/1-(a) kapsamındaki sigortalıların 2008/Ekim ay başından itibaren;
- 4/1-(a) kapsamında sigortalı olması halinde aylığı kesilecektir.
- 4/1-(b) kapsamında sigortalı olması halinde, geçici 14 üncü madde gereği aylığından
sosyal güvenlik destek primi kesilmekte iken 6663 sayılı Kanun ile Kanunda yapılan
değişiklik ile söz konusu sigortalılar için sosyal güvenlik destek primi uygulamasına
29/2/2016 tarihi itibariyle son verildiğinden, bu tarihten sonra aylıklar kesilmeyeceği gibi
aylıklardan sosyal güvenlik destek primi de kesilmeyecektir. Ancak, sigortalıların 1/3/2016
tarihinden itibaren yazılı istekte bulunmaları halinde yazılı istekte bulundukları tarihi takip
eden ödeme döneminden itibaren aylıkları kesilecektir.
- 4/1-(c) kapsamında sigortalı olması halinde, aylık 506 sayılı Kanun hükümlerine göre
bağlanmış ise kesilmeyecek, Kanunun 26 ncı maddesi hükümlerine göre bağlanmış ise
kesilecektir.
Kurumumuzca Kanunun yürürlük tarihinden önce malullük aylığı bağlanan
sigortalıların, yurtdışında çalışması halinde malullük aylıkları kesilmeyecektir. Ancak,
2008/Ekim ayı sonrasında sevk talebinde bulunarak Kanuna göre malullük aylığı bağlanan
kişilerden aylık bağlandıktan sonra sosyal güvenlik sözleşmesi imzalanmış ülke olup
olmadığına bakılmaksızın yabancı bir ülke mevzuatı kapsamında çalışmaya başlayanların
malullük aylıkları, çalışmaya başladıkları tarihi takip eden ödeme döneminden itibaren
kesilecektir.
2008/Ekim ay başından önce ilk defa sigortalı olup Kanunun 26 ncı maddesi gereği
malullük aylığı bağlanan 4/1-(b) kapsamındaki sigortalıların;
- 4/1-(a) kapsamında sigortalı olması halinde aylığı kesilmeyecek, prime esas
kazançlarından geçici 14 üncü madde gereği sosyal güvenlik destek primi kesilecektir.
- 4/1-(b) ve 4/1-(c) kapsamında sigortalı olması halinde aylığı kesilecektir.
Kanunun yürürlük tarihinden sonra sigortalı olup, Kanunun 26 ncı maddesine göre
tarafına malullük aylığı bağlanmış olan; 4/1-(a), 4/1-(b) ve 4/1-(c) sigortalıları; 4/1-(a), 4/1-
(b) ve 4/1-(c) kapsamında çalışırsa bunlar hakkında Kanunda sosyal güvenlik destek primi
uygulaması olmadığından aylıkları 27 nci madde gereği kesilecektir.
Malullük aylığı almakta iken kontrol muayenesi nedeniyle gelir/aylıkları kesilen
sigortalılardan;
- Kurumun yazılı bildiriminde belirtilen tarihten itibaren 3 ay içinde kontrol
muayenesini yaptıran ancak malullük durumları tespit edilemeden vefat eden sigortalıların
hak sahiplerine pasif ölüm aylığı bağlanacak ve ölüm tarihine kadar ödenmeyen aylıklar
varislere verese şeklinde ödenecektir.
Adres: Mithatpaşa Cd. No:7 06410 Sıhhiye/ANKARA Ayrıntılı Bilgi : Nevin ÖZGÜL Daire Başkanı
Tel: 0312 432 10 63 Faks: 0312 432 10 62 Birim Eposta : EHGM_bhacedb@sgk.gov.tr
45
- Kurumun yazılı bildiriminde belirtilen tarihten itibaren 3 ay içinde kontrol
muayenesini yaptırmayan ve malullük durumları tespit edilemeden vefat eden sigortalıların
hak sahiplerine ölüm tarihi itibariyle aktif ölüm aylığı bağlanacak ancak ölüm tarihine kadar
olan aylıklar ödenmeyecektir.
Malullük aylığı almakta iken çalışmaya başlaması nedeniyle ilgili Kanun hükümlerine
göre aylığı kesilmesi gereken sigortalıların aylıkları 506 sayılı Kanuna göre çalışmaya
başladıkları tarihte, Kanuna göre ise çalışmaya başladıkları tarihi takip eden ödeme dönemi
başından itibaren kesilecektir.
506 sayılı Kanun kapsamında malullük aylığı bağlanmış olan sigortalılardan, Kanunun
yürürlük tarihinden önce veya sonra çalışmaya başlaması nedeniyle aylıkları kesilenler, işten
ayrılarak yeniden malullük aylığı talebinde bulunmaları halinde kontrol muayenesine tabi
tutularak kontrol muayenesi sonucu temin edilen sağlık kurulu raporları Kanun gereği ilk
maluliyetlerinin tespit edildiği (ilk aylık bağlandığı tarihte geçerli olan) mevzuata göre
değerlendirilecektir. Ancak, ilk maluliyetlerinin tespit edildiği mevzuata göre malul
sayılmayanların söz konusu taleplerine istinaden malullük durumları bir kez de talep
tarihindeki mevzuata göre değerlendirilecek, malullük hali devam eden sigortalının aylık alma
hakkı sigortalılık süresi ve prim ödeme gün sayısı yönünden kazanılmış hak niteliğinde
olduğundan, malullük aylığı bağlanması için gerekli olan şartların sonradan değişmiş olması
aylığın kesilmesini gerektirmeyecektir.
Ayrıca, 1479 veya 2926 sayılı Kanuna göre malullük aylığı almakta olanların kontrol
muayenesi nedeniyle malullük durumlarının tespiti de yukarıdaki şekilde yapılacaktır.
4/1-(a) ve 4/1-(b) kapsamında malullük aylığı almakta iken kontrol muayenesine tabi
tutulmaları sonucu malul sayılmamaları sebebiyle aylıkları kesilenlerin, daha sonra malul
sayılmaları halinde malullük aylığına hak kazanma koşulları yeni taleplerine göre belirlenecek
ve aylık hesapları yeni talebe göre yapılacaktır.
Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliğinin ek 9 uncu maddesinin ikinci cümlesi ile geçici
35 inci maddesi uyarınca malullük aylıklarına ilişkin yapılacak işlemler Genelgenin “Yaşlılık
Sigortası” başlıklı Üçüncü Bölümünün “6. Yaşlılık Aylığının Kesilmesi ve Yeniden
Bağlanması” başlığı altında açıklandığı şekilde yapılacaktır.
7. Malullük Aylığı Almakta İken Çalışma Nedeniyle Aylığın Kesilmesi Gerektiği
Daha Sonra Tespit Edilenler
7.1. Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliğinin ek 10 uncu maddesi uyarınca, malullük
aylığı almakta iken, aylıkları Kanuna göre veya yabancı bir ülke mevzuatı kapsamında
çalışmaya başlaması nedeniyle kesilmesi gerektiği daha sonra tespit edilenler hakkında yersiz
ödenen aylıkların tespitinde sadece çalışılan süreler esas alınarak Kanunun 96 ncı maddesinin
birinci fıkrasının (b) bendine göre işlem yapılacaktır. Ancak, sigortalıların çalıştığı sürelerle
ilgili olarak yasal süresinde bildirim yapılmadığının tespit edilmesi halinde Kanunun 96 ncı
maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi gereğince işlem yapılacaktır.
7.1.1. Bu sigortalılardan işten ayrılmış olanların malullük aylıkları, sigortalılığın sona
erdiği tarih yazılı istek tarihi kabul edilerek, kontrol muayenesine tabi tutulmak ve ilk aylığına
esas malullük halinin devam ettiği anlaşılmak kaydıyla, bu tarihi takip eden ödeme dönemi
itibariyle Kanunun 27 nci maddesine göre yeniden hesaplanarak bağlanacaktır.
Malullük aylığı almakta iken yeniden sigortalı olarak çalışmaya başlamaları nedeniyle
malullük aylığı kesilenlerin kontrol muayenesi sonucu temin edilen sağlık kurulu raporları
Kurum sağlık kurulunca Kanun gereği ilk maluliyetlerinin tespit edildiği tarihteki mevzuata
göre değerlendirilecektir. Ancak, ilk maluliyetlerinin tespit edildiği mevzuata göre malul
sayılmayanların durumları, bir kez de işten ayrıldıkları tarihteki mevzuata göre
değerlendirilecektir.
Kurum sağlık kurulunca malullük halinin devam etmediği anlaşılanlara çalışmaya
başladığı tarihi takip eden ödeme dönemi başından itibaren ödenen aylıklar için Kanunun 96
ncı maddesine göre işlem yapılacaktır.
Örnek 1: 1/11/2016 tarihi itibariyle 4/1-(a) kapsamında malullük aylığı bağlandıktan
sonra 1/3/2017-30/4/2017 ve 15/7/2017-31/8/2017 tarihleri arasında 4/1-(a) kapsamında
çalıştığı tespit edilen sigortalı, 20/12/2017 tarihinde kesilen malullük aylığının yeniden
bağlanması için talepte bulunmuştur. Buna göre, sigortalı kontrol muayenesine tabi tutulacak
olup, Kurum sağlık kurulunca ilk aylığına esas malullük halinin devam ettiğinin anlaşılması
halinde, sigortalının çalıştığı dönemlerle ilgili olarak Kanunun 27 nci maddesi gereğince aylık
hesabı yapılacak ve aylık sigortalılığın sona erdiği tarihi takip eden ödeme döneminden
itibaren başlatılacaktır. Fazla ve yersiz ödemelerle ilgili olarak çalışılan sürelere ilişkin yasal
süresinde bildirim yapıldığının tespit edilmesi halinde Kanunun 96 ncı maddesinin birinci
fıkrasının (b) bendine göre işlem yapılacaktır.
Örnek 2: Örnek 1’deki sigortalının Kurum sağlık kurulunca ilk aylığına esas malullük
halinin devam etmediğinin anlaşılması halinde, sigortalının çalışmaya başladığı 1/3/2017
tarihi takip eden ödeme dönemi başından itibaren yersiz ödenen aylıkların tamamı için
çalışılan sürelere ilişkin yasal süresinde bildirim yapıldığının tespit edilmesi halinde Kanunun
96 ncı maddesinin birinci fıkrasının (b) bendine göre işlem yapılacaktır.
7.1.2. Aylık almakta iken aylığının çalışmaya başlaması nedeniyle kesilmesi gerektiği
tespit edilen sigortalılardan çalışması devam edenlerin çalışma sürelerinin;
- Kesintisiz olması durumunda, ödenmekte olan aylıklar çalışmaya başladığı tarihi
takip eden ödeme dönemi itibariyle kesilerek yersiz ödenen aylıkların tamamı için,
- Kesintili olması durumunda, aylığı kesilerek kontrol muayenesine tabi tutulacak ve
ilk aylığına esas malullük halinin devam etmesi halinde yersiz ödenen aylıkların tespitinde
sadece çalışılan süreler esas alınarak, malullük halinin devam etmediği anlaşılanlara ise
çalışmaya başladığı tarihi takip eden ödeme dönemi başından itibaren yersiz ödenen aylıkların
tamamı için,
Kanunun 96 ncı maddesine göre işlem yapılacaktır.
Bu durumda olan sigortalıların aylıklarına en son işten ayrılarak talepte bulunması
halinde her bir işten ayrılış tarihi dikkate alınarak Kanunun 27 nci maddesi gereğince işlem
yapılacaktır.
Örnek 1: 1/11/2016 tarihi itibariyle 4/1-(a) kapsamında malullük aylığı bağlandıktan
sonra 1/3/2017-30/4/2017 tarihleri arasında ve 15/7/2017 tarihinden itibaren 4/1-(a)
kapsamında çalıştığı 20/12/2017 tarihinde tespit edilen sigortalının aylığı kesilerek kontrol
muayenesine tabi tutulacak olup, Kurum sağlık kurulunca ilk aylığına esas malullük halinin
devam ettiğinin anlaşılması halinde fazla ve yersiz ödemelerle ilgili olarak çalışılan sürelere
ilişkin yasal süresinde bildirim yapıldığının tespit edilmesi halinde Kanunun 96 ncı
maddesinin (b) bendi gereğince sigortalının sadece çalıştığı sürelerle ilgili olarak borç kaydı
yapılacaktır.
Örnek 2: Örnek 1’deki sigortalının 1/12/2016 tarihinden itibaren 4/1-(a) kapsamında
çalıştığının 20/12/2017 tarihinde tespit edilmesi halinde, aylığı kesilerek kontrol muayenesine
gönderilmeksizin çalıştığı sürelere ilişkin ödenen aylıkların tamamı Kanunun 96 ncı
maddesinin (b) bendine göre borç çıkarılacaktır.